Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိဘင္ဂပာဠိ • Vibhaṅgapāḷi

    ၅. ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော

    5. Indriyavibhaṅgo

    ၁. အဘိဓမ္မဘာဇနီယံ

    1. Abhidhammabhājanīyaṃ

    ၂၁၉. ဗာဝီသတိန္ဒ္ရိယာနိ – စက္ခုန္ဒ္ရိယံ, သောတိန္ဒ္ရိယံ, ဃာနိန္ဒ္ရိယံ, ဇိဝ္ဟိန္ဒ္ရိယံ, ကာယိန္ဒ္ရိယံ, မနိန္ဒ္ရိယံ, ဣတ္ထိန္ဒ္ရိယံ, ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ, ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ, သုခိန္ဒ္ရိယံ, ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ, သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ, သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ , ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ 1, သတိန္ဒ္ရိယံ, သမာဓိန္ဒ္ရိယံ, ပညိန္ဒ္ရိယံ, အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ, အညိန္ဒ္ရိယံ, အညာတာဝိန္ဒ္ရိယံ။

    219. Bāvīsatindriyāni – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ, purisindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ, saddhindriyaṃ , vīriyindriyaṃ 2, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ, anaññātaññassāmītindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ.

    ၂၂၀. တတ္ထ ကတမံ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ? ယံ စက္ခု စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ဥပာဒာယ ပသာဒော။ပေ.။ သုညော ဂာမောပေသော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘စက္ခုန္ဒ္ရိယံ’’။

    220. Tattha katamaṃ cakkhundriyaṃ? Yaṃ cakkhu catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādo…pe… suñño gāmopeso – idaṃ vuccati ‘‘cakkhundriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ သောတိန္ဒ္ရိယံ။ပေ.။ ဃာနိန္ဒ္ရိယံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟိန္ဒ္ရိယံ။ပေ.။ ကာယိန္ဒ္ရိယံ? ယော ကာယော စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ဥပာဒာယ ပသာဒော။ပေ.။ သုညော ဂာမောပေသော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကာယိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ sotindriyaṃ…pe… ghānindriyaṃ…pe… jivhindriyaṃ…pe… kāyindriyaṃ? Yo kāyo catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādo…pe… suñño gāmopeso – idaṃ vuccati ‘‘kāyindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ မနိန္ဒ္ရိယံ? ဧကဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – ဖသ္သသမ္ပယုတ္တံ။ ဒုဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – အတ္ထိ သဟေတုကံ, အတ္ထိ အဟေတုကံ။ တိဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – အတ္ထိ ကုသလံ, အတ္ထိ အကုသလံ, အတ္ထိ အဗ္ယာကတံ။ စတုဗ္ဗိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – အတ္ထိ ကာမာဝစရံ, အတ္ထိ ရူပာဝစရံ, အတ္ထိ အရူပာဝစရံ, အတ္ထိ အပရိယာပန္နံ။ ပဉ္စဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – အတ္ထိ သုခိန္ဒ္ရိယသမ္ပယုတ္တံ, အတ္ထိ ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယသမ္ပယုတ္တံ, အတ္ထိ သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယသမ္ပယုတ္တံ, အတ္ထိ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယသမ္ပယုတ္တံ, အတ္ထိ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယသမ္ပယုတ္တံ ။ ဆဗ္ဗိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – စက္ခုဝိညာဏံ။ပေ.။ မနောဝိညာဏံ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ။

    Tattha katamaṃ manindriyaṃ? Ekavidhena manindriyaṃ – phassasampayuttaṃ. Duvidhena manindriyaṃ – atthi sahetukaṃ, atthi ahetukaṃ. Tividhena manindriyaṃ – atthi kusalaṃ, atthi akusalaṃ, atthi abyākataṃ. Catubbidhena manindriyaṃ – atthi kāmāvacaraṃ, atthi rūpāvacaraṃ, atthi arūpāvacaraṃ, atthi apariyāpannaṃ. Pañcavidhena manindriyaṃ – atthi sukhindriyasampayuttaṃ, atthi dukkhindriyasampayuttaṃ, atthi somanassindriyasampayuttaṃ, atthi domanassindriyasampayuttaṃ, atthi upekkhindriyasampayuttaṃ . Chabbidhena manindriyaṃ – cakkhuviññāṇaṃ…pe… manoviññāṇaṃ. Evaṃ chabbidhena manindriyaṃ.

    သတ္တဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – စက္ခုဝိညာဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ, မနောဓာတု, မနောဝိညာဏဓာတု။ ဧဝံ သတ္တဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ။

    Sattavidhena manindriyaṃ – cakkhuviññāṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu. Evaṃ sattavidhena manindriyaṃ.

    အဋ္ဌဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – စက္ခုဝိညာဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ အတ္ထိ သုခသဟဂတံ, အတ္ထိ ဒုက္ခသဟဂတံ, မနောဓာတု, မနောဝိညာဏဓာတု။ ဧဝံ အဋ္ဌဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ။

    Aṭṭhavidhena manindriyaṃ – cakkhuviññāṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ atthi sukhasahagataṃ, atthi dukkhasahagataṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu. Evaṃ aṭṭhavidhena manindriyaṃ.

    နဝဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – စက္ခုဝိညာဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ, မနောဓာတု, မနောဝိညာဏဓာတု အတ္ထိ ကုသလာ, အတ္ထိ အကုသလာ, အတ္ထိ အဗ္ယာကတာ။ ဧဝံ နဝဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ။

    Navavidhena manindriyaṃ – cakkhuviññāṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu atthi kusalā, atthi akusalā, atthi abyākatā. Evaṃ navavidhena manindriyaṃ.

    ဒသဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ – စက္ခုဝိညာဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ အတ္ထိ သုခသဟဂတံ, အတ္ထိ ဒုက္ခသဟဂတံ, မနောဓာတု, မနောဝိညာဏဓာတု အတ္ထိ ကုသလာ, အတ္ထိ အကုသလာ, အတ္ထိ အဗ္ယာကတာ။ ဧဝံ ဒသဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ။ပေ.။ ဧဝံ ဗဟုဝိဓေန မနိန္ဒ္ရိယံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘မနိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Dasavidhena manindriyaṃ – cakkhuviññāṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ atthi sukhasahagataṃ, atthi dukkhasahagataṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu atthi kusalā, atthi akusalā, atthi abyākatā. Evaṃ dasavidhena manindriyaṃ…pe… evaṃ bahuvidhena manindriyaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘manindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ဣတ္ထိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ဣတ္ထိယာ ဣတ္ထိလိင္ဂံ ဣတ္ထိနိမိတ္တံ ဣတ္ထိကုတ္တံ ဣတ္ထာကပ္ပော ဣတ္ထတ္တံ ဣတ္ထိဘာဝော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဣတ္ထိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ itthindriyaṃ? Yaṃ itthiyā itthiliṅgaṃ itthinimittaṃ itthikuttaṃ itthākappo itthattaṃ itthibhāvo – idaṃ vuccati ‘‘itthindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ပုရိသသ္သ ပုရိသလိင္ဂံ ပုရိသနိမိတ္တံ ပုရိသကုတ္တံ ပုရိသာကပ္ပော ပုရိသတ္တံ ပုရိသဘာဝော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ purisindriyaṃ? Yaṃ purisassa purisaliṅgaṃ purisanimittaṃ purisakuttaṃ purisākappo purisattaṃ purisabhāvo – idaṃ vuccati ‘‘purisindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ? ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ ဒုဝိဓေန – အတ္ထိ ရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ, အတ္ထိ အရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ။

    Tattha katamaṃ jīvitindriyaṃ? Jīvitindriyaṃ duvidhena – atthi rūpajīvitindriyaṃ, atthi arūpajīvitindriyaṃ.

    တတ္ထ ကတမံ ရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ? ယော တေသံ ရူပီနံ ဓမ္မာနံ အာယု ဌိတိ ယပနာ ယာပနာ ဣရိယနာ ဝတ္တနာ ပာလနာ ဇီဝိတံ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ rūpajīvitindriyaṃ? Yo tesaṃ rūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpajīvitindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ အရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ? ယော တေသံ အရူပီနံ ဓမ္မာနံ အာယု ဌိတိ ယပနာ ယာပနာ ဣရိယနာ ဝတ္တနာ ပာလနာ ဇီဝိတံ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘အရူပဇီဝတိန္ဒ္ရိယံ’’။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ arūpajīvitindriyaṃ? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ vuccati ‘‘arūpajīvatindriyaṃ’’. Idaṃ vuccati ‘‘jīvitindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ သုခိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ကာယိကံ သာတံ ကာယိကံ သုခံ ကာယသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ ကာယသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သုခိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ sukhindriyaṃ? Yaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘sukhindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ကာယိကံ အသာတံ ကာယိကံ ဒုက္ခံ ကာယသမ္ဖသ္သဇံ အသာတံ ဒုက္ခံ ဝေဒယိတံ ကာယသမ္ဖသ္သဇာ အသာတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ dukkhindriyaṃ? Yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘dukkhindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ somanassindriyaṃ? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘somanassindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ? ယံ စေတသိကံ အသာတံ စေတသိကံ ဒုက္ခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အသာတံ ဒုက္ခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အသာတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ domanassindriyaṃ? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘domanassindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ upekkhindriyaṃ? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘upekkhindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ? ယာ သဒ္ဓာ သဒ္ဒဟနာ ဩကပ္ပနာ အဘိပ္ပသာဒော သဒ္ဓာ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ သဒ္ဓာဗလံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ saddhindriyaṃ? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo saddhā saddhindriyaṃ saddhābalaṃ – idaṃ vuccati ‘‘saddhindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ? ယော စေတသိကော ဝီရိယာရမ္ဘော နိက္ကမော ပရက္ကမော ဥယ္ယာမော ဝာယာမော ဥသ္သာဟော ဥသ္သောဠ္ဟီ ထာမော ဌိတိ အသိထိလပရက္ကမတာ အနိက္ခိတ္တဆန္ဒတာ အနိက္ခိတ္တဓုရတာ ဓုရသမ္ပဂ္ဂာဟော ဝီရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယဗလံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ vīriyindriyaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho nikkamo parakkamo uyyāmo vāyāmo ussāho ussoḷhī thāmo ṭhiti asithilaparakkamatā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā dhurasampaggāho vīriyaṃ vīriyindriyaṃ vīriyabalaṃ – idaṃ vuccati ‘‘vīriyindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ သတိန္ဒ္ရိယံ? ယာ သတိ အနုသ္သတိ ပဋိသ္သတိ သတိ သရဏတာ ဓာရဏတာ အပိလာပနတာ အသမ္မုသ္သနတာ သတိ သတိန္ဒ္ရိယံ သတိဗလံ သမ္မာသတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သတိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ satindriyaṃ? Yā sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammussanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati – idaṃ vuccati ‘‘satindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ? ယာ စိတ္တသ္သ ဌိတိ သဏ္ဌိတိ အဝဋ္ဌိတိ အဝိသာဟာရော အဝိက္ခေပော အဝိသာဟဋမာနသတာ သမထော သမာဓိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိဗလံ သမ္မာသမာဓိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သမာဓိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ samādhindriyaṃ? Yā cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi – idaṃ vuccati ‘‘samādhindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ ပညိန္ဒ္ရိယံ? ယာ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပညိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ paññindriyaṃ? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘paññindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ? ယာ တေသံ ဓမ္မာနံ အနညာတာနံ အဒိဋ္ဌာနံ အပ္ပတ္တာနံ အဝိဒိတာနံ အသစ္ဆိကတာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော မဂ္ဂင္ဂံ မဂ္ဂပရိယာပန္နံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ anaññātaññassāmītindriyaṃ? Yā tesaṃ dhammānaṃ anaññātānaṃ adiṭṭhānaṃ appattānaṃ aviditānaṃ asacchikatānaṃ sacchikiriyāya paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘anaññātaññassāmītindriyaṃ’’.

    တတ္ထ ကတမံ အညိန္ဒ္ရိယံ? ယာ တေသံ ဓမ္မာနံ ဉာတာနံ ဒိဋ္ဌာနံ ပတ္တာနံ ဝိဒိတာနံ သစ္ဆိကတာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော မဂ္ဂင္ဂံ မဂ္ဂပရိယာပန္နံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အညိန္ဒ္ရိယံ။

    Tattha katamaṃ aññindriyaṃ? Yā tesaṃ dhammānaṃ ñātānaṃ diṭṭhānaṃ pattānaṃ viditānaṃ sacchikatānaṃ sacchikiriyāya paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati aññindriyaṃ.

    တတ္ထ ကတမံ အညာတာဝိန္ဒ္ရိယံ? ယာ တေသံ ဓမ္မာနံ အညာတာဝီနံ ဒိဋ္ဌာနံ ပတ္တာနံ ဝိဒိတာနံ သစ္ဆိကတာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော မဂ္ဂင္ဂံ မဂ္ဂပရိယာပန္နံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘အညာတာဝိန္ဒ္ရိယံ’’။

    Tattha katamaṃ aññātāvindriyaṃ? Yā tesaṃ dhammānaṃ aññātāvīnaṃ diṭṭhānaṃ pattānaṃ viditānaṃ sacchikatānaṃ sacchikiriyāya paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘aññātāvindriyaṃ’’.

    အဘိဓမ္မဘာဇနီယံ။

    Abhidhammabhājanīyaṃ.

    ၂. ပဉ္ဟာပုစ္ဆကံ

    2. Pañhāpucchakaṃ

    ၂၂၁. ဗာဝီသတိန္ဒ္ရိယာနိ – စက္ခုန္ဒ္ရိယံ, သောတိန္ဒ္ရိယံ, ဃာနိန္ဒ္ရိယံ, ဇိဝ္ဟိန္ဒ္ရိယံ, ကာယိန္ဒ္ရိယံ, မနိန္ဒ္ရိယံ, ဣတ္ထိန္ဒ္ရိယံ, ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ, ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ, သုခိန္ဒ္ရိယံ, ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ, သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ, သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ, ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ, သတိန္ဒ္ရိယံ, သမာဓိန္ဒ္ရိယံ, ပညိန္ဒ္ရိယံ , အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ, အညိန္ဒ္ရိယံ, အညာတာဝိန္ဒ္ရိယံ။

    221. Bāvīsatindriyāni – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ, purisindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ , anaññātaññassāmītindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ.

    ၂၂၂. ဗာဝီသတီနံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ကတိ ကုသလာ, ကတိ အကုသလာ, ကတိ အဗ္ယာကတာ။ပေ.။ ကတိ သရဏာ, ကတိ အရဏာ?

    222. Bāvīsatīnaṃ indriyānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?

    ၁. တိကံ

    1. Tikaṃ

    ၂၂၃. ဒသိန္ဒ္ရိယာ အဗ္ယာကတာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ အကုသလံ။ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ ကုသလံ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အဗ္ယာကတာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ, သိယာ အဗ္ယာကတာ။

    223. Dasindriyā abyākatā. Domanassindriyaṃ akusalaṃ. Anaññātaññassāmītindriyaṃ kusalaṃ. Cattārindriyā siyā kusalā, siyā abyākatā. Cha indriyā siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā.

    ဒ္ဝာဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိပိ, ‘‘ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိပိ, ‘‘အဒုက္ခမသုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိပိ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ, သိယာ အဒုက္ခမသုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ, သိယာ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ, သိယာ အဒုက္ခမသုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ သုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ, သိယာ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ, သိယာ အဒုက္ခမသုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တ’’န္တိပိ , ‘‘ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တ’’န္တိပိ, ‘‘အဒုက္ခမသုခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တ’’န္တိပိ။

    Dvādasindriyā na vattabbā – ‘‘sukhāya vedanāya sampayuttā’’tipi, ‘‘dukkhāya vedanāya sampayuttā’’tipi, ‘‘adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā’’tipi. Cha indriyā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Tīṇindriyā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Jīvitindriyaṃ siyā sukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā na vattabbaṃ – ‘‘sukhāya vedanāya sampayutta’’ntipi , ‘‘dukkhāya vedanāya sampayutta’’ntipi, ‘‘adukkhamasukhāya vedanāya sampayutta’’ntipi.

    သတ္တိန္ဒ္ရိယာ နေဝဝိပာကနဝိပာကဓမ္မဓမ္မာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ဝိပာကာ။ ဒ္ဝိန္ဒ္ရိယာ ဝိပာကဓမ္မဓမ္မာ။ အညိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ဝိပာကံ, သိယာ ဝိပာကဓမ္မဓမ္မံ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဝိပာကာ, သိယာ ဝိပာကဓမ္မဓမ္မာ, သိယာ နေဝဝိပာကနဝိပာကဓမ္မဓမ္မာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒိန္နုပာဒာနိယာ ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ အနုပာဒိန္နုပာဒာနိယံ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အနုပာဒိန္နအနုပာဒာနိယာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒိန္နုပာဒာနိယာ, သိယာ အနုပာဒိန္နုပာဒာနိယာ, သိယာ အနုပာဒိန္နအနုပာဒာနိယာ။

    Sattindriyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Tīṇindriyā vipākā. Dvindriyā vipākadhammadhammā. Aññindriyaṃ siyā vipākaṃ, siyā vipākadhammadhammaṃ. Navindriyā siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Navindriyā upādinnupādāniyā . Domanassindriyaṃ anupādinnupādāniyaṃ. Tīṇindriyā anupādinnaanupādāniyā. Navindriyā siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကံ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ, သိယာ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ, သိယာ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ, သိယာ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ အဝိတက္ကအဝိစာရာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သဝိတက္ကသဝိစာရံ။ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ သိယာ သဝိတက္ကသဝိစာရံ, သိယာ အဝိတက္ကအဝိစာရံ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သဝိတက္ကသဝိစာရာ, သိယာ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ, သိယာ အဝိတက္ကအဝိစာရာ။

    Navindriyā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā. Domanassindriyaṃ saṃkiliṭṭhasaṃkilesikaṃ. Tīṇindriyā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā. Tīṇindriyā siyā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, siyā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā. Cha indriyā siyā saṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, siyā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, siyā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā. Navindriyā avitakkaavicārā. Domanassindriyaṃ savitakkasavicāraṃ. Upekkhindriyaṃ siyā savitakkasavicāraṃ, siyā avitakkaavicāraṃ. Ekādasindriyā siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā.

    ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပီတိသဟဂတာ’’တိပိ, ‘‘သုခသဟဂတာ’’တိပိ, ‘‘ဥပေက္ခာသဟဂတာ’’တိပိ။ သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ပီတိသဟဂတံ န သုခသဟဂတံ န ဥပေက္ခာသဟဂတံ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ပီတိသဟဂတ’’န္တိ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပီတိသဟဂတာ, သိယာ သုခသဟဂတာ, သိယာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပီတိသဟဂတာ, သိယာ သုခသဟဂတာ, သိယာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ , သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပီတိသဟဂတာ’’တိပိ, ‘‘သုခသဟဂတာ’’တိပိ, ‘‘ဥပေက္ခာသဟဂတာ’’တိပိ။

    Ekādasindriyā na vattabbā – ‘‘pītisahagatā’’tipi, ‘‘sukhasahagatā’’tipi, ‘‘upekkhāsahagatā’’tipi. Somanassindriyaṃ siyā pītisahagataṃ na sukhasahagataṃ na upekkhāsahagataṃ, siyā na vattabbaṃ – ‘‘pītisahagata’’nti. Cha indriyā siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā. Cattārindriyā siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā , siyā na vattabbā – ‘‘pītisahagatā’’tipi, ‘‘sukhasahagatā’’tipi, ‘‘upekkhāsahagatā’’tipi.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ နေဝ ဒသ္သနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗံ, သိယာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗာ, သိယာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ, သိယာ နေဝ ဒသ္သနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ နေဝ ဒသ္သနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကံ, သိယာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ, သိယာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ, သိယာ နေဝ ဒသ္သနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။

    Pannarasindriyā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Domanassindriyaṃ siyā dassanena pahātabbaṃ, siyā bhāvanāya pahātabbaṃ. Cha indriyā siyā dassanena pahātabbā, siyā bhāvanāya pahātabbā, siyā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Pannarasindriyā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā. Domanassindriyaṃ siyā dassanena pahātabbahetukaṃ, siyā bhāvanāya pahātabbahetukaṃ. Cha indriyā siyā dassanena pahātabbahetukā, siyā bhāvanāya pahātabbahetukā, siyā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā.

    ဒသိန္ဒ္ရိယာ နေဝာစယဂာမိနာပစယဂာမိနော။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ အာစယဂာမိ။ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ အပစယဂာမိ။ အညိန္ဒ္ရိယံ သိယာ အပစယဂာမိ, သိယာ နေဝာစယဂာမိနာပစယဂာမိ ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အာစယဂာမိနော, သိယာ အပစယဂာမိနော, သိယာ နေဝာစယဂာမိနာပစယဂာမိနော။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။ ဒ္ဝိန္ဒ္ရိယာ သေက္ခာ။ အညာတာဝိန္ဒ္ရိယံ အသေက္ခံ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သေက္ခာ, သိယာ အသေက္ခာ, သိယာ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။

    Dasindriyā nevācayagāmināpacayagāmino. Domanassindriyaṃ ācayagāmi. Anaññātaññassāmītindriyaṃ apacayagāmi. Aññindriyaṃ siyā apacayagāmi, siyā nevācayagāmināpacayagāmi . Navindriyā siyā ācayagāmino, siyā apacayagāmino, siyā nevācayagāmināpacayagāmino. Dasindriyā nevasekkhanāsekkhā. Dvindriyā sekkhā. Aññātāvindriyaṃ asekkhaṃ. Navindriyā siyā sekkhā, siyā asekkhā, siyā nevasekkhanāsekkhā.

    ဒသိန္ဒ္ရိယာ ပရိတ္တာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အပ္ပမာဏာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရိတ္တာ, သိယာ မဟဂ္ဂတာ, သိယာ အပ္ပမာဏာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ အနာရမ္မဏာ။ ဒ္ဝိန္ဒ္ရိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏံ သိယာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏံ, န အပ္ပမာဏာရမ္မဏံ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ပရိတ္တာရမ္မဏ’’န္တိပိ , ‘‘မဟဂ္ဂတာရမ္မဏ’’န္တိ ပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာ, သိယာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ, သိယာ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပရိတ္တာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ’’တိပိ။

    Dasindriyā parittā. Tīṇindriyā appamāṇā. Navindriyā siyā parittā, siyā mahaggatā, siyā appamāṇā. Sattindriyā anārammaṇā. Dvindriyā parittārammaṇā. Tīṇindriyā appamāṇārammaṇā. Domanassindriyaṃ siyā parittārammaṇaṃ siyā mahaggatārammaṇaṃ, na appamāṇārammaṇaṃ, siyā na vattabbaṃ – ‘‘parittārammaṇa’’ntipi , ‘‘mahaggatārammaṇa’’nti pi. Navindriyā siyā parittārammaṇā, siyā mahaggatārammaṇā, siyā appamāṇārammaṇā, siyā na vattabbā – ‘‘parittārammaṇā’’tipi, ‘‘mahaggatārammaṇā’’tipi, ‘‘appamāṇārammaṇā’’tipi.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ မဇ္ဈိမာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ ဟီနံ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ပဏီတာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ မဇ္ဈိမာ, သိယာ ပဏီတာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဟီနာ, သိယာ မဇ္ဈိမာ, သိယာ ပဏီတာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ အနိယတာ။ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ သမ္မတ္တနိယတံ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သမ္မတ္တနိယတာ, သိယာ အနိယတာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သိယာ မိစ္ဆတ္တနိယတံ, သိယာ အနိယတံ ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ မိစ္ဆတ္တနိယတာ, သိယာ သမ္မတ္တနိယတာ, သိယာ အနိယတာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ အနာရမ္မဏာ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မဂ္ဂာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘မဂ္ဂဟေတုကာ’’တိပိ, ‘‘မဂ္ဂာဓိပတိနော’’တိပိ။ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ န မဂ္ဂာရမ္မဏံ, သိယာ မဂ္ဂဟေတုကံ, သိယာ မဂ္ဂာဓိပတိ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘မဂ္ဂဟေတုက’’န္တိပိ, ‘‘မဂ္ဂာဓိပတီ’’တိပိ။ အညိန္ဒ္ရိယံ န မဂ္ဂာရမ္မဏံ, သိယာ မဂ္ဂဟေတုကံ, သိယာ မဂ္ဂာဓိပတိ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘မဂ္ဂဟေတုက’’န္တိပိ, ‘‘မဂ္ဂာဓိပတီ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ မဂ္ဂာရမ္မဏာ, သိယာ မဂ္ဂဟေတုကာ, သိယာ မဂ္ဂာဓိပတိနော, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မဂ္ဂာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘မဂ္ဂဟေတုကာ’’တိပိ, ‘‘မဂ္ဂာဓိပတိနော’’တိပိ။

    Navindriyā majjhimā. Domanassindriyaṃ hīnaṃ. Tīṇindriyā paṇītā. Tīṇindriyā siyā majjhimā, siyā paṇītā. Cha indriyā siyā hīnā, siyā majjhimā, siyā paṇītā. Dasindriyā aniyatā. Anaññātaññassāmītindriyaṃ sammattaniyataṃ. Cattārindriyā siyā sammattaniyatā, siyā aniyatā. Domanassindriyaṃ siyā micchattaniyataṃ, siyā aniyataṃ . Cha indriyā siyā micchattaniyatā, siyā sammattaniyatā, siyā aniyatā. Sattindriyā anārammaṇā. Cattārindriyā na vattabbā – ‘‘maggārammaṇā’’tipi, ‘‘maggahetukā’’tipi, ‘‘maggādhipatino’’tipi. Anaññātaññassāmītindriyaṃ na maggārammaṇaṃ, siyā maggahetukaṃ, siyā maggādhipati, siyā na vattabbaṃ – ‘‘maggahetuka’’ntipi, ‘‘maggādhipatī’’tipi. Aññindriyaṃ na maggārammaṇaṃ, siyā maggahetukaṃ, siyā maggādhipati, siyā na vattabbaṃ – ‘‘maggahetuka’’ntipi, ‘‘maggādhipatī’’tipi. Navindriyā siyā maggārammaṇā, siyā maggahetukā, siyā maggādhipatino, siyā na vattabbā – ‘‘maggārammaṇā’’tipi, ‘‘maggahetukā’’tipi, ‘‘maggādhipatino’’tipi.

    ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပ္ပန္နာ, သိယာ ဥပ္ပာဒိနော, န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အနုပ္ပန္နာ’’တိ။ ဒ္ဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပ္ပန္နာ, သိယာ အနုပ္ပန္နာ, န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပ္ပာဒိနော’’တိ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပ္ပန္နာ, သိယာ အနုပ္ပန္နာ, သိယာ ဥပ္ပာဒိနော ; သိယာ အတီတာ, သိယာ အနာဂတာ, သိယာ ပစ္စုပ္ပန္နာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ အနာရမ္မဏာ။ ဒ္ဝိန္ဒ္ရိယာ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အတီတာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘အနာဂတာရမ္မဏာ’’တိပိ , ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ’’တိပိ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အတီတာရမ္မဏာ, သိယာ အနာဂတာရမ္မဏာ, သိယာ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အတီတာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘အနာဂတာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ’’တိပိ; သိယာ အဇ္ဈတ္တာ, သိယာ ဗဟိဒ္ဓာ, သိယာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ အနာရမ္မဏာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ, သိယာ ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ, သိယာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ, အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ, သိယာ ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ, သိယာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ’’တိပိ, ‘‘အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ’’တိပိ။ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာ အနိဒသ္သနသပ္ပဋိဃာ။ သတ္တရသိန္ဒ္ရိယာ အနိဒသ္သနအပ္ပဋိဃာ။

    Dasindriyā siyā uppannā, siyā uppādino, na vattabbā – ‘‘anuppannā’’ti. Dvindriyā siyā uppannā, siyā anuppannā, na vattabbā – ‘‘uppādino’’ti. Dasindriyā siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādino ; siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā. Sattindriyā anārammaṇā. Dvindriyā paccuppannārammaṇā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘atītārammaṇā’’tipi, ‘‘anāgatārammaṇā’’tipi , ‘‘paccuppannārammaṇā’’tipi. Dasindriyā siyā atītārammaṇā, siyā anāgatārammaṇā, siyā paccuppannārammaṇā, siyā na vattabbā – ‘‘atītārammaṇā’’tipi, ‘‘anāgatārammaṇā’’tipi, ‘‘paccuppannārammaṇā’’tipi; siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā. Sattindriyā anārammaṇā. Tīṇindriyā bahiddhārammaṇā. Cattārindriyā siyā ajjhattārammaṇā, siyā bahiddhārammaṇā, siyā ajjhattabahiddhārammaṇā, aṭṭhindriyā siyā ajjhattārammaṇā, siyā bahiddhārammaṇā, siyā ajjhattabahiddhārammaṇā, siyā na vattabbā – ‘‘ajjhattārammaṇā’’tipi, ‘‘bahiddhārammaṇā’’tipi, ‘‘ajjhattabahiddhārammaṇā’’tipi. Pañcindriyā anidassanasappaṭighā. Sattarasindriyā anidassanaappaṭighā.

    ၂. ဒုကံ

    2. Dukaṃ

    ၂၂၄. စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ ဟေတူ။ အဋ္ဌာရသိန္ဒ္ရိယာ န ဟေတူ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ သဟေတုကာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ အဟေတုကာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သဟေတုကာ, သိယာ အဟေတုကာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ ဟေတူ စေဝ သဟေတုကာ စ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတူ စေဝ သဟေတုကာ စာ’’တိပိ, ‘‘သဟေတုကာ စေဝ န စ ဟေတူ’’တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတူ စေဝ သဟေတုကာ စာ’’တိ။ သဟေတုကာ စေဝ န စ ဟေတူ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတူ စေဝ သဟေတုကာ စာ’’တိ, သိယာ သဟေတုကာ စေဝ န စ ဟေတူ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သဟေတုကာ စေဝ န စ ဟေတူ’’တိ။

    224. Cattārindriyā hetū. Aṭṭhārasindriyā na hetū. Sattindriyā sahetukā. Navindriyā ahetukā. Cha indriyā siyā sahetukā, siyā ahetukā. Sattindriyā hetusampayuttā. Navindriyā hetuvippayuttā. Cha indriyā siyā hetusampayuttā, siyā hetuvippayuttā. Cattārindriyā hetū ceva sahetukā ca. Navindriyā na vattabbā – ‘‘hetū ceva sahetukā cā’’tipi, ‘‘sahetukā ceva na ca hetū’’tipi. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘hetū ceva sahetukā cā’’ti. Sahetukā ceva na ca hetū. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘hetū ceva sahetukā cā’’ti, siyā sahetukā ceva na ca hetū, siyā na vattabbā – ‘‘sahetukā ceva na ca hetū’’ti.

    စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ ဟေတူ စေဝ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စ ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတူ စေဝ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စေဝ န စ ဟေတူ’’တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတူ စေဝ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, ‘‘ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စေဝ န စ ဟေတူ’’။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတူ စေဝ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စေဝ န စ ဟေတူ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စေဝ န စ ဟေတူ’’တိ။

    Cattārindriyā hetū ceva hetusampayuttā ca . Navindriyā na vattabbā – ‘‘hetū ceva hetusampayuttā cā’’tipi, ‘‘hetusampayuttā ceva na ca hetū’’tipi. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘hetū ceva hetusampayuttā cā’’ti, ‘‘hetusampayuttā ceva na ca hetū’’. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘hetū ceva hetusampayuttā cā’’ti, siyā hetusampayuttā ceva na ca hetū, siyā na vattabbā – ‘‘hetusampayuttā ceva na ca hetū’’ti.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဟေတူ အဟေတုကာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဟေတူ သဟေတုကာ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘န ဟေတူ သဟေတုကာ’’တိပိ, ‘‘န ဟေတူ အဟေတုကာ’’တိပိ ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ န ဟေတူ သဟေတုကာ, သိယာ န ဟေတူ အဟေတုကာ။

    Navindriyā na hetū ahetukā. Tīṇindriyā na hetū sahetukā. Cattārindriyā na vattabbā – ‘‘na hetū sahetukā’’tipi, ‘‘na hetū ahetukā’’tipi . Cha indriyā siyā na hetū sahetukā, siyā na hetū ahetukā.

    သပ္ပစ္စယာ။ သင္ခတာ။ အနိဒသ္သနာ။ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာ သပ္ပဋိဃာ။ သတ္တရသိန္ဒ္ရိယာ အပ္ပဋိဃာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ ရူပာ။ စုဒ္ဒသိန္ဒ္ရိယာ အရူပာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ရူပံ, သိယာ အရူပံ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ လောကိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ လောကုတ္တရာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ လောကိယာ, သိယာ လောကုတ္တရာ; ကေနစိ ဝိညေယ္ယာ, ကေနစိ န ဝိညေယ္ယာ။

    Sappaccayā. Saṅkhatā. Anidassanā. Pañcindriyā sappaṭighā. Sattarasindriyā appaṭighā. Sattindriyā rūpā. Cuddasindriyā arūpā. Jīvitindriyaṃ siyā rūpaṃ, siyā arūpaṃ. Dasindriyā lokiyā. Tīṇindriyā lokuttarā. Navindriyā siyā lokiyā, siyā lokuttarā; kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā.

    နော အာသဝာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သာသဝာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အနာသဝာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သာသဝာ, သိယာ အနာသဝာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ အာသဝသမ္ပယုတ္တံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝာ စေဝ သာသဝာ စာ’’တိ, ‘‘သာသဝာ စေဝ နော စ အာသဝာ’’။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝာ စေဝ သာသဝာ စာ’’တိပိ, ‘‘သာသဝာ စေဝ နော စ အာသဝာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝာ စေဝ သာသဝာ စာ’’တိ, သိယာ သာသဝာ စေဝ နော စ အာသဝာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သာသဝာ စေဝ နော စ အာသဝာ’’တိ။

    No āsavā. Dasindriyā sāsavā. Tīṇindriyā anāsavā. Navindriyā siyā sāsavā, siyā anāsavā. Pannarasindriyā āsavavippayuttā. Domanassindriyaṃ āsavasampayuttaṃ. Cha indriyā siyā āsavasampayuttā, siyā āsavavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘āsavā ceva sāsavā cā’’ti, ‘‘sāsavā ceva no ca āsavā’’. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘āsavā ceva sāsavā cā’’tipi, ‘‘sāsavā ceva no ca āsavā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘āsavā ceva sāsavā cā’’ti, siyā sāsavā ceva no ca āsavā, siyā na vattabbā – ‘‘sāsavā ceva no ca āsavā’’ti.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝာ စေဝ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝာ’’တိပိ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အာသဝော စေဝ အာသဝသမ္ပယုတ္တဉ္စာ’’တိ, ‘‘အာသဝသမ္ပယုတ္တဉ္စေဝ နော စ အာသဝော’’။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝာ စေဝ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝာ’’တိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တသာသဝာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တအနာသဝာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အာသဝဝိပ္ပယုတ္တသာသဝ’’န္တိပိ, ‘‘အာသဝဝိပ္ပယုတ္တအနာသဝ’’န္တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တသာသဝာ, သိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တအနာသဝာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တသာသဝာ, သိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တအနာသဝာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာသဝဝိပ္ပယုတ္တသာသဝာ’’တိပိ, ‘‘အာသဝဝိပ္ပယုတ္တအနာသဝာ’’တိပိ။

    Pannarasindriyā na vattabbā – ‘‘āsavā ceva āsavasampayuttā cā’’tipi, ‘‘āsavasampayuttā ceva no ca āsavā’’tipi. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘āsavo ceva āsavasampayuttañcā’’ti, ‘‘āsavasampayuttañceva no ca āsavo’’. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘āsavā ceva āsavasampayuttā cā’’ti, siyā āsavasampayuttā ceva no ca āsavā, siyā na vattabbā – ‘‘āsavasampayuttā ceva no ca āsavā’’ti. Navindriyā āsavavippayuttasāsavā. Tīṇindriyā āsavavippayuttaanāsavā. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘āsavavippayuttasāsava’’ntipi, ‘‘āsavavippayuttaanāsava’’ntipi. Tīṇindriyā siyā āsavavippayuttasāsavā, siyā āsavavippayuttaanāsavā. Cha indriyā siyā āsavavippayuttasāsavā, siyā āsavavippayuttaanāsavā, siyā na vattabbā – ‘‘āsavavippayuttasāsavā’’tipi, ‘‘āsavavippayuttaanāsavā’’tipi.

    နော သံယောဇနာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သံယောဇနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အသံယောဇနိယာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံယောဇနိယာ, သိယာ အသံယောဇနိယာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တံ ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ , သိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနိယာ စာ’’တိ, သံယောဇနိယာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနိယာ စာ’’တိပိ, ‘‘သံယောဇနိယာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနိယာ စာ’’တိ, သိယာ သံယောဇနိယာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနိယာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ’’တိ။

    No saṃyojanā. Dasindriyā saṃyojaniyā. Tīṇindriyā asaṃyojaniyā. Navindriyā siyā saṃyojaniyā, siyā asaṃyojaniyā. Pannarasindriyā saṃyojanavippayuttā. Domanassindriyaṃ saṃyojanasampayuttaṃ . Cha indriyā siyā saṃyojanasampayuttā , siyā saṃyojanavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanā ceva saṃyojaniyā cā’’ti, saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanā ceva saṃyojaniyā cā’’tipi, ‘‘saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanā ceva saṃyojaniyā cā’’ti, siyā saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā, siyā na vattabbā – ‘‘saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā’’ti.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ’’တိပိ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သံယောဇနဉ္စေဝ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တဉ္စာ’’တိ, သံယောဇနသမ္ပယုတ္တဉ္စေဝ နော စ သံယောဇနံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ’’တိ။

    Pannarasindriyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā cā’’tipi, ‘‘saṃyojanasampayuttā ceva no ca saṃyojanā’’tipi. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañcā’’ti, saṃyojanasampayuttañceva no ca saṃyojanaṃ. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā cā’’ti, siyā saṃyojanasampayuttā ceva no ca saṃyojanā, siyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanasampayuttā ceva no ca saṃyojanā’’ti.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တသံယောဇနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တအသံယောဇနိယာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တသံယောဇနိယ’’န္တိပိ, ‘‘သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တအသံယောဇနိယ’’န္တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တသံယောဇနိယာ, သိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တအသံယောဇနိယာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တသံယောဇနိယာ, သိယာ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တအသံယောဇနိယာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တသံယောဇနိယာ’’တိပိ, ‘‘သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တအသံယောဇနိယာ’’တိပိ ။

    Navindriyā saṃyojanavippayuttasaṃyojaniyā. Tīṇindriyā saṃyojanavippayuttaasaṃyojaniyā. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘saṃyojanavippayuttasaṃyojaniya’’ntipi, ‘‘saṃyojanavippayuttaasaṃyojaniya’’ntipi. Tīṇindriyā siyā saṃyojanavippayuttasaṃyojaniyā, siyā saṃyojanavippayuttaasaṃyojaniyā. Cha indriyā siyā saṃyojanavippayuttasaṃyojaniyā, siyā saṃyojanavippayuttaasaṃyojaniyā, siyā na vattabbā – ‘‘saṃyojanavippayuttasaṃyojaniyā’’tipi, ‘‘saṃyojanavippayuttaasaṃyojaniyā’’tipi .

    နော ဂန္ထာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ ဂန္ထနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အဂန္ထနိယာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဂန္ထနိယာ, သိယာ အဂန္ထနိယာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထာ စေဝ ဂန္ထနိယာ စာ’’တိ, ဂန္ထနိယာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထာ စေဝ ဂန္ထနိယာ စာ’’တိပိ, ‘‘ဂန္ထနိယာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထာ စေဝ ဂန္ထနိယာ စာ’’တိ, သိယာ ဂန္ထနိယာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထနိယာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ’’တိ။

    No ganthā. Dasindriyā ganthaniyā. Tīṇindriyā aganthaniyā. Navindriyā siyā ganthaniyā, siyā aganthaniyā. Pannarasindriyā ganthavippayuttā. Domanassindriyaṃ ganthasampayuttaṃ. Cha indriyā siyā ganthasampayuttā, siyā ganthavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘ganthā ceva ganthaniyā cā’’ti, ganthaniyā ceva no ca ganthā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘ganthā ceva ganthaniyā cā’’tipi, ‘‘ganthaniyā ceva no ca ganthā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘ganthā ceva ganthaniyā cā’’ti, siyā ganthaniyā ceva no ca ganthā, siyā na vattabbā – ‘‘ganthaniyā ceva no ca ganthā’’ti.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထာ စေဝ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ’’တိပိ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဂန္ထော စေဝ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တ’’ဉ္စာတိ, ဂန္ထသမ္ပယုတ္တဉ္စေဝ နော စ ဂန္ထော။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထာ စေဝ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ’’တိ။

    Pannarasindriyā na vattabbā – ‘‘ganthā ceva ganthasampayuttā cā’’tipi, ‘‘ganthasampayuttā ceva no ca ganthā’’tipi. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘gantho ceva ganthasampayutta’’ñcāti, ganthasampayuttañceva no ca gantho. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘ganthā ceva ganthasampayuttā cā’’ti, siyā ganthasampayuttā ceva no ca ganthā, siyā na vattabbā – ‘‘ganthasampayuttā ceva no ca ganthā’’ti.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တဂန္ထနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တအဂန္ထနိယာ ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တဂန္ထနိယ’’န္တိပိ, ‘‘ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တအဂန္ထနိယ’’န္တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တဂန္ထနိယာ, သိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တအဂန္ထနိယာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တဂန္ထနိယာ, သိယာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တအဂန္ထနိယာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တဂန္ထနိယာ’’တိပိ, ‘‘ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တအဂန္ထနိယာ’’တိပိ။

    Navindriyā ganthavippayuttaganthaniyā. Tīṇindriyā ganthavippayuttaaganthaniyā . Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘ganthavippayuttaganthaniya’’ntipi, ‘‘ganthavippayuttaaganthaniya’’ntipi. Tīṇindriyā siyā ganthavippayuttaganthaniyā, siyā ganthavippayuttaaganthaniyā. Cha indriyā siyā ganthavippayuttaganthaniyā, siyā ganthavippayuttaaganthaniyā, siyā na vattabbā – ‘‘ganthavippayuttaganthaniyā’’tipi, ‘‘ganthavippayuttaaganthaniyā’’tipi.

    နော ဩဃာ။ပေ.။ နော ယောဂာ။ပေ.။ နော နီဝရဏာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ နီဝရဏိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အနီဝရဏိယာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ နီဝရဏိယာ, သိယာ အနီဝရဏိယာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏိယာ စာ’’တိ, နီဝရဏိယာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏိယာ စာ’’တိပိ, ‘‘နီဝရဏိယာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏိယာ စာ’’တိ, သိယာ နီဝရဏိယာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏိယာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ’’တိ။

    No oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā. Dasindriyā nīvaraṇiyā. Tīṇindriyā anīvaraṇiyā. Navindriyā siyā nīvaraṇiyā, siyā anīvaraṇiyā. Pannarasindriyā nīvaraṇavippayuttā. Domanassindriyaṃ nīvaraṇasampayuttaṃ. Cha indriyā siyā nīvaraṇasampayuttā, siyā nīvaraṇavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇā ceva nīvaraṇiyā cā’’ti, nīvaraṇiyā ceva no ca nīvaraṇā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇā ceva nīvaraṇiyā cā’’tipi, ‘‘nīvaraṇiyā ceva no ca nīvaraṇā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇā ceva nīvaraṇiyā cā’’ti, siyā nīvaraṇiyā ceva no ca nīvaraṇā, siyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇiyā ceva no ca nīvaraṇā’’ti.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ’’တိပိ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘နီဝရဏဉ္စေဝ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တဉ္စာ’’တိ, နီဝရဏသမ္ပယုတ္တဉ္စေဝ နော စ နီဝရဏံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ’’တိ။

    Pannarasindriyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā cā’’tipi, ‘‘nīvaraṇasampayuttā ceva no ca nīvaraṇā’’tipi. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañcā’’ti, nīvaraṇasampayuttañceva no ca nīvaraṇaṃ. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā cā’’ti, siyā nīvaraṇasampayuttā ceva no ca nīvaraṇā, siyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇasampayuttā ceva no ca nīvaraṇā’’ti.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တနီဝရဏိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တအနီဝရဏိယာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တနီဝရဏိယ’’န္တိပိ, ‘‘နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တအနီဝရဏိယ’’န္တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တနီဝရဏိယာ, သိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တအနီဝရဏိယာ ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တနီဝရဏိယာ , သိယာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တအနီဝရဏိယာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တနီဝရဏိယာ’’တိပိ, ‘‘နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တအနီဝရဏိယာ’’တိပိ။

    Navindriyā nīvaraṇavippayuttanīvaraṇiyā. Tīṇindriyā nīvaraṇavippayuttaanīvaraṇiyā. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘nīvaraṇavippayuttanīvaraṇiya’’ntipi, ‘‘nīvaraṇavippayuttaanīvaraṇiya’’ntipi. Tīṇindriyā siyā nīvaraṇavippayuttanīvaraṇiyā, siyā nīvaraṇavippayuttaanīvaraṇiyā . Cha indriyā siyā nīvaraṇavippayuttanīvaraṇiyā , siyā nīvaraṇavippayuttaanīvaraṇiyā, siyā na vattabbā – ‘‘nīvaraṇavippayuttanīvaraṇiyā’’tipi, ‘‘nīvaraṇavippayuttaanīvaraṇiyā’’tipi.

    နော ပရာမာသာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ ပရာမဋ္ဌာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အပရာမဋ္ဌာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရာမဋ္ဌာ, သိယာ အပရာမဋ္ဌာ။ သောဠသိန္ဒ္ရိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရာမာသသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပရာမာသာ စေဝ ပရာမဋ္ဌာ စာ’’တိ, ပရာမဋ္ဌာ စေဝ နော စ ပရာမာသာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပရာမာသာ စေဝ ပရာမဋ္ဌာ စာ’’တိပိ, ‘‘ပရာမဋ္ဌာ စေဝ နော စ ပရာမာသာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပရာမာသာ စေဝ ပရာမဋ္ဌာ စာ’’တိ, သိယာ ပရာမဋ္ဌာ စေဝ နော စ ပရာမာသာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပရာမဋ္ဌာ စေဝ နော စ ပရာမာသာ’’တိ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တပရာမဋ္ဌာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တအပရာမဋ္ဌာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တပရာမဋ္ဌာ, သိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တအပရာမဋ္ဌာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တပရာမဋ္ဌာ, သိယာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တအပရာမဋ္ဌာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တပရာမဋ္ဌာ’’တိပိ, ‘‘ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တအပရာမဋ္ဌာ’’တိပိ။

    No parāmāsā. Dasindriyā parāmaṭṭhā. Tīṇindriyā aparāmaṭṭhā. Navindriyā siyā parāmaṭṭhā, siyā aparāmaṭṭhā. Soḷasindriyā parāmāsavippayuttā. Cha indriyā siyā parāmāsasampayuttā, siyā parāmāsavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘parāmāsā ceva parāmaṭṭhā cā’’ti, parāmaṭṭhā ceva no ca parāmāsā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘parāmāsā ceva parāmaṭṭhā cā’’tipi, ‘‘parāmaṭṭhā ceva no ca parāmāsā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘parāmāsā ceva parāmaṭṭhā cā’’ti, siyā parāmaṭṭhā ceva no ca parāmāsā, siyā na vattabbā – ‘‘parāmaṭṭhā ceva no ca parāmāsā’’ti. Dasindriyā parāmāsavippayuttaparāmaṭṭhā. Tīṇindriyā parāmāsavippayuttaaparāmaṭṭhā. Tīṇindriyā siyā parāmāsavippayuttaparāmaṭṭhā, siyā parāmāsavippayuttaaparāmaṭṭhā. Cha indriyā siyā parāmāsavippayuttaparāmaṭṭhā, siyā parāmāsavippayuttaaparāmaṭṭhā, siyā na vattabbā – ‘‘parāmāsavippayuttaparāmaṭṭhā’’tipi, ‘‘parāmāsavippayuttaaparāmaṭṭhā’’tipi.

    သတ္တိန္ဒ္ရိယာ အနာရမ္မဏာ။ စုဒ္ဒသိန္ဒ္ရိယာ သာရမ္မဏာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ သာရမ္မဏံ, သိယာ အနာရမ္မဏံ။ ဧကဝီသတိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တာ။ မနိန္ဒ္ရိယံ စိတ္တံ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ စေတသိကာ။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ အစေတသိကာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စေတသိကံ, သိယာ အစေတသိကံ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသမ္ပယုတ္တာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသမ္ပယုတ္တံ, သိယာ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တံ။ မနိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘စိတ္တေန သမ္ပယုတ္တ’’န္တိပိ, ‘‘စိတ္တေန ဝိပ္ပယုတ္တ’’န္တိပိ။

    Sattindriyā anārammaṇā. Cuddasindriyā sārammaṇā. Jīvitindriyaṃ siyā sārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ. Ekavīsatindriyā no cittā. Manindriyaṃ cittaṃ. Terasindriyā cetasikā. Aṭṭhindriyā acetasikā. Jīvitindriyaṃ siyā cetasikaṃ, siyā acetasikaṃ. Terasindriyā cittasampayuttā. Sattindriyā cittavippayuttā. Jīvitindriyaṃ siyā cittasampayuttaṃ, siyā cittavippayuttaṃ. Manindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘cittena sampayutta’’ntipi, ‘‘cittena vippayutta’’ntipi.

    တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တဝိသံသဋ္ဌာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌံ, သိယာ စိတ္တဝိသံသဋ္ဌံ။ မနိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘စိတ္တေန သံသဋ္ဌ’’န္တိပိ, ‘‘စိတ္တေန ဝိသံသဋ္ဌ’’န္တိပိ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ, သိယာ နော စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ။

    Terasindriyā cittasaṃsaṭṭhā. Sattindriyā cittavisaṃsaṭṭhā. Jīvitindriyaṃ siyā cittasaṃsaṭṭhaṃ, siyā cittavisaṃsaṭṭhaṃ. Manindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘cittena saṃsaṭṭha’’ntipi, ‘‘cittena visaṃsaṭṭha’’ntipi. Terasindriyā cittasamuṭṭhānā. Aṭṭhindriyā no cittasamuṭṭhānā. Jīvitindriyaṃ siyā cittasamuṭṭhānaṃ, siyā no cittasamuṭṭhānaṃ.

    တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသဟဘုနော။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တသဟဘုနော။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသဟဘူ, သိယာ နော စိတ္တသဟဘူ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိ, သိယာ နော စိတ္တာနုပရိဝတ္တိ။

    Terasindriyā cittasahabhuno. Aṭṭhindriyā no cittasahabhuno. Jīvitindriyaṃ siyā cittasahabhū, siyā no cittasahabhū. Terasindriyā cittānuparivattino. Aṭṭhindriyā no cittānuparivattino. Jīvitindriyaṃ siyā cittānuparivatti, siyā no cittānuparivatti.

    တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနံ, သိယာ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနံ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘုနော။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘုနော။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘူ, သိယာ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘူ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိနော။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိနော။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိ , သိယာ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ။ သောဠသိန္ဒ္ရိယာ ဗာဟိရာ။

    Terasindriyā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā. Aṭṭhindriyā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā. Jīvitindriyaṃ siyā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānaṃ, siyā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānaṃ. Terasindriyā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno. Aṭṭhindriyā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno. Jīvitindriyaṃ siyā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhū, siyā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhū. Terasindriyā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino. Aṭṭhindriyā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino. Jīvitindriyaṃ siyā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivatti , siyā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivatti. Cha indriyā ajjhattikā. Soḷasindriyā bāhirā.

    သတ္တိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒာ။ စုဒ္ဒသိန္ဒ္ရိယာ နော ဥပာဒာ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ဥပာဒာ, သိယာ နော ဥပာဒာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒိန္နာ။ စတ္တာရိန္ဒ္ရိယာ အနုပာဒိန္နာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒိန္နာ, သိယာ အနုပာဒိန္နာ။ နော ဥပာဒာနာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒာနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အနုပာဒာနိယာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒာနိယာ, သိယာ အနုပာဒာနိယာ။ သောဠသိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနာ စေဝ ဥပာဒာနိယာ စာ’’တိ, ဥပာဒာနိယာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနာ စေဝ ဥပာဒာနိယာ စာ’’တိပိ, ‘‘ဥပာဒာနိယာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနာ စေဝ ဥပာဒာနိယာ စာ’’တိ, သိယာ ဥပာဒာနိယာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒာနိယာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနိယာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ’’တိ။

    Sattindriyā upādā. Cuddasindriyā no upādā. Jīvitindriyaṃ siyā upādā, siyā no upādā. Navindriyā upādinnā. Cattārindriyā anupādinnā. Navindriyā siyā upādinnā, siyā anupādinnā. No upādānā. Dasindriyā upādāniyā. Tīṇindriyā anupādāniyā. Navindriyā siyā upādāniyā, siyā anupādāniyā. Soḷasindriyā upādānavippayuttā. Cha indriyā siyā upādānasampayuttā, siyā upādānavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘upādānā ceva upādāniyā cā’’ti, upādāniyā ceva no ca upādānā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘upādānā ceva upādāniyā cā’’tipi, ‘‘upādāniyā ceva no ca upādānā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘upādānā ceva upādāniyā cā’’ti, siyā upādāniyā ceva no ca upādānā. Dasindriyā siyā upādāniyā ceva no ca upādānā, siyā na vattabbā – ‘‘upādāniyā ceva no ca upādānā’’ti.

    သောဠသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနာ စေဝ ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ’’တိပိ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနာ စေဝ ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဥပာဒာနာ’’တိ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တဥပာဒာနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တအနုပာဒာနိယာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တဥပာဒာနိယာ, သိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တအနုပာဒာနိယာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တဥပာဒာနိယာ, သိယာ ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တအနုပာဒာနိယာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တဥပာဒာနိယာ’’တိပိ, ‘‘ဥပာဒာနဝိပ္ပယုတ္တအနုပာဒာနိယာ’’တိပိ။

    Soḷasindriyā na vattabbā – ‘‘upādānā ceva upādānasampayuttā cā’’tipi, ‘‘upādānasampayuttā ceva no ca upādānā’’tipi. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘upādānā ceva upādānasampayuttā cā’’ti, siyā upādānasampayuttā ceva no ca upādānā, siyā na vattabbā – ‘‘upādānasampayuttā ceva no ca upādānā’’ti. Dasindriyā upādānavippayuttaupādāniyā. Tīṇindriyā upādānavippayuttaanupādāniyā. Tīṇindriyā siyā upādānavippayuttaupādāniyā, siyā upādānavippayuttaanupādāniyā. Cha indriyā siyā upādānavippayuttaupādāniyā, siyā upādānavippayuttaanupādāniyā, siyā na vattabbā – ‘‘upādānavippayuttaupādāniyā’’tipi, ‘‘upādānavippayuttaanupādāniyā’’tipi.

    နော ကိလေသာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သံကိလေသိကာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အသံကိလေသိကာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံကိလေသိကာ, သိယာ အသံကိလေသိကာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ အသံကိလိဋ္ဌာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သံကိလိဋ္ဌံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သံကိလိဋ္ဌာ, သိယာ အသံကိလိဋ္ဌာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ ကိလေသသမ္ပယုတ္တံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ, သိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ သံကိလေသိကာ စာ’’တိ, သံကိလေသိကာ စေဝ နော စ ကိလေသာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ သံကိလေသိကာ စာ’’တိပိ, ‘‘သံကိလေသိကာ စေဝ နော စ ကိလေသာ’’တိပိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ သံကိလေသိကာ စာ’’တိ, သိယာ သံကိလေသိကာ စေဝ နော စ ကိလေသာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံကိလေသိကာ စေဝ နော စ ကိလေသာ’’တိ။

    No kilesā. Dasindriyā saṃkilesikā. Tīṇindriyā asaṃkilesikā. Navindriyā siyā saṃkilesikā, siyā asaṃkilesikā. Pannarasindriyā asaṃkiliṭṭhā. Domanassindriyaṃ saṃkiliṭṭhaṃ. Cha indriyā siyā saṃkiliṭṭhā, siyā asaṃkiliṭṭhā. Pannarasindriyā kilesavippayuttā. Domanassindriyaṃ kilesasampayuttaṃ. Cha indriyā siyā kilesasampayuttā, siyā kilesavippayuttā. Dasindriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva saṃkilesikā cā’’ti, saṃkilesikā ceva no ca kilesā. Tīṇindriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva saṃkilesikā cā’’tipi, ‘‘saṃkilesikā ceva no ca kilesā’’tipi. Navindriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva saṃkilesikā cā’’ti, siyā saṃkilesikā ceva no ca kilesā, siyā na vattabbā – ‘‘saṃkilesikā ceva no ca kilesā’’ti.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ သံကိလိဋ္ဌာ စာ’’တိပိ, ‘‘သံကိလိဋ္ဌာ စေဝ နော စ ကိလေသာ’’တိပိ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကိလေသော စေဝ သံကိလိဋ္ဌဉ္စာ’’တိ, သံကိလိဋ္ဌဉ္စေဝ နော စ ကိလေသော။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ သံကိလိဋ္ဌာ စာ’’တိ, သိယာ သံကိလိဋ္ဌာ စေဝ နော စ ကိလေသာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘သံကိလိဋ္ဌာ စေဝ နော စ ကိလေသာ’’တိ။

    Pannarasindriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva saṃkiliṭṭhā cā’’tipi, ‘‘saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā’’tipi. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘kileso ceva saṃkiliṭṭhañcā’’ti, saṃkiliṭṭhañceva no ca kileso. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva saṃkiliṭṭhā cā’’ti, siyā saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā, siyā na vattabbā – ‘‘saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā’’ti.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိပိ, ‘‘ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ကိလေသာ’’တိပိ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကိလေသော စေဝ ကိလေသသမ္ပယုတ္တဉ္စာ’’တိ, ကိလေသသမ္ပယုတ္တဉ္စေဝ နော စ ကိလေသော။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသာ စေဝ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ, သိယာ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ကိလေသာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ကိလေသာ’’တိ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တသံကိလေသိကာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တအသံကိလေသိကာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တသံကိလေသိက’’န္တိပိ, ‘‘ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တအသံကိလေသိက’’န္တိပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တသံကိလေသိကာ, သိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တအသံကိလေသိကာ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တသံကိလေသိကာ, သိယာ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တအသံကိလေသိကာ, သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တသံကိလေသိကာ’’တိပိ, ‘‘ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တအသံကိလေသိကာ’’တိပိ။

    Pannarasindriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva kilesasampayuttā cā’’tipi, ‘‘kilesasampayuttā ceva no ca kilesā’’tipi. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘kileso ceva kilesasampayuttañcā’’ti, kilesasampayuttañceva no ca kileso. Cha indriyā na vattabbā – ‘‘kilesā ceva kilesasampayuttā cā’’ti, siyā kilesasampayuttā ceva no ca kilesā, siyā na vattabbā – ‘‘kilesasampayuttā ceva no ca kilesā’’ti. Navindriyā kilesavippayuttasaṃkilesikā. Tīṇindriyā kilesavippayuttaasaṃkilesikā. Domanassindriyaṃ na vattabbaṃ – ‘‘kilesavippayuttasaṃkilesika’’ntipi, ‘‘kilesavippayuttaasaṃkilesika’’ntipi. Tīṇindriyā siyā kilesavippayuttasaṃkilesikā, siyā kilesavippayuttaasaṃkilesikā. Cha indriyā siyā kilesavippayuttasaṃkilesikā, siyā kilesavippayuttaasaṃkilesikā, siyā na vattabbā – ‘‘kilesavippayuttasaṃkilesikā’’tipi, ‘‘kilesavippayuttaasaṃkilesikā’’tipi.

    ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗာ, သိယာ န ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ, သိယာ န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ, သိယာ န ဒသ္သနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။ သတ္တိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ , သိယာ န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။

    Pannarasindriyā na dassanena pahātabbā. Sattindriyā siyā dassanena pahātabbā, siyā na dassanena pahātabbā. Pannarasindriyā na bhāvanāya pahātabbā. Sattindriyā siyā bhāvanāya pahātabbā, siyā na bhāvanāya pahātabbā. Pannarasindriyā na dassanena pahātabbahetukā. Sattindriyā siyā dassanena pahātabbahetukā, siyā na dassanena pahātabbahetukā. Pannarasindriyā na bhāvanāya pahātabbahetukā. Sattindriyā siyā bhāvanāya pahātabbahetukā , siyā na bhāvanāya pahātabbahetukā.

    နဝိန္ဒ္ရိယာ အဝိတက္ကာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သဝိတက္ကံ။ ဒ္ဝာဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သဝိတက္ကာ, သိယာ အဝိတက္ကာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ အဝိစာရာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သဝိစာရံ။ ဒ္ဝာဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သဝိစာရာ, သိယာ အဝိစာရာ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ အပ္ပီတိကာ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သပ္ပီတိကာ, သိယာ အပ္ပီတိကာ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ န ပီတိသဟဂတာ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပီတိသဟဂတာ, သိယာ န ပီတိသဟဂတာ။ ဒ္ဝာဒသိန္ဒ္ရိယာ န သုခသဟဂတာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သုခသဟဂတာ, သိယာ န သုခသဟဂတာ။ ဒ္ဝာဒသိန္ဒ္ရိယာ န ဥပေက္ခာသဟဂတာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ, သိယာ န ဥပေက္ခာသဟဂတာ။

    Navindriyā avitakkā. Domanassindriyaṃ savitakkaṃ. Dvādasindriyā siyā savitakkā, siyā avitakkā. Navindriyā avicārā. Domanassindriyaṃ savicāraṃ. Dvādasindriyā siyā savicārā, siyā avicārā. Ekādasindriyā appītikā. Ekādasindriyā siyā sappītikā, siyā appītikā. Ekādasindriyā na pītisahagatā. Ekādasindriyā siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā. Dvādasindriyā na sukhasahagatā. Dasindriyā siyā sukhasahagatā, siyā na sukhasahagatā. Dvādasindriyā na upekkhāsahagatā. Dasindriyā siyā upekkhāsahagatā, siyā na upekkhāsahagatā.

    ဒသိန္ဒ္ရိယာ ကာမာဝစရာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ န ကာမာဝစရာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ကာမာဝစရာ, သိယာ န ကာမာဝစရာ။ တေရသိန္ဒ္ရိယာ န ရူပာဝစရာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ရူပာဝစရာ, သိယာ န ရူပာဝစရာ။ စုဒ္ဒသိန္ဒ္ရိယာ န အရူပာဝစရာ။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာ သိယာ အရူပာဝစရာ, သိယာ န အရူပာဝစရာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ ပရိယာပန္နာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အပရိယာပန္နာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရိယာပန္နာ, သိယာ အပရိယာပန္နာ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ အနိယ္ယာနိကာ။ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ နိယ္ယာနိကံ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ နိယ္ယာနိကာ, သိယာ အနိယ္ယာနိကာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ အနိယတာ။ အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ နိယတံ။ ဧကာဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ နိယတာ, သိယာ အနိယတာ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာ သဥတ္တရာ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာ အနုတ္တရာ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ သဥတ္တရာ, သိယာ အနုတ္တရာ။ ပန္နရသိန္ဒ္ရိယာ အရဏာ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သရဏံ။ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာ သိယာ သရဏာ, သိယာ အရဏာတိ။

    Dasindriyā kāmāvacarā. Tīṇindriyā na kāmāvacarā. Navindriyā siyā kāmāvacarā, siyā na kāmāvacarā. Terasindriyā na rūpāvacarā. Navindriyā siyā rūpāvacarā, siyā na rūpāvacarā. Cuddasindriyā na arūpāvacarā. Aṭṭhindriyā siyā arūpāvacarā, siyā na arūpāvacarā. Dasindriyā pariyāpannā. Tīṇindriyā apariyāpannā. Navindriyā siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā. Ekādasindriyā aniyyānikā. Anaññātaññassāmītindriyaṃ niyyānikaṃ. Dasindriyā siyā niyyānikā, siyā aniyyānikā. Dasindriyā aniyatā. Anaññātaññassāmītindriyaṃ niyataṃ. Ekādasindriyā siyā niyatā, siyā aniyatā. Dasindriyā sauttarā. Tīṇindriyā anuttarā. Navindriyā siyā sauttarā, siyā anuttarā. Pannarasindriyā araṇā. Domanassindriyaṃ saraṇaṃ. Cha indriyā siyā saraṇā, siyā araṇāti.

    ပဉ္ဟာပုစ္ဆကံ။

    Pañhāpucchakaṃ.

    ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော နိဋ္ဌိတော။

    Indriyavibhaṅgo niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. ဝိရိယိန္ဒ္ရိယံ (သီ. သ္ယာ.)
    2. viriyindriyaṃ (sī. syā.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / သမ္မောဟဝိနောဒနီ-အဋ္ဌကထာ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
    ၁. အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ • 1. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
    ၂. ပဉ္ဟာပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ • 2. Pañhāpucchakavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-မူလဋီကာ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ၅. ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော • 5. Indriyavibhaṅgo

    ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-အနုဋီကာ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ၅. ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော • 5. Indriyavibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact