Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā |
[౧౩౪] ౪. ఝానసోధనజాతకవణ్ణనా
[134] 4. Jhānasodhanajātakavaṇṇanā
యే సఞ్ఞినోతి ఇదం సత్థా జేతవనే విహరన్తో సఙ్కస్సనగరద్వారే అత్తనా సంఖిత్తేన పుచ్ఛితపఞ్హస్స ధమ్మసేనాపతినో విత్థారబ్యాకరణం ఆరబ్భ కథేసి. తత్రిదం అతీతవత్థు – అతీతే కిర బారాణసియం బ్రహ్మదత్తే రజ్జం కారేన్తే బోధిసత్తో అరఞ్ఞాయతనే కాలం కరోన్తో అన్తేవాసికేహి పుచ్ఛితో ‘‘నేవసఞ్ఞీనాసఞ్ఞీ’’తి ఆహ…పే॰… తాపసా జేట్ఠన్తేవాసికస్స కథం న గణ్హింసు. బోధిసత్తో ఆభస్సరతో ఆగన్త్వా ఆకాసే ఠత్వా ఇమం గాథమాహ –
Yesaññinoti idaṃ satthā jetavane viharanto saṅkassanagaradvāre attanā saṃkhittena pucchitapañhassa dhammasenāpatino vitthārabyākaraṇaṃ ārabbha kathesi. Tatridaṃ atītavatthu – atīte kira bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto araññāyatane kālaṃ karonto antevāsikehi pucchito ‘‘nevasaññīnāsaññī’’ti āha…pe… tāpasā jeṭṭhantevāsikassa kathaṃ na gaṇhiṃsu. Bodhisatto ābhassarato āgantvā ākāse ṭhatvā imaṃ gāthamāha –
౧౩౪.
134.
‘‘యే సఞ్ఞినో తేపి దుగ్గతా, యేపి అసఞ్ఞినో తేపి దుగ్గతా;
‘‘Ye saññino tepi duggatā, yepi asaññino tepi duggatā;
ఏతం ఉభయం వివజ్జయ, తం సమాపత్తిసుఖం అనఙ్గణ’’న్తి.
Etaṃ ubhayaṃ vivajjaya, taṃ samāpattisukhaṃ anaṅgaṇa’’nti.
తత్థ యే సఞ్ఞినోతి ఠపేత్వా నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనలాభినో అవసేసే సచిత్తకసత్తే దస్సేతి. తేపి దుగ్గతాతి తస్సా సమాపత్తియా అలాభతో తేపి దుగ్గతా నామ. యేపి అసఞ్ఞినోతి అసఞ్ఞభవే నిబ్బత్తే అచిత్తకసత్తే దస్సేతి. తేపి దుగ్గతాతి తేపి ఇమిస్సాయేవ సమాపత్తియా అలాభతో దుగ్గతాయేవ నామ. ఏతం ఉభయం వివజ్జయాతి ఏతం ఉభయమ్పి సఞ్ఞిభవఞ్చ అసఞ్ఞిభవఞ్చ వివజ్జయ పజహాతి అన్తేవాసికం ఓవదతి. తం సమాపత్తిసుఖం అనఙ్గణన్తి తం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసమాపత్తిలాభినో సన్తట్ఠేన ‘‘సుఖ’’న్తి సఙ్ఖం గతం ఝానసుఖం అనఙ్గణం నిద్దోసం బలవచిత్తేకగ్గతాసభావేనపి తం అనఙ్గణం నామ జాతం.
Tattha ye saññinoti ṭhapetvā nevasaññānāsaññāyatanalābhino avasese sacittakasatte dasseti. Tepi duggatāti tassā samāpattiyā alābhato tepi duggatā nāma. Yepi asaññinoti asaññabhave nibbatte acittakasatte dasseti. Tepi duggatāti tepi imissāyeva samāpattiyā alābhato duggatāyeva nāma. Etaṃ ubhayaṃ vivajjayāti etaṃ ubhayampi saññibhavañca asaññibhavañca vivajjaya pajahāti antevāsikaṃ ovadati. Taṃ samāpattisukhaṃ anaṅgaṇanti taṃ nevasaññānāsaññāyatanasamāpattilābhino santaṭṭhena ‘‘sukha’’nti saṅkhaṃ gataṃ jhānasukhaṃ anaṅgaṇaṃ niddosaṃ balavacittekaggatāsabhāvenapi taṃ anaṅgaṇaṃ nāma jātaṃ.
ఏవం బోధిసత్తో ధమ్మం దేసేత్వా అన్తేవాసికస్స గుణం కథేత్వా బ్రహ్మలోకమేవ అగమాసి. తదా సేసతాపసా జేట్ఠన్తేవాసికస్స సద్దహింసు.
Evaṃ bodhisatto dhammaṃ desetvā antevāsikassa guṇaṃ kathetvā brahmalokameva agamāsi. Tadā sesatāpasā jeṭṭhantevāsikassa saddahiṃsu.
సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా జాతకం సమోధానేసి – ‘‘తదా జేట్ఠన్తేవాసికో సారిపుత్తో, మహాబ్రహ్మా పన అహమేవ అహోసి’’న్తి.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā jeṭṭhantevāsiko sāriputto, mahābrahmā pana ahameva ahosi’’nti.
ఝానసోధనజాతకవణ్ణనా చతుత్థా.
Jhānasodhanajātakavaṇṇanā catutthā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౧౩౪. ఝానసోధనజాతకం • 134. Jhānasodhanajātakaṃ