Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ൮. ജമ്ബാലീസുത്തവണ്ണനാ

    8. Jambālīsuttavaṇṇanā

    ൧൭൮. അട്ഠമേ സന്തം ചേതോവിമുത്തിന്തി അട്ഠന്നം സമാപത്തീനം അഞ്ഞതരം സമാപത്തിം. സക്കായനിരോധന്തി തേഭൂമകവട്ടസങ്ഖാതസ്സ സക്കായസ്സ നിരോധം, നിബ്ബാനന്തി അത്ഥോ. ന പക്ഖന്ദതീതി ആരമ്മണവസേന ന പക്ഖന്ദതി. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ. ന പാടികങ്ഖോതി ന പാടികങ്ഖിതബ്ബോ. ലേപഗതേനാതി ലേപമക്ഖിതേന.

    178. Aṭṭhame santaṃ cetovimuttinti aṭṭhannaṃ samāpattīnaṃ aññataraṃ samāpattiṃ. Sakkāyanirodhanti tebhūmakavaṭṭasaṅkhātassa sakkāyassa nirodhaṃ, nibbānanti attho. Na pakkhandatīti ārammaṇavasena na pakkhandati. Sesapadesupi eseva nayo. Na pāṭikaṅkhoti na pāṭikaṅkhitabbo. Lepagatenāti lepamakkhitena.

    ഇമസ്മിഞ്ച പനത്ഥേ നദീപാരം ഗന്തുകാമപുരിസോപമ്മം ആഹരിതബ്ബം – ഏകോ കിര പുരിസോ ചണ്ഡസോതായ വാളമച്ഛാകുലായ നദിയാ പാരം ഗന്തുകാമോ ‘‘ഓരിമം തീരം സാസങ്കം സപ്പടിഭയം, പാരിമം തീരം ഖേമം അപ്പടിഭയം, കിം നു ഖോ കത്വാ പാരം ഗമിസ്സാമീ’’തി പടിപാടിയാ ഠിതേ അട്ഠ കകുധരുക്ഖേ ദിസ്വാ ‘‘സക്കാ ഇമായ രുക്ഖപടിപാടിയാ ഗന്തു’’ന്തി മനസികത്വാ ‘‘കകുധരുക്ഖാ നാമ മട്ഠസാഖാ ഹോന്തി, സാഖായ ഹത്ഥാ ന സണ്ഠഹേയ്യു’’ന്തി നിഗ്രോധപിലക്ഖരുക്ഖാദീനം അഞ്ഞതരസ്സ ലാഖായ ഹത്ഥപാദേ മക്ഖേത്വാ ദക്ഖിണഹത്ഥേന ഏകം സാഖം ഗണ്ഹി. ഹത്ഥോ തത്ഥേവ ലഗി. പുന വാമഹത്ഥേന ദക്ഖിണപാദേന വാമപാദേനാതി ചത്താരോപി ഹത്ഥപാദാ തത്ഥേവ ലഗിംസു. സോ അധോസിരോ ലമ്ബമാനോ ഉപരിനദിയം ദേവേ വുട്ഠേ പുണ്ണായ നദിയാ സോതേ നിമുഗ്ഗോ കുമ്ഭീലാദീനം ഭക്ഖോ അഹോസി.

    Imasmiñca panatthe nadīpāraṃ gantukāmapurisopammaṃ āharitabbaṃ – eko kira puriso caṇḍasotāya vāḷamacchākulāya nadiyā pāraṃ gantukāmo ‘‘orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ, kiṃ nu kho katvā pāraṃ gamissāmī’’ti paṭipāṭiyā ṭhite aṭṭha kakudharukkhe disvā ‘‘sakkā imāya rukkhapaṭipāṭiyā gantu’’nti manasikatvā ‘‘kakudharukkhā nāma maṭṭhasākhā honti, sākhāya hatthā na saṇṭhaheyyu’’nti nigrodhapilakkharukkhādīnaṃ aññatarassa lākhāya hatthapāde makkhetvā dakkhiṇahatthena ekaṃ sākhaṃ gaṇhi. Hattho tattheva lagi. Puna vāmahatthena dakkhiṇapādena vāmapādenāti cattāropi hatthapādā tattheva lagiṃsu. So adhosiro lambamāno uparinadiyaṃ deve vuṭṭhe puṇṇāya nadiyā sote nimuggo kumbhīlādīnaṃ bhakkho ahosi.

    തത്ഥ നദീസോതം വിയ സംസാരസോതം ദട്ഠബ്ബം, സോതസ്സ പാരം ഗന്തുകാമപുരിസോ വിയ യോഗാവചരോ, ഓരിമതീരം വിയ സക്കായോ, പാരിമതീരം വിയ നിബ്ബാനം, പടിപാടിയാ ഠിതാ അട്ഠ കകുധരുക്ഖാ വിയ അട്ഠ സമാപത്തിയോ, ലേപമക്ഖിതേന ഹത്ഥേന സാഖാഗഹണം വിയ ഝാനവിപസ്സനാനം പാരിപന്ഥികേ അസോധേത്വാ സമാപത്തിസമാപജ്ജനം, ചതൂഹി ഹത്ഥപാദേഹി സാഖായ ബദ്ധസ്സ ഓലമ്ബനം വിയ പഠമജ്ഝാനേ നികന്തിയാ ലഗ്ഗകാലോ, ഉപരിസോതേ വുട്ഠി വിയ ഛസു ദ്വാരേസു കിലേസാനം ഉപ്പന്നകാലോ, നദിയാ പുണ്ണായ സോതേ നിമുഗ്ഗസ്സ കുമ്ഭീലാദീനം ഭക്ഖഭൂതകാലോ വിയ സംസാരസോതേ നിമുഗ്ഗസ്സ ചതൂസു അപായേസു ദുക്ഖാനുഭവനകാലോ വേദിതബ്ബോ.

    Tattha nadīsotaṃ viya saṃsārasotaṃ daṭṭhabbaṃ, sotassa pāraṃ gantukāmapuriso viya yogāvacaro, orimatīraṃ viya sakkāyo, pārimatīraṃ viya nibbānaṃ, paṭipāṭiyā ṭhitā aṭṭha kakudharukkhā viya aṭṭha samāpattiyo, lepamakkhitena hatthena sākhāgahaṇaṃ viya jhānavipassanānaṃ pāripanthike asodhetvā samāpattisamāpajjanaṃ, catūhi hatthapādehi sākhāya baddhassa olambanaṃ viya paṭhamajjhāne nikantiyā laggakālo, uparisote vuṭṭhi viya chasu dvāresu kilesānaṃ uppannakālo, nadiyā puṇṇāya sote nimuggassa kumbhīlādīnaṃ bhakkhabhūtakālo viya saṃsārasote nimuggassa catūsu apāyesu dukkhānubhavanakālo veditabbo.

    സുദ്ധേന ഹത്ഥേനാതി സുധോതേന പരിസുദ്ധഹത്ഥേന. ഇമസ്മിമ്പി അത്ഥേ താദിസമേവ ഓപമ്മം കാതബ്ബം – തഥേവ ഹി പാരം ഗന്തുകാമോ പുരിസോ ‘‘കകുധരുക്ഖാ നാമ മട്ഠസാഖാ, കിലിട്ഠഹത്ഥേന ഗണ്ഹന്തസ്സ ഹത്ഥോ പരിഗലേയ്യാ’’തി ഹത്ഥപാദേ സുധോതേ കത്വാ ഏകം സാഖം ഗണ്ഹിത്വാ പഠമം രുക്ഖം ആരുള്ഹോ. തതോ ഓതരിത്വാ ദുതിയം…പേ॰… തതോ ഓതരിത്വാ അട്ഠമം, അട്ഠമരുക്ഖതോ ഓതരിത്വാ പാരിമതീരേ ഖേമന്തഭൂമിം ഗതോ.

    Suddhena hatthenāti sudhotena parisuddhahatthena. Imasmimpi atthe tādisameva opammaṃ kātabbaṃ – tatheva hi pāraṃ gantukāmo puriso ‘‘kakudharukkhā nāma maṭṭhasākhā, kiliṭṭhahatthena gaṇhantassa hattho parigaleyyā’’ti hatthapāde sudhote katvā ekaṃ sākhaṃ gaṇhitvā paṭhamaṃ rukkhaṃ āruḷho. Tato otaritvā dutiyaṃ…pe… tato otaritvā aṭṭhamaṃ, aṭṭhamarukkhato otaritvā pārimatīre khemantabhūmiṃ gato.

    തത്ഥ ‘‘ഇമേഹി രുക്ഖേഹി പാരിമതീരം ഗമിസ്സാമീ’’തി തസ്സ പുരിസസ്സ ചിന്തിതകാലോ വിയ യോഗിനോ ‘‘അട്ഠ സമാപത്തിയോ സമാപജ്ജിത്വാ സമാപത്തിതോ വുട്ഠായ അരഹത്തം ഗമിസ്സാമീ’’തി ചിന്തിതകാലോ, സുദ്ധേന ഹത്ഥേന സാഖാഗഹണം വിയ ഝാനവിപസ്സനാനം പാരിപന്ഥികധമ്മേ സോധേത്വാ സമാപത്തിസമാപജ്ജനം. തത്ഥ പഠമരുക്ഖാരോഹണകാലോ വിയ പഠമജ്ഝാനസമാപത്തികാലോ, പഠമരുക്ഖതോ ഓരുയ്ഹ ദുതിയം ആരുള്ഹകാലോ വിയ പഠമജ്ഝാനേ നികന്തിയാ അബദ്ധസ്സ തതോ വുട്ഠായ ദുതിയജ്ഝാനസമാപന്നകാലോ…പേ॰… സത്തമരുക്ഖതോ ഓരുയ്ഹ അട്ഠമം ആരുള്ഹകാലോ വിയ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്തിയം നികന്തിയാ അബദ്ധസ്സ തതോ വുട്ഠായ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസമാപന്നകാലോ. അട്ഠമരുക്ഖതോ ഓരുയ്ഹ പാരിമതീരം ഖേമന്തഭൂമിം ഗതകാലോ വിയ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ നികന്തിയാ അബദ്ധസ്സ സമാപത്തിതോ വുട്ഠായ സങ്ഖാരേ സമ്മസിത്വാ അരഹത്തപ്പത്തകാലോ വേദിതബ്ബോ.

    Tattha ‘‘imehi rukkhehi pārimatīraṃ gamissāmī’’ti tassa purisassa cintitakālo viya yogino ‘‘aṭṭha samāpattiyo samāpajjitvā samāpattito vuṭṭhāya arahattaṃ gamissāmī’’ti cintitakālo, suddhena hatthena sākhāgahaṇaṃ viya jhānavipassanānaṃ pāripanthikadhamme sodhetvā samāpattisamāpajjanaṃ. Tattha paṭhamarukkhārohaṇakālo viya paṭhamajjhānasamāpattikālo, paṭhamarukkhato oruyha dutiyaṃ āruḷhakālo viya paṭhamajjhāne nikantiyā abaddhassa tato vuṭṭhāya dutiyajjhānasamāpannakālo…pe… sattamarukkhato oruyha aṭṭhamaṃ āruḷhakālo viya ākiñcaññāyatanasamāpattiyaṃ nikantiyā abaddhassa tato vuṭṭhāya nevasaññānāsaññāyatanasamāpannakālo. Aṭṭhamarukkhato oruyha pārimatīraṃ khemantabhūmiṃ gatakālo viya nevasaññānāsaññāyatane nikantiyā abaddhassa samāpattito vuṭṭhāya saṅkhāre sammasitvā arahattappattakālo veditabbo.

    അവിജ്ജാപ്പഭേദം മനസി കരോതീതി അട്ഠസു ഠാനേസു അഞ്ഞാണഭൂതായ ഗണബഹലമഹാഅവിജ്ജായ പഭേദസങ്ഖാതം അരഹത്തം മനസി കരോതി. ന പക്ഖന്ദതീതി ആരമ്മണവസേനേവ ന പക്ഖന്ദതി. ജമ്ബാലീതി ഗാമതോ നിക്ഖന്തസ്സ മഹാഉദകസ്സ പതിട്ഠാനഭൂതോ മഹാആവാടോ. അനേകവസ്സഗണികാതി ഗാമസ്സ വാ നഗരസ്സ വാ ഉപ്പന്നകാലേയേവ ഉപ്പന്നത്താ അനേകാനി വസ്സഗണാനി ഉപ്പന്നായ ഏതിസ്സാതി അനേകവസ്സഗണികാ. ആയമുഖാനീതി ചതസ്സോ പവിസനകന്ദരാ. അപായമുഖാനീതി അപവാഹനച്ഛിദ്ദാനി. ന ആളിപ്പഭേദോ പാടികങ്ഖോതി ന പാളിപ്പഭേദോ പാടികങ്ഖിതബ്ബോ. ന ഹി തതോ ഉദകം ഉട്ഠായ പാളിം ഭിന്ദിത്വാ കചവരം ഗഹേത്വാ മഹാസമുദ്ദം പാപുണാതി.

    Avijjāppabhedaṃ manasi karotīti aṭṭhasu ṭhānesu aññāṇabhūtāya gaṇabahalamahāavijjāya pabhedasaṅkhātaṃ arahattaṃ manasi karoti. Na pakkhandatīti ārammaṇavaseneva na pakkhandati. Jambālīti gāmato nikkhantassa mahāudakassa patiṭṭhānabhūto mahāāvāṭo. Anekavassagaṇikāti gāmassa vā nagarassa vā uppannakāleyeva uppannattā anekāni vassagaṇāni uppannāya etissāti anekavassagaṇikā. Āyamukhānīti catasso pavisanakandarā. Apāyamukhānīti apavāhanacchiddāni. Na āḷippabhedo pāṭikaṅkhoti na pāḷippabhedo pāṭikaṅkhitabbo. Na hi tato udakaṃ uṭṭhāya pāḷiṃ bhinditvā kacavaraṃ gahetvā mahāsamuddaṃ pāpuṇāti.

    ഇമസ്സ പനത്ഥസ്സ വിഭാവനത്ഥം ഉയ്യാനഗവേസകഓപമ്മം ആഹരിതബ്ബം. ഏകോ കിര നഗരവാസികോ കുലപുത്തോ ഉയ്യാനം ഗവേസന്തോ നഗരതോ നാതിദൂരേ നച്ചാസന്നേ മഹന്തം ജമ്ബാലിം അദ്ദസ. സോ ‘‘ഇമസ്മിം ഠാനേ രമണീയം ഉയ്യാനം ഭവിസ്സതീ’’തി സല്ലക്ഖേത്വാ കുദ്ദാലം ആദായ ചത്താരിപി കന്ദരാനി പിധായ അപവാഹനച്ഛിദ്ദാനി വിവരിത്വാ അട്ഠാസി. ദേവോ ന സമ്മാ വസ്സി, അവസേസഉദകം അപവാഹനച്ഛിദ്ദേന പരിസ്സവിത്വാ ഗതം. ചമ്മഖണ്ഡപിലോതികാദീനി തത്ഥേവ പൂതികാനി ജാതാനി, പാണകാ സണ്ഠിതാ, സമന്താ അനുപഗമനീയാ ജാതാ. ഉപഗതാനമ്പി നാസാപുടേ പിധായ പക്കമിതബ്ബം ഹോതി . സോ കതിപാഹേന ആഗന്ത്വാ പടിക്കമ്മ ഠിതോ ഓലോകേത്വാ ‘‘ന സക്കാ ഉപഗന്തു’’ന്തി പക്കാമി.

    Imassa panatthassa vibhāvanatthaṃ uyyānagavesakaopammaṃ āharitabbaṃ. Eko kira nagaravāsiko kulaputto uyyānaṃ gavesanto nagarato nātidūre naccāsanne mahantaṃ jambāliṃ addasa. So ‘‘imasmiṃ ṭhāne ramaṇīyaṃ uyyānaṃ bhavissatī’’ti sallakkhetvā kuddālaṃ ādāya cattāripi kandarāni pidhāya apavāhanacchiddāni vivaritvā aṭṭhāsi. Devo na sammā vassi, avasesaudakaṃ apavāhanacchiddena parissavitvā gataṃ. Cammakhaṇḍapilotikādīni tattheva pūtikāni jātāni, pāṇakā saṇṭhitā, samantā anupagamanīyā jātā. Upagatānampi nāsāpuṭe pidhāya pakkamitabbaṃ hoti . So katipāhena āgantvā paṭikkamma ṭhito oloketvā ‘‘na sakkā upagantu’’nti pakkāmi.

    തത്ഥ നഗരവാസീ കുലപുത്തോ വിയ യോഗാവചരോ ദട്ഠബ്ബോ, ഉയ്യാനം ഗവേസന്തേന ഗാമദ്വാരേ ജമ്ബാലിയാ ദിട്ഠകാലോ വിയ ചാതുമഹാഭൂതികകായോ, ആയമുഖാനം പിഹിതകാലോ വിയ ധമ്മസ്സവനോദകസ്സ അലദ്ധകാലോ, അപായമുഖാനം വിവടകാലോ വിയ ഛദ്വാരികസംവരസ്സ വിസ്സട്ഠകാലോ, ദേവസ്സ സമ്മാ അവുട്ഠകാലോ വിയ സപ്പായകമ്മട്ഠാനസ്സ അലദ്ധകാലോ, അവസേസഉദകസ്സ അപായമുഖേഹി പരിസ്സവിത്വാ ഗതകാലോ വിയ അബ്ഭന്തരേ ഗുണാനം പരിഹീനകാലോ, ഉദകസ്സ ഉട്ഠായ പാളിം ഭിന്ദിത്വാ കചവരം ആദായ മഹാസമുദ്ദം പാപുണിതും അസമത്ഥകാലോ വിയ അരഹത്തമഗ്ഗേന അവിജ്ജാപാളിം ഭിന്ദിത്വാ കിലേസരാസിം വിധമിത്വാ നിബ്ബാനം സച്ഛികാതും അസമത്ഥകാലോ, ചമ്മഖണ്ഡപിലോതികാദീനം തത്ഥേവ പൂതിഭാവോ വിയ അബ്ഭന്തരേ രാഗാദികിലേസേഹി പരിപൂരിതകാലോ, തസ്സ ആഗന്ത്വാ ദിസ്വാ വിപ്പടിസാരിനോ ഗതകാലോ വിയ വട്ടസമങ്ഗിപുഗ്ഗലസ്സ വട്ടേ അഭിരതകാലോ വേദിതബ്ബോ.

    Tattha nagaravāsī kulaputto viya yogāvacaro daṭṭhabbo, uyyānaṃ gavesantena gāmadvāre jambāliyā diṭṭhakālo viya cātumahābhūtikakāyo, āyamukhānaṃ pihitakālo viya dhammassavanodakassa aladdhakālo, apāyamukhānaṃ vivaṭakālo viya chadvārikasaṃvarassa vissaṭṭhakālo, devassa sammā avuṭṭhakālo viya sappāyakammaṭṭhānassa aladdhakālo, avasesaudakassa apāyamukhehi parissavitvā gatakālo viya abbhantare guṇānaṃ parihīnakālo, udakassa uṭṭhāya pāḷiṃ bhinditvā kacavaraṃ ādāya mahāsamuddaṃ pāpuṇituṃ asamatthakālo viya arahattamaggena avijjāpāḷiṃ bhinditvā kilesarāsiṃ vidhamitvā nibbānaṃ sacchikātuṃ asamatthakālo, cammakhaṇḍapilotikādīnaṃ tattheva pūtibhāvo viya abbhantare rāgādikilesehi paripūritakālo, tassa āgantvā disvā vippaṭisārino gatakālo viya vaṭṭasamaṅgipuggalassa vaṭṭe abhiratakālo veditabbo.

    ആളിപ്പഭേദോ പാടികങ്ഖോതി പാളിപ്പഭേദോ പാടികങ്ഖിതബ്ബോ. തതോ ഹി ഉദകം ഉട്ഠായ പാളിം ഭിന്ദിത്വാ കചവരം ആദായ മഹാസമുദ്ദം പാപുണിതും സക്ഖിസ്സതീതി അത്ഥോ.

    Āḷippabhedo pāṭikaṅkhoti pāḷippabhedo pāṭikaṅkhitabbo. Tato hi udakaṃ uṭṭhāya pāḷiṃ bhinditvā kacavaraṃ ādāya mahāsamuddaṃ pāpuṇituṃ sakkhissatīti attho.

    ഇധാപി തദേവ ഓപമ്മം ആഹരിതബ്ബം. തത്ഥ ആയമുഖാനം വിവടകാലോ വിയ സപ്പായധമ്മസ്സവനസ്സ ലദ്ധകാലോ, അപായമുഖാനം പിഹിതകാലോ വിയ ഛസു ദ്വാരേസു സംവരസ്സ പച്ചുപട്ഠിതകാലോ, ദേവസ്സ സമ്മാ വുട്ഠകാലോ വിയ സപ്പായകമ്മട്ഠാനസ്സ ലദ്ധകാലോ, ഉദകസ്സ ഉട്ഠായ പാളിം ഭിന്ദിത്വാ കചവരം ആദായ മഹാസമുദ്ദം പത്തകാലോ വിയ അരഹത്തമഗ്ഗേന അവിജ്ജം ഭിന്ദിത്വാ അകുസലരാസിം വിധമിത്വാ അരഹത്തം സച്ഛികതകാലോ, ആയമുഖേഹി പവിട്ഠേന ഉദകേന സരസ്സ പരിപുണ്ണകാലോ വിയ അബ്ഭന്തരേ ലോകുത്തരധമ്മേഹി പരിപുണ്ണകാലോ, സമന്തതോ വതിം കത്വാ രുക്ഖേ രോപേത്വാ ഉയ്യാനമജ്ഝേ പാസാദം മാപേത്വാ നാടകാനി പച്ചുപട്ഠപേത്വാ സുഭോജനം ഭുഞ്ജന്തസ്സ നിസിന്നകാലോ വിയ ധമ്മപാസാദം ആരുയ്ഹ നിബ്ബാനാരമ്മണം ഫലസമാപത്തിം അപ്പേത്വാ നിസിന്നകാലോ വേദിതബ്ബോ. സേസമേത്ഥ ഉത്താനത്ഥമേവ. ദേസനാ പന ലോകിയലോകുത്തരമിസ്സികാ കഥിതാതി.

    Idhāpi tadeva opammaṃ āharitabbaṃ. Tattha āyamukhānaṃ vivaṭakālo viya sappāyadhammassavanassa laddhakālo, apāyamukhānaṃ pihitakālo viya chasu dvāresu saṃvarassa paccupaṭṭhitakālo, devassa sammā vuṭṭhakālo viya sappāyakammaṭṭhānassa laddhakālo, udakassa uṭṭhāya pāḷiṃ bhinditvā kacavaraṃ ādāya mahāsamuddaṃ pattakālo viya arahattamaggena avijjaṃ bhinditvā akusalarāsiṃ vidhamitvā arahattaṃ sacchikatakālo, āyamukhehi paviṭṭhena udakena sarassa paripuṇṇakālo viya abbhantare lokuttaradhammehi paripuṇṇakālo, samantato vatiṃ katvā rukkhe ropetvā uyyānamajjhe pāsādaṃ māpetvā nāṭakāni paccupaṭṭhapetvā subhojanaṃ bhuñjantassa nisinnakālo viya dhammapāsādaṃ āruyha nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā nisinnakālo veditabbo. Sesamettha uttānatthameva. Desanā pana lokiyalokuttaramissikā kathitāti.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൮. ജമ്ബാലീസുത്തം • 8. Jambālīsuttaṃ

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൮. ജമ്ബാലീസുത്തവണ്ണനാ • 8. Jambālīsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact