Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൬. ഇസിഗിലിസുത്തം
6. Isigilisuttaṃ
൧൩൩. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച –
133. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati isigilismiṃ pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘പസ്സഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഏതം വേഭാരം പബ്ബത’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏതസ്സപി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, വേഭാരസ്സ പബ്ബതസ്സ അഞ്ഞാവ സമഞ്ഞാ അഹോസി അഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ vebhāraṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, vebhārassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘പസ്സഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഏതം പണ്ഡവം പബ്ബത’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏതസ്സപി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പണ്ഡവസ്സ പബ്ബതസ്സ അഞ്ഞാവ സമഞ്ഞാ അഹോസി അഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ paṇḍavaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, paṇḍavassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘പസ്സഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഏതം വേപുല്ലം പബ്ബത’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏതസ്സപി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, വേപുല്ലസ്സ പബ്ബതസ്സ അഞ്ഞാവ സമഞ്ഞാ അഹോസി അഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ vepullaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, vepullassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘പസ്സഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഏതം ഗിജ്ഝകൂടം പബ്ബത’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏതസ്സപി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഗിജ്ഝകൂടസ്സ പബ്ബതസ്സ അഞ്ഞാവ സമഞ്ഞാ അഹോസി അഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ gijjhakūṭaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, gijjhakūṭassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘പസ്സഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഇമം ഇസിഗിലിം പബ്ബത’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഇമസ്സ ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, ഇസിഗിലിസ്സ പബ്ബതസ്സ ഏസാവ സമഞ്ഞാ അഹോസി ഏസാ പഞ്ഞത്തി’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, imaṃ isigiliṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Imassa kho pana, bhikkhave, isigilissa pabbatassa esāva samaññā ahosi esā paññatti’’.
‘‘ഭൂതപുബ്ബം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച പച്ചേകബുദ്ധസതാനി ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസിനോ അഹേസും. തേ ഇമം പബ്ബതം പവിസന്താ ദിസ്സന്തി , പവിട്ഠാ ന ദിസ്സന്തി. തമേനം മനുസ്സാ ദിസ്വാ ഏവമാഹംസു – ‘അയം പബ്ബതോ ഇമേ ഇസീ 1 ഗിലതീ’തി; ‘ഇസിഗിലി ഇസിഗിലി’ ത്വേവ സമഞ്ഞാ ഉദപാദി. ആചിക്ഖിസ്സാമി 2, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകബുദ്ധാനം നാമാനി; കിത്തയിസ്സാമി, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകബുദ്ധാനം നാമാനി; ദേസേസ്സാമി, ഭിക്ഖവേ , പച്ചേകബുദ്ധാനം നാമാനി . തം സുണാഥ, സാധുകം മനസി കരോഥ; ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച –
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, pañca paccekabuddhasatāni imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsino ahesuṃ. Te imaṃ pabbataṃ pavisantā dissanti , paviṭṭhā na dissanti. Tamenaṃ manussā disvā evamāhaṃsu – ‘ayaṃ pabbato ime isī 3 gilatī’ti; ‘isigili isigili’ tveva samaññā udapādi. Ācikkhissāmi 4, bhikkhave, paccekabuddhānaṃ nāmāni; kittayissāmi, bhikkhave, paccekabuddhānaṃ nāmāni; desessāmi, bhikkhave , paccekabuddhānaṃ nāmāni . Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
൧൩൪. ‘‘അരിട്ഠോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ 5 ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; ഉപരിട്ഠോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; തഗരസിഖീ 6 നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; യസസ്സീ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; സുദസ്സനോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; പിയദസ്സീ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; ഗന്ധാരോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; പിണ്ഡോലോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; ഉപാസഭോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; നീതോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; തഥോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി, സുതവാ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി; ഭാവിതത്തോ നാമ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചേകസമ്ബുദ്ധോ ഇമസ്മിം ഇസിഗിലിസ്മിം പബ്ബതേ ചിരനിവാസീ അഹോസി.
134. ‘‘Ariṭṭho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho 7 imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; upariṭṭho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; tagarasikhī 8 nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; yasassī nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; sudassano nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; piyadassī nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; gandhāro nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; piṇḍolo nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; upāsabho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; nīto nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; tatho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi, sutavā nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; bhāvitatto nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi.
൧൩൫.
135.
‘‘യേ സത്തസാരാ അനീഘാ നിരാസാ,
‘‘Ye sattasārā anīghā nirāsā,
തേസം വിസല്ലാന നരുത്തമാനം,
Tesaṃ visallāna naruttamānaṃ,
നാമാനി മേ കിത്തയതോ സുണാഥ.
Nāmāni me kittayato suṇātha.
‘‘അരിട്ഠോ ഉപരിട്ഠോ തഗരസിഖീ യസസ്സീ,
‘‘Ariṭṭho upariṭṭho tagarasikhī yasassī,
ഗന്ധാരോ പിണ്ഡോലോ ഉപാസഭോ ച,
Gandhāro piṇḍolo upāsabho ca,
നീതോ തഥോ സുതവാ ഭാവിതത്തോ.
Nīto tatho sutavā bhāvitatto.
പച്ചേകബുദ്ധാ ഭവനേത്തിഖീണാ,
Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā,
ഹിങ്ഗൂ ച ഹിങ്ഗോ ച മഹാനുഭാവാ.
Hiṅgū ca hiṅgo ca mahānubhāvā.
‘‘ദ്വേ ജാലിനോ മുനിനോ അട്ഠകോ ച,
‘‘Dve jālino munino aṭṭhako ca,
അഥ കോസല്ലോ ബുദ്ധോ അഥോ സുബാഹു;
Atha kosallo buddho atho subāhu;
ഉപനേമിസോ നേമിസോ സന്തചിത്തോ,
Upanemiso nemiso santacitto,
സച്ചോ തഥോ വിരജോ പണ്ഡിതോ ച.
Sacco tatho virajo paṇḍito ca.
‘‘കാളൂപകാളാ വിജിതോ ജിതോ ച,
‘‘Kāḷūpakāḷā vijito jito ca,
അങ്ഗോ ച പങ്ഗോ ച ഗുത്തിജിതോ ച;
Aṅgo ca paṅgo ca guttijito ca;
അപരാജിതോ മാരബലം അജേസി.
Aparājito mārabalaṃ ajesi.
‘‘സത്ഥാ പവത്താ സരഭങ്ഗോ ലോമഹംസോ,
‘‘Satthā pavattā sarabhaṅgo lomahaṃso,
ഉച്ചങ്ഗമായോ അസിതോ അനാസവോ;
Uccaṅgamāyo asito anāsavo;
മനോമയോ മാനച്ഛിദോ ച ബന്ധുമാ,
Manomayo mānacchido ca bandhumā,
തദാധിമുത്തോ വിമലോ ച കേതുമാ.
Tadādhimutto vimalo ca ketumā.
‘‘കേതുമ്ഭരാഗോ ച മാതങ്ഗോ അരിയോ,
‘‘Ketumbharāgo ca mātaṅgo ariyo,
അഥച്ചുതോ അച്ചുതഗാമബ്യാമകോ;
Athaccuto accutagāmabyāmako;
സുമങ്ഗലോ ദബ്ബിലോ സുപതിട്ഠിതോ,
Sumaṅgalo dabbilo supatiṭṭhito,
അസയ്ഹോ ഖേമാഭിരതോ ച സോരതോ.
Asayho khemābhirato ca sorato.
‘‘ദുരന്നയോ സങ്ഘോ അഥോപി ഉജ്ജയോ,
‘‘Durannayo saṅgho athopi ujjayo,
അപരോ മുനി സയ്ഹോ അനോമനിക്കമോ;
Aparo muni sayho anomanikkamo;
ആനന്ദോ നന്ദോ ഉപനന്ദോ ദ്വാദസ,
Ānando nando upanando dvādasa,
‘‘ബോധി മഹാനാമോ അഥോപി ഉത്തരോ,
‘‘Bodhi mahānāmo athopi uttaro,
കേസീ സിഖീ സുന്ദരോ ദ്വാരഭാജോ;
Kesī sikhī sundaro dvārabhājo;
തിസ്സൂപതിസ്സാ ഭവബന്ധനച്ഛിദാ,
Tissūpatissā bhavabandhanacchidā,
‘‘ബുദ്ധോ അഹു മങ്ഗലോ വീതരാഗോ,
‘‘Buddho ahu maṅgalo vītarāgo,
ഉസഭച്ഛിദാ ജാലിനിം ദുക്ഖമൂലം;
Usabhacchidā jāliniṃ dukkhamūlaṃ;
സന്തം പദം അജ്ഝഗമോപനീതോ,
Santaṃ padaṃ ajjhagamopanīto,
ഉപോസഥോ സുന്ദരോ സച്ചനാമോ.
Uposatho sundaro saccanāmo.
‘‘ജേതോ ജയന്തോ പദുമോ ഉപ്പലോ ച,
‘‘Jeto jayanto padumo uppalo ca,
പദുമുത്തരോ രക്ഖിതോ പബ്ബതോ ച;
Padumuttaro rakkhito pabbato ca;
മാനത്ഥദ്ധോ സോഭിതോ വീതരാഗോ,
Mānatthaddho sobhito vītarāgo,
കണ്ഹോ ച ബുദ്ധോ സുവിമുത്തചിത്തോ.
Kaṇho ca buddho suvimuttacitto.
‘‘ഏതേ ച അഞ്ഞേ ച മഹാനുഭാവാ,
‘‘Ete ca aññe ca mahānubhāvā,
പച്ചേകബുദ്ധാ ഭവനേത്തിഖീണാ;
Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā;
തേ സബ്ബസങ്ഗാതിഗതേ മഹേസീ,
Te sabbasaṅgātigate mahesī,
പരിനിബ്ബുതേ വന്ദഥ അപ്പമേയ്യേ’’തി.
Parinibbute vandatha appameyye’’ti.
ഇസിഗിലിസുത്തം നിട്ഠിതം ഛട്ഠം.
Isigilisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. ഇസിഗിലിസുത്തവണ്ണനാ • 6. Isigilisuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൬. ഇസിഗിലിസുത്തവണ്ണനാ • 6. Isigilisuttavaṇṇanā