Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya

    ౪. ఇస్సత్తసుత్తం

    4. Issattasuttaṃ

    ౧౩౫. సావత్థినిదానం. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో రాజా పసేనది కోసలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘కత్థ ను ఖో, భన్తే, దానం దాతబ్బ’’న్తి? ‘‘యత్థ ఖో, మహారాజ, చిత్తం పసీదతీ’’తి. ‘‘కత్థ పన, భన్తే, దిన్నం మహప్ఫల’’న్తి? ‘‘అఞ్ఞం ఖో ఏతం, మహారాజ, కత్థ దానం దాతబ్బం, అఞ్ఞం పనేతం కత్థ దిన్నం మహప్ఫలన్తి? సీలవతో ఖో, మహారాజ, దిన్నం మహప్ఫలం, నో తథా దుస్సీలే. తేన హి, మహారాజ, తఞ్ఞేవేత్థ పటిపుచ్ఛిస్సామి. యథా, తే ఖమేయ్య, తథా నం బ్యాకరేయ్యాసి. తం కిం మఞ్ఞసి, మహారాజ, ఇధ త్యస్స యుద్ధం పచ్చుపట్ఠితం సఙ్గామో సముపబ్యూళ్హో 1. అథ ఆగచ్ఛేయ్య ఖత్తియకుమారో అసిక్ఖితో అకతహత్థో అకతయోగ్గో అకతూపాసనో భీరు ఛమ్భీ ఉత్రాసీ పలాయీ. భరేయ్యాసి తం పురిసం, అత్థో చ తే తాదిసేన పురిసేనా’’తి? ‘‘నాహం, భన్తే, భరేయ్యం తం పురిసం, న చ మే అత్థో తాదిసేన పురిసేనా’’తి. ‘‘అథ ఆగచ్ఛేయ్య బ్రాహ్మణకుమారో అసిక్ఖితో…పే॰… అథ ఆగచ్ఛేయ్య వేస్సకుమారో అసిక్ఖితో…పే॰… అథ ఆగచ్ఛేయ్య సుద్దకుమారో అసిక్ఖితో…పే॰… న చ మే అత్థో తాదిసేన పురిసేనా’’తి.

    135. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kattha nu kho, bhante, dānaṃ dātabba’’nti? ‘‘Yattha kho, mahārāja, cittaṃ pasīdatī’’ti. ‘‘Kattha pana, bhante, dinnaṃ mahapphala’’nti? ‘‘Aññaṃ kho etaṃ, mahārāja, kattha dānaṃ dātabbaṃ, aññaṃ panetaṃ kattha dinnaṃ mahapphalanti? Sīlavato kho, mahārāja, dinnaṃ mahapphalaṃ, no tathā dussīle. Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā, te khameyya, tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha tyassa yuddhaṃ paccupaṭṭhitaṃ saṅgāmo samupabyūḷho 2. Atha āgaccheyya khattiyakumāro asikkhito akatahattho akatayoggo akatūpāsano bhīru chambhī utrāsī palāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bhante, bhareyyaṃ taṃ purisaṃ, na ca me attho tādisena purisenā’’ti. ‘‘Atha āgaccheyya brāhmaṇakumāro asikkhito…pe… atha āgaccheyya vessakumāro asikkhito…pe… atha āgaccheyya suddakumāro asikkhito…pe… na ca me attho tādisena purisenā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, మహారాజ, ఇధ త్యస్స యుద్ధం పచ్చుపట్ఠితం సఙ్గామో సముపబ్యూళ్హో. అథ ఆగచ్ఛేయ్య ఖత్తియకుమారో సుసిక్ఖితో కతహత్థో కతయోగ్గో కతూపాసనో అభీరు అచ్ఛమ్భీ అనుత్రాసీ అపలాయీ. భరేయ్యాసి తం పురిసం, అత్థో చ తే తాదిసేన పురిసేనా’’తి? ‘‘భరేయ్యాహం, భన్తే , తం పురిసం, అత్థో చ మే తాదిసేన పురిసేనా’’తి. ‘‘అథ ఆగచ్ఛేయ్య బ్రాహ్మణకుమారో…పే॰… అథ ఆగచ్ఛేయ్య వేస్సకుమారో…పే॰… అథ ఆగచ్ఛేయ్య సుద్దకుమారో సుసిక్ఖితో కతహత్థో కతయోగ్గో కతూపాసనో అభీరు అచ్ఛమ్భీ అనుత్రాసీ అపలాయీ. భరేయ్యాసి తం పురిసం, అత్థో చ తే తాదిసేన పురిసేనా’’తి? ‘‘భరేయ్యాహం, భన్తే, తం పురిసం, అత్థో చ మే తాదిసేన పురిసేనా’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha tyassa yuddhaṃ paccupaṭṭhitaṃ saṅgāmo samupabyūḷho. Atha āgaccheyya khattiyakumāro susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā’’ti? ‘‘Bhareyyāhaṃ, bhante , taṃ purisaṃ, attho ca me tādisena purisenā’’ti. ‘‘Atha āgaccheyya brāhmaṇakumāro…pe… atha āgaccheyya vessakumāro…pe… atha āgaccheyya suddakumāro susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā’’ti? ‘‘Bhareyyāhaṃ, bhante, taṃ purisaṃ, attho ca me tādisena purisenā’’ti.

    ‘‘ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యస్మా కస్మా చేపి 3 కులా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో హోతి, సో చ హోతి పఞ్చఙ్గవిప్పహీనో పఞ్చఙ్గసమన్నాగతో, తస్మిం దిన్నం మహప్ఫలం హోతి. కతమాని పఞ్చఙ్గాని పహీనాని హోన్తి? కామచ్ఛన్దో పహీనో హోతి, బ్యాపాదో పహీనో హోతి, థినమిద్ధం పహీనం హోతి, ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చం పహీనం హోతి, విచికిచ్ఛా పహీనా హోతి. ఇమాని పఞ్చఙ్గాని పహీనాని హోన్తి. కతమేహి పఞ్చహఙ్గేహి సమన్నాగతో హోతి? అసేక్ఖేన సీలక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో హోతి, అసేక్ఖేన సమాధిక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో హోతి, అసేక్ఖేన పఞ్ఞాక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో హోతి, అసేక్ఖేన విముత్తిక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో హోతి, అసేక్ఖేన విముత్తిఞాణదస్సనక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో హోతి. ఇమేహి పఞ్చహఙ్గేహి సమన్నాగతో హోతి. ఇతి పఞ్చఙ్గవిప్పహీనే పఞ్చఙ్గసమన్నాగతే దిన్నం మహప్ఫల’’న్తి. ఇదమవోచ భగవా…పే॰… సత్థా –

    ‘‘Evameva kho, mahārāja, yasmā kasmā cepi 4 kulā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, so ca hoti pañcaṅgavippahīno pañcaṅgasamannāgato, tasmiṃ dinnaṃ mahapphalaṃ hoti. Katamāni pañcaṅgāni pahīnāni honti? Kāmacchando pahīno hoti, byāpādo pahīno hoti, thinamiddhaṃ pahīnaṃ hoti, uddhaccakukkuccaṃ pahīnaṃ hoti, vicikicchā pahīnā hoti. Imāni pañcaṅgāni pahīnāni honti. Katamehi pañcahaṅgehi samannāgato hoti? Asekkhena sīlakkhandhena samannāgato hoti, asekkhena samādhikkhandhena samannāgato hoti, asekkhena paññākkhandhena samannāgato hoti, asekkhena vimuttikkhandhena samannāgato hoti, asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena samannāgato hoti. Imehi pañcahaṅgehi samannāgato hoti. Iti pañcaṅgavippahīne pañcaṅgasamannāgate dinnaṃ mahapphala’’nti. Idamavoca bhagavā…pe… satthā –

    ‘‘ఇస్సత్తం 5 బలవీరియఞ్చ 6, యస్మిం విజ్జేథ మాణవే;

    ‘‘Issattaṃ 7 balavīriyañca 8, yasmiṃ vijjetha māṇave;

    తం యుద్ధత్థో భరే రాజా, నాసూరం జాతిపచ్చయా.

    Taṃ yuddhattho bhare rājā, nāsūraṃ jātipaccayā.

    ‘‘తథేవ ఖన్తిసోరచ్చం, ధమ్మా యస్మిం పతిట్ఠితా;

    ‘‘Tatheva khantisoraccaṃ, dhammā yasmiṃ patiṭṭhitā;

    అరియవుత్తిం మేధావిం, హీనజచ్చమ్పి పూజయే.

    Ariyavuttiṃ medhāviṃ, hīnajaccampi pūjaye.

    ‘‘కారయే అస్సమే రమ్మే, వాసయేత్థ బహుస్సుతే;

    ‘‘Kāraye assame ramme, vāsayettha bahussute;

    పపఞ్చ వివనే కయిరా, దుగ్గే సఙ్కమనాని చ.

    Papañca vivane kayirā, dugge saṅkamanāni ca.

    ‘‘అన్నం పానం ఖాదనీయం, వత్థసేనాసనాని చ;

    ‘‘Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca;

    దదేయ్య ఉజుభూతేసు, విప్పసన్నేన చేతసా.

    Dadeyya ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ‘‘యథా హి మేఘో థనయం, విజ్జుమాలీ సతక్కకు;

    ‘‘Yathā hi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

    థలం నిన్నఞ్చ పూరేతి, అభివస్సం వసున్ధరం.

    Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

    ‘‘తథేవ సద్ధో సుతవా, అభిసఙ్ఖచ్చ భోజనం;

    ‘‘Tatheva saddho sutavā, abhisaṅkhacca bhojanaṃ;

    వనిబ్బకే తప్పయతి, అన్నపానేన పణ్డితో.

    Vanibbake tappayati, annapānena paṇḍito.

    ‘‘ఆమోదమానో పకిరేతి, దేథ దేథాతి భాసతి;

    ‘‘Āmodamāno pakireti, detha dethāti bhāsati;

    తం హిస్స గజ్జితం హోతి, దేవస్సేవ పవస్సతో;

    Taṃ hissa gajjitaṃ hoti, devasseva pavassato;

    సా పుఞ్ఞధారా విపులా, దాతారం అభివస్సతీ’’తి.

    Sā puññadhārā vipulā, dātāraṃ abhivassatī’’ti.







    Footnotes:
    1. సమూపబ్బూళ్హో (సీ॰), సముపబ్బుళ్హో (పీ॰)
    2. samūpabbūḷho (sī.), samupabbuḷho (pī.)
    3. యస్మా చేపి (సీ॰ స్యా॰ కం॰ క॰)
    4. yasmā cepi (sī. syā. kaṃ. ka.)
    5. ఇస్సత్థం (సీ॰ స్యా॰ కం॰)
    6. బలవిరియఞ్చ (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    7. issatthaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    8. balaviriyañca (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౪. ఇస్సత్తసుత్తవణ్ణనా • 4. Issattasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౪. ఇస్సత్తసుత్తవణ్ణనా • 4. Issattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact