| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
७. हेमकत्थेरअपदानं
7. Hemakattheraapadānaṃ
१८३.
183.
‘‘पब्भारकूटं निस्साय, अनोमो नाम तापसो।
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, anomo nāma tāpaso;
अस्समं सुकतं कत्वा, पण्णसाले वसी तदा॥
Assamaṃ sukataṃ katvā, paṇṇasāle vasī tadā.
१८४.
184.
‘‘सिद्धं तस्स तपो कम्मं, सिद्धिपत्तो सके बले।
‘‘Siddhaṃ tassa tapo kammaṃ, siddhipatto sake bale;
सकसामञ्ञविक्कन्तो, आतापी निपको मुनि॥
Sakasāmaññavikkanto, ātāpī nipako muni.
१८५.
185.
‘‘विसारदो ससमये, परवादे च कोविदो।
‘‘Visārado sasamaye, paravāde ca kovido;
पट्ठो भूमन्तलिक्खम्हि, उप्पातम्हि च कोविदो॥
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, uppātamhi ca kovido.
१८६.
186.
‘‘वीतसोको निरारम्भो, अप्पाहारो अलोलुपो।
‘‘Vītasoko nirārambho, appāhāro alolupo;
लाभालाभेन सन्तुट्ठो, झायी झानरतो मुनि॥
Lābhālābhena santuṭṭho, jhāyī jhānarato muni.
१८७.
187.
‘‘पियदस्सी नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि।
‘‘Piyadassī nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
सत्ते तारेतुकामो सो, करुणाय फरी तदा॥
Satte tāretukāmo so, karuṇāya pharī tadā.
१८८.
188.
‘‘बोधनेय्यं जनं दिस्वा, पियदस्सी महामुनि।
‘‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, piyadassī mahāmuni;
चक्कवाळसहस्सम्पि, गन्त्वा ओवदते मुनि॥
Cakkavāḷasahassampi, gantvā ovadate muni.
१८९.
189.
‘‘ममुद्धरितुकामो सो, ममस्सममुपागमि।
‘‘Mamuddharitukāmo so, mamassamamupāgami;
न दिट्ठो मे जिनो पुब्बे, न सुतोपि च कस्सचि॥
Na diṭṭho me jino pubbe, na sutopi ca kassaci.
१९०.
190.
‘‘उप्पाता सुपिना मय्हं, लक्खणा सुप्पकासिता।
‘‘Uppātā supinā mayhaṃ, lakkhaṇā suppakāsitā;
पट्ठो भूमन्तलिक्खम्हि, नक्खत्तपदकोविदो॥
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, nakkhattapadakovido.
१९१.
191.
‘‘सोहं बुद्धस्स सुत्वान, तत्थ चित्तं पसादयिं।
‘‘Sohaṃ buddhassa sutvāna, tattha cittaṃ pasādayiṃ;
१९२.
192.
‘‘मयि एवं सरन्तम्हि, भगवापि अनुस्सरि।
‘‘Mayi evaṃ sarantamhi, bhagavāpi anussari;
बुद्धं अनुस्सरन्तस्स, पीति मे होति तावदे॥
Buddhaṃ anussarantassa, pīti me hoti tāvade.
१९३.
193.
‘‘कालञ्च पुनरागम्म, उपेसि मं महामुनि।
‘‘Kālañca punarāgamma, upesi maṃ mahāmuni;
सम्पत्तेपि न जानामि, अयं बुद्धो महामुनि॥
Sampattepi na jānāmi, ayaṃ buddho mahāmuni.
१९४.
194.
‘‘अनुकम्पको कारुणिको, पियदस्सी महामुनि।
‘‘Anukampako kāruṇiko, piyadassī mahāmuni;
सञ्जानापेसि अत्तानं, ‘अहं बुद्धो सदेवके’॥
Sañjānāpesi attānaṃ, ‘ahaṃ buddho sadevake’.
१९५.
195.
‘‘सञ्जानित्वान सम्बुद्धं, पियदस्सिं महामुनिं।
‘‘Sañjānitvāna sambuddhaṃ, piyadassiṃ mahāmuniṃ;
सकं चित्तं पसादेत्वा, इदं वचनमब्रविं॥
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, idaṃ vacanamabraviṃ.
१९६.
196.
तुवम्पि सब्बदस्सावी, निसीद रतनासने’॥
Tuvampi sabbadassāvī, nisīda ratanāsane’.
१९७.
197.
‘‘सब्बरतनमयं पीठं, निम्मिनित्वान तावदे।
‘‘Sabbaratanamayaṃ pīṭhaṃ, nimminitvāna tāvade;
पियदस्सिस्स मुनिनो, अदासिं इद्धिनिम्मितं॥
Piyadassissa munino, adāsiṃ iddhinimmitaṃ.
१९८.
198.
‘‘रतने च निसिन्नस्स, पीठके इद्धिनिम्मिते।
‘‘Ratane ca nisinnassa, pīṭhake iddhinimmite;
कुम्भमत्तं जम्बुफलं, अदासिं तावदे अहं॥
Kumbhamattaṃ jambuphalaṃ, adāsiṃ tāvade ahaṃ.
१९९.
199.
‘‘मम हासं जनेत्वान, परिभुञ्जि महामुनि।
‘‘Mama hāsaṃ janetvāna, paribhuñji mahāmuni;
तदा चित्तं पसादेत्वा, सत्थारं अभिवादयिं॥
Tadā cittaṃ pasādetvā, satthāraṃ abhivādayiṃ.
२००.
200.
‘‘पियदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।
‘‘Piyadassī tu bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
रतनासनमासीनो, इमा गाथा अभासथ॥
Ratanāsanamāsīno, imā gāthā abhāsatha.
२०१.
201.
‘‘‘यो मे रतनमयं पीठं, अमतञ्च फलं अदा।
‘‘‘Yo me ratanamayaṃ pīṭhaṃ, amatañca phalaṃ adā;
तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
२०२.
202.
‘‘‘सत्तसत्तति कप्पानि, देवलोके रमिस्सति।
‘‘‘Sattasattati kappāni, devaloke ramissati;
पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति॥
Pañcasattatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati.
२०३.
203.
‘‘‘द्वत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति।
‘‘‘Dvattiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;
पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
२०४.
204.
‘‘‘सोण्णमयं रूपिमयं, पल्लङ्कं सुकतं बहुं।
‘‘‘Soṇṇamayaṃ rūpimayaṃ, pallaṅkaṃ sukataṃ bahuṃ;
लोहितङ्गमयञ्चेव, लच्छति रतनामयं॥
Lohitaṅgamayañceva, lacchati ratanāmayaṃ.
२०५.
205.
‘‘‘चङ्कमन्तम्पि मनुजं, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनं।
‘‘‘Caṅkamantampi manujaṃ, puññakammasamaṅginaṃ;
पल्लङ्कानि अनेकानि, परिवारेस्सरे तदा॥
Pallaṅkāni anekāni, parivāressare tadā.
२०६.
206.
‘‘‘कूटागारा च पासादा, सयनञ्च महारहं।
‘‘‘Kūṭāgārā ca pāsādā, sayanañca mahārahaṃ;
इमस्स चित्तमञ्ञाय, निब्बत्तिस्सन्ति तावदे॥
Imassa cittamaññāya, nibbattissanti tāvade.
२०७.
207.
‘‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।
‘‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
२०८.
208.
‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
इमं परिचरिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं॥
Imaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
२०९.
209.
‘‘‘सट्ठि अस्ससहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।
‘‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो॥
Ājānīyāva jātiyā, sindhavā sīghavāhino.
२१०.
210.
‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्लियाचापधारिभि।
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, illiyācāpadhāribhi;
तेपिमं परिचरिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं॥
Tepimaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
२११.
211.
‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।
‘‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
दीपा अथोपि वेयग्घा, सन्नद्धा उस्सितद्धजा॥
Dīpā athopi veyagghā, sannaddhā ussitaddhajā.
२१२.
212.
‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, रत्नपीठस्सिदं फलं॥
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
२१३.
213.
‘‘‘सट्ठि धेनुसहस्सानि, दोहञ्ञा पुङ्गवूसभे।
‘‘‘Saṭṭhi dhenusahassāni, dohaññā puṅgavūsabhe;
वच्छके जनयिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं॥
Vacchake janayissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
२१४.
214.
‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।
‘‘‘Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्कमणिकुण्डला॥
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
२१५.
215.
‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा।
‘‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, रत्नपीठस्सिदं फलं॥
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
२१६.
216.
‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, गोतमो नाम चक्खुमा।
‘‘‘Aṭṭhārase kappasate, gotamo nāma cakkhumā;
तमन्धकारं विधमित्वा, बुद्धो लोके भविस्सति॥
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, buddho loke bhavissati.
२१७.
217.
‘‘‘तस्स दस्सनमागम्म, पब्बजिस्सतिकिञ्चनो।
‘‘‘Tassa dassanamāgamma, pabbajissatikiñcano;
तोसयित्वान सत्थारं, सासनेभिरमिस्सति॥
Tosayitvāna satthāraṃ, sāsanebhiramissati.
२१८.
218.
‘‘‘तस्स धम्मं सुणित्वान, किलेसे घातयिस्सति।
‘‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāna, kilese ghātayissati;
सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo’.
२१९.
219.
‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं।
‘‘Vīriyaṃ me dhuradhorayhaṃ, yogakkhemādhivāhanaṃ;
उत्तमत्थं पत्थयन्तो, सासने विहरामहं॥
Uttamatthaṃ patthayanto, sāsane viharāmahaṃ.
२२०.
220.
‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।
‘‘Idaṃ pacchimakaṃ mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
२२१.
221.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
२२२.
222.
‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
२२३.
223.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा हेमको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā hemako thero imā gāthāyo abhāsitthāti;
हेमकत्थेरस्सापदानं सत्तमं।
Hemakattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
सत्तरसमं भाणवारं।
Sattarasamaṃ bhāṇavāraṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / २. पुण्णकत्थेरअपदानवण्णना • 2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā
