Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
ગુળાદિઅનુજાનનકથા
Guḷādianujānanakathā
૨૭૨. સચે ભિક્ખવે પક્કાપિ મુગ્ગા જાયન્તીતિ પક્કા મુગ્ગા સચેપિ જાયન્તિ, યથાસુખં પરિભુઞ્જિતબ્બા. પક્કત્તા હિ તે કપ્પિયા એવ.
272.Sace bhikkhave pakkāpi muggā jāyantīti pakkā muggā sacepi jāyanti, yathāsukhaṃ paribhuñjitabbā. Pakkattā hi te kappiyā eva.
૨૭૪. અન્તોવુત્થન્તિ અકપ્પિયકુટિયં વુત્થં. સામં પક્કન્તિ એત્થ યંકિઞ્ચિ આમિસં ભિક્ખુનો પચિતું ન વટ્ટતિ. સચેપિસ્સ ઉણ્હયાગુયા સુલસિપણ્ણાનિ વા સિઙ્ગિવેરં વા લોણં વા પક્ખિપન્તિ, તમ્પિ ચાલેતું ન વટ્ટતિ, ‘‘યાગું નિબ્બાપેમી’’તિ પન ચાલેતું વટ્ટતિ. ઉત્તણ્ડુલભત્તં લભિત્વાપિ પિદહિતું ન વટ્ટતિ. સચે પન મનુસ્સા પિદહિત્વાવ દેન્તિ, વટ્ટતિ; ‘‘ભત્તં વા મા નિબ્બાયતૂ’’તિ પિદહિતું વટ્ટતિ. ખીરતક્કાદીસુ પન સકિં કુથિતેસુ અગ્ગિં દાતું વટ્ટતિ, પુનપાકસ્સ અનુઞ્ઞાતત્તા. ઉક્કપિણ્ડકાપિ ખાદન્તીતિ બિળામૂસિકગોધામઙ્ગુસા ખાદન્તિ. દમકાતિ વિઘાસાદા.
274.Antovutthanti akappiyakuṭiyaṃ vutthaṃ. Sāmaṃ pakkanti ettha yaṃkiñci āmisaṃ bhikkhuno pacituṃ na vaṭṭati. Sacepissa uṇhayāguyā sulasipaṇṇāni vā siṅgiveraṃ vā loṇaṃ vā pakkhipanti, tampi cāletuṃ na vaṭṭati, ‘‘yāguṃ nibbāpemī’’ti pana cāletuṃ vaṭṭati. Uttaṇḍulabhattaṃ labhitvāpi pidahituṃ na vaṭṭati. Sace pana manussā pidahitvāva denti, vaṭṭati; ‘‘bhattaṃ vā mā nibbāyatū’’ti pidahituṃ vaṭṭati. Khīratakkādīsu pana sakiṃ kuthitesu aggiṃ dātuṃ vaṭṭati, punapākassa anuññātattā. Ukkapiṇḍakāpi khādantīti biḷāmūsikagodhāmaṅgusā khādanti. Damakāti vighāsādā.
૨૭૬. તતો નીહટન્તિ યત્થ નિમન્તિતા ભુઞ્જન્તિ, તતો નીહટં.
276.Tato nīhaṭanti yattha nimantitā bhuñjanti, tato nīhaṭaṃ.
૨૭૮. વનટ્ઠં પોક્ખરટ્ઠન્તિ વને ચેવ પદુમિનિગચ્છે ચ જાતં. અબીજન્તિ તરુણફલં, યસ્સ બીજં ન અઙ્કુરં જનેતિ. નિબ્બટ્ટબીજન્તિ બીજં નિબ્બટ્ટેત્વા અપનેત્વા પરિભુઞ્જિતબ્બકં અમ્બપનસાદિ.
278.Vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhanti vane ceva paduminigacche ca jātaṃ. Abījanti taruṇaphalaṃ, yassa bījaṃ na aṅkuraṃ janeti. Nibbaṭṭabījanti bījaṃ nibbaṭṭetvā apanetvā paribhuñjitabbakaṃ ambapanasādi.
૨૭૯. દુરોપયો વણોતિ દુક્ખેન રુહતિ, દુક્ખેન પાકતિકો હોતીતિ અત્થો. દુપ્પરિહારં સત્થન્તિ સમ્બાધે દુક્ખેન સત્થં પરિહરેય્યં. સત્થકમ્મં વા વત્થિકમ્મં વાતિ યથાપરિચ્છિન્ને ઓકાસે યેન કેનચિ સત્થેન વા સૂચિયા વા કણ્ટકેન વા સત્તિકાય વા પાસાણસક્ખલિકાય વા નખેન વા છિન્દનં વા ફાલનં વા વિજ્ઝનં વા લેખનં વા ન કાતબ્બં; સબ્બઞ્હેતં સત્થકમ્મમેવ હોતિ. યેન કેનચિ પન ચમ્મેન વા વત્થેન વા વત્થિપીળનમ્પિ ન કાતબ્બં; સબ્બઞ્હેતં વત્થિકમ્મમેવ હોતિ. એત્થ ચ સમ્બાધસ્સ સામન્તા દ્વઙ્ગુલાતિ ઇદં સત્થકમ્મંયેવ સન્ધાય વુત્તં. વત્થિકમ્મં પન સમ્બાધેયેવ પટિક્ખિત્તં. તત્થ પન ખારં આદાતું યેન કેનચિ રજ્જુકેન વા બન્ધિતું વટ્ટતિ. યદિ તેન છિજ્જતિ, સુચ્છિન્નં. અણ્ડવુડ્ઢિરોગેપિ સત્થકમ્મં ન વટ્ટતિ, તસ્મા અણ્ડં ફાલેત્વા બીજાનિ ઉદ્ધરિત્વા ‘‘અરોગં કરિસ્સામી’’તિ ન કત્તબ્બં. અગ્ગિતાપનભેસજ્જાલિમ્પનેસુ પન પટિક્ખેપો નત્થિ. વચ્ચમગ્ગે ભેસજ્જમક્ખિતા આદાનવટ્ટિ વા વેળુનાળિકા વા વટ્ટતિ, યાય ખારકમ્મં વા કરોન્તિ, તેલં વા પવેસેન્તિ.
279.Duropayo vaṇoti dukkhena ruhati, dukkhena pākatiko hotīti attho. Dupparihāraṃ satthanti sambādhe dukkhena satthaṃ parihareyyaṃ. Satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vāti yathāparicchinne okāse yena kenaci satthena vā sūciyā vā kaṇṭakena vā sattikāya vā pāsāṇasakkhalikāya vā nakhena vā chindanaṃ vā phālanaṃ vā vijjhanaṃ vā lekhanaṃ vā na kātabbaṃ; sabbañhetaṃ satthakammameva hoti. Yena kenaci pana cammena vā vatthena vā vatthipīḷanampi na kātabbaṃ; sabbañhetaṃ vatthikammameva hoti. Ettha ca sambādhassa sāmantā dvaṅgulāti idaṃ satthakammaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Vatthikammaṃ pana sambādheyeva paṭikkhittaṃ. Tattha pana khāraṃ ādātuṃ yena kenaci rajjukena vā bandhituṃ vaṭṭati. Yadi tena chijjati, succhinnaṃ. Aṇḍavuḍḍhirogepi satthakammaṃ na vaṭṭati, tasmā aṇḍaṃ phāletvā bījāni uddharitvā ‘‘arogaṃ karissāmī’’ti na kattabbaṃ. Aggitāpanabhesajjālimpanesu pana paṭikkhepo natthi. Vaccamagge bhesajjamakkhitā ādānavaṭṭi vā veḷunāḷikā vā vaṭṭati, yāya khārakammaṃ vā karonti, telaṃ vā pavesenti.
૨૮૦. પવત્તમંસન્તિ મતસ્સ મંસં. માઘાતોતિ તં દિવસં ન લબ્ભા કેનચિ કિઞ્ચિ જીવિતા વોરોપેતું. પોત્થનિકન્તિ મંસચ્છેદનસત્થકં વુચ્ચતિ. કિમ્પિમાયાતિ કિમ્પિ ઇમાય. ન ભગવા ઉસ્સહતીતિ ન ભગવા સક્કોતિ. યત્ર હિ નામાતિ યસ્મા નામ. પટિવેક્ખીતિ વીમંસિ; પટિપુચ્છીતિ વુત્તં હોતિ. અપ્પટિવેક્ખિત્વાતિ અપ્પટિપુચ્છિત્વા. સચે પન અસુકમંસન્તિ જાનાતિ, પટિપુચ્છનકિચ્ચં નત્થિ, અજાનન્તેન પન પુચ્છિત્વાવ ખાદિતબ્બં.
280.Pavattamaṃsanti matassa maṃsaṃ. Māghātoti taṃ divasaṃ na labbhā kenaci kiñci jīvitā voropetuṃ. Potthanikanti maṃsacchedanasatthakaṃ vuccati. Kimpimāyāti kimpi imāya. Na bhagavā ussahatīti na bhagavā sakkoti. Yatra hi nāmāti yasmā nāma. Paṭivekkhīti vīmaṃsi; paṭipucchīti vuttaṃ hoti. Appaṭivekkhitvāti appaṭipucchitvā. Sace pana asukamaṃsanti jānāti, paṭipucchanakiccaṃ natthi, ajānantena pana pucchitvāva khāditabbaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi
૧૬૩. ગુળાદિઅનુજાનના • 163. Guḷādianujānanā
૧૬૪. અન્તોવુટ્ઠાદિપટિક્ખેપકથા • 164. Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā
૧૬૫. ઉગ્ગહિતપટિગ્ગહણા • 165. Uggahitapaṭiggahaṇā
૧૬૬. પટિગ્ગહિતાદિઅનુજાનના • 166. Paṭiggahitādianujānanā
૧૬૭. સત્થકમ્મપટિક્ખેપકથા • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā
૧૬૮. મનુસ્સમંસપટિક્ખેપકથા • 168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ગુળાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā
ગુળાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
મનુસ્સમંસપટિક્ખેપકથાવણ્ણના • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ગુળાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi
૧૬૩. ગુળાદિઅનુજાનનકથા • 163. Guḷādianujānanakathā
૧૬૭. સત્થકમ્મપટિક્ખેપકથા • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā