| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೬. ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತಂ
6. Hatthisāriputtasuttaṃ
೬೦. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಇಸಿಪತನೇ ಮಿಗದಾಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾ ಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಅಭಿಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಭಿಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಾನಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಕಥಂ ಓಪಾತೇತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಭಿಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಾನಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಕಥಂ ಓಪಾತೇಸಿ, ಯಾವ ಕಥಾಪರಿಯೋಸಾನಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಆಗಮೇತೂ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಸಹಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಅಪಸಾದೇಸಿ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪಹೋತಿ ಚಾಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಭಿಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇತು’’ನ್ತಿ।
60. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena sambahulā therā bhikkhū pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā maṇḍalamāḷe sannisinnā sannipatitā abhidhammakathaṃ kathenti. Tatra sudaṃ āyasmā citto hatthisāriputto therānaṃ bhikkhūnaṃ abhidhammakathaṃ kathentānaṃ antarantarā kathaṃ opāteti. Atha kho āyasmā mahākoṭṭhiko āyasmantaṃ cittaṃ hatthisāriputtaṃ etadavoca – ‘‘māyasmā citto hatthisāriputto therānaṃ bhikkhūnaṃ abhidhammakathaṃ kathentānaṃ antarantarā kathaṃ opātesi, yāva kathāpariyosānaṃ āyasmā citto āgametū’’ti. Evaṃ vutte āyasmato cittassa hatthisāriputtassa sahāyakā bhikkhū āyasmantaṃ mahākoṭṭhikaṃ etadavocuṃ – ‘‘māyasmā mahākoṭṭhiko āyasmantaṃ cittaṃ hatthisāriputtaṃ apasādesi, paṇḍito āyasmā citto hatthisāriputto. Pahoti cāyasmā citto hatthisāriputto therānaṃ bhikkhūnaṃ abhidhammakathaṃ kathetu’’nti.
‘‘ದುಜ್ಜಾನಂ ಖೋ ಏತಂ, ಆವುಸೋ, ಪರಸ್ಸ ಚೇತೋಪರಿಯಾಯಂ ಅಜಾನನ್ತೇಹಿ। ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಾವದೇವ ಸೋರತಸೋರತೋ ಹೋತಿ, ನಿವಾತನಿವಾತೋ ಹೋತಿ, ಉಪಸನ್ತುಪಸನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಯಾವ ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಗರುಟ್ಠಾನಿಯಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ। ಯತೋ ಚ ಖೋ ಸೋ ವಪಕಸ್ಸತೇವ ಸತ್ಥಾರಾ, ವಪಕಸ್ಸತಿ ಗರುಟ್ಠಾನಿಯೇಹಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ, ಸೋ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಹಿ ರಞ್ಞಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೇಹಿ। ತಸ್ಸ ಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ವಿಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಪಾಕತಸ್ಸ ಭಸ್ಸಮನುಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ। ಸೋ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ।
‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ, āvuso, parassa cetopariyāyaṃ ajānantehi. Idhāvuso, ekacco puggalo tāvadeva soratasorato hoti, nivātanivāto hoti, upasantupasanto hoti, yāva satthāraṃ upanissāya viharati aññataraṃ vā garuṭṭhāniyaṃ sabrahmacāriṃ. Yato ca kho so vapakassateva satthārā, vapakassati garuṭṭhāniyehi sabrahmacārīhi, so saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi raññā rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi. Tassa saṃsaṭṭhassa vissatthassa pākatassa bhassamanuyuttassa viharato rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. So rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ಗೋಣೋ ಕಿಟ್ಠಾದೋ ದಾಮೇನ ವಾ ಬದ್ಧೋ 1 ವಜೇ ವಾ ಓರುದ್ಧೋ। ಯೋ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ದಾನಾಯಂ ಗೋಣೋ ಕಿಟ್ಠಾದೋ ಪುನದೇವ ಕಿಟ್ಠಂ ಓತರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’’। ‘‘ಠಾನಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಜ್ಜತಿ, ಯಂ ಸೋ ಗೋಣೋ ಕಿಟ್ಠಾದೋ ದಾಮಂ ವಾ ಛೇತ್ವಾ ವಜಂ ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ, ಅಥ ಪುನದೇವ ಕಿಟ್ಠಂ ಓತರೇಯ್ಯಾತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಾವದೇವ ಸೋರತಸೋರತೋ ಹೋತಿ, ನಿವಾತನಿವಾತೋ ಹೋತಿ, ಉಪಸನ್ತುಪಸನ್ತೋ ಹೋತಿ ಯಾವ ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಗರುಟ್ಠಾನಿಯಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ। ಯತೋ ಚ ಖೋ ಸೋ ವಪಕಸ್ಸತೇವ ಸತ್ಥಾರಾ, ವಪಕಸ್ಸತಿ ಗರುಟ್ಠಾನಿಯೇಹಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ, ಸೋ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಹಿ ರಞ್ಞಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೇಹಿ। ತಸ್ಸ ಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ವಿಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಪಾಕತಸ್ಸ ಭಸ್ಸಮನುಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ । ಸೋ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ।
‘‘Seyyathāpi, āvuso, goṇo kiṭṭhādo dāmena vā baddho 2 vaje vā oruddho. Yo nu kho, āvuso, evaṃ vadeyya – ‘na dānāyaṃ goṇo kiṭṭhādo punadeva kiṭṭhaṃ otarissatī’ti, sammā nu kho so, āvuso, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’. ‘‘Ṭhānañhetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ so goṇo kiṭṭhādo dāmaṃ vā chetvā vajaṃ vā bhinditvā, atha punadeva kiṭṭhaṃ otareyyāti. Evamevaṃ kho, āvuso, idhekacco puggalo tāvadeva soratasorato hoti, nivātanivāto hoti, upasantupasanto hoti yāva satthāraṃ upanissāya viharati aññataraṃ vā garuṭṭhāniyaṃ sabrahmacāriṃ. Yato ca kho so vapakassateva satthārā, vapakassati garuṭṭhāniyehi sabrahmacārīhi, so saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi raññā rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi. Tassa saṃsaṭṭhassa vissatthassa pākatassa bhassamanuyuttassa viharato rāgo cittaṃ anuddhaṃseti . So rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ॰… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ಚಾತುಮಹಾಪಥೇ ಥುಲ್ಲಫುಸಿತಕೋ ದೇವೋ ವಸ್ಸನ್ತೋ 3 ರಜಂ ಅನ್ತರಧಾಪೇಯ್ಯ, ಚಿಕ್ಖಲ್ಲಂ ಪಾತುಕರೇಯ್ಯ। ಯೋ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ದಾನಿ ಅಮುಸ್ಮಿಂ 4 ಚಾತುಮಹಾಪಥೇ ಪುನದೇವ ರಜೋ ಪಾತುಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’’। ‘‘ಠಾನಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಜ್ಜತಿ, ಯಂ ಅಮುಸ್ಮಿಂ ಚಾತುಮಹಾಪಥೇ ಮನುಸ್ಸಾ ವಾ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯುಂ, ಗೋಪಸೂ ವಾ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯುಂ, ವಾತಾತಪೋ ವಾ ಸ್ನೇಹಗತಂ ಪರಿಯಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಅಥ ಪುನದೇವ ರಜೋ ಪಾತುಭವೇಯ್ಯಾತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ॰… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ।
‘‘Idha panāvuso, ekacco puggalo vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi paṭhamassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Seyyathāpi, āvuso, cātumahāpathe thullaphusitako devo vassanto 5 rajaṃ antaradhāpeyya, cikkhallaṃ pātukareyya. Yo nu kho, āvuso, evaṃ vadeyya – ‘na dāni amusmiṃ 6 cātumahāpathe punadeva rajo pātubhavissatī’ti, sammā nu kho so, āvuso, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’. ‘‘Ṭhānañhetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ amusmiṃ cātumahāpathe manussā vā atikkameyyuṃ, gopasū vā atikkameyyuṃ, vātātapo vā snehagataṃ pariyādiyeyya, atha punadeva rajo pātubhaveyyāti. Evamevaṃ kho, āvuso, idhekacco puggalo vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi paṭhamassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಆವುಸೋ, ಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ಅವಿದೂರೇ ಮಹನ್ತಂ ತಳಾಕಂ। ತತ್ಥ ಥುಲ್ಲಫುಸಿತಕೋ ದೇವೋ ವುಟ್ಠೋ ಸಿಪ್ಪಿಸಮ್ಬುಕಮ್ಪಿ ಸಕ್ಖರಕಠಲಮ್ಪಿ ಅನ್ತರಧಾಪೇಯ್ಯ। ಯೋ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ದಾನಿ ಅಮುಸ್ಮಿಂ ತಳಾಕೇ ಪುನದೇವ ಸಿಪ್ಪಿಸಮ್ಬುಕಾ ವಾ ಸಕ್ಖರಕಠಲಾ ವಾ ಪಾತುಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’’। ‘‘ಠಾನಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಜ್ಜತಿ, ಯಂ ಅಮುಸ್ಮಿಂ ತಳಾಕೇ ಮನುಸ್ಸಾ ವಾ ಪಿವೇಯ್ಯುಂ, ಗೋಪಸೂ ವಾ ಪಿವೇಯ್ಯುಂ, ವಾತಾತಪೋ ವಾ ಸ್ನೇಹಗತಂ ಪರಿಯಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಅಥ ಪುನದೇವ ಸಿಪ್ಪಿಸಮ್ಬುಕಾಪಿ ಸಕ್ಖರಕಠಲಾಪಿ ಪಾತುಭವೇಯ್ಯುನ್ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ।
‘‘Idha panāvuso, ekacco puggalo vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi dutiyassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Seyyathāpi , āvuso, gāmassa vā nigamassa vā avidūre mahantaṃ taḷākaṃ. Tattha thullaphusitako devo vuṭṭho sippisambukampi sakkharakaṭhalampi antaradhāpeyya. Yo nu kho, āvuso, evaṃ vadeyya – ‘na dāni amusmiṃ taḷāke punadeva sippisambukā vā sakkharakaṭhalā vā pātubhavissantī’ti, sammā nu kho so, āvuso, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’. ‘‘Ṭhānañhetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ amusmiṃ taḷāke manussā vā piveyyuṃ, gopasū vā piveyyuṃ, vātātapo vā snehagataṃ pariyādiyeyya, atha punadeva sippisambukāpi sakkharakaṭhalāpi pātubhaveyyunti. Evamevaṃ kho, āvuso, idhekacco puggalo vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi dutiyassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ತತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ಪುರಿಸಂ ಪಣೀತಭೋಜನಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಆಭಿದೋಸಿಕಂ ಭೋಜನಂ ನಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ। ಯೋ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ದಾನಿ ಅಮುಂ ಪುರಿಸಂ ಪುನದೇವ ಭೋಜನಂ ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’’। ‘‘ಠಾನಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಜ್ಜತಿ, ಅಮುಂ ಪುರಿಸಂ ಪಣೀತಭೋಜನಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಯಾವಸ್ಸ ಸಾ ಓಜಾ ಕಾಯೇ ಠಸ್ಸತಿ ತಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭೋಜನಂ ಛಾದೇಸ್ಸತಿ। ಯತೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಾ ಓಜಾ ಅನ್ತರಧಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಅಥ ಪುನದೇವ ತಂ ಭೋಜನಂ ಛಾದೇಯ್ಯಾತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ತತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ।
‘‘Idha panāvuso, ekacco puggalo pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi tatiyassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Seyyathāpi, āvuso, purisaṃ paṇītabhojanaṃ bhuttāviṃ ābhidosikaṃ bhojanaṃ nacchādeyya. Yo nu kho, āvuso, evaṃ vadeyya – ‘na dāni amuṃ purisaṃ punadeva bhojanaṃ chādessatī’ti, sammā nu kho so, āvuso, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’. ‘‘Ṭhānañhetaṃ, āvuso, vijjati, amuṃ purisaṃ paṇītabhojanaṃ bhuttāviṃ yāvassa sā ojā kāye ṭhassati tāva na aññaṃ bhojanaṃ chādessati. Yato ca khvassa sā ojā antaradhāyissati, atha punadeva taṃ bhojanaṃ chādeyyāti. Evamevaṃ kho, āvuso, idhekacco puggalo pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi tatiyassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
‘‘ಇಧ , ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ಪಬ್ಬತಸಙ್ಖೇಪೇ ಉದಕರಹದೋ ನಿವಾತೋ ವಿಗತಊಮಿಕೋ। ಯೋ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ದಾನಿ ಅಮುಸ್ಮಿಂ ಉದಕರಹದೇ ಪುನದೇವ ಊಮಿ ಪಾತುಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’’। ‘‘ಠಾನಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಜ್ಜತಿ, ಯಾ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಭುಸಾ ವಾತವುಟ್ಠಿ। ಸಾ ತಸ್ಮಿಂ ಉದಕರಹದೇ ಊಮಿಂ ಜನೇಯ್ಯ। ಯಾ ಪಚ್ಛಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಯಾ ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ… ಯಾ ದಕ್ಖಿಣಾಯ ದಿಸಾಯ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಭುಸಾ ವಾತವುಟ್ಠಿ। ಸಾ ತಸ್ಮಿಂ ಉದಕರಹದೇ ಊಮಿಂ ಜನೇಯ್ಯಾತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ।
‘‘Idha , panāvuso, ekacco puggalo sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi catutthassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Seyyathāpi, āvuso, pabbatasaṅkhepe udakarahado nivāto vigataūmiko. Yo nu kho, āvuso, evaṃ vadeyya – ‘na dāni amusmiṃ udakarahade punadeva ūmi pātubhavissatī’ti, sammā nu kho so, āvuso, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’. ‘‘Ṭhānañhetaṃ, āvuso, vijjati, yā puratthimāya disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi. Sā tasmiṃ udakarahade ūmiṃ janeyya. Yā pacchimāya disāya āgaccheyya…pe… yā uttarāya disāya āgaccheyya… yā dakkhiṇāya disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi. Sā tasmiṃ udakarahade ūmiṃ janeyyāti. Evamevaṃ kho, āvuso, idhekacco puggalo sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi catutthassa jhānassā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi…pe… sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
‘‘ಇಧ, ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಬ್ಬನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ಅನಿಮಿತ್ತಸ್ಸ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಹಿ ರಞ್ಞಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೇಹಿ । ತಸ್ಸ ಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ವಿಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಪಾಕತಸ್ಸ ಭಸ್ಸಮನುಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ। ಸೋ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೋ ವಾ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ವನಸಣ್ಡೇ ಏಕರತ್ತಿಂ ವಾಸಂ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ತತ್ರ 7 ಹತ್ಥಿಸದ್ದೇನ ಅಸ್ಸಸದ್ದೇನ ರಥಸದ್ದೇನ ಪತ್ತಿಸದ್ದೇನ ಭೇರಿಪಣವಸಙ್ಖತಿಣವನಿನ್ನಾದಸದ್ದೇನ ಚೀರಿಕಸದ್ದೋ 8 ಅನ್ತರಧಾಯೇಯ್ಯ 9। ಯೋ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ದಾನಿ ಅಮುಸ್ಮಿಂ ವನಸಣ್ಡೇ ಪುನದೇವ ಚೀರಿಕಸದ್ದೋ ಪಾತುಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ , ಆವುಸೋ, ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’’। ‘‘ಠಾನಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಜ್ಜತಿ, ಯಂ ಸೋ ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೋ ವಾ ತಮ್ಹಾ ವನಸಣ್ಡಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಅಥ ಪುನದೇವ ಚೀರಿಕಸದ್ದೋ ಪಾತುಭವೇಯ್ಯಾತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಬ್ಬನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ‘ಲಾಭಿಮ್ಹಿ ಅನಿಮಿತ್ತಸ್ಸ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಸ್ಸಾ’ತಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಹಿ ರಞ್ಞಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೇಹಿ। ತಸ್ಸ ಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ವಿಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಪಾಕತಸ್ಸ ಭಸ್ಸಮನುಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ। ಸೋ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತೀ’’ತಿ।
‘‘Idha, panāvuso, ekacco puggalo sabbanimittānaṃ amanasikārā animittaṃ cetosamādhiṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi animittassa cetosamādhissā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi raññā rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi . Tassa saṃsaṭṭhassa vissatthassa pākatassa bhassamanuyuttassa viharato rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. So rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Seyyathāpi, āvuso, rājā vā rājamahāmatto vā caturaṅginiyā senāya addhānamaggappaṭipanno aññatarasmiṃ vanasaṇḍe ekarattiṃ vāsaṃ upagaccheyya. Tatra 10 hatthisaddena assasaddena rathasaddena pattisaddena bheripaṇavasaṅkhatiṇavaninnādasaddena cīrikasaddo 11 antaradhāyeyya 12. Yo nu kho, āvuso, evaṃ vadeyya – ‘na dāni amusmiṃ vanasaṇḍe punadeva cīrikasaddo pātubhavissatī’ti, sammā nu kho so , āvuso, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’. ‘‘Ṭhānañhetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ so rājā vā rājamahāmatto vā tamhā vanasaṇḍā pakkameyya, atha punadeva cīrikasaddo pātubhaveyyāti. Evamevaṃ kho, āvuso, idhekacco puggalo sabbanimittānaṃ amanasikārā animittaṃ cetosamādhiṃ upasampajja viharati. So ‘lābhimhi animittassa cetosamādhissā’ti saṃsaṭṭho viharati bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi raññā rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi. Tassa saṃsaṭṭhassa vissatthassa pākatassa bhassamanuyuttassa viharato rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. So rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattatī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಸಹಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಆಯಸ್ಮತಾ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕೇನ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ವಿದಿತೋ – ‘ಇಮಾಸಞ್ಚ ಇಮಾಸಞ್ಚ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಲಾಭೀ, ಅಥ ಚ ಪನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿಸ್ಸತೀ’ತಿ; ಉದಾಹು ದೇವತಾ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ – ‘ಚಿತ್ತೋ, ಭನ್ತೇ, ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಇಮಾಸಞ್ಚ ಇಮಾಸಞ್ಚ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಲಾಭೀ, ಅಥ ಚ ಪನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ? ‘‘ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ವಿದಿತೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ – ‘ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಇಮಾಸಞ್ಚ ಇಮಾಸಞ್ಚ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಲಾಭೀ, ಅಥ ಚ ಪನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ದೇವತಾಪಿ ಮೇ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ – ‘ಚಿತ್ತೋ, ಭನ್ತೇ, ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಇಮಾಸಞ್ಚ ಇಮಾಸಞ್ಚ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಲಾಭೀ, ಅಥ ಚ ಪನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
Atha kho āyasmā citto hatthisāriputto aparena samayena sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Atha kho cittassa hatthisāriputtassa sahāyakā bhikkhū yenāyasmā mahākoṭṭhiko tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākoṭṭhikaṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ nu kho āyasmatā mahākoṭṭhikena citto hatthisāriputto cetasā ceto paricca vidito – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ citto hatthisāriputto lābhī, atha ca pana sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissatī’ti; udāhu devatā etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘citto, bhante, hatthisāriputto imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ lābhī, atha ca pana sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissatī’’’ti? ‘‘Cetasā ceto paricca vidito me, āvuso – ‘citto hatthisāriputto imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ lābhī, atha ca pana sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissatī’ti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘citto, bhante, hatthisāriputto imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ lābhī, atha ca pana sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissatī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಸಹಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೋ, ಭನ್ತೇ, ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಇಮಾಸಞ್ಚ ಇಮಾಸಞ್ಚ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಲಾಭೀ, ಅಥ ಚ ಪನ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತೀ’’ತಿ। ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಿತ್ತೋ ಚಿರಂ ಸರಿಸ್ಸತಿ 13 ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸ್ಸಾ’’ತಿ।
Atha kho cittassa hatthisāriputtassa sahāyakā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘citto, bhante, hatthisāriputto imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ lābhī, atha ca pana sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattatī’’ti. ‘‘Na, bhikkhave, citto ciraṃ sarissati 14 nekkhammassā’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಏಕೋ ವೂಪಕಟ್ಠೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ – ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ ತದನುತ್ತರಂ – ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹಾಸಿ। ‘‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’’ತಿ ಅಬ್ಭಞ್ಞಾಸಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಚ ಪನಾಯಸ್ಮಾ ಚಿತ್ತೋ ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಅರಹತಂ ಅಹೋಸೀತಿ। ಛಟ್ಠಂ।
Atha kho citto hatthisāriputto nacirasseva kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. Atha kho āyasmā citto hatthisāriputto eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā citto hatthisāriputto arahataṃ ahosīti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Hatthisāriputtasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೬. ಹತ್ಥಿಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Hatthisāriputtasuttavaṇṇanā
