Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    २. इद्धिकथा

    2. Iddhikathā

    . का इद्धि? कति इद्धियो? इद्धिया कति भूमियो, कति पादा, कति पदानि, कति मूलानि? का इद्धीति? इज्झनट्ठेन इद्धि। कति इद्धियोति? दस इद्धियो। इद्धिया कति भूमियोति? इद्धिया चतस्सो भूमियो, चत्तारो पादा, अट्ठ पदानि, सोळस मूलानि।

    9. Kā iddhi? Kati iddhiyo? Iddhiyā kati bhūmiyo, kati pādā, kati padāni, kati mūlāni? Kā iddhīti? Ijjhanaṭṭhena iddhi. Kati iddhiyoti? Dasa iddhiyo. Iddhiyā kati bhūmiyoti? Iddhiyā catasso bhūmiyo, cattāro pādā, aṭṭha padāni, soḷasa mūlāni.

    १०. कतमा दस इद्धियो? अधिट्ठाना इद्धि, विकुब्बना इद्धि, मनोमया इद्धि, ञाणविप्फारा इद्धि, समाधिविप्फारा इद्धि, अरिया इद्धि, कम्मविपाकजा इद्धि, पुञ्‍ञवतो इद्धि, विज्‍जामया इद्धि, तत्थ तत्थ सम्मा पयोगपच्‍चया 1 इज्झनट्ठेन इद्धि।

    10. Katamā dasa iddhiyo? Adhiṭṭhānā iddhi, vikubbanā iddhi, manomayā iddhi, ñāṇavipphārā iddhi, samādhivipphārā iddhi, ariyā iddhi, kammavipākajā iddhi, puññavato iddhi, vijjāmayā iddhi, tattha tattha sammā payogapaccayā 2 ijjhanaṭṭhena iddhi.

    इद्धिया कतमा चतस्सो भूमियो? विवेकजाभूमि पठमं झानं, पीतिसुखभूमि दुतियं झानं, उपेक्खासुखभूमि ततियं झानं, अदुक्खमसुखाभूमि चतुत्थं झानं। इद्धिया इमा चतस्सो भूमियो इद्धिलाभाय इद्धिपटिलाभाय इद्धिविकुब्बनताय इद्धिविसविताय इद्धिवसीभावाय इद्धिवेसारज्‍जाय संवत्तन्तीति।

    Iddhiyā katamā catasso bhūmiyo? Vivekajābhūmi paṭhamaṃ jhānaṃ, pītisukhabhūmi dutiyaṃ jhānaṃ, upekkhāsukhabhūmi tatiyaṃ jhānaṃ, adukkhamasukhābhūmi catutthaṃ jhānaṃ. Iddhiyā imā catasso bhūmiyo iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.

    इद्धिया कतमे चत्तारो पादा? इध भिक्खु छन्दसमाधिपधानसङ्खारसमन्‍नागतं इद्धिपादं भावेति, चित्तसमाधिपधानसङ्खारसमन्‍नागतं इद्धिपादं भावेति, वीरियसमाधिपधानसङ्खारसमन्‍नागतं इद्धिपादं भावेति, वीमंसासमाधिपधानसङ्खारसमन्‍नागतं इद्धिपादं भावेति। इद्धिया इमे चत्तारो पादा इद्धिलाभाय इद्धिपटिलाभाय इद्धिविकुब्बनताय इद्धिविसविताय इद्धिवसीभावाय इद्धिवेसारज्‍जाय संवत्तन्तीति।

    Iddhiyā katame cattāro pādā? Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, cittasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Iddhiyā ime cattāro pādā iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.

    इद्धिया कतमानि अट्ठ पदानि? छन्दं चे भिक्खु निस्साय लभति समाधिं, लभति चित्तस्स एकग्गतं। छन्दो न समाधि, समाधि न छन्दो। अञ्‍ञो छन्दो, अञ्‍ञो समाधि। वीरियं चे भिक्खु निस्साय लभति समाधिं, लभति चित्तस्स एकग्गतं। वीरियं न समाधि, समाधि न वीरियं। अञ्‍ञं वीरियं, अञ्‍ञो समाधि। चित्तं चे भिक्खु निस्साय लभति समाधिं, लभति चित्तस्स एकग्गतं। चित्तं न समाधि, समाधि न चित्तं। अञ्‍ञं चित्तं, अञ्‍ञो समाधि। वीमंसं चे भिक्खु निस्साय लभति समाधिं, लभति चित्तस्स एकग्गतं। वीमंसा न समाधि, समाधि न वीमंसा। अञ्‍ञा वीमंसा, अञ्‍ञो समाधि। इद्धिया इमानि अट्ठ पदानि इद्धिलाभाय इद्धिपटिलाभाय इद्धिविकुब्बनताय इद्धिविसविताय इद्धिवसीभावाय इद्धिवेसारज्‍जाय संवत्तन्तीति।

    Iddhiyā katamāni aṭṭha padāni? Chandaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Chando na samādhi, samādhi na chando. Añño chando, añño samādhi. Vīriyaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Vīriyaṃ na samādhi, samādhi na vīriyaṃ. Aññaṃ vīriyaṃ, añño samādhi. Cittaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Cittaṃ na samādhi, samādhi na cittaṃ. Aññaṃ cittaṃ, añño samādhi. Vīmaṃsaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Vīmaṃsā na samādhi, samādhi na vīmaṃsā. Aññā vīmaṃsā, añño samādhi. Iddhiyā imāni aṭṭha padāni iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.

    इद्धिया कतमानि सोळस मूलानि? अनोनतं 3 चित्तं कोसज्‍जे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। अनुन्‍नतं 4 चित्तं उद्धच्‍चे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। अनभिनतं चित्तं रागे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। अनपनतं चित्तं ब्यापादे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। अनिस्सितं चित्तं दिट्ठिया न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। अप्पटिबद्धं चित्तं छन्दरागे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। विप्पमुत्तं चित्तं कामरागे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं । विसञ्‍ञुत्तं चित्तं किलेसे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। विमरियादिकतं चित्तं किलेसमरियादे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। एकत्तगतं 5 चित्तं नानत्तकिलेसेहि 6 न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। सद्धाय परिग्गहितं चित्तं अस्सद्धिये न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। वीरियेन परिग्गहितं चित्तं कोसज्‍जे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। सतिया परिग्गहितं चित्तं पमादे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। समाधिना परिग्गहितं चित्तं उद्धच्‍चे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। पञ्‍ञाय परिग्गहितं चित्तं अविज्‍जाय न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। ओभासगतं चित्तं अविज्‍जन्धकारे न इञ्‍जतीति – आनेञ्‍जं। इद्धिया इमानि सोळस मूलानि इद्धिलाभाय इद्धिपटिलाभाय इद्धिविकुब्बनताय इद्धिविसविताय इद्धिवसीभावाय इद्धिवेसारज्‍जाय संवत्तन्तीति।

    Iddhiyā katamāni soḷasa mūlāni? Anonataṃ 7 cittaṃ kosajje na iñjatīti – āneñjaṃ. Anunnataṃ 8 cittaṃ uddhacce na iñjatīti – āneñjaṃ. Anabhinataṃ cittaṃ rāge na iñjatīti – āneñjaṃ. Anapanataṃ cittaṃ byāpāde na iñjatīti – āneñjaṃ. Anissitaṃ cittaṃ diṭṭhiyā na iñjatīti – āneñjaṃ. Appaṭibaddhaṃ cittaṃ chandarāge na iñjatīti – āneñjaṃ. Vippamuttaṃ cittaṃ kāmarāge na iñjatīti – āneñjaṃ . Visaññuttaṃ cittaṃ kilese na iñjatīti – āneñjaṃ. Vimariyādikataṃ cittaṃ kilesamariyāde na iñjatīti – āneñjaṃ. Ekattagataṃ 9 cittaṃ nānattakilesehi 10 na iñjatīti – āneñjaṃ. Saddhāya pariggahitaṃ cittaṃ assaddhiye na iñjatīti – āneñjaṃ. Vīriyena pariggahitaṃ cittaṃ kosajje na iñjatīti – āneñjaṃ. Satiyā pariggahitaṃ cittaṃ pamāde na iñjatīti – āneñjaṃ. Samādhinā pariggahitaṃ cittaṃ uddhacce na iñjatīti – āneñjaṃ. Paññāya pariggahitaṃ cittaṃ avijjāya na iñjatīti – āneñjaṃ. Obhāsagataṃ cittaṃ avijjandhakāre na iñjatīti – āneñjaṃ. Iddhiyā imāni soḷasa mūlāni iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.

    दसइद्धिनिद्देसो

    Dasaiddhiniddeso

    १०. कतमा अधिट्ठाना इद्धि? इध भिक्खु अनेकविहितं इद्धिविधं पच्‍चनुभोति – एकोपि हुत्वा बहुधा होति, बहुधापि हुत्वा एको होति; आविभावं तिरोभावं; तिरोकुट्टं तिरोपाकारं तिरोपब्बतं असज्‍जमानो गच्छति, सेय्यथापि आकासे। पथवियापि उम्मुज्‍जनिमुज्‍जं करोति, सेय्यथापि उदके। उदकेपि अभिज्‍जमाने 11 गच्छति, सेय्यथापि पथवियं। आकासेपि पल्‍लङ्केन कमति, सेय्यथापि पक्खी सकुणो। इमेपि चन्दिमसूरिये एवंमहिद्धिके एवंमहानुभावे पाणिना परामसति परिमज्‍जति। याव ब्रह्मलोकापि कायेन वसं वत्तेतीति।

    10. Katamā adhiṭṭhānā iddhi? Idha bhikkhu anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse. Pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake. Udakepi abhijjamāne 12 gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ. Ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇo. Imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati parimajjati. Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattetīti.

    इधाति इमिस्सा दिट्ठिया इमिस्सा खन्तिया इमिस्सा रुचिया इमस्मिं आदाये इमस्मिं धम्मे इमस्मिं विनये इमस्मिं धम्मविनये इमस्मिं पावचने इमस्मिं ब्रह्मचरिये इमस्मिं सत्थुसासने। तेन वुच्‍चति – ‘‘इधा’’ति। भिक्खूति पुथुज्‍जनकल्याणको वा होति भिक्खु सेखो वा अरहा वा अकुप्पधम्मो। अनेकविहितं इद्धिविधं पच्‍चनुभोतीति नानप्पकारं इद्धिविधं पच्‍चनुभोति। एकोपि हुत्वा बहुधा होतीति पकतिया एको बहुकं आवज्‍जति, सतं वा सहस्सं वा सतसहस्सं वा आवज्‍जति। आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘बहुलो होमी’’ति 13। बहुलो होति। यथायस्मा चूळपन्थको 14 एकोपि हुत्वा बहुधा होति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो एकोपि हुत्वा बहुधा होति। बहुधापि हुत्वा एको होतीति पकतिया बहुको एकं आवज्‍जति; आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘एको होमी’’ति। एको होति। यथायस्मा चूळपन्थको बहुधापि हुत्वा एको होति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो बहुधापि हुत्वा एको होति।

    Idhāti imissā diṭṭhiyā imissā khantiyā imissā ruciyā imasmiṃ ādāye imasmiṃ dhamme imasmiṃ vinaye imasmiṃ dhammavinaye imasmiṃ pāvacane imasmiṃ brahmacariye imasmiṃ satthusāsane. Tena vuccati – ‘‘idhā’’ti. Bhikkhūti puthujjanakalyāṇako vā hoti bhikkhu sekho vā arahā vā akuppadhammo. Anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhotīti nānappakāraṃ iddhividhaṃ paccanubhoti. Ekopi hutvā bahudhā hotīti pakatiyā eko bahukaṃ āvajjati, sataṃ vā sahassaṃ vā satasahassaṃ vā āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘bahulo homī’’ti 15. Bahulo hoti. Yathāyasmā cūḷapanthako 16 ekopi hutvā bahudhā hoti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto ekopi hutvā bahudhā hoti. Bahudhāpi hutvā eko hotīti pakatiyā bahuko ekaṃ āvajjati; āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘eko homī’’ti. Eko hoti. Yathāyasmā cūḷapanthako bahudhāpi hutvā eko hoti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto bahudhāpi hutvā eko hoti.

    ११. आविभावन्ति केनचि अनावटं होति अप्पटिच्छन्‍नं विवटं पाकटं। तिरोभावन्ति केनचि आवटं होति पटिच्छन्‍नं पिहितं पटिकुज्‍जितं। तिरोकुट्टं तिरोपाकारं तिरोपब्बतं असज्‍जमानो गच्छति, सेय्यथापि आकासेति पकतिया आकासकसिणसमापत्तिया लाभी होति। तिरोकुट्टं तिरोपाकारं तिरोपब्बतं आवज्‍जति। आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘आकासो होतू’’ति। आकासो होति। तिरोकुट्टं तिरोपाकारं तिरोपब्बतं असज्‍जमानो गच्छति। यथा मनुस्सा पकतिया अनिद्धिमन्तो केनचि अनावटे अपरिक्खित्ते असज्‍जमाना गच्छन्ति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो तिरोकुट्टं तिरोपाकारं तिरोपब्बतं असज्‍जमानो गच्छति, सेय्यथापि आकासे।

    11.Āvibhāvanti kenaci anāvaṭaṃ hoti appaṭicchannaṃ vivaṭaṃ pākaṭaṃ. Tirobhāvanti kenaci āvaṭaṃ hoti paṭicchannaṃ pihitaṃ paṭikujjitaṃ. Tirokuṭṭaṃtiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpiākāseti pakatiyā ākāsakasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘ākāso hotū’’ti. Ākāso hoti. Tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto kenaci anāvaṭe aparikkhitte asajjamānā gacchanti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse.

    पथवियापि उम्मुज्‍जनिमुज्‍जं करोति, सेय्यथापि उदकेति पकतिया आपोकसिणसमापत्तिया लाभी होति। पथविं आवज्‍जति। आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘उदकं होतू’’ति। उदकं होति। सो पथविया उम्मुज्‍जनिमुज्‍जं करोति। यथा मनुस्सा पकतिया अनिद्धिमन्तो उदके उम्मुज्‍जनिमुज्‍जं करोन्ति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो पथविया उम्मुज्‍जनिमुज्‍जं करोति, सेय्यथापि उदके।

    Pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udaketi pakatiyā āpokasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Pathaviṃ āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘udakaṃ hotū’’ti. Udakaṃ hoti. So pathaviyā ummujjanimujjaṃ karoti. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto udake ummujjanimujjaṃ karonti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto pathaviyā ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake.

    उदकेपि अभिज्‍जमाने गच्छति, सेय्यथापि पथवियन्ति पकतिया पथवीकसिणसमापत्तिया लाभी होति। उदकं आवज्‍जति। आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘पथवी होतू’’ति। पथवी होति। सो अभिज्‍जमाने उदके गच्छति। यथा मनुस्सा पकतिया अनिद्धिमन्तो अभिज्‍जमानाय पथविया गच्छन्ति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो अभिज्‍जमाने उदके गच्छति, सेय्यथापि पथवियं।

    Udakepiabhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyanti pakatiyā pathavīkasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Udakaṃ āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘pathavī hotū’’ti. Pathavī hoti. So abhijjamāne udake gacchati. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto abhijjamānāya pathaviyā gacchanti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto abhijjamāne udake gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ.

    आकासेपि पल्‍लङ्केन कमति, सेय्यथापि पक्खी सकुणोति पकतिया पथवीकसिणसमापत्तिया लाभी होति। आकासं आवज्‍जति । आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘पथवी होतू’’ति। पथवी होति। सो आकासे अन्तलिक्खे चङ्कमतिपि तिट्ठतिपि निसीदतिपि सेय्यम्पि कप्पेति। यथा मनुस्सा पकतिया अनिद्धिमन्तो पथविया चङ्कमन्तिपि तिट्ठन्तिपि निसीदन्तिपि सेय्यम्पि कप्पेन्ति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो आकासे अन्तलिक्खे चङ्कमतिपि तिट्ठतिपि निसीदतिपि सेय्यम्पि कप्पेति, सेय्यथापि पक्खी सकुणो।

    Ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇoti pakatiyā pathavīkasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Ākāsaṃ āvajjati . Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘pathavī hotū’’ti. Pathavī hoti. So ākāse antalikkhe caṅkamatipi tiṭṭhatipi nisīdatipi seyyampi kappeti. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto pathaviyā caṅkamantipi tiṭṭhantipi nisīdantipi seyyampi kappenti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto ākāse antalikkhe caṅkamatipi tiṭṭhatipi nisīdatipi seyyampi kappeti, seyyathāpi pakkhī sakuṇo.

    १२. इमेपि चन्दिमसूरिये एवंमहिद्धिके एवंमहानुभावे पाणिना परामसति परिमज्‍जतीति इध सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो निसिन्‍नको वा निपन्‍नको वा चन्दिमसूरिये आवज्‍जति। आवज्‍जित्वा ञाणेन अधिट्ठाति – ‘‘हत्थपासे होतू’’ति। हत्थपासे होति। सो निसिन्‍नको वा निपन्‍नको वा चन्दिमसूरिये पाणिना आमसति परामसति परिमज्‍जति। यथा मनुस्सा पकतिया अनिद्धिमन्तो किञ्‍चिदेव रूपगतं हत्थपासे आमसन्ति परामसन्ति परिमज्‍जन्ति, एवमेवं सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो निसिन्‍नको वा निपन्‍नको वा चन्दिमसूरिये पाणिना आमसति परामसति परिमज्‍जति।

    12.Imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati parimajjatīti idha so iddhimā cetovasippatto nisinnako vā nipannako vā candimasūriye āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘hatthapāse hotū’’ti. Hatthapāse hoti. So nisinnako vā nipannako vā candimasūriye pāṇinā āmasati parāmasati parimajjati. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto kiñcideva rūpagataṃ hatthapāse āmasanti parāmasanti parimajjanti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto nisinnako vā nipannako vā candimasūriye pāṇinā āmasati parāmasati parimajjati.

    याव ब्रह्मलोकापि कायेन वसं वत्तेतीति सचे सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो ब्रह्मलोकं गन्तुकामो होति, दूरेपि सन्तिके अधिट्ठाति – ‘‘सन्तिके होतू’’ति। सन्तिके होति। सन्तिकेपि दूरे अधिट्ठाति – ‘‘दूरे होतू’’ति। दूरे होति। बहुकम्पि थोकं अधिट्ठाति – ‘‘थोकं होतू’’ति। थोकं होति। थोकम्पि बहुकं अधिट्ठाति – ‘‘बहुकं होतू’’ति। बहुकं होति। दिब्बेन चक्खुना तस्स ब्रह्मुनो रूपं पस्सति। दिब्बाय सोतधातुया तस्स ब्रह्मुनो सद्दं सुणाति। चेतोपरियञाणेन तस्स ब्रह्मुनो चित्तं पजानाति। सचे सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो दिस्समानेन कायेन ब्रह्मलोकं गन्तुकामो होति, कायवसेन चित्तं परिणामेति, कायवसेन चित्तं अधिट्ठाति। कायवसेन चित्तं परिणामेत्वा, कायवसेन चित्तं अधिट्ठहित्वा, सुखसञ्‍ञञ्‍च लहुसञ्‍ञञ्‍च ओक्‍कमित्वा दिस्समानेन कायेन ब्रह्मलोकं गच्छति। सचे सो इद्धिमा चेतोवसिप्पत्तो अदिस्समानेन कायेन ब्रह्मलोकं गन्तुकामो होति, चित्तवसेन कायं परिणामेति, चित्तवसेन कायं अधिट्ठाति। चित्तवसेन कायं परिणामेत्वा, चित्तवसेन कायं अधिट्ठहित्वा सुखसञ्‍ञञ्‍च लहुसञ्‍ञञ्‍च ओक्‍कमित्वा अदिस्समानेन कायेन ब्रह्मलोकं गच्छति। सो तस्स ब्रह्मुनो पुरतो रूपिं 17 अभिनिम्मिनाति मनोमयं सब्बङ्गपच्‍चङ्गिं 18 अहीनिन्द्रियं। सचे सो इद्धिमा चङ्कमति, निम्मितोपि तत्थ चङ्कमति। सचे सो इद्धिमा तिट्ठति, निम्मितोपि तत्थ तिट्ठति। सचे सो इद्धिमा निसीदति, निम्मितोपि तत्थ निसीदति। सचे सो इद्धिमा सेय्यं कप्पेति, निम्मितोपि तत्थ सेय्यं कप्पेति। सचे सो इद्धिमा धूमायति, निम्मितोपि तत्थ धूमायति। सचे सो इद्धिमा पज्‍जलति, निम्मितोपि तत्थ पज्‍जलति। सचे सो इद्धिमा धम्मं भासति, निम्मितोपि तत्थ धम्मं भासति। सचे सो इद्धिमा पञ्हं पुच्छति, निम्मितोपि तत्थ पञ्हं पुच्छति। सचे सो इद्धिमा पञ्हं पुट्ठो विसज्‍जेति, निम्मितोपि तत्थ पञ्हं पुट्ठो विसज्‍जेति। सचे सो इद्धिमा तेन ब्रह्मुना सद्धिं सन्तिट्ठति सल्‍लपति साकच्छं समापज्‍जति, निम्मितोपि तत्थ तेन ब्रह्मुना सद्धिं सन्तिट्ठति सल्‍लपति साकच्छं समापज्‍जति। यञ्‍ञदेव सो इद्धिमा करोति, तं तदेव हि सो निम्मितो करोतीति – अयं अधिट्ठाना इद्धि।

    Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattetīti sace so iddhimā cetovasippatto brahmalokaṃ gantukāmo hoti, dūrepi santike adhiṭṭhāti – ‘‘santike hotū’’ti. Santike hoti. Santikepi dūre adhiṭṭhāti – ‘‘dūre hotū’’ti. Dūre hoti. Bahukampi thokaṃ adhiṭṭhāti – ‘‘thokaṃ hotū’’ti. Thokaṃ hoti. Thokampi bahukaṃ adhiṭṭhāti – ‘‘bahukaṃ hotū’’ti. Bahukaṃ hoti. Dibbena cakkhunā tassa brahmuno rūpaṃ passati. Dibbāya sotadhātuyā tassa brahmuno saddaṃ suṇāti. Cetopariyañāṇena tassa brahmuno cittaṃ pajānāti. Sace so iddhimā cetovasippatto dissamānena kāyena brahmalokaṃ gantukāmo hoti, kāyavasena cittaṃ pariṇāmeti, kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhāti. Kāyavasena cittaṃ pariṇāmetvā, kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhahitvā, sukhasaññañca lahusaññañca okkamitvā dissamānena kāyena brahmalokaṃ gacchati. Sace so iddhimā cetovasippatto adissamānena kāyena brahmalokaṃ gantukāmo hoti, cittavasena kāyaṃ pariṇāmeti, cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhāti. Cittavasena kāyaṃ pariṇāmetvā, cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhahitvā sukhasaññañca lahusaññañca okkamitvā adissamānena kāyena brahmalokaṃ gacchati. So tassa brahmuno purato rūpiṃ 19 abhinimmināti manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ 20 ahīnindriyaṃ. Sace so iddhimā caṅkamati, nimmitopi tattha caṅkamati. Sace so iddhimā tiṭṭhati, nimmitopi tattha tiṭṭhati. Sace so iddhimā nisīdati, nimmitopi tattha nisīdati. Sace so iddhimā seyyaṃ kappeti, nimmitopi tattha seyyaṃ kappeti. Sace so iddhimā dhūmāyati, nimmitopi tattha dhūmāyati. Sace so iddhimā pajjalati, nimmitopi tattha pajjalati. Sace so iddhimā dhammaṃ bhāsati, nimmitopi tattha dhammaṃ bhāsati. Sace so iddhimā pañhaṃ pucchati, nimmitopi tattha pañhaṃ pucchati. Sace so iddhimā pañhaṃ puṭṭho visajjeti, nimmitopi tattha pañhaṃ puṭṭho visajjeti. Sace so iddhimā tena brahmunā saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati, nimmitopi tattha tena brahmunā saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati. Yaññadeva so iddhimā karoti, taṃ tadeva hi so nimmito karotīti – ayaṃ adhiṭṭhānā iddhi.

    १३. कतमा विकुब्बना इद्धि? सिखिस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स अभिभू नाम सावको ब्रह्मलोके ठितो सहस्सिलोकधातुं 21 सरेन विञ्‍ञापेसि। सो दिस्समानेनपि कायेन धम्मं देसेसि; अदिस्समानेनपि कायेन धम्मं देसेसि; दिस्समानेनपि हेट्ठिमेन उपड्ढकायेन अदिस्समानेनपि उपरिमेन उपड्ढकायेन धम्मं देसेसि। दिस्समानेनपि उपरिमेन उपड्ढकायेन, अदिस्समानेनपि हेट्ठिमेन उपड्ढकायेन धम्मं देसेसि। सो पकतिवण्णं विजहित्वा कुमारकवण्णं वा दस्सेति, नागवण्णं वा दस्सेति, सुपण्णवण्णं वा दस्सेति, यक्खवण्णं वा दस्सेति, इन्दवण्णं वा 22 दस्सेति, देववण्णं वा दस्सेति , ब्रह्मवण्णं वा दस्सेति, समुद्दवण्णं वा दस्सेति, पब्बतवण्णं वा दस्सेति, वनवण्णं वा दस्सेति, सीहवण्णं वा दस्सेति, ब्यग्घवण्णं वा दस्सेति, दीपिवण्णं वा दस्सेति, हत्थिम्पि दस्सेति, अस्सम्पि दस्सेति, रथम्पि दस्सेति, पत्तिम्पि दस्सेति, विविधम्पि सेनाब्यूहं दस्सेतीति – अयं विकुब्बना इद्धि।

    13. Katamā vikubbanā iddhi? Sikhissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ 23 sarena viññāpesi. So dissamānenapi kāyena dhammaṃ desesi; adissamānenapi kāyena dhammaṃ desesi; dissamānenapi heṭṭhimena upaḍḍhakāyena adissamānenapi uparimena upaḍḍhakāyena dhammaṃ desesi. Dissamānenapi uparimena upaḍḍhakāyena, adissamānenapi heṭṭhimena upaḍḍhakāyena dhammaṃ desesi. So pakativaṇṇaṃ vijahitvā kumārakavaṇṇaṃ vā dasseti, nāgavaṇṇaṃ vā dasseti, supaṇṇavaṇṇaṃ vā dasseti, yakkhavaṇṇaṃ vā dasseti, indavaṇṇaṃ vā 24 dasseti, devavaṇṇaṃ vā dasseti , brahmavaṇṇaṃ vā dasseti, samuddavaṇṇaṃ vā dasseti, pabbatavaṇṇaṃ vā dasseti, vanavaṇṇaṃ vā dasseti, sīhavaṇṇaṃ vā dasseti, byagghavaṇṇaṃ vā dasseti, dīpivaṇṇaṃ vā dasseti, hatthimpi dasseti, assampi dasseti, rathampi dasseti, pattimpi dasseti, vividhampi senābyūhaṃ dassetīti – ayaṃ vikubbanā iddhi.

    १४. कतमा मनोमया इद्धि? इध भिक्खु इमम्हा काया अञ्‍ञं कायं अभिनिम्मिनाति रूपिं मनोमयं सब्बङ्गपच्‍चङ्गिं अहीनिन्द्रियं। सेय्यथापि पुरिसो मुञ्‍जम्हा ईसिकं पवाहेय्य। तस्स एवमस्स – ‘‘अयं मुञ्‍जो, अयं ईसिका। अञ्‍ञो मुञ्‍जो, अञ्‍ञा ईसिका। मुञ्‍जम्हा त्वेव ईसिका पवाळ्हा’’ति। सेय्यथा वा पन पुरिसो असिं कोसिया पवाहेय्य। तस्स एवमस्स – ‘‘अयं असि, अयं कोसि। अञ्‍ञो असि, अञ्‍ञा कोसि। कोसिया त्वेव असि पवाळ्हो’’ति। सेय्यथा वा पन पुरिसो अहिं करण्डा उद्धरेय्य। तस्स एवमस्स – ‘‘अयं अहि, अयं करण्डो। अञ्‍ञो अहि, अञ्‍ञो करण्डो। करण्डा त्वेव अहि उब्भतो’’ति। एवमेवं भिक्खु इमम्हा काया अञ्‍ञं कायं अभिनिम्मिनाति रूपिं मनोमयं सब्बङ्गपच्‍चङ्गिं अहीनिन्द्रियं। अयं मनोमया इद्धि।

    14. Katamā manomayā iddhi? Idha bhikkhu imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimmināti rūpiṃ manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Seyyathāpi puriso muñjamhā īsikaṃ pavāheyya. Tassa evamassa – ‘‘ayaṃ muñjo, ayaṃ īsikā. Añño muñjo, aññā īsikā. Muñjamhā tveva īsikā pavāḷhā’’ti. Seyyathā vā pana puriso asiṃ kosiyā pavāheyya. Tassa evamassa – ‘‘ayaṃ asi, ayaṃ kosi. Añño asi, aññā kosi. Kosiyā tveva asi pavāḷho’’ti. Seyyathā vā pana puriso ahiṃ karaṇḍā uddhareyya. Tassa evamassa – ‘‘ayaṃ ahi, ayaṃ karaṇḍo. Añño ahi, añño karaṇḍo. Karaṇḍā tveva ahi ubbhato’’ti. Evamevaṃ bhikkhu imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimmināti rūpiṃ manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Ayaṃ manomayā iddhi.

    १५. कतमा ञाणविप्फारा इद्धि? अनिच्‍चानुपस्सना निच्‍चसञ्‍ञाय पहानट्ठो इज्झतीति – ञाणविप्फारा इद्धि। दुक्खानुपस्सना सुखसञ्‍ञाय… अनत्तानुपस्सना अत्तसञ्‍ञाय… निब्बिदानुपस्सनाय नन्दिया… विरागानुपस्सनाय रागस्स… निरोधानुपस्सनाय समुदयस्स… पटिनिस्सग्गानुपस्सनाय आदानस्स पहानट्ठो इज्झतीति – ञाणविप्फारा इद्धि। आयस्मतो बाकुलस्स ञाणविप्फारा इद्धि, आयस्मतो संकिच्‍चस्स ञाणविप्फारा इद्धि, आयस्मतो भूतपालस्स ञाणविप्फारा इद्धि। अयं ञाणविप्फारा इद्धि।

    15. Katamā ñāṇavipphārā iddhi? Aniccānupassanā niccasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti – ñāṇavipphārā iddhi. Dukkhānupassanā sukhasaññāya… anattānupassanā attasaññāya… nibbidānupassanāya nandiyā… virāgānupassanāya rāgassa… nirodhānupassanāya samudayassa… paṭinissaggānupassanāya ādānassa pahānaṭṭho ijjhatīti – ñāṇavipphārā iddhi. Āyasmato bākulassa ñāṇavipphārā iddhi, āyasmato saṃkiccassa ñāṇavipphārā iddhi, āyasmato bhūtapālassa ñāṇavipphārā iddhi. Ayaṃ ñāṇavipphārā iddhi.

    १६. कतमा समाधिविप्फारा इद्धि? पठमेन झानेन नीवरणानं पहानट्ठो इज्झतीति – समाधिविप्फारा इद्धि। दुतियेन झानेन वितक्‍कविचारानं पहानट्ठो इज्झतीति – समाधिविप्फारा इद्धि। ततियेन झानेन पीतिया पहानट्ठो इज्झतीति…पे॰… चतुत्थेन झानेन सुखदुक्खानं पहानट्ठो इज्झतीति…पे॰… आकासानञ्‍चायतनसमापत्तिया रूपसञ्‍ञाय पटिघसञ्‍ञाय नानत्तसञ्‍ञाय पहानट्ठो इज्झतीति…पे॰… विञ्‍ञाणञ्‍चायतनसमापत्तिया आकासानञ्‍चायतनसञ्‍ञाय पहानट्ठो इज्झतीति…पे॰… आकिञ्‍चञ्‍ञायतनसमापत्तिया विञ्‍ञाणञ्‍चायतनसञ्‍ञाय पहानट्ठो इज्झतीति…पे॰… नेवसञ्‍ञानासञ्‍ञायतनसमापत्तिया आकिञ्‍चञ्‍ञायतनसञ्‍ञाय पहानट्ठो इज्झतीति – समाधिविप्फारा इद्धि। आयस्मतो सारिपुत्तस्स समाधिविप्फारा इद्धि, आयस्मतो सञ्‍जीवस्स समाधिविप्फारा इद्धि , आयस्मतो खाणुकोण्डञ्‍ञस्स समाधिविप्फारा इद्धि, उत्तराय उपासिकाय समाधिविप्फारा इद्धि, सामावतिया उपासिकाय समाधिविप्फारा इद्धि। अयं समाधिविप्फारा इद्धि।

    16. Katamā samādhivipphārā iddhi? Paṭhamena jhānena nīvaraṇānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti – samādhivipphārā iddhi. Dutiyena jhānena vitakkavicārānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti – samādhivipphārā iddhi. Tatiyena jhānena pītiyā pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… catutthena jhānena sukhadukkhānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti – samādhivipphārā iddhi. Āyasmato sāriputtassa samādhivipphārā iddhi, āyasmato sañjīvassa samādhivipphārā iddhi , āyasmato khāṇukoṇḍaññassa samādhivipphārā iddhi, uttarāya upāsikāya samādhivipphārā iddhi, sāmāvatiyā upāsikāya samādhivipphārā iddhi. Ayaṃ samādhivipphārā iddhi.

    १७. कतमा अरिया इद्धि? इध भिक्खु 25 सचे आकङ्खति – ‘‘पटिकूले अप्पटिकूलसञ्‍ञी विहरेय्य’’न्ति, अप्पटिकूलसञ्‍ञी तत्थ विहरति। सचे आकङ्खति – ‘‘अप्पटिकूले पटिकूलसञ्‍ञी विहरेय्य’’न्ति, पटिकूलसञ्‍ञी तत्थ विहरति। सचे आकङ्खति – ‘‘पटिकूले च अप्पटिकूले च अप्पटिकूलसञ्‍ञी विहरेय्य’’न्ति, अप्पटिकूलसञ्‍ञी तत्थ विहरति। सचे आकङ्खति – ‘‘अप्पटिकूले च पटिकूले च पटिकूलसञ्‍ञी विहरेय्य’’न्ति, पटिकूलसञ्‍ञी तत्थ विहरति। सचे आकङ्खति – ‘‘पटिकूले च अप्पटिकूले च तदुभयं अभिनिवज्‍जेत्वा उपेक्खको विहरेय्यं सतो सम्पजानो’’ति, उपेक्खको तत्थ विहरति सतो सम्पजानो।

    17. Katamā ariyā iddhi? Idha bhikkhu 26 sace ākaṅkhati – ‘‘paṭikūle appaṭikūlasaññī vihareyya’’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘appaṭikūle paṭikūlasaññī vihareyya’’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī vihareyya’’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī vihareyya’’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘paṭikūle ca appaṭikūle ca tadubhayaṃ abhinivajjetvā upekkhako vihareyyaṃ sato sampajāno’’ti, upekkhako tattha viharati sato sampajāno.

    कथं पटिकूले अप्पटिकूलसञ्‍ञी विहरति? अनिट्ठस्मिं वत्थुस्मिं मेत्ताय वा फरति, धातुतो वा उपसंहरति। एवं पटिकूले अप्पटिकूलसञ्‍ञी विहरति।

    Kathaṃ paṭikūle appaṭikūlasaññī viharati? Aniṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ mettāya vā pharati, dhātuto vā upasaṃharati. Evaṃ paṭikūle appaṭikūlasaññī viharati.

    कथं अप्पटिकूले पटिकूलसञ्‍ञी विहरति? इट्ठस्मिं वत्थुस्मिं असुभाय वा फरति, अनिच्‍चतो वा उपसंहरति। एवं अप्पटिकूले पटिकूलसञ्‍ञी विहरति।

    Kathaṃ appaṭikūle paṭikūlasaññī viharati? Iṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ asubhāya vā pharati, aniccato vā upasaṃharati. Evaṃ appaṭikūle paṭikūlasaññī viharati.

    कथं पटिकूले च अप्पटिकूले च अप्पटिकूलसञ्‍ञी विहरति? अनिट्ठस्मिञ्‍च इट्ठस्मिञ्‍च वत्थुस्मिं मेत्ताय वा फरति, धातुतो वा उपसंहरति। एवं पटिकूले च अप्पटिकूले च अप्पटिकूलसञ्‍ञी विहरति ।

    Kathaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī viharati? Aniṭṭhasmiñca iṭṭhasmiñca vatthusmiṃ mettāya vā pharati, dhātuto vā upasaṃharati. Evaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī viharati .

    कथं अप्पटिकूले च पटिकूले च पटिकूलसञ्‍ञी विहरति? इट्ठस्मिञ्‍च अनिट्ठस्मिञ्‍च वत्थुस्मिं असुभाय वा फरति, अनिच्‍चतो वा उपसंहरति। एवं अप्पटिकूले च पटिकूले च पटिकूलसञ्‍ञी विहरति।

    Kathaṃ appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī viharati? Iṭṭhasmiñca aniṭṭhasmiñca vatthusmiṃ asubhāya vā pharati, aniccato vā upasaṃharati. Evaṃ appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī viharati.

    कथं पटिकूले च अप्पटिकूले च तदुभयं अभिनिवज्‍जेत्वा उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो? इध भिक्खु चक्खुना रूपं दिस्वा नेव सुमनो होति न दुम्मनो, उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो। सोतेन सद्दं सुत्वा…पे॰… घानेन गन्धं घायित्वा… जिव्हाय रसं सायित्वा… कायेन फोट्ठब्बं फुसित्वा… मनसा धम्मं विञ्‍ञाय नेव सुमनो होति न दुम्मनो, उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो। एवं पटिकूले च अप्पटिकूले च तदुभयं अभिनिवज्‍जेत्वा उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो। अयं अरिया इद्धि।

    Kathaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca tadubhayaṃ abhinivajjetvāupekkhako viharati sato sampajāno? Idha bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato sampajāno. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato sampajāno. Evaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca tadubhayaṃ abhinivajjetvā upekkhako viharati sato sampajāno. Ayaṃ ariyā iddhi.

    १८. कतमा कम्मविपाकजा इद्धि? सब्बेसं पक्खीनं, सब्बेसं देवानं, एकच्‍चानं मनुस्सानं, एकच्‍चानं विनिपातिकानं। अयं कम्मविपाकजा इद्धि।

    18. Katamā kammavipākajā iddhi? Sabbesaṃ pakkhīnaṃ, sabbesaṃ devānaṃ, ekaccānaṃ manussānaṃ, ekaccānaṃ vinipātikānaṃ. Ayaṃ kammavipākajā iddhi.

    कतमा पुञ्‍ञवतो इद्धि? राजा चक्‍कवत्ती 27 वेहासं गच्छति सद्धिं चतुरङ्गिनिया सेनाय, अन्तमसो अस्सबन्धगोपुरिसे 28 उपादाय। जोतिकस्स गहपतिस्स पुञ्‍ञवतो इद्धि, जटिलस्स गहपतिस्स पुञ्‍ञवतो इद्धि, मेण्डकस्स गहपतिस्स पुञ्‍ञवतो इद्धि, घोसितस्स गहपतिस्स पुञ्‍ञवतो इद्धि, पञ्‍चन्‍नं महापुञ्‍ञानं पुञ्‍ञवतो इद्धि। अयं पुञ्‍ञवतो इद्धि।

    Katamā puññavato iddhi? Rājā cakkavattī 29 vehāsaṃ gacchati saddhiṃ caturaṅginiyā senāya, antamaso assabandhagopurise 30 upādāya. Jotikassa gahapatissa puññavato iddhi, jaṭilassa gahapatissa puññavato iddhi, meṇḍakassa gahapatissa puññavato iddhi, ghositassa gahapatissa puññavato iddhi, pañcannaṃ mahāpuññānaṃ puññavato iddhi. Ayaṃ puññavato iddhi.

    कतमा विज्‍जामया इद्धि? विज्‍जाधरा विज्‍जं परिजप्पेत्वा वेहासं गच्छन्ति, आकासे अन्तलिक्खे हत्थिम्पि दस्सेन्ति, अस्सम्पि दस्सेन्ति, रथम्पि दस्सेन्ति, पत्तिम्पि दस्सेन्ति, विविधम्पि सेनाब्यूहं दस्सेन्ति। अयं विज्‍जामया इद्धि।

    Katamā vijjāmayā iddhi? Vijjādharā vijjaṃ parijappetvā vehāsaṃ gacchanti, ākāse antalikkhe hatthimpi dassenti, assampi dassenti, rathampi dassenti, pattimpi dassenti, vividhampi senābyūhaṃ dassenti. Ayaṃ vijjāmayā iddhi.

    कथं तत्थ तत्थ सम्मा पयोगपच्‍चया इज्झनट्ठेन इद्धि? नेक्खम्मेन कामच्छन्दस्स पहानट्ठो इज्झतीति – तत्थ तत्थ सम्मा पयोगपच्‍चया इज्झनट्ठेन इद्धि। अब्यापादेन ब्यापादस्स पहानट्ठो इज्झतीति – तत्थ तत्थ सम्मा पयोगपच्‍चया इज्झनट्ठेन इद्धि…पे॰… अरहत्तमग्गेन सब्बकिलेसानं पहानट्ठो इज्झतीति – तत्थ तत्थ सम्मा पयोगपच्‍चया इज्झनट्ठेन इद्धि। एवं तत्थ तत्थ सम्मा पयोगपच्‍चया इज्झनट्ठेन इद्धि। इमा दस इद्धियो।

    Kathaṃ tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi? Nekkhammena kāmacchandassa pahānaṭṭho ijjhatīti – tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi. Abyāpādena byāpādassa pahānaṭṭho ijjhatīti – tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi…pe… arahattamaggena sabbakilesānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti – tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi. Evaṃ tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi. Imā dasa iddhiyo.

    इद्धिकथा निट्ठिता।

    Iddhikathā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. सम्मप्पयोगपच्‍चया (स्या॰ क॰)
    2. sammappayogapaccayā (syā. ka.)
    3. अनोणतं (क॰)
    4. (अनुण्णतं (क॰)
    5. एकग्गतं (स्या॰)
    6. नानत्तकिलेसे (स्या॰)
    7. anoṇataṃ (ka.)
    8. (anuṇṇataṃ (ka.)
    9. ekaggataṃ (syā.)
    10. nānattakilese (syā.)
    11. अभिज्‍जमानो (क॰) दी॰ नि॰ १.२३८ पस्सितब्बा
    12. abhijjamāno (ka.) dī. ni. 1.238 passitabbā
    13. होतूति (क॰)
    14. चुल्‍लपन्थको (स्या॰)
    15. hotūti (ka.)
    16. cullapanthako (syā.)
    17. रूपं (स्या॰ क॰) दी॰ नि॰ १.२३६ पस्सितब्बा
    18. सब्बङ्गपच्‍चङ्गं (स्या॰ क॰)
    19. rūpaṃ (syā. ka.) dī. ni. 1.236 passitabbā
    20. sabbaṅgapaccaṅgaṃ (syā. ka.)
    21. सहस्सीलोकधातुं (स्या॰) वत्थु सं॰ नि॰ १.१८५
    22. असुरवण्णं वा दस्सेति, इन्दवण्णं वा (स्या॰)
    23. sahassīlokadhātuṃ (syā.) vatthu saṃ. ni. 1.185
    24. asuravaṇṇaṃ vā dasseti, indavaṇṇaṃ vā (syā.)
    25. म॰ नि॰ ३.४६२ पस्सितब्बा
    26. ma. ni. 3.462 passitabbā
    27. चक्‍कवत्ति (स्या॰)
    28. अस्सबन्धगोपके पुरिसे (स्या॰)
    29. cakkavatti (syā.)
    30. assabandhagopake purise (syā.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / इद्धिकथावण्णना • Iddhikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact