Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā

    ૨. ગુહટ્ઠકસુત્તવણ્ણના

    2. Guhaṭṭhakasuttavaṇṇanā

    ૭૭૯. સત્તો ગુહાયન્તિ ગુહટ્ઠકસુત્તં. કા ઉપ્પત્તિ? ભગવતિ કિર સાવત્થિયં વિહરન્તે આયસ્મા પિણ્ડોલભારદ્વાજો કોસમ્બિયં ગંઙ્ગાતીરે આવટ્ટકં નામ ઉતેનસ્સ ઉય્યાનં, તત્થ અગમાસિ સીતલે પદેસે દિવાવિહારં નિસીદિતુકામો. અઞ્ઞદાપિ ચાયં ગચ્છતેવ તત્થ પુબ્બાસેવનેન યથા ગવમ્પતિત્થેરો તાવતિંસભવનન્તિ વુત્તનયમેતં વઙ્ગીસસુત્તવણ્ણનાયં. સો તત્થ ગઙ્ગાતીરે સીતલે રુક્ખમૂલે સમાપત્તિં અપ્પેત્વા દિવાવિહારં નિસીદિ. રાજાપિ ખો ઉતેનો તં દિવસંયેવ ઉય્યાનકીળિકં ગન્ત્વા બહુદેવ દિવસભાગં નચ્ચગીતાદીહિ ઉય્યાને કીળિત્વા પાનમદમત્તો એકિસ્સા ઇત્થિયા અઙ્કે સીસં કત્વા સયિ. સેસિત્થિયો ‘‘સુત્તો રાજા’’તિ ઉટ્ઠહિત્વા ઉય્યાને પુપ્ફફલાદીનિ ગણ્હન્તિયો થેરં દિસ્વા હિરોત્તપ્પં ઉપટ્ઠાપેત્વા ‘‘મા સદ્દં અકત્થા’’તિ અઞ્ઞમઞ્ઞં નિવારેત્વા અપ્પસદ્દા ઉપસઙ્કમિત્વા વન્દિત્વા થેરં સમ્પરિવારેત્વા નિસીદિંસુ. થેરો સમાપત્તિતો વુટ્ઠાય તાસં ધમ્મં દેસેસિ, તા તુટ્ઠા ‘‘સાધુ સાધૂ’’તિ વત્વા સુણન્તિ.

    779.Sattoguhāyanti guhaṭṭhakasuttaṃ. Kā uppatti? Bhagavati kira sāvatthiyaṃ viharante āyasmā piṇḍolabhāradvājo kosambiyaṃ gaṃṅgātīre āvaṭṭakaṃ nāma utenassa uyyānaṃ, tattha agamāsi sītale padese divāvihāraṃ nisīditukāmo. Aññadāpi cāyaṃ gacchateva tattha pubbāsevanena yathā gavampatitthero tāvatiṃsabhavananti vuttanayametaṃ vaṅgīsasuttavaṇṇanāyaṃ. So tattha gaṅgātīre sītale rukkhamūle samāpattiṃ appetvā divāvihāraṃ nisīdi. Rājāpi kho uteno taṃ divasaṃyeva uyyānakīḷikaṃ gantvā bahudeva divasabhāgaṃ naccagītādīhi uyyāne kīḷitvā pānamadamatto ekissā itthiyā aṅke sīsaṃ katvā sayi. Sesitthiyo ‘‘sutto rājā’’ti uṭṭhahitvā uyyāne pupphaphalādīni gaṇhantiyo theraṃ disvā hirottappaṃ upaṭṭhāpetvā ‘‘mā saddaṃ akatthā’’ti aññamaññaṃ nivāretvā appasaddā upasaṅkamitvā vanditvā theraṃ samparivāretvā nisīdiṃsu. Thero samāpattito vuṭṭhāya tāsaṃ dhammaṃ desesi, tā tuṭṭhā ‘‘sādhu sādhū’’ti vatvā suṇanti.

    રઞ્ઞો સીસં અઙ્કેનાદાય નિસિન્નિત્થી ‘‘ઇમા મં ઓહાય કીળન્તી’’તિ તાસુ ઇસ્સાપકતા ઊરું ચાલેત્વા રાજાનં પબોધેસિ. રાજા પટિબુજ્ઝિત્વા ઇત્થાગારં અપસ્સન્તો ‘‘કુહિં ઇમા વસલિયો’’તિ આહ. સા આહ – ‘‘તુમ્હેસુ અબહુકતા ‘સમણં રમયિસ્સામા’તિ ગતા’’તિ. સો કુદ્ધો થેરાભિમુખો અગમાસિ. તા ઇત્થિયો રાજાનં દિસ્વા એકચ્ચા ઉટ્ઠહિંસુ, એકચ્ચા ‘‘મહારાજ, પબ્બજિતસ્સ સન્તિકે ધમ્મં સુણામા’’તિ ન ઉટ્ઠહિંસુ. સો તેન ભિય્યોસોમત્તાય કુદ્ધો થેરં અવન્દિત્વાવ ‘‘કિમત્થં આગતોસી’’તિ આહ. ‘‘વિવેકત્થં મહારાજા’’તિ. સો ‘‘વિવેકત્થાય આગતા એવં ઇત્થાગારપરિવુતા નિસીદન્તી’’તિ વત્વા ‘‘તવ વિવેકં કથેહી’’તિ આહ. થેરો વિસારદોપિ વિવેકકથાય ‘‘નાયં અઞ્ઞાતુકામો પુચ્છતી’’તિ તુણ્હી અહોસિ. રાજા ‘‘સચે ન કથેસિ, તમ્બકિપિલ્લિકેહિ તં ખાદાપેસ્સામી’’તિ અઞ્ઞતરસ્મિં અસોકરુક્ખે તમ્બકિપિલ્લિકપુટં ગણ્હન્તો અત્તનોવ ઉપરિ વિકિરિ. સો સરીરં પુઞ્છિત્વા અઞ્ઞં પુટં ગહેત્વા થેરાભિમુખો અગમાસિ. થેરો ‘‘સચાયં રાજા મયિ અપરજ્ઝેય્ય , અપાયાભિમુખો ભવેય્યા’’તિ તં અનુકમ્પમાનો ઇદ્ધિયા આકાસં અબ્ભુગ્ગન્ત્વા ગતો.

    Rañño sīsaṃ aṅkenādāya nisinnitthī ‘‘imā maṃ ohāya kīḷantī’’ti tāsu issāpakatā ūruṃ cāletvā rājānaṃ pabodhesi. Rājā paṭibujjhitvā itthāgāraṃ apassanto ‘‘kuhiṃ imā vasaliyo’’ti āha. Sā āha – ‘‘tumhesu abahukatā ‘samaṇaṃ ramayissāmā’ti gatā’’ti. So kuddho therābhimukho agamāsi. Tā itthiyo rājānaṃ disvā ekaccā uṭṭhahiṃsu, ekaccā ‘‘mahārāja, pabbajitassa santike dhammaṃ suṇāmā’’ti na uṭṭhahiṃsu. So tena bhiyyosomattāya kuddho theraṃ avanditvāva ‘‘kimatthaṃ āgatosī’’ti āha. ‘‘Vivekatthaṃ mahārājā’’ti. So ‘‘vivekatthāya āgatā evaṃ itthāgāraparivutā nisīdantī’’ti vatvā ‘‘tava vivekaṃ kathehī’’ti āha. Thero visāradopi vivekakathāya ‘‘nāyaṃ aññātukāmo pucchatī’’ti tuṇhī ahosi. Rājā ‘‘sace na kathesi, tambakipillikehi taṃ khādāpessāmī’’ti aññatarasmiṃ asokarukkhe tambakipillikapuṭaṃ gaṇhanto attanova upari vikiri. So sarīraṃ puñchitvā aññaṃ puṭaṃ gahetvā therābhimukho agamāsi. Thero ‘‘sacāyaṃ rājā mayi aparajjheyya , apāyābhimukho bhaveyyā’’ti taṃ anukampamāno iddhiyā ākāsaṃ abbhuggantvā gato.

    તતો ઇત્થિયો આહંસુ – ‘‘મહારાજ, અઞ્ઞે રાજાનો ઈદિસં પબ્બજિતં દિસ્વા પુપ્ફગન્ધાદીહિ પૂજેન્તિ, ત્વં તમ્બકિપિલ્લિકપુટેન આસાદેતું આરદ્ધો અહોસિ, કુલવંસં નાસેતું ઉટ્ઠિતો’’તિ. સો અત્તનો દોસં ઞત્વા તુણ્હી હુત્વા ઉય્યાનપાલં પુચ્છિ – ‘‘અઞ્ઞમ્પિ દિવસં થેરો ઇધાગચ્છતી’’તિ? ‘‘આમ, મહારાજા’’તિ. તેન હિ યદા આગચ્છતિ, તદા મે આરોચેય્યાસીતિ. સો એકદિવસં થેરે આગતે આરોચેસિ. રાજાપિ થેરં ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્હં પુચ્છિત્વા પાણેહિ સરણં ગતો અહોસિ. તમ્બકિપિલ્લિકપુટેન આસાદિતદિવસે પન થેરો આકાસેનાગન્ત્વા પુન પથવિયં નિમુજ્જિત્વા ભગવતો ગન્ધકુટિયં ઉમ્મુજ્જિ. ભગવાપિ ખો દક્ખિણેન પસ્સેન સતો સમ્પજાનો સીહસેય્યં કપ્પયમાનો થેરં દિસ્વા ‘‘કિં, ભારદ્વાજ, અકાલે આગતોસી’’તિ આહ. થેરો ‘‘આમ ભગવા’’તિ વત્વા સબ્બં તં પવત્તિં આરોચેસિ. તં સુત્વા ભગવા ‘‘કિં કરિસ્સતિ તસ્સ વિવેકકથા કામગુણગિદ્ધસ્સા’’તિ વત્વા દક્ખિણેન પસ્સેન નિપન્નો એવ થેરસ્સ ધમ્મદેસનત્થં ઇમં સુત્તમભાસિ.

    Tato itthiyo āhaṃsu – ‘‘mahārāja, aññe rājāno īdisaṃ pabbajitaṃ disvā pupphagandhādīhi pūjenti, tvaṃ tambakipillikapuṭena āsādetuṃ āraddho ahosi, kulavaṃsaṃ nāsetuṃ uṭṭhito’’ti. So attano dosaṃ ñatvā tuṇhī hutvā uyyānapālaṃ pucchi – ‘‘aññampi divasaṃ thero idhāgacchatī’’ti? ‘‘Āma, mahārājā’’ti. Tena hi yadā āgacchati, tadā me āroceyyāsīti. So ekadivasaṃ there āgate ārocesi. Rājāpi theraṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ pucchitvā pāṇehi saraṇaṃ gato ahosi. Tambakipillikapuṭena āsāditadivase pana thero ākāsenāgantvā puna pathaviyaṃ nimujjitvā bhagavato gandhakuṭiyaṃ ummujji. Bhagavāpi kho dakkhiṇena passena sato sampajāno sīhaseyyaṃ kappayamāno theraṃ disvā ‘‘kiṃ, bhāradvāja, akāle āgatosī’’ti āha. Thero ‘‘āma bhagavā’’ti vatvā sabbaṃ taṃ pavattiṃ ārocesi. Taṃ sutvā bhagavā ‘‘kiṃ karissati tassa vivekakathā kāmaguṇagiddhassā’’ti vatvā dakkhiṇena passena nipanno eva therassa dhammadesanatthaṃ imaṃ suttamabhāsi.

    તત્થ સત્તોતિ લગ્ગો. ગુહાયન્તિ કાયે. કાયો હિ રાગાદીનં વાળાનં વસનોકાસતો ‘‘ગુહા’’તિ વુચ્ચતિ. બહુનાભિછન્નોતિ બહુના રાગાદિકિલેસજાલેન અભિચ્છન્નો. એતેન અજ્ઝત્તબન્ધનં વુત્તં. તિટ્ઠન્તિ રાગાદિવસેન તિટ્ઠન્તો. નરોતિ સત્તો. મોહનસ્મિં પગાળ્હોતિ મોહનં વુચ્ચતિ કામગુણા. એત્થ હિ દેવમનુસ્સા મુય્હન્તિ, તેસુ અજ્ઝોગાળ્હો હુત્વા . એતેન બહિદ્ધાબન્ધનં વુત્તં. દૂરે વિવેકા હિ તથાવિધો સોતિ સો તથારૂપો નરો તિવિધાપિ કાયવિવેકાદિકા વિવેકા દૂરે અનાસન્ને. કિંકારણા? કામા હિ લોકે ન હિ સુપ્પહાયા, યસ્મા લોકે કામા સુપ્પહાયા ન હોન્તીતિ વુત્તં હોતિ.

    Tattha sattoti laggo. Guhāyanti kāye. Kāyo hi rāgādīnaṃ vāḷānaṃ vasanokāsato ‘‘guhā’’ti vuccati. Bahunābhichannoti bahunā rāgādikilesajālena abhicchanno. Etena ajjhattabandhanaṃ vuttaṃ. Tiṭṭhanti rāgādivasena tiṭṭhanto. Naroti satto. Mohanasmiṃ pagāḷhoti mohanaṃ vuccati kāmaguṇā. Ettha hi devamanussā muyhanti, tesu ajjhogāḷho hutvā . Etena bahiddhābandhanaṃ vuttaṃ. Dūre vivekā hi tathāvidho soti so tathārūpo naro tividhāpi kāyavivekādikā vivekā dūre anāsanne. Kiṃkāraṇā? Kāmā hi loke na hi suppahāyā, yasmā loke kāmā suppahāyā na hontīti vuttaṃ hoti.

    ૭૮૦. એવં પઠમગાથાય ‘‘દૂરે વિવેકા તથાવિધો’’તિ સાધેત્વા પુન તથાવિધાનં સત્તાનં ધમ્મતં આવિકરોન્તો ‘‘ઇચ્છાનિદાના’’તિ ગાથમાહ. તત્થ ઇચ્છાનિદાનાતિ તણ્હાહેતુકા. ભવસાતબદ્ધાતિ સુખવેદનાદિમ્હિ ભવસાતે બદ્ધા. તે દુપ્પમુઞ્ચાતિ તે ભવસાતવત્થુભૂતા ધમ્મા, તે વા તત્થ બદ્ધા ઇચ્છાનિદાના સત્તા દુપ્પમોચયા. ન હિ અઞ્ઞમોક્ખાતિ અઞ્ઞેન ચ મોચેતું ન સક્કોન્તિ. કારણવચનં વા એતં, તે સત્તા દુપ્પમુઞ્ચા. કસ્મા? યસ્મા અઞ્ઞેન મોચેતબ્બા ન હોન્તિ. યદિ પન મુઞ્ચેય્યું, સકેન થામેન મુઞ્ચેય્યુન્તિ અયમસ્સ અત્થો. પચ્છા પુરે વાપિ અપેક્ખમાનાતિ અનાગતે અતીતે વા કામે અપેક્ખમાના. ઇમેવ કામે પુરિમેવ જપ્પન્તિ ઇમે વા પચ્ચુપ્પન્ને કામે પુરિમે વા દુવિધેપિ અતીતાનાગતે બલવતણ્હાય પત્થયમાના. ઇમેસઞ્ચ દ્વિન્નં પદાનં ‘‘તે દુપ્પમુઞ્ચા ન હિ અઞ્ઞમોક્ખા’’તિ ઇમિના સહ સમ્બન્ધો વેદિતબ્બો, ઇતરથા ‘‘અપેક્ખમાના જપ્પં કિં કરોન્તિ કિં વા કતા’’તિ ન પઞ્ઞાયેય્યું.

    780. Evaṃ paṭhamagāthāya ‘‘dūre vivekā tathāvidho’’ti sādhetvā puna tathāvidhānaṃ sattānaṃ dhammataṃ āvikaronto ‘‘icchānidānā’’ti gāthamāha. Tattha icchānidānāti taṇhāhetukā. Bhavasātabaddhāti sukhavedanādimhi bhavasāte baddhā. Te duppamuñcāti te bhavasātavatthubhūtā dhammā, te vā tattha baddhā icchānidānā sattā duppamocayā. Na hi aññamokkhāti aññena ca mocetuṃ na sakkonti. Kāraṇavacanaṃ vā etaṃ, te sattā duppamuñcā. Kasmā? Yasmā aññena mocetabbā na honti. Yadi pana muñceyyuṃ, sakena thāmena muñceyyunti ayamassa attho. Pacchā pure vāpi apekkhamānāti anāgate atīte vā kāme apekkhamānā. Imeva kāme purimeva jappanti ime vā paccuppanne kāme purime vā duvidhepi atītānāgate balavataṇhāya patthayamānā. Imesañca dvinnaṃ padānaṃ ‘‘te duppamuñcā na hi aññamokkhā’’ti iminā saha sambandho veditabbo, itarathā ‘‘apekkhamānā jappaṃ kiṃ karonti kiṃ vā katā’’ti na paññāyeyyuṃ.

    ૭૮૧-૨. એવં પઠમગાથાય ‘‘દૂરે વિવેકા તથાવિધો’’તિ સાધેત્વા દુતિયગાથાય ચ તથાવિધાનં સત્તાનં ધમ્મતં આવિકત્વા ઇદાનિ નેસં પાપકમ્મકરણં આવિકરોન્તો ‘‘કામેસુ ગિદ્ધા’’તિ ગાથમાહ. તસ્સત્થો – તે સત્તા કામેસુ પરિભોગતણ્હાય ગિદ્ધા પરિયેસનાદિમનુયુત્તત્તા પસુતા સમ્મોહમાપન્નત્તા પમૂળ્હા અવગમનતાય મચ્છરિતાય બુદ્ધાદીનં વચનં અનાદિયનતાય ચ અવદાનિયા. કાયવિસમાદિમ્હિ વિસમે નિવિટ્ઠા અન્તકાલે મરણદુક્ખૂપનીતા ‘‘કિંસૂ ભવિસ્સામ ઇતો ચુતાસે’’તિ પરિદેવયન્તીતિ. યસ્મા એતદેવ, તસ્મા હિ સિક્ખેથ…પે॰… માહુ ધીરાતિ. તત્થ સિક્ખેથાતિ તિસ્સો સિક્ખા આપજ્જેય્ય. ઇધેવાતિ ઇમસ્મિંયેવ સાસને. સેસમુત્તાનમેવ.

    781-2. Evaṃ paṭhamagāthāya ‘‘dūre vivekā tathāvidho’’ti sādhetvā dutiyagāthāya ca tathāvidhānaṃ sattānaṃ dhammataṃ āvikatvā idāni nesaṃ pāpakammakaraṇaṃ āvikaronto ‘‘kāmesu giddhā’’ti gāthamāha. Tassattho – te sattā kāmesu paribhogataṇhāya giddhā pariyesanādimanuyuttattā pasutā sammohamāpannattā pamūḷhā avagamanatāya maccharitāya buddhādīnaṃ vacanaṃ anādiyanatāya ca avadāniyā. Kāyavisamādimhi visame niviṭṭhā antakāle maraṇadukkhūpanītā ‘‘kiṃsū bhavissāma ito cutāse’’ti paridevayantīti. Yasmā etadeva, tasmā hi sikkhetha…pe… māhu dhīrāti. Tattha sikkhethāti tisso sikkhā āpajjeyya. Idhevāti imasmiṃyeva sāsane. Sesamuttānameva.

    ૭૮૩. ઇદાનિ યે તથા ન કરોન્તિ, તેસં બ્યસનપ્પત્તિં દસ્સેન્તો ‘‘પસ્સામી’’તિ ગાથમાહ. તત્થ પસ્સામીતિ મંસચક્ખુઆદીહિ પેક્ખામિ. લોકેતિ અપાયાદિમ્હિ. પરિફન્દમાનન્તિ ઇતો ચિતો ચ ફન્દમાનં. પજં ઇમન્તિ ઇમં સત્તકાયં. તણ્હગતન્તિ તણ્હાય ગતં અભિભૂતં, નિપાતિતન્તિ અધિપ્પાયો. ભવેસૂતિ કામભવાદીસુ. હીના નરાતિ હીનકમ્મન્તા નરા. મચ્ચુમુખે લપન્તીતિ અન્તકાલે સમ્પત્તે મરણમુખે પરિદેવન્તિ. અવીતતણ્હાસેતિ અવિગતતણ્હા. ભવાભવેસૂતિ કામભવાદીસુ. અથ વા ભવાભવેસૂતિ ભવભવેસુ, પુનપ્પુનભવેસૂતિ વુત્તં હોતિ.

    783. Idāni ye tathā na karonti, tesaṃ byasanappattiṃ dassento ‘‘passāmī’’ti gāthamāha. Tattha passāmīti maṃsacakkhuādīhi pekkhāmi. Loketi apāyādimhi. Pariphandamānanti ito cito ca phandamānaṃ. Pajaṃ imanti imaṃ sattakāyaṃ. Taṇhagatanti taṇhāya gataṃ abhibhūtaṃ, nipātitanti adhippāyo. Bhavesūti kāmabhavādīsu. Hīnā narāti hīnakammantā narā. Maccumukhe lapantīti antakāle sampatte maraṇamukhe paridevanti. Avītataṇhāseti avigatataṇhā. Bhavābhavesūti kāmabhavādīsu. Atha vā bhavābhavesūti bhavabhavesu, punappunabhavesūti vuttaṃ hoti.

    ૭૮૪. ઇદાનિ યસ્મા અવીતતણ્હા એવં ફન્દન્તિ ચ લપન્તિ ચ, તસ્મા તણ્હાવિનયે સમાદપેન્તો ‘‘મમાયિતે’’તિ ગાથમાહ. તત્થ મમાયિતેતિ તણ્હાદિટ્ઠિમમત્તેહિ ‘‘મમ’’ન્તિ પરિગ્ગહિતે વત્થુસ્મિં. પસ્સથાતિ સોતારે આલપન્તો આહ. એતમ્પીતિ એતમ્પિ આદીનવં. સેસં પાકટમેવ.

    784. Idāni yasmā avītataṇhā evaṃ phandanti ca lapanti ca, tasmā taṇhāvinaye samādapento ‘‘mamāyite’’ti gāthamāha. Tattha mamāyiteti taṇhādiṭṭhimamattehi ‘‘mama’’nti pariggahite vatthusmiṃ. Passathāti sotāre ālapanto āha. Etampīti etampi ādīnavaṃ. Sesaṃ pākaṭameva.

    ૭૮૫. એવમેત્થ પઠમગાથાય અસ્સાદં, તતો પરાહિ ચતૂહિ આદીનવઞ્ચ દસ્સેત્વા ઇદાનિ સઉપાયં નિસ્સરણં નિસ્સરણાનિસંસઞ્ચ દસ્સેતું સબ્બાહિ વા એતાહિ કામાનં આદીનવં ઓકારં સંકિલેસઞ્ચ દસ્સેત્વા ઇદાનિ નેક્ખમ્મે આનિસંસં દસ્સેતું ‘‘ઉભોસુ અન્તેસૂ’’તિ ગાથાદ્વયમાહ. તત્થ ઉભોસુ અન્તેસૂતિ ફસ્સફસ્સસમુદયાદીસુ દ્વીસુ પરિચ્છેદેસુ. વિનેય્ય છન્દન્તિ છન્દરાગં વિનેત્વા. ફસ્સં પરિઞ્ઞાયાતિ ચક્ખુસમ્ફસ્સાદિફસ્સં, ફસ્સાનુસારેન વા તંસમ્પયુત્તે સબ્બેપિ અરૂપધમ્મે, તેસં વત્થુદ્વારારમ્મણવસેન રૂપધમ્મે ચાતિ સકલમ્પિ નામરૂપં તીહિ પરિઞ્ઞાહિ પરિજાનિત્વા. અનાનુગિદ્ધોતિ રૂપાદીસુ સબ્બધમ્મેસુ અગિદ્ધો. યદત્તગરહી તદકુબ્બમાનોતિ યં અત્તના ગરહતિ, તં અકુરુમાનો. નલિપ્પતી દિટ્ઠસુતેસુ ધીરોતિ સો એવરૂપો ધિતિસમ્પન્નો ધીરો દિટ્ઠેસુ ચ સુતેસુ ચ ધમ્મેસુ દ્વિન્નં લેપાનં એકેનપિ લેપેન ન લિપ્પતિ. આકાસમિવ નિરુપલિત્તો અચ્ચન્તવોદાનપ્પત્તો હોતિ.

    785. Evamettha paṭhamagāthāya assādaṃ, tato parāhi catūhi ādīnavañca dassetvā idāni saupāyaṃ nissaraṇaṃ nissaraṇānisaṃsañca dassetuṃ sabbāhi vā etāhi kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesañca dassetvā idāni nekkhamme ānisaṃsaṃ dassetuṃ ‘‘ubhosu antesū’’ti gāthādvayamāha. Tattha ubhosu antesūti phassaphassasamudayādīsu dvīsu paricchedesu. Vineyya chandanti chandarāgaṃ vinetvā. Phassaṃ pariññāyāti cakkhusamphassādiphassaṃ, phassānusārena vā taṃsampayutte sabbepi arūpadhamme, tesaṃ vatthudvārārammaṇavasena rūpadhamme cāti sakalampi nāmarūpaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā. Anānugiddhoti rūpādīsu sabbadhammesu agiddho. Yadattagarahī tadakubbamānoti yaṃ attanā garahati, taṃ akurumāno. Nalippatī diṭṭhasutesu dhīroti so evarūpo dhitisampanno dhīro diṭṭhesu ca sutesu ca dhammesu dvinnaṃ lepānaṃ ekenapi lepena na lippati. Ākāsamiva nirupalitto accantavodānappatto hoti.

    ૭૮૬. સઞ્ઞં પરિઞ્ઞાતિ ગાથાય પન અયં સઙ્ખેપત્થો – ન કેવલઞ્ચ ફસ્સમેવ, અપિચ ખો પન કામસઞ્ઞાદિભેદં સઞ્ઞમ્પિ, સઞ્ઞાનુસારેન વા પુબ્બે વુત્તનયેનેવ નામરૂપં તીહિ પરિઞ્ઞાહિ પરિજાનિત્વા ઇમાય પટિપદાય ચતુબ્બિધમ્પિ વિતરેય્ય ઓઘં, તતો સો તિણ્ણોઘો તણ્હાદિટ્ઠિપરિગ્ગહેસુ તણ્હાદિટ્ઠિલેપપ્પહાનેન નોપલિત્તો ખીણાસવમુનિ રાગાદિસલ્લાનં અબ્બૂળ્હત્તા અબ્બૂળ્હસલ્લો સતિવેપુલ્લપ્પત્તિયા અપ્પમત્તો ચરં, પુબ્બભાગે વા અપ્પમત્તો ચરં તેન અપ્પમાદચારેન અબ્બૂળ્હસલ્લો હુત્વા સકપરત્તભાવાદિભેદં નાસીસતી લોકમિમં પરઞ્ચ, અઞ્ઞદત્થુ ચરિમચિત્તનિરોધા નિરુપાદાનો જાતવેદોવ પરિનિબ્બાતીતિ અરહત્તનિકૂટેન દેસનં નિટ્ઠાપેસિ ધમ્મનેત્તિટ્ઠપનમેવ કરોન્તો, ન ઉત્તરિં ઇમાય દેસનાય મગ્ગં વા ફલં વા ઉપ્પાદેસિ ખીણાસવસ્સ દેસિતત્તાતિ.

    786.Saññaṃ pariññāti gāthāya pana ayaṃ saṅkhepattho – na kevalañca phassameva, apica kho pana kāmasaññādibhedaṃ saññampi, saññānusārena vā pubbe vuttanayeneva nāmarūpaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā imāya paṭipadāya catubbidhampi vitareyya oghaṃ, tato so tiṇṇogho taṇhādiṭṭhipariggahesu taṇhādiṭṭhilepappahānena nopalitto khīṇāsavamuni rāgādisallānaṃ abbūḷhattā abbūḷhasallo sativepullappattiyā appamatto caraṃ, pubbabhāge vā appamatto caraṃ tena appamādacārena abbūḷhasallo hutvā sakaparattabhāvādibhedaṃ nāsīsatī lokamimaṃ parañca, aññadatthu carimacittanirodhā nirupādāno jātavedova parinibbātīti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi dhammanettiṭṭhapanameva karonto, na uttariṃ imāya desanāya maggaṃ vā phalaṃ vā uppādesi khīṇāsavassa desitattāti.

    પરમત્થજોતિકાય ખુદ્દક-અટ્ઠકથાય

    Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya

    સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથાય ગુહટ્ઠકસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Suttanipāta-aṭṭhakathāya guhaṭṭhakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi / ૨. ગુહટ્ઠકસુત્તં • 2. Guhaṭṭhakasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact