Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ౩. గోతమకచేతియసుత్తవణ్ణనా

    3. Gotamakacetiyasuttavaṇṇanā

    ౧౨౬. తతియే సమ్బహులాతి పఞ్చసతమత్తా. పఞ్చసతా కిర బ్రాహ్మణా తిణ్ణం వేదానం పారగూ అపరభాగే భగవతో ధమ్మదేసనం సుత్వా కామేసు ఆదీనవం నేక్ఖమ్మే చ ఆనిసంసం పస్సమానా భగవతో సన్తికే పబ్బజిత్వా న చిరస్సేవ సబ్బం బుద్ధవచనం ఉగ్గణ్హిత్వా పరియత్తిం నిస్సాయ మానం ఉప్పాదేసుం – ‘‘యం యం భగవా కథేతి, తం తం మయం ఖిప్పమేవ జానామ. భగవా హి ఇత్థిలిఙ్గాదీని తీణి లిఙ్గాని, నామాదీని చత్తారి పదాని, పఠమాదయో సత్త విభత్తియో ముఞ్చిత్వా న కిఞ్చి కథేతి, ఏవం కథితే చ అమ్హాకం గణ్ఠిపదం నామ నత్థీ’’తి, తే భగవతి అగారవా హుత్వా తతో పట్ఠాయ భగవతో ఉపట్ఠానమ్పి ధమ్మస్సవనమ్పి అభిణ్హం న గచ్ఛన్తి. తే సన్ధాయ వుత్తం ‘‘సమ్బహులా కిర బ్రాహ్మణపబ్బజితా…పే॰… ధమ్మస్సవనం న గచ్ఛన్తీ’’తి. ముఖపటిఞ్ఞం గహేత్వాతి ‘‘సచ్చం కిర తుమ్హే, భిక్ఖవే’’తిఆదినా తమత్థం పటిపుచ్ఛిత్వా ‘‘సచ్చం భగవా’’తి తేహి భిక్ఖూహి వుత్తం పటివచనం గహేత్వా. తఞ్హి అత్తనో ముఖేనేవ పటిఞ్ఞాతత్తా ‘‘ముఖపటిఞ్ఞా’’తి వుచ్చతి.

    126. Tatiye sambahulāti pañcasatamattā. Pañcasatā kira brāhmaṇā tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū aparabhāge bhagavato dhammadesanaṃ sutvā kāmesu ādīnavaṃ nekkhamme ca ānisaṃsaṃ passamānā bhagavato santike pabbajitvā na cirasseva sabbaṃ buddhavacanaṃ uggaṇhitvā pariyattiṃ nissāya mānaṃ uppādesuṃ – ‘‘yaṃ yaṃ bhagavā katheti, taṃ taṃ mayaṃ khippameva jānāma. Bhagavā hi itthiliṅgādīni tīṇi liṅgāni, nāmādīni cattāri padāni, paṭhamādayo satta vibhattiyo muñcitvā na kiñci katheti, evaṃ kathite ca amhākaṃ gaṇṭhipadaṃ nāma natthī’’ti, te bhagavati agāravā hutvā tato paṭṭhāya bhagavato upaṭṭhānampi dhammassavanampi abhiṇhaṃ na gacchanti. Te sandhāya vuttaṃ ‘‘sambahulā kira brāhmaṇapabbajitā…pe… dhammassavanaṃ na gacchantī’’ti. Mukhapaṭiññaṃ gahetvāti ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave’’tiādinā tamatthaṃ paṭipucchitvā ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti tehi bhikkhūhi vuttaṃ paṭivacanaṃ gahetvā. Tañhi attano mukheneva paṭiññātattā ‘‘mukhapaṭiññā’’ti vuccati.

    నేవ ఆగతట్ఠానం న గతట్ఠానం అద్దసంసు. కస్మా? అఞ్ఞాణతో. తే కిర తస్స సుత్తస్స అత్థం న జానింసు. తేసఞ్హి తస్మిం సమయే విచిత్రనయం దేసనావిలాసయుత్తమ్పి తం సుత్తం ఘనపుథులేన దుస్సపట్టేన ముఖం బద్ధం కత్వా పురతో ఠపితమనుఞ్ఞభోజనం వియ అహోసి. నను చ భగవా అత్తనా దేసితం ధమ్మం పరే ఞాపేతుం కప్పసతసహస్సాధికాని చత్తారి అసఙ్ఖేయ్యాని పారమియో పూరేత్వా సబ్బఞ్ఞుతం పత్తో, సో కస్మా యథా తే న జానన్తి, తథా దేసేతీతి? తేసం మానభఞ్జనత్థం. భగవా హి ‘‘అభబ్బా ఇమే ఇమం మానఖిలం అనుపహచ్చ మగ్గం వా ఫలం వా సచ్ఛికాతు’’న్తి తేసం సుతపరియత్తిం నిస్సాయ ఉప్పన్నం అట్ఠుప్పత్తిం కత్వా దేసనాకుసలో మానభఞ్జనత్థం ‘‘సబ్బధమ్మమూలపరియాయ’’న్తిఆదినా మూలపరియాయసుత్తం (మ॰ ని॰ ౧.౧) అభాసి.

    Nevaāgataṭṭhānaṃ na gataṭṭhānaṃ addasaṃsu. Kasmā? Aññāṇato. Te kira tassa suttassa atthaṃ na jāniṃsu. Tesañhi tasmiṃ samaye vicitranayaṃ desanāvilāsayuttampi taṃ suttaṃ ghanaputhulena dussapaṭṭena mukhaṃ baddhaṃ katvā purato ṭhapitamanuññabhojanaṃ viya ahosi. Nanu ca bhagavā attanā desitaṃ dhammaṃ pare ñāpetuṃ kappasatasahassādhikāni cattāri asaṅkheyyāni pāramiyo pūretvā sabbaññutaṃ patto, so kasmā yathā te na jānanti, tathā desetīti? Tesaṃ mānabhañjanatthaṃ. Bhagavā hi ‘‘abhabbā ime imaṃ mānakhilaṃ anupahacca maggaṃ vā phalaṃ vā sacchikātu’’nti tesaṃ sutapariyattiṃ nissāya uppannaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā desanākusalo mānabhañjanatthaṃ ‘‘sabbadhammamūlapariyāya’’ntiādinā mūlapariyāyasuttaṃ (ma. ni. 1.1) abhāsi.

    సమ్మాసమ్బుద్ధో ‘‘మయ్హం కథా నియ్యాతీ’’తి ముఖసమ్పత్తమేవ కథేతీతి చిన్తయింసూతి ఇదం అఙ్గుత్తరభాణకానం వళఞ్జనకతన్తినీహారేన వుత్తం. మజ్ఝిమభాణకా పన ఏవం వదన్తి – ఏవం మానభఞ్జనత్థం దేసితఞ్చ పన తం సుత్తం సుత్వా తే భిక్ఖూ ‘‘తంయేవ కిర పథవిం దిట్ఠిగతికో సఞ్జానాతి, సేఖోపి అరహాపి తథాగతోపి అభిజానాతి, కి నామిదం కథం నామిద’’న్తి చిన్తేన్తా ‘‘పుబ్బే మయం భగవతా కథితం యంకిఞ్చి ఖిప్పమేవ జానామ, ఇదాని పనిమస్స మూలపరియాయస్స అన్తం వా కోటిం వా న జానామ న పస్సామ, అహో బుద్ధా నామ అప్పమేయ్యా అతులా’’తి ఉద్ధతదాఠా వియ సప్పా నిమ్మదా హుత్వా బుద్ధూపట్ఠానఞ్చ ధమ్మస్సవనఞ్చ సక్కచ్చం అగమంసు. తేన సమయేన ధమ్మసభాయం సన్నిసిన్నా భిక్ఖూ ‘‘అహో బుద్ధానం ఆనుభావో, తే నామబ్రాహ్మణపబ్బజితా తథా మానమదమత్తా భగవతా మూలపరియాయదేసనాయ నిహతమానా కతా’’తి కథం సముట్ఠాపేసుం. తం సుత్వా భగవా ‘‘న, భిక్ఖవే, ఇదానేవ, పుబ్బేపి అహం ఏవం ఇమే మానపగ్గహితసీసే చరన్తే నిహతమానే అకాసి’’న్తి వత్వా అతీతం ఆహరన్తో ‘‘భూతపుబ్బం, భిక్ఖవే, అఞ్ఞతరో దిసాపామోక్ఖో బ్రాహ్మణో బారాణసియం పటివసతి తిణ్ణం వేదానం పారగూ సనిఘణ్టుకేటుభానం సాక్ఖరప్పభేదానం ఇతిహాసపఞ్చమానం పదకో వేయ్యాకరణో లోకాయతమహాపురిసలక్ఖణేసు అనవయో, సో పఞ్చమత్తాని మాణవకసతాని మన్తే వాచేతి. పణ్డితమాణవకా బహుఞ్చ గణ్హన్తి లహుఞ్చ, సుట్ఠు చ ఉపధారేన్తీ’’తిఆదినా జాతకం కథేసి.

    Sammāsambuddho‘‘mayhaṃ kathā niyyātī’’ti mukhasampattameva kathetīti cintayiṃsūti idaṃ aṅguttarabhāṇakānaṃ vaḷañjanakatantinīhārena vuttaṃ. Majjhimabhāṇakā pana evaṃ vadanti – evaṃ mānabhañjanatthaṃ desitañca pana taṃ suttaṃ sutvā te bhikkhū ‘‘taṃyeva kira pathaviṃ diṭṭhigatiko sañjānāti, sekhopi arahāpi tathāgatopi abhijānāti, ki nāmidaṃ kathaṃ nāmida’’nti cintentā ‘‘pubbe mayaṃ bhagavatā kathitaṃ yaṃkiñci khippameva jānāma, idāni panimassa mūlapariyāyassa antaṃ vā koṭiṃ vā na jānāma na passāma, aho buddhā nāma appameyyā atulā’’ti uddhatadāṭhā viya sappā nimmadā hutvā buddhūpaṭṭhānañca dhammassavanañca sakkaccaṃ agamaṃsu. Tena samayena dhammasabhāyaṃ sannisinnā bhikkhū ‘‘aho buddhānaṃ ānubhāvo, te nāmabrāhmaṇapabbajitā tathā mānamadamattā bhagavatā mūlapariyāyadesanāya nihatamānā katā’’ti kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ. Taṃ sutvā bhagavā ‘‘na, bhikkhave, idāneva, pubbepi ahaṃ evaṃ ime mānapaggahitasīse carante nihatamāne akāsi’’nti vatvā atītaṃ āharanto ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro disāpāmokkho brāhmaṇo bārāṇasiyaṃ paṭivasati tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇṭukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo, so pañcamattāni māṇavakasatāni mante vāceti. Paṇḍitamāṇavakā bahuñca gaṇhanti lahuñca, suṭṭhu ca upadhārentī’’tiādinā jātakaṃ kathesi.

    తం సుత్వా తే భిక్ఖూ ‘‘పుబ్బేపి మయం మానేనేవ ఉపహతా’’తి భియ్యోసోమత్తాయ నిహతమానా హుత్వా అత్తనో ఉపకారకమ్మట్ఠానపరాయణా అహేసుం. తతో భగవా ఏకం సమయం జనపదచారికం చరన్తో వేసాలిం పత్వా గోతమకే చేతియే విహరన్తో ఇమేసం పఞ్చసతానం భిక్ఖూనం ఞాణపరిపాకం విదిత్వా ఇదం గోతమకసుత్తం కథేసి. ఇదఞ్చ సుత్తం సుత్వా తే పఞ్చసతా భిక్ఖూ తస్మింయేవ ఆసనే సహ పటిసమ్భిదాహి అరహత్తం పాపుణింసూతి.

    Taṃ sutvā te bhikkhū ‘‘pubbepi mayaṃ māneneva upahatā’’ti bhiyyosomattāya nihatamānā hutvā attano upakārakammaṭṭhānaparāyaṇā ahesuṃ. Tato bhagavā ekaṃ samayaṃ janapadacārikaṃ caranto vesāliṃ patvā gotamake cetiye viharanto imesaṃ pañcasatānaṃ bhikkhūnaṃ ñāṇaparipākaṃ viditvā idaṃ gotamakasuttaṃ kathesi. Idañca suttaṃ sutvā te pañcasatā bhikkhū tasmiṃyeva āsane saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇiṃsūti.

    అభిఞ్ఞాయాతి కుసలాదిభేదం ఖన్ధాదిభేదఞ్చ దేసేతబ్బం ధమ్మం, వేనేయ్యానఞ్చ ఆసయానుసయచరియాధిముత్తిఆదిభేదం, తస్స చ నేసం దేసేతబ్బప్పకారం యాథావతో అభిజానిత్వాతి అత్థో. ఇమే పఞ్చక్ఖన్ధా ద్వాదసాయతనానీతిఆది పనేత్థ నిదస్సనమత్తం వుత్తన్తి వేదితబ్బం. సప్పచ్చయన్తి సకారణం, వేనేయ్యానం అజ్ఝాసయేన వా పుచ్ఛాయ వా అట్ఠుప్పత్తియా వా సనిమిత్తం హేతూదాహరణసహితఞ్చాతి అత్థో. రాగాదీనం పటిహరణం పటిహారియం, తదేవ పాటిహారియం, సహ పాటిహారియేనాతి సప్పాటిహారియం. రాగాదిప్పటిసేధనవసేనేవ హి సత్థా ధమ్మం దేసేతి. తేనాహ ‘‘పచ్చనీకపటిహరణేన సప్పాటిహారియమేవ కత్వా’’తి. అపరే పన ‘‘యథారహం ఇద్ధిఆదేసనానుసాసనిపాటిహారియసహిత’’న్తి వదన్తి అనుసాసనిపాటిహారియరహితా దేసనా నత్థీతి కత్వా. సేసమేత్థ ఉత్తానమేవ.

    Abhiññāyāti kusalādibhedaṃ khandhādibhedañca desetabbaṃ dhammaṃ, veneyyānañca āsayānusayacariyādhimuttiādibhedaṃ, tassa ca nesaṃ desetabbappakāraṃ yāthāvato abhijānitvāti attho. Ime pañcakkhandhā dvādasāyatanānītiādi panettha nidassanamattaṃ vuttanti veditabbaṃ. Sappaccayanti sakāraṇaṃ, veneyyānaṃ ajjhāsayena vā pucchāya vā aṭṭhuppattiyā vā sanimittaṃ hetūdāharaṇasahitañcāti attho. Rāgādīnaṃ paṭiharaṇaṃ paṭihāriyaṃ, tadeva pāṭihāriyaṃ, saha pāṭihāriyenāti sappāṭihāriyaṃ. Rāgādippaṭisedhanavaseneva hi satthā dhammaṃ deseti. Tenāha ‘‘paccanīkapaṭiharaṇena sappāṭihāriyameva katvā’’ti. Apare pana ‘‘yathārahaṃ iddhiādesanānusāsanipāṭihāriyasahita’’nti vadanti anusāsanipāṭihāriyarahitā desanā natthīti katvā. Sesamettha uttānameva.

    గోతమకచేతియసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Gotamakacetiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౩. గోతమకచేతియసుత్తం • 3. Gotamakacetiyasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౩. గోతమకచేతియసుత్తవణ్ణనా • 3. Gotamakacetiyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact