Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ဟရဏကကထာဝဏ္ဏနာ
Haraṇakakathāvaṇṇanā
၁၁၁. ဟရဏကကထာယံ ဟရဏကန္တိ ဝတ္ထုသာမိနာ ဟရိယမာနံ။ သော စ ပာဒံ အဂ္ဃတိ, ပာရာဇိကမေဝာတိ ‘‘အန္တံ န ဂဏ္ဟိသ္သာမီ’’တိ အသလ္လက္ခိတတ္တာ သာမညတော ‘‘ဂဏ္ဟိသ္သာမိ ဧတ’’န္တိ သလ္လက္ခိတသ္သေဝ ပဋသ္သ ဧကဒေသတာယ တမ္ပိ ဂဏ္ဟိတုကာမောဝာတိ ပာရာဇိကံ ဝုတ္တံ။ သဘဏ္ဍဟာရကန္တိ သဟဘဏ္ဍဟာရကံ, သကာရာဒေသသ္သ ဝိကပ္ပတ္တာ သဟ သဒ္ဒောဝ ဌိတော, ဘဏ္ဍဟာရကေန သဟ တံ ဘဏ္ဍန္တိ အတ္ထော။ သာသင္ကောတိ ‘‘ယဒိ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဏ္ဍံ ဂဏ္ဟိသ္သာမိ, အာဝုဓေန မံ ပဟရေယ္ယာ’’တိ ဘယေန သဉ္ဇာတာသင္ကော။ ဧကမန္တံ ပဋိက္ကမ္မာတိ ဘယေနေဝ အနုပဂန္တ္ဝာ မဂ္ဂတော သယံ ပဋိက္ကမ္မ။ သန္တဇ္ဇေတ္ဝာတိ ဖရုသဝာစာယ စေဝ အာဝုဓပရိဝတ္တနာဒိကာယဝိကာရေန စ သန္တဇ္ဇေတ္ဝာ။ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကန္တိ အပရိဂ္ဂဟိတကံ။ အာလယေန အနဓိမုတ္တမ္ပိ ဘဏ္ဍံ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကံ နာမ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘အာဟရာပေန္တေ ဒာတဗ္ဗ’’န္တိ, ဣမိနာ ပဌမံ ပရိစ္စတ္တာလယာနမ္ပိ ယဒိ ပစ္ဆာပိ သကသညာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တေသညေဝ တံ ဘဏ္ဍံ ဟောတိ, ဗလက္ကာရေနာပိ သကသညာယ တသ္သ ဂဟဏေ ဒောသော နတ္ထိ, အဒဒန္တသ္သေဝ အဝဟာရောတိ ဒသ္သေတိ။ ယဒိ ပန သာမိနော ‘‘ပရိစ္စတ္တံ မယာ ပဌမံ, ဣဒာနိ မမ သန္တကံ ဝာ ဧတံ, နော’’တိ အာသင္ကာ ဟောတိ, ဗလက္ကာရေန ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ သကသညာဗလေနေဝ ပုန ဂဟေတဗ္ဗဘာဝသ္သ အာပန္နတ္တာ။ ‘‘အဒေန္တသ္သ ပာရာဇိက’’န္တိ ဝစနတော စောရသ္သ သကသညာယ ဝိဇ္ဇမာနာယပိ သာမိကေသု သာလယေသု အဒာတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ ဒီပိတံ ဟောတိ။ အညေသူတိ မဟာပစ္စရိယာဒီသု။ ဝိစာရဏာယေဝ နတ္ထီတိ ဣမိနာ တတ္ထာပိ ပဋိက္ခေပာဘာဝတော အယမေဝ အတ္ထောတိ ဒသ္သေတိ။
111. Haraṇakakathāyaṃ haraṇakanti vatthusāminā hariyamānaṃ. So ca pādaṃ agghati, pārājikamevāti ‘‘antaṃ na gaṇhissāmī’’ti asallakkhitattā sāmaññato ‘‘gaṇhissāmi eta’’nti sallakkhitasseva paṭassa ekadesatāya tampi gaṇhitukāmovāti pārājikaṃ vuttaṃ. Sabhaṇḍahārakanti sahabhaṇḍahārakaṃ, sakārādesassa vikappattā saha saddova ṭhito, bhaṇḍahārakena saha taṃ bhaṇḍanti attho. Sāsaṅkoti ‘‘yadi upasaṅkamitvā bhaṇḍaṃ gaṇhissāmi, āvudhena maṃ pahareyyā’’ti bhayena sañjātāsaṅko. Ekamantaṃ paṭikkammāti bhayeneva anupagantvā maggato sayaṃ paṭikkamma. Santajjetvāti pharusavācāya ceva āvudhaparivattanādikāyavikārena ca santajjetvā. Anajjhāvutthakanti apariggahitakaṃ. Ālayena anadhimuttampi bhaṇḍaṃ anajjhāvutthakaṃ nāma hotīti āha ‘‘āharāpente dātabba’’nti, iminā paṭhamaṃ pariccattālayānampi yadi pacchāpi sakasaññā uppajjati, tesaññeva taṃ bhaṇḍaṃ hoti, balakkārenāpi sakasaññāya tassa gahaṇe doso natthi, adadantasseva avahāroti dasseti. Yadi pana sāmino ‘‘pariccattaṃ mayā paṭhamaṃ, idāni mama santakaṃ vā etaṃ, no’’ti āsaṅkā hoti, balakkārena gahetuṃ na vaṭṭati sakasaññābaleneva puna gahetabbabhāvassa āpannattā. ‘‘Adentassa pārājika’’nti vacanato corassa sakasaññāya vijjamānāyapi sāmikesu sālayesu adātuṃ na vaṭṭatīti dīpitaṃ hoti. Aññesūti mahāpaccariyādīsu. Vicāraṇāyeva natthīti iminā tatthāpi paṭikkhepābhāvato ayameva atthoti dasseti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၂. ဒုတိယပာရာဇိကံ • 2. Dutiyapārājikaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၂. ဒုတိယပာရာဇိကံ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဟရဏကကထာဝဏ္ဏနာ • Haraṇakakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဘူမဋ္ဌကထာဒိဝဏ္ဏနာ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā