Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ౫౦. ఇద్ధివిధఞాణనిద్దేసో

    50. Iddhividhañāṇaniddeso

    ౧౦౧. కథం కాయమ్పి చిత్తమ్పి ఏకవవత్థానతా సుఖసఞ్ఞఞ్చ లహుసఞ్ఞఞ్చ అధిట్ఠానవసేన ఇజ్ఝనట్ఠే పఞ్ఞా ఇద్ధివిధే ఞాణం? ఇధ భిక్ఖు ఛన్దసమాధిపధానసఙ్ఖారసమన్నాగతం ఇద్ధిపాదం భావేతి, వీరియసమాధిపధానసఙ్ఖారసమన్నాగతం ఇద్ధిపాదం భావేతి, చిత్తసమాధిపధానసఙ్ఖారసమన్నాగతం ఇద్ధిపాదం భావేతి, వీమంసాసమాధిపధానసఙ్ఖారసమన్నాగతం ఇద్ధిపాదం భావేతి. సో ఇమేసు చతూసు ఇద్ధిపాదేసు చిత్తం పరిభావేతి పరిదమేతి, ముదుం కరోతి కమ్మనియం. సో ఇమేసు చతూసు ఇద్ధిపాదేసు చిత్తం పరిభావేత్వా పరిదమేత్వా ముదుం కరిత్వా కమ్మనియం కాయమ్పి చిత్తే సమోదహతి, చిత్తమ్పి కాయే సమోదహతి, కాయవసేన చిత్తం పరిణామేతి, చిత్తవసేన కాయం పరిణామేతి, కాయవసేన చిత్తం అధిట్ఠాతి, చిత్తవసేన కాయం అధిట్ఠాతి; కాయవసేన చిత్తం పరిణామేత్వా చిత్తవసేన కాయం పరిణామేత్వా కాయవసేన చిత్తం అధిట్ఠహిత్వా చిత్తవసేన కాయం అధిట్ఠహిత్వా సుఖసఞ్ఞఞ్చ లహుసఞ్ఞఞ్చ కాయే ఓక్కమిత్వా విహరతి. సో తథాభావితేన చిత్తేన పరిసుద్ధేన పరియోదాతేన ఇద్ధివిధఞాణాయ చిత్తం అభినీహరతి అభినిన్నామేతి. సో అనేకవిహితం ఇద్ధివిధం పచ్చనుభోతి.

    101. Kathaṃ kāyampi cittampi ekavavatthānatā sukhasaññañca lahusaññañca adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ? Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, cittasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti, muduṃ karoti kammaniyaṃ. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā muduṃ karitvā kammaniyaṃ kāyampi citte samodahati, cittampi kāye samodahati, kāyavasena cittaṃ pariṇāmeti, cittavasena kāyaṃ pariṇāmeti, kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhāti, cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhāti; kāyavasena cittaṃ pariṇāmetvā cittavasena kāyaṃ pariṇāmetvā kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhahitvā cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhahitvā sukhasaññañca lahusaññañca kāye okkamitvā viharati. So tathābhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena iddhividhañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti.

    ౧౦౨. ఏకోపి హుత్వా బహుధా హోతి, బహుధాపి హుత్వా ఏకో హోతి; ఆవిభావం తిరోభావం; తిరోకుట్టం 1 తిరోపాకారం తిరోపబ్బతం అసజ్జమానో గచ్ఛతి, సేయ్యథాపి ఆకాసే; పథవియాపి ఉమ్ముజ్జనిముజ్జం కరోతి, సేయ్యథాపి ఉదకే; ఉదకేపి అభిజ్జమానే గచ్ఛతి, సేయ్యథాపి పథవియం ; ఆకాసేపి పల్లఙ్కేన కమతి 2 సేయ్యథాపి పక్ఖీ సకుణో ఇమేపి చన్దిమసూరియే ఏవంమహిద్ధికే ఏవంమహానుభావే పాణినా పరామసతి 3 పరిమజ్జతి; యావ బ్రహ్మలోకాపి కాయేన వసం వత్తేతి. తం ఞాతట్ఠేన ఞాణం, పజాననట్ఠేన పఞ్ఞా. తేన వుచ్చతి – ‘‘కాయమ్పి చిత్తమ్పి ఏకవవత్థానతా సుఖసఞ్ఞఞ్చ లహుసఞ్ఞఞ్చ అధిట్ఠానవసేన ఇజ్ఝనట్ఠే పఞ్ఞా ఇద్ధివిధే ఞాణం’’.

    102. Ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ 4 tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ ; ākāsepi pallaṅkena kamati 5 seyyathāpi pakkhī sakuṇo imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati 6 parimajjati; yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘kāyampi cittampi ekavavatthānatā sukhasaññañca lahusaññañca adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ’’.

    ఇద్ధివిధఞాణనిద్దేసో పఞ్ఞాసమో.

    Iddhividhañāṇaniddeso paññāsamo.







    Footnotes:
    1. తిరోకుడ్డం (స్యా॰)
    2. చఙ్కమతి (స్యా॰) దీ॰ ని॰ ౧.౨౩౮ పస్సితబ్బా
    3. పరిమసతి (స్యా॰)
    4. tirokuḍḍaṃ (syā.)
    5. caṅkamati (syā.) dī. ni. 1.238 passitabbā
    6. parimasati (syā.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ౫౦. ఇద్ధివిధఞాణనిద్దేసవణ్ణనా • 50. Iddhividhañāṇaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact