Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi

    ૫૦૯. હત્થિપાલજાતકં (૧૩)

    509. Hatthipālajātakaṃ (13)

    ૩૩૭.

    337.

    ચિરસ્સં વત પસ્સામ, બ્રાહ્મણં દેવવણ્ણિનં;

    Cirassaṃ vata passāma, brāhmaṇaṃ devavaṇṇinaṃ;

    મહાજટં ખારિધરં 1, પઙ્કદન્તં રજસ્સિરં.

    Mahājaṭaṃ khāridharaṃ 2, paṅkadantaṃ rajassiraṃ.

    ૩૩૮.

    338.

    ચિરસ્સં વત પસ્સામ, ઇસિં ધમ્મગુણે રતં;

    Cirassaṃ vata passāma, isiṃ dhammaguṇe rataṃ;

    કાસાયવત્થવસનં, વાકચીરં પટિચ્છદં.

    Kāsāyavatthavasanaṃ, vākacīraṃ paṭicchadaṃ.

    ૩૩૯.

    339.

    આસનં ઉદકં પજ્જં, પટિગણ્હાતુ નો ભવં;

    Āsanaṃ udakaṃ pajjaṃ, paṭigaṇhātu no bhavaṃ;

    અગ્ઘે ભવન્તં પુચ્છામ, અગ્ઘં કુરુતુ નો ભવં.

    Agghe bhavantaṃ pucchāma, agghaṃ kurutu no bhavaṃ.

    ૩૪૦.

    340.

    અધિચ્ચ વેદે પરિયેસ વિત્તં, પુત્તે ગહે 3 તાત પતિટ્ઠપેત્વા;

    Adhicca vede pariyesa vittaṃ, putte gahe 4 tāta patiṭṭhapetvā;

    ગન્ધે રસે પચ્ચનુભુય્ય 5 સબ્બં, અરઞ્ઞં સાધુ મુનિ સો પસત્થો.

    Gandhe rase paccanubhuyya 6 sabbaṃ, araññaṃ sādhu muni so pasattho.

    ૩૪૧.

    341.

    વેદા ન સચ્ચા ન ચ વિત્તલાભો, ન પુત્તલાભેન જરં વિહન્તિ;

    Vedā na saccā na ca vittalābho, na puttalābhena jaraṃ vihanti;

    ગન્ધે રસે મુચ્ચન 7 માહુ સન્તો, સકમ્મુના 8 હોતિ ફલૂપપત્તિ.

    Gandhe rase muccana 9 māhu santo, sakammunā 10 hoti phalūpapatti.

    ૩૪૨.

    342.

    અદ્ધા હિ સચ્ચં વચનં તવેતં, સકમ્મુના હોતિ ફલૂપપત્તિ;

    Addhā hi saccaṃ vacanaṃ tavetaṃ, sakammunā hoti phalūpapatti;

    જિણ્ણા ચ માતાપિતરો તવીમે 11, પસ્સેય્યું તં વસ્સસતં અરોગં 12.

    Jiṇṇā ca mātāpitaro tavīme 13, passeyyuṃ taṃ vassasataṃ arogaṃ 14.

    ૩૪૩.

    343.

    યસ્સસ્સ સક્ખી મરણેન રાજ, જરાય મેત્તી નરવીરસેટ્ઠ;

    Yassassa sakkhī maraṇena rāja, jarāya mettī naravīraseṭṭha;

    યો ચાપિ જઞ્ઞા ન મરિસ્સં કદાચિ, પસ્સેય્યું તં વસ્સસતં અરોગં.

    Yo cāpi jaññā na marissaṃ kadāci, passeyyuṃ taṃ vassasataṃ arogaṃ.

    ૩૪૪.

    344.

    યથાપિ નાવં પુરિસો દકમ્હિ, એરેતિ ચે નં ઉપનેતિ તીરં;

    Yathāpi nāvaṃ puriso dakamhi, ereti ce naṃ upaneti tīraṃ;

    એવમ્પિ બ્યાધી સતતં જરા ચ, ઉપનેતિ મચ્ચં 15 વસમન્તકસ્સ.

    Evampi byādhī satataṃ jarā ca, upaneti maccaṃ 16 vasamantakassa.

    ૩૪૫.

    345.

    પઙ્કો ચ કામા પલિપો ચ કામા, મનોહરા દુત્તરા મચ્ચુધેય્યા;

    Paṅko ca kāmā palipo ca kāmā, manoharā duttarā maccudheyyā;

    એતસ્મિં પઙ્કે પલિપે બ્યસન્ના 17, હીનત્તરૂપા ન તરન્તિ પારં.

    Etasmiṃ paṅke palipe byasannā 18, hīnattarūpā na taranti pāraṃ.

    ૩૪૬.

    346.

    અયં પુરે લુદ્દમકાસિ કમ્મં, સ્વાયં ગહીતો ન હિ મોક્ખિતો મે;

    Ayaṃ pure luddamakāsi kammaṃ, svāyaṃ gahīto na hi mokkhito me;

    ઓરુન્ધિયા નં પરિરક્ખિસ્સામિ, માયં પુન લુદ્દમકાસિ કમ્મં.

    Orundhiyā naṃ parirakkhissāmi, māyaṃ puna luddamakāsi kammaṃ.

    ૩૪૭.

    347.

    ગવંવ 19 નટ્ઠં પુરિસો યથા વને, અન્વેસતી 20 રાજ અપસ્સમાનો;

    Gavaṃva 21 naṭṭhaṃ puriso yathā vane, anvesatī 22 rāja apassamāno;

    એવં નટ્ઠો એસુકારી મમત્થો, સોહં કથં ન ગવેસેય્યં રાજ.

    Evaṃ naṭṭho esukārī mamattho, sohaṃ kathaṃ na gaveseyyaṃ rāja.

    ૩૪૮.

    348.

    હિય્યોતિ હિય્યતિ 23 પોસો, પરેતિ પરિહાયતિ;

    Hiyyoti hiyyati 24 poso, pareti parihāyati;

    અનાગતં નેતમત્થીતિ ઞત્વા, ઉપ્પન્નછન્દં કો પનુદેય્ય ધીરો.

    Anāgataṃ netamatthīti ñatvā, uppannachandaṃ ko panudeyya dhīro.

    ૩૪૯.

    349.

    પસ્સામિ વોહં દહરં 25 કુમારિં, મત્તૂપમં કેતકપુપ્ફનેત્તં;

    Passāmi vohaṃ daharaṃ 26 kumāriṃ, mattūpamaṃ ketakapupphanettaṃ;

    અભુત્તભોગે 27 પઠમે વયસ્મિં, આદાય મચ્ચુ વજતે કુમારિં.

    Abhuttabhoge 28 paṭhame vayasmiṃ, ādāya maccu vajate kumāriṃ.

    ૩૫૦.

    350.

    યુવા સુજાતો સુમુખો સુદસ્સનો, સામો કુસુમ્ભપરિકિણ્ણમસ્સુ;

    Yuvā sujāto sumukho sudassano, sāmo kusumbhaparikiṇṇamassu;

    હિત્વાન કામે પટિકચ્ચ 29 ગેહં, અનુજાન મં પબ્બજિસ્સામિ દેવ.

    Hitvāna kāme paṭikacca 30 gehaṃ, anujāna maṃ pabbajissāmi deva.

    ૩૫૧.

    351.

    સાખાહિ રુક્ખો લભતે સમઞ્ઞં, પહીનસાખં પન ખાણુમાહુ;

    Sākhāhi rukkho labhate samaññaṃ, pahīnasākhaṃ pana khāṇumāhu;

    પહીનપુત્તસ્સ મમજ્જ ભોતિ, વાસેટ્ઠિ ભિક્ખાચરિયાય કાલો.

    Pahīnaputtassa mamajja bhoti, vāseṭṭhi bhikkhācariyāya kālo.

    ૩૫૨.

    352.

    અઘસ્મિ કોઞ્ચાવ યથા હિમચ્ચયે, કતાનિ 31 જાલાનિ પદાલિય 32 હંસા;

    Aghasmi koñcāva yathā himaccaye, katāni 33 jālāni padāliya 34 haṃsā;

    ગચ્છન્તિ પુત્તા ચ પતી ચ મય્હં, સાહં કથં નાનુવજે પજાનં.

    Gacchanti puttā ca patī ca mayhaṃ, sāhaṃ kathaṃ nānuvaje pajānaṃ.

    ૩૫૩.

    353.

    એતે ભુત્વા વમિત્વા ચ, પક્કમન્તિ વિહઙ્ગમા;

    Ete bhutvā vamitvā ca, pakkamanti vihaṅgamā;

    યે ચ ભુત્વાન વમિંસુ, તે મે હત્થત્ત 35 માગતા.

    Ye ca bhutvāna vamiṃsu, te me hatthatta 36 māgatā.

    ૩૫૪.

    354.

    અવમી બ્રાહ્મણો કામે, સો 37 ત્વં પચ્ચાવમિસ્સસિ;

    Avamī brāhmaṇo kāme, so 38 tvaṃ paccāvamissasi;

    વન્તાદો પુરિસો રાજ, ન સો હોતિ પસંસિયો.

    Vantādo puriso rāja, na so hoti pasaṃsiyo.

    ૩૫૫.

    355.

    પઙ્કે ચ 39 પોસં પલિપે બ્યસન્નં, બલી યથા દુબ્બલમુદ્ધરેય્ય;

    Paṅke ca 40 posaṃ palipe byasannaṃ, balī yathā dubbalamuddhareyya;

    એવમ્પિ મં ત્વં ઉદતારિ ભોતિ, પઞ્ચાલિ ગાથાહિ સુભાસિતાહિ.

    Evampi maṃ tvaṃ udatāri bhoti, pañcāli gāthāhi subhāsitāhi.

    ૩૫૬.

    356.

    ઇદં વત્વા મહારાજા, એસુકારી દિસમ્પતિ;

    Idaṃ vatvā mahārājā, esukārī disampati;

    રટ્ઠં હિત્વાન પબ્બજિ, નાગો છેત્વાવ બન્ધનં.

    Raṭṭhaṃ hitvāna pabbaji, nāgo chetvāva bandhanaṃ.

    ૩૫૭.

    357.

    રાજા ચ પબ્બજ્જમરોચયિત્થ, રટ્ઠં પહાય નરવીરસેટ્ઠો;

    Rājā ca pabbajjamarocayittha, raṭṭhaṃ pahāya naravīraseṭṭho;

    તુવમ્પિ નો હોતિ યથેવ રાજા, અમ્હેહિ ગુત્તા અનુસાસ રજ્જં.

    Tuvampi no hoti yatheva rājā, amhehi guttā anusāsa rajjaṃ.

    ૩૫૮.

    358.

    રાજા ચ પબ્બજ્જમરોચયિત્થ, રટ્ઠં પહાય નરવીરસેટ્ઠો;

    Rājā ca pabbajjamarocayittha, raṭṭhaṃ pahāya naravīraseṭṭho;

    અહમ્પિ એકા 41 ચરિસ્સામિ લોકે, હિત્વાન કામાનિ મનોરમાનિ.

    Ahampi ekā 42 carissāmi loke, hitvāna kāmāni manoramāni.

    ૩૫૯.

    359.

    રાજા ચ પબ્બજ્જમરોચયિત્થ, રટ્ઠં પહાય નરવીરસેટ્ઠો;

    Rājā ca pabbajjamarocayittha, raṭṭhaṃ pahāya naravīraseṭṭho;

    અહમ્પિ એકા ચરિસ્સામિ લોકે, હિત્વાન કામાનિ યથોધિકાનિ.

    Ahampi ekā carissāmi loke, hitvāna kāmāni yathodhikāni.

    ૩૬૦.

    360.

    અચ્ચેન્તિ કાલા તરયન્તિ રત્તિયો, વયોગુણા અનુપુબ્બં જહન્તિ;

    Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;

    અહમ્પિ એકા ચરિસ્સામિ લોકે, હિત્વાન કામાનિ મનોરમાનિ.

    Ahampi ekā carissāmi loke, hitvāna kāmāni manoramāni.

    ૩૬૧.

    361.

    અચ્ચેન્તિ કાલા તરયન્તિ રત્તિયો, વયોગુણા અનુપુબ્બં જહન્તિ;

    Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;

    અહમ્પિ એકા ચરિસ્સામિ લોકે, હિત્વાન કામાનિ યથોધિકાનિ.

    Ahampi ekā carissāmi loke, hitvāna kāmāni yathodhikāni.

    ૩૬૨.

    362.

    અચ્ચેન્તિ કાલા તરયન્તિ રત્તિયો, વયોગુણા અનુપુબ્બં જહન્તિ;

    Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;

    અહમ્પિ એકા ચરિસ્સામિ લોકે, સીતિભૂતા 43 સબ્બમતિચ્ચ સઙ્ગન્તિ.

    Ahampi ekā carissāmi loke, sītibhūtā 44 sabbamaticca saṅganti.

    હત્થિપાલજાતકં તેરસમં.

    Hatthipālajātakaṃ terasamaṃ.







    Footnotes:
    1. ભારધરં (પી॰)
    2. bhāradharaṃ (pī.)
    3. ગેહે (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    4. gehe (sī. syā. pī.)
    5. પચ્ચનુભોત્વ (સ્યા॰), પચ્ચનુભુત્વ (પી॰)
    6. paccanubhotva (syā.), paccanubhutva (pī.)
    7. મુઞ્ચન (સી॰ ક॰)
    8. સકમ્મના (સી॰ પી॰)
    9. muñcana (sī. ka.)
    10. sakammanā (sī. pī.)
    11. તવેમે (સી॰), તવ યિમે (સ્યા॰ પી॰)
    12. અરોગ્યં (સ્યા॰ ક॰)
    13. taveme (sī.), tava yime (syā. pī.)
    14. arogyaṃ (syā. ka.)
    15. મચ્ચુ (સ્યા॰ પી॰)
    16. maccu (syā. pī.)
    17. વિસન્ના (સ્યા॰ ક॰)
    18. visannā (syā. ka.)
    19. ગાવંવ (સી॰)
    20. પરિયેસતી (સી॰ પી॰)
    21. gāvaṃva (sī.)
    22. pariyesatī (sī. pī.)
    23. હીયોતિ હીયતિ (સી॰)
    24. hīyoti hīyati (sī.)
    25. દહરી (સ્યા॰ પી॰ ક॰)
    26. daharī (syā. pī. ka.)
    27. અભુત્વ ભોગે (સ્યા॰ ક॰ અટ્ઠ॰), અભુત્વ ભોગે (પી॰), ભોગે અતુત્વા (ક॰)
    28. abhutva bhoge (syā. ka. aṭṭha.), abhutva bhoge (pī.), bhoge atutvā (ka.)
    29. પટિગચ્ચ (સી॰), પટિગચ્છ (સ્યા॰ પી॰)
    30. paṭigacca (sī.), paṭigaccha (syā. pī.)
    31. તન્તાનિ (સી॰ પી॰)
    32. પદાલેય્ય (સી॰)
    33. tantāni (sī. pī.)
    34. padāleyya (sī.)
    35. હત્થત્થ (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    36. hatthattha (sī. syā. pī.)
    37. તે (સી॰ પી॰)
    38. te (sī. pī.)
    39. પઙ્કેવ (સી॰ પી॰)
    40. paṅkeva (sī. pī.)
    41. એકાવ (સી॰)
    42. ekāva (sī.)
    43. સીતીભૂતા (સી॰)
    44. sītībhūtā (sī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૦૯] ૧૩. હત્થિપાલજાતકવણ્ણના • [509] 13. Hatthipālajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact