| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
੧੭. ਝਾਨਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
੧੭. ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾਤਾਨੀਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਪਰਿਯਾਯੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਝਾਨਙ੍ਗਭਾવવਿਸੇਸਨਤੋ વਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਭੂਤਾਨੇવ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ, ਨ ਇਤਰਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨੀਤਿ ਝਾਨਙ੍ਗਭੂਤਾਨਂਯੇવ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਝਾਨਙ੍ਗਭਾવਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ। ਇਦਾਨਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਮੇવ ‘‘ਦ੍વਿਪਞ੍ਚવਿਞ੍ਞਾਣੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ વਿਭਾવੇਤਿ, ਤਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ। ਤੇਨਾਤਿ વਿਸੇਸਨਭੂਤੇਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣੇਨ।
17. Somanassadomanassasaṅkhātānīti somanassadomanassapariyāyena vuttāni, jhānaṅgabhāvavisesanato vā somanassadomanassabhūtāneva sukhadukkhāni jhānaṅgāni, na itarasukhadukkhānīti jhānaṅgabhūtānaṃyeva sukhadukkhānaṃ jhānaṅgabhāvadassanatthaṃ somanassadomanassaggahaṇaṃ kataṃ. Idāni yathāvuttameva ‘‘dvipañcaviññāṇesū’’tiādinā vitthārato vibhāveti, taṃ suviññeyyameva. Tenāti visesanabhūtena somanassadomanassaggahaṇena.
ਅਭਿਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਮਤ੍ਤਭਾવਤੋ। ਚਿਨ੍ਤਨਾਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਪવਤ੍ਤਿਯਾ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨੇવ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ‘‘ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ। ਪੁਬ੍ਬੇਤਿਆਦਿਤੋ। ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ વਜ੍ਜਿਤਾਨੀਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨੇਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ વਜ੍ਜਿਤਾਨਿ। ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਹੇਸਾਤਿ ਲੇਸੇਨ ਅਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਕਾਰਣਮਾਹ। ਤੀਸੁਪਿ ਏਕਮੇવ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂਸਮਾਨਲਕ੍ਖਣਤਾਯ ਇਤਰੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ। ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਨ વਚਨੇਨਾਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਅਝਾਨਙ੍ਗਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇਨ વਚਨੇਨ। ਤਤੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਝਾਨਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਟਭਾવੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਅਝਾਨਙ੍ਗੇਸੁ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋਤਿ ‘‘ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਨੁਦ੍ਧਟਭਾવੋ વਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਅਨੁਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਸਭਾવੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਾਕਾਰਭਾવਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇવ ਕਾਰਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨੁਦ੍ਧਟਭਾવੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਤਂਦੋਸਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਦੋਸવਿਨਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ।
Abhinipātamattattāti ārammaṇakaraṇamattabhāvato. Cintanāpavattiyā upanijjhāyanapavattiyā. Yathāvutteneva kāraṇenāti ‘‘upanijjhānākārassa abhāvato’’ti etena kāraṇena. Pubbetiādito. Cattāri aṅgāni vajjitānīti sattasu aṅgesu dassiyamānesu cattāri aṅgāni vajjitāni. Aṭṭhakathā hesāti lesena apakāsetabbatāya kāraṇamāha. Tīsupi ekameva vattabbaṃ siyā, taṃsamānalakkhaṇatāya itaresaṃ tiṇṇampi gahaṇaṃ hotīti. Tiṇṇaṃ pana vacanenāti upekkhāsukhadukkhānaṃ ajhānaṅgatādassanatthena vacanena. Tato upekkhādito aññassa dhammassa cittekaggatāya jhānaṅganti uddhaṭabhāvo āpajjati ajhānaṅgesu aggahitattā. Yathāvuttakāraṇatoti ‘‘upanijjhānākārassa abhāvato’’ti vuttakāraṇato aññena kāraṇena anuddhaṭabhāvo vā āpajjati anupanijjhāyanasabhāvehi saddhiṃ aggahitattā upanijjhāyanākārabhāvato aññeneva kāraṇena cittekaggatāya pāḷiyaṃ anuddhaṭabhāvo āpajjati. Taṃdosapariharaṇatthanti yathāvuttadosavinimocanatthaṃ.
ਯੇ ਪਨਾਤਿਆਦਿ ਪਦਕਾਰਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਂ। ਸੋਮਨਸ੍ਸਾਦੀਹੀਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਝਾਨਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਹਿ। ਅવਿਭੂਤਭਾવੋ ਉਪੇਕ੍ਖਨਂ। ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਹਿ ਅવਿਭੂਤਕਿਚ੍ਚਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਸਮਾਨਾਨਂ ਕੇਸਂ? ਸੁਖਾਦੀਨਂ, ਕੇਹਿ? ਸੋਮਨਸ੍ਸਾਦੀਹਿ, ਕਥਂ? ਸੁਖ…ਪੇ॰… ਯੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਨ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯਾਤਿ ਸੁਖਾਦੀਹਿ, ਤਦਞ੍ਞੇਹਿ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਾਦੀਹਿ ਚ ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਚ ਅਨੁਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਚ ਅਸਮਾਨਤਾਯ ਪਞ੍ਚવਿਞ੍ਞਾਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਝਾਨਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਨੁਦ੍ਧਟਭਾવੇ ਕਾਰਣਂ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨੇ ਨ ਗਹਿਤਾ। વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯੁਤ੍ਤਮਨੋਧਾਤੁਆਦੀਸੂਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇ ਮਨੋਧਾਤੁਯਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਾਦੀਸੁ ਚ। ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯਪਿ।
Yepanātiādi padakāramattadassanaṃ. Somanassādīhīti somanassadomanassajhānaṅgupekkhāhi. Avibhūtabhāvo upekkhanaṃ. Upekkhā hi avibhūtakiccā vuttā. Samānānaṃ kesaṃ? Sukhādīnaṃ, kehi? Somanassādīhi, kathaṃ? Sukha…pe… yuttatāti yojanā. Na cittekaggatāyāti sukhādīhi, tadaññehi abhiniropanādīhi ca anindriyakiccatāya ca anupanijjhāyanakiccatāya ca asamānatāya pañcaviññāṇesu cittekaggatāya jhānaṅganti anuddhaṭabhāve kāraṇaṃ na vattabbanti. Sāti cittekaggatā. Etthāti ‘‘upekkhāsukhadukkhānī’’ti etasmiṃ aṭṭhakathāvacane na gahitā. Vicikicchāyuttamanodhātuādīsūti vicikicchāsampayuttacitte manodhātuyā sampaṭicchanādīsu ca. Tassāpi cittekaggatāyapi.
ਝਾਨਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਪਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿ • Paṭṭhānapāḷi / (੨) ਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • (2) Paccayaniddeso
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧੭. ਝਾਨਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
