| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
१. इन्द्रियवारो
1. Indriyavāro
२३. सब्बेसं सत्तानं पीळनं वज्जेत्वा अपीळनाय, उपघातं वज्जेत्वा अनुपघातेन, सन्तापं वज्जेत्वा असन्तापेन, परियादानं वज्जेत्वा अपरियादानेन, विहेसं वज्जेत्वा अविहेसाय, सब्बे सत्ता अवेरिनो होन्तु मा वेरिनो, सुखिनो होन्तु मा दुक्खिनो, सुखितत्ता होन्तु मा दुक्खितत्ताति – इमेहि अट्ठहाकारेहि सब्बे सत्ते मेत्तायतीति – मेत्ता। तं धम्मं चेतयतीति – चेतो। सब्बब्यापादपरियुट्ठानेहि विमुच्चतीति – विमुत्ति। मेत्ता च चेतो च विमुत्ति चाति – मेत्ताचेतोविमुत्ति।
23. Sabbesaṃ sattānaṃ pīḷanaṃ vajjetvā apīḷanāya, upaghātaṃ vajjetvā anupaghātena, santāpaṃ vajjetvā asantāpena, pariyādānaṃ vajjetvā apariyādānena, vihesaṃ vajjetvā avihesāya, sabbe sattā averino hontu mā verino, sukhino hontu mā dukkhino, sukhitattā hontu mā dukkhitattāti – imehi aṭṭhahākārehi sabbe satte mettāyatīti – mettā. Taṃ dhammaṃ cetayatīti – ceto. Sabbabyāpādapariyuṭṭhānehi vimuccatīti – vimutti. Mettā ca ceto ca vimutti cāti – mettācetovimutti.
सब्बे सत्ता अवेरिनो होन्तु, खेमिनो होन्तु, सुखिनो होन्तूति – सद्धाय अधिमुच्चति। सद्धिन्द्रियपरिभाविता होति मेत्ताचेतोविमुत्ति।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – saddhāya adhimuccati. Saddhindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
सब्बे सत्ता अवेरिनो होन्तु, खेमिनो होन्तु, सुखिनो होन्तूति – वीरियं पग्गण्हाति। वीरियिन्द्रियपरिभाविता होति मेत्ताचेतोविमुत्ति।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – vīriyaṃ paggaṇhāti. Vīriyindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
सब्बे सत्ता अवेरिनो होन्तु, खेमिनो होन्तु, सुखिनो होन्तूति – सतिं उपट्ठापेति। सतिन्द्रियपरिभाविता होति मेत्ताचेतोविमुत्ति।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – satiṃ upaṭṭhāpeti. Satindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
सब्बे सत्ता अवेरिनो होन्तु, खेमिनो होन्तु, सुखिनो होन्तूति – चित्तं समादहति। समाधिन्द्रियपरिभाविता होति मेत्ताचेतोविमुत्ति।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – cittaṃ samādahati. Samādhindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
सब्बे सत्ता अवेरिनो होन्तु, खेमिनो होन्तु, सुखिनो होन्तूति – पञ्ञाय पजानाति। पञ्ञिन्द्रियपरिभाविता होति मेत्ताचेतोविमुत्ति।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – paññāya pajānāti. Paññindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया आसेवना होन्ति। इमेहि पञ्चहि इन्द्रियेहि मेत्ताचेतोविमुत्ति आसेवीयति। इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया भावना होन्ति। इमेहि पञ्चहि इन्द्रियेहि मेत्ताचेतोविमुत्ति भावीयति। इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया बहुलीकता होन्ति। इमेहि पञ्चहि इन्द्रियेहि मेत्ताचेतोविमुत्ति बहुलीकरीयति। इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया अलङ्कारा होन्ति। इमेहि पञ्चहि इन्द्रियेहि मेत्ताचेतोविमुत्ति स्वालङ्कता होति। इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया परिक्खारा होन्ति। इमेहि पञ्चहि इन्द्रियेहि मेत्ताचेतोविमुत्ति सुपरिक्खता होति। इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया परिवारा होन्ति। इमेहि पञ्चहि इन्द्रियेहि मेत्ताचेतोविमुत्ति सुपरिवुता होति। इमानि पञ्चिन्द्रियानि मेत्ताय चेतोविमुत्तिया आसेवना होन्ति, भावना होन्ति, बहुलीकता होन्ति, अलङ्कारा होन्ति, परिक्खारा होन्ति, परिवारा होन्ति, पारिपूरी होन्ति, सहगता होन्ति, सहजाता होन्ति, संसट्ठा होन्ति, सम्पयुत्ता होन्ति, पक्खन्दना होन्ति, पसीदना 1 होन्ति, सन्तिट्ठना होन्ति, विमुच्चना होन्ति, ‘‘एतं सन्त’’न्ति फस्सना होन्ति, यानीकता होन्ति , वत्थुकता होन्ति, अनुट्ठिता होन्ति, परिचिता होन्ति, सुसमारद्धा होन्ति, सुभाविता होन्ति, स्वाधिट्ठिता होन्ति, सुसमुग्गता होन्ति , सुविमुत्ता होन्ति, निब्बत्तेन्ति जोतेन्ति पतापेन्ति।
Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā āsevanā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti āsevīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā bhāvanā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti bhāvīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā bahulīkatā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti bahulīkarīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā alaṅkārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti svālaṅkatā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā parikkhārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti suparikkhatā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā parivārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti suparivutā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā āsevanā honti, bhāvanā honti, bahulīkatā honti, alaṅkārā honti, parikkhārā honti, parivārā honti, pāripūrī honti, sahagatā honti, sahajātā honti, saṃsaṭṭhā honti, sampayuttā honti, pakkhandanā honti, pasīdanā 2 honti, santiṭṭhanā honti, vimuccanā honti, ‘‘etaṃ santa’’nti phassanā honti, yānīkatā honti , vatthukatā honti, anuṭṭhitā honti, paricitā honti, susamāraddhā honti, subhāvitā honti, svādhiṭṭhitā honti, susamuggatā honti , suvimuttā honti, nibbattenti jotenti patāpenti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / १. इन्द्रियवारवण्णना • 1. Indriyavāravaṇṇanā
