Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૧૬૯. હત્થિમંસાદિપટિક્ખેપકથા
169. Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
૨૮૧. તેન ખો પન સમયેન રઞ્ઞો હત્થી મરન્તિ . મનુસ્સા દુબ્ભિક્ખે હત્થિમંસં પરિભુઞ્જન્તિ , ભિક્ખૂનં પિણ્ડાય ચરન્તાનં હત્થિમંસં દેન્તિ. ભિક્ખૂ હત્થિમંસં પરિભુઞ્જન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા હત્થિમંસં પરિભુઞ્જિસ્સન્તિ. રાજઙ્ગં હત્થી, સચે રાજા જાનેય્ય, ન નેસં અત્તમનો અસ્સા’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, હત્થિમંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
281. Tena kho pana samayena rañño hatthī maranti . Manussā dubbhikkhe hatthimaṃsaṃ paribhuñjanti , bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ hatthimaṃsaṃ denti. Bhikkhū hatthimaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā hatthimaṃsaṃ paribhuñjissanti. Rājaṅgaṃ hatthī, sace rājā jāneyya, na nesaṃ attamano assā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, hatthimaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
તેન ખો પન સમયેન રઞ્ઞો અસ્સા મરન્તિ. મનુસ્સા દુબ્ભિક્ખે અસ્સમંસં પરિભુઞ્જન્તિ, ભિક્ખૂનં પિણ્ડાય ચરન્તાનં અસ્સમંસં દેન્તિ. ભિક્ખૂ અસ્સમંસં પરિભુઞ્જન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા અસ્સમંસં પરિભુઞ્જિસ્સન્તિ. રાજઙ્ગં અસ્સા, સચે રાજા જાનેય્ય, ન નેસં અત્તમનો અસ્સા’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, અસ્સમંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena rañño assā maranti. Manussā dubbhikkhe assamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ assamaṃsaṃ denti. Bhikkhū assamaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā assamaṃsaṃ paribhuñjissanti. Rājaṅgaṃ assā, sace rājā jāneyya, na nesaṃ attamano assā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, assamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
તેન ખો પન સમયેન મનુસ્સા દુબ્ભિક્ખે સુનખમંસં પરિભુઞ્જન્તિ, ભિક્ખૂનં પિણ્ડાય ચરન્તાનં સુનખમંસં દેન્તિ. ભિક્ખૂ સુનખમંસં પરિભુઞ્જન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા સુનખમંસં પરિભુઞ્જિસ્સન્તિ, જેગુચ્છો સુનખો પટિકૂલો’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, સુનખમંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena manussā dubbhikkhe sunakhamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ sunakhamaṃsaṃ denti. Bhikkhū sunakhamaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā sunakhamaṃsaṃ paribhuñjissanti, jeguccho sunakho paṭikūlo’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sunakhamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
તેન ખો પન સમયેન મનુસ્સા દુબ્ભિક્ખે અહિમંસં પરિભુઞ્જન્તિ, ભિક્ખૂનં પિણ્ડાય ચરન્તાનં અહિમંસં દેન્તિ. ભિક્ખૂ અહિમંસં પરિભુઞ્જન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા અહિમંસં પરિભુઞ્જિસ્સન્તિ, જેગુચ્છો અહિ પટિકૂલો’’તિ. સુપસ્સોપિ 1 નાગરાજા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો સુપસ્સો નાગરાજા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સન્તિ, ભન્તે, નાગા અસ્સદ્ધા અપ્પસન્ના. તે અપ્પમત્તકેહિપિ ભિક્ખૂ વિહેઠેય્યું. સાધુ, ભન્તે, અય્યા અહિમંસં ન પરિભુઞ્જેય્યુ’’ન્તિ. અથ ખો ભગવા સુપસ્સં નાગરાજાનં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ…પે॰… પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, અહિમંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena manussā dubbhikkhe ahimaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ ahimaṃsaṃ denti. Bhikkhū ahimaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā ahimaṃsaṃ paribhuñjissanti, jeguccho ahi paṭikūlo’’ti. Supassopi 2 nāgarājā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho supasso nāgarājā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi, bhante, nāgā assaddhā appasannā. Te appamattakehipi bhikkhū viheṭheyyuṃ. Sādhu, bhante, ayyā ahimaṃsaṃ na paribhuñjeyyu’’nti. Atha kho bhagavā supassaṃ nāgarājānaṃ dhammiyā kathāya sandassesi…pe… padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, ahimaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન લુદ્દકા સીહં હન્ત્વા સીહમંસં 3 પરિભુઞ્જન્તિ, ભિક્ખૂનં પિણ્ડાય ચરન્તાનં સીહમંસં દેન્તિ. ભિક્ખૂ સીહમંસં પરિભુઞ્જિત્વા અરઞ્ઞે વિહરન્તિ. સીહા સીહમંસગન્ધેન ભિક્ખૂ પરિપાતેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, સીહમંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena luddakā sīhaṃ hantvā sīhamaṃsaṃ 4 paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ sīhamaṃsaṃ denti. Bhikkhū sīhamaṃsaṃ paribhuñjitvā araññe viharanti. Sīhā sīhamaṃsagandhena bhikkhū paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sīhamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
તેન ખો પન સમયેન લુદ્દકા બ્યગ્ઘં હન્ત્વા…પે॰… દીપિં હન્ત્વા…પે॰… અચ્છં હન્ત્વા…પે॰… તરચ્છં હન્ત્વા તરચ્છમંસં પરિભુઞ્જન્તિ, ભિક્ખૂનં પિણ્ડાય ચરન્તાનં તરચ્છમંસં દેન્તિ. ભિક્ખૂ તરચ્છમંસં પરિભુઞ્જિત્વા અરઞ્ઞે વિહરન્તિ. તરચ્છા તરચ્છમંસગન્ધેન ભિક્ખૂ પરિપાતેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, તરચ્છમંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena luddakā byagghaṃ hantvā…pe… dīpiṃ hantvā…pe… acchaṃ hantvā…pe… taracchaṃ hantvā taracchamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ taracchamaṃsaṃ denti. Bhikkhū taracchamaṃsaṃ paribhuñjitvā araññe viharanti. Taracchā taracchamaṃsagandhena bhikkhū paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, taracchamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
હત્થિમંસાદિપટિક્ખેપકથા નિટ્ઠિતા.
Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
સુપ્પિયભાણવારો નિટ્ઠિતો દુતિયો.
Suppiyabhāṇavāro niṭṭhito dutiyo.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / હત્થિમંસાદિપટિક્ખેપકથા • Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / હત્થિમંસાદિપટિક્ખેપકથાવણ્ણના • Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૬૯. હત્થિમંસાદિપટિક્ખેપકથા • 169. Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā