Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౪. సబ్బఞ్ఞుతఞాణవగ్గో
4. Sabbaññutañāṇavaggo
౧. ఇద్ధికమ్మవిపాకపఞ్హో
1. Iddhikammavipākapañho
౧. ‘‘భన్తే నాగసేన, భాసితమ్పేతం భగవతా ‘ఏతదగ్గం, భిక్ఖవే, మమ సావకానం భిక్ఖూనం ఇద్ధిమన్తానం యదిదం మహామోగ్గల్లానో’తి. పున చ కిర సో లగుళేహి పరిపోథితో భిన్నసీసో సఞ్చుణ్ణితట్ఠిమంసధమనిఛిన్నపరిగత్తో పరినిబ్బుతో 1. యది, భన్తే నాగసేన, థేరో మహామోగ్గల్లానో ఇద్ధియా కోటిం గతో, తేన హి లగుళేహి పోథితో పరినిబ్బుతోతి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది లగుళేహి పరిపోథితో పరినిబ్బుతో, తేన హి ఇద్ధియా కోటిం గతోతి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా. కిం న సమత్థో ఇద్ధియా అత్తనో ఉపఘాతం అపనయితుం, సదేవకస్సపి లోకస్స పటిసరణం భవితుం అరహోతి? అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో తవానుప్పత్తో, సో తయా నిబ్బాహితబ్బో’’తి.
1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Puna ca kira so laguḷehi paripothito bhinnasīso sañcuṇṇitaṭṭhimaṃsadhamanichinnaparigatto parinibbuto 2. Yadi, bhante nāgasena, thero mahāmoggallāno iddhiyā koṭiṃ gato, tena hi laguḷehi pothito parinibbutoti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi laguḷehi paripothito parinibbuto, tena hi iddhiyā koṭiṃ gatoti tampi vacanaṃ micchā. Kiṃ na samattho iddhiyā attano upaghātaṃ apanayituṃ, sadevakassapi lokassa paṭisaraṇaṃ bhavituṃ arahoti? Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా ‘ఏతదగ్గం, భిక్ఖవే, మమ సావకానం భిక్ఖూనం ఇద్ధిమన్తానం యదిదం మహామోగ్గల్లానో’తి. ఆయస్మా చ మహామోగ్గల్లానో లగుళహతో పరినిబ్బుతో, తఞ్చ పన కమ్మాధిగ్గహితేనా’’తి.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Āyasmā ca mahāmoggallāno laguḷahato parinibbuto, tañca pana kammādhiggahitenā’’ti.
‘‘నను, భన్తే నాగసేన, ఇద్ధిమతో ఇద్ధివిసయోపి కమ్మవిపాకోపి ద్వే అచిన్తియా, అచిన్తియేన అచిన్తియం అపనయితబ్బం. యథా నామ, భన్తే, కేచి ఫలకామా కపిత్థేన కపిత్థం పోథేన్తి, అమ్బేన అమ్బం పోథేన్తి, ఏవమేవ ఖో, భన్తే నాగసేన, అచిన్తియేన అచిన్తియం పోథయిత్వా అపనేతబ్బ’’న్తి? ‘‘అచిన్తియానమ్పి, మహారాజ, ఏకం అధిమత్తం బలవతరం, యథా, మహారాజ, మహియా రాజానో హోన్తి సమజచ్చా, సమజచ్చానమ్పి తేసం ఏకో సబ్బే అభిభవిత్వా ఆణం పవత్తేతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తేసం అచిన్తియానం కమ్మవిపాకం యేవ అధిమత్తం బలవతరం, కమ్మవిపాకం యేవ సబ్బే అభిభవియ ఆణం పవత్తేతి, కమ్మాధిగ్గహితస్స అవసేసా కిరియా ఓకాసం న లభన్తి.
‘‘Nanu, bhante nāgasena, iddhimato iddhivisayopi kammavipākopi dve acintiyā, acintiyena acintiyaṃ apanayitabbaṃ. Yathā nāma, bhante, keci phalakāmā kapitthena kapitthaṃ pothenti, ambena ambaṃ pothenti, evameva kho, bhante nāgasena, acintiyena acintiyaṃ pothayitvā apanetabba’’nti? ‘‘Acintiyānampi, mahārāja, ekaṃ adhimattaṃ balavataraṃ, yathā, mahārāja, mahiyā rājāno honti samajaccā, samajaccānampi tesaṃ eko sabbe abhibhavitvā āṇaṃ pavatteti. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘ఇధ పన, మహారాజ, కోచి పురిసో కిస్మిఞ్చిదేవ పకరణే అపరజ్ఝతి, న తస్స మాతా వా పితా వా భగినీ వా భాతరో వా సఖీ వా సహాయకా వా 3 తాయన్తి, అథ ఖో రాజా యేవ తత్థ అభిభవియ ఆణం పవత్తేతి. కిం తత్థ కారణం? అపరాధికతా. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తేసం అచిన్తియానం కమ్మవిపాకం యేవ అధిమత్తం బలవతరం, కమ్మవిపాకం యేవ సబ్బే అభిభవియ ఆణం పవత్తేతి, కమ్మాధిగ్గహితస్స అవసేసా కిరియా ఓకాసం న లభన్తి.
‘‘Idha pana, mahārāja, koci puriso kismiñcideva pakaraṇe aparajjhati, na tassa mātā vā pitā vā bhaginī vā bhātaro vā sakhī vā sahāyakā vā 4 tāyanti, atha kho rājā yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Aparādhikatā. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘యథా వా పన, మహారాజ, మహియా దవడాహే సముట్ఠితే ఘటసహస్సమ్పి ఉదకం న సక్కోతి నిబ్బాపేతుం, అథ ఖో అగ్గి యేవ తత్థ అభిభవియ ఆణం పవత్తేతి. కిం తత్థ కారణం? బలవతా తేజస్స. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తేసం అచిన్తియానం కమ్మవిపాకం యేవ అధిమత్తం బలవతరం, కమ్మవిపాకం యేవ సబ్బే అభిభవియ ఆణం పవత్తేతి, కమ్మాధిగ్గహితస్స అవసేసా కిరియా ఓకాసం న లభన్తి, తస్మా, మహారాజ, ఆయస్మతో మహామోగ్గల్లానస్స కమ్మాధిగ్గహితస్స లగుళేహి పోథియమానస్స ఇద్ధియా సమన్నాహారో నాహోసీ’’తి. ‘‘సాధు, భన్తే నాగసేన, ఏవమేతం తథా సమ్పటిచ్ఛామీ’’తి.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, mahiyā davaḍāhe samuṭṭhite ghaṭasahassampi udakaṃ na sakkoti nibbāpetuṃ, atha kho aggi yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Balavatā tejassa. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti, tasmā, mahārāja, āyasmato mahāmoggallānassa kammādhiggahitassa laguḷehi pothiyamānassa iddhiyā samannāhāro nāhosī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ఇద్ధికమ్మవిపాకపఞ్హో పఠమో.
Iddhikammavipākapañho paṭhamo.
Footnotes: