| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੩-੬. ਇਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā
੪੫-੪੮. ਤਤਿਯੇ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਨਾਮ ਦੁਗ੍ਗਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਂ। ਨ ਏਤਸ੍ਸ ਸਕਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਕੋ, ਅਸਾਪਤੇਯ੍ਯੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਰਹਿਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ, ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਕਮ੍ਪਿਯਭਾવੇਨ ਓਕਪ੍ਪਨਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣੇ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਕਪ੍ਪਨਂ ਓਕਪ੍ਪਨਸਦ੍ਧਾ ਨਾਮ। ‘‘ਇਦਂ ਅਕੁਸਲਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨੋ ਸਕਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਅਨ੍વਯਤੋ ਚ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਪਞ੍ਞਾ। ਤਿવਿਧਞ੍ਹਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਮ੍ਪਿ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥਭਞ੍ਜਨਤੋ। ਸੁਚਰਿਤਂ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਜਨਨਤੋ। ਇਣਾਦਾਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਤ੍ਥੇ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਣਗ੍ਗਹਣਂ વਦਾਮੀ’’ਤਿ।
45-48. Tatiye daliddo nāma duggato, tassa bhāvo dāliddiyaṃ. Na etassa sakaṃ sāpateyyanti assako, asāpateyyo. Tenāha ‘‘attano santakena rahito’’ti. ‘‘Buddho dhammo saṅgho’’ti vutte ‘‘sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho’’ti kenaci akampiyabhāvena okappanaṃ ratanattayaguṇe ogāhetvā kappanaṃ okappanasaddhā nāma. ‘‘Idaṃ akusalaṃ kammaṃ no sakaṃ, idaṃ pana kammaṃ saka’’nti evaṃ byatirekato anvayato ca kammassakatajānanapaññā kammassakatapaññā. Tividhañhi duccaritaṃ attanā katampi sakakammaṃ nāma na hoti atthabhañjanato. Sucaritaṃ sakakammaṃ nāma atthajananato. Iṇādānasminti paccattavacanatthe etaṃ bhummanti āha ‘‘iṇaggahaṇaṃ vadāmī’’ti.
ਕਟਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਕਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਿਦ੍ਧਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਗਹਣਂ। ਸੋ ਪਨ વਿਜਯਲਾਭੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਯਗ੍ਗਾਹੋ’’ਤਿ। ਹਿਰਿਮਨੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਹਿਰਿਮਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਹਿਰਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਹਿਰਿਯਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਤਿ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਤਿ ਭਾਯਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੀ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਨਿਰਾਮਿਸਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਕਾਮਾਮਿਸਤ੍ਤਾ। ਉਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ, ਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾવੇਦਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕવੀਰਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯੋ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਂ વਿਨੋਦੇਤ੍વਾ ਚਤੂਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਅਟ੍ਠਆਰਮ੍ਭવਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਏਕਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਿਕਂ વੀਰਿਯਂ ਆਰਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਗਣਿਕਂ વਿਨੋਦੇਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਏਕਕੋ ਹੋਤਿ। ਗਮਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਠਾਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਨਿਸਜ੍ਜਂ, ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਸਯਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ ਕਿਲੇਸੇ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਅਯਂ ਚੇਤਸਿਕਂ વੀਰਿਯਂ ਆਰਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾવੇਨ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਚ ਏਕੋ ਉਦੇਤੀਤਿ ਏਕੋਦਿ, ਏਕਗ੍ਗਤਾ। ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਤੋ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਇਧ ਏਕੋਦਿ। ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਪਾਤਿ, ਤਂ વਾ ਨਿਪਯਤਿ વਿਸੋਸੇਤੀਤਿ ਨਿਪਕੋ। ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕਾਯਾਦਿਭੇਦਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਾਤਿਸਯਾਯ ਸਤਿਯਾ ਸਰਤੀਤਿ ਸਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ।
Kaṭaggāhoti kataṃ sabbaso siddhameva katvā gahaṇaṃ. So pana vijayalābho hotīti āha ‘‘jayaggāho’’ti. Hirimano etassāti hirimanoti āha ‘‘hirisampayuttacitto’’ti, pāpajigucchanalakkhaṇāya hiriyā sampayuttacittoti attho. Ottappati ubbijjati bhāyati sīlenāti ottappī, ottappena samannāgato. Nirāmisaṃ sukhanti tatiyajjhānasukhaṃ dūrasamussāritakāmāmisattā. Upekkhanti catutthajjhānupekkhaṃ, na yaṃ kiñci upekkhāvedananti āha ‘‘catutthajjhānupekkha’’nti. Āraddhavīriyoti paggahitaparipuṇṇakāyikacetasikavīriyoti attho. Yo gaṇasaṅgaṇikaṃ vinodetvā catūsu iriyāpathesu aṭṭhaārambhavatthuvasena ekako hoti, tassa kāyikaṃ vīriyaṃ āraddhaṃ nāma hoti. Cittasaṅgaṇikaṃ vinodetvā aṭṭhasamāpattivasena ekako hoti. Gamane uppannakilesassa ṭhānaṃ pāpuṇituṃ na deti, ṭhāne uppannakilesassa nisajjaṃ, nisajjāya uppannakilesassa sayanaṃ pāpuṇituṃ na deti, uppannaṭṭhāneyeva kilese niggaṇhāti. Ayaṃ cetasikaṃ vīriyaṃ āraddhaṃ nāma hoti. Paṭipakkhadūrībhāvena seṭṭhaṭṭhena ca eko udetīti ekodi, ekaggatā. Tassa yogato ekaggacitto idha ekodi. Paṭipakkhato attānaṃ nipāti, taṃ vā nipayati visosetīti nipako. Aññataraṃ kāyādibhedaṃ ārammaṇaṃ sātisayāya satiyā saratīti sato. Tenāha ‘‘ekaggacitto’’tiādi.
ਅਕੁਪ੍ਪਾ ਮੇ વਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਤਾਯ ਅਕੁਪ੍ਪਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਚ ਅਕੁਪ੍ਪਾ। ਸਾ ਹਿ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਤਾਯਪਿ ਅਕੁਪ੍ਪਾ । ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਸ੍ਸਾ ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯਪਿ ਅਕੁਪ੍ਪਾ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਅਕੁਪ੍ਪਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਭવਸਂਯੋਜਨਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿવਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਭવਰਾਗਇਸ੍ਸਾਮਚ੍ਛਰਿਯ- ਅવਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ। ਇਮਾਨਿ ਹਿ ਸਤ੍ਤੇ ਭવੇਸੁ ਸਂਯੋਜੇਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਭવਾਭવੇਨ ਸਂਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭવਸਂਯੋਜਨਾਨੀਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਖੀਣਾਸવੋ ਉਤ੍ਤਮਅਣਣੋ ਕਿਲੇਸਇਣਾਨਂ ਅਭਾવਤੋ। ਅਞ੍ਞੇ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਯਾવ ਨ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਾવ ਸਇਣਾ ਨਾਮ ਅਸੇਰਿવਿਹਾਰਭਾવਤੋ। ਚਤੁਤ੍ਥਾਦੀਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ।
Akuppāme vimuttīti mayhaṃ arahattaphalavimutti akuppatāya akuppārammaṇatāya ca akuppā. Sā hi rāgādīhi na kuppatīti akuppatāyapi akuppā . Akuppaṃ nibbānamassā ārammaṇanti akuppārammaṇatāyapi akuppā. Tenevāha ‘‘akuppārammaṇattā’’tiādi. Bhavasaṃyojanānanti kāmarāgapaṭighamānadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsabhavarāgaissāmacchariya- avijjāsaṅkhātānaṃ dasannaṃ saṃyojanānaṃ. Imāni hi satte bhavesu saṃyojenti upanibandhanti bhavābhavena saṃyojenti, tasmā bhavasaṃyojanānīti vuccanti. Khīṇāsavo uttamaaṇaṇo kilesaiṇānaṃ abhāvato. Aññe hi sattā yāva na kilesā pahīyanti, tāva saiṇā nāma aserivihārabhāvato. Catutthādīni uttānatthāni.
ਇਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Iṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੩. ਇਣਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Iṇasuttaṃ
੪. ਮਹਾਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Mahācundasuttaṃ
੫. ਪਠਮਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Paṭhamasandiṭṭhikasuttaṃ
੬. ਦੁਤਿਯਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Dutiyasandiṭṭhikasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੩. ਇਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Iṇasuttavaṇṇanā
੪. ਮਹਾਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahācundasuttavaṇṇanā
੫-੬. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸੁਤ੍ਤਦ੍વਯવਣ੍ਣਨਾ • 5-6. Sandiṭṭhikasuttadvayavaṇṇanā
