Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౫. జీవకసుత్తం
5. Jīvakasuttaṃ
౫౧. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా రాజగహే విహరతి జీవకస్స కోమారభచ్చస్స అమ్బవనే. అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది . ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో జీవకో కోమారభచ్చో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సుతం మేతం, భన్తే – ‘సమణం గోతమం ఉద్దిస్స పాణం ఆరభన్తి 1, తం సమణో గోతమో జానం ఉద్దిస్సకతం 2 మంసం పరిభుఞ్జతి పటిచ్చకమ్మ’న్తి. యే తే, భన్తే, ఏవమాహంసు – ‘సమణం గోతమం ఉద్దిస్స పాణం ఆరభన్తి, తం సమణో గోతమో జానం ఉద్దిస్సకతం మంసం పరిభుఞ్జతి పటిచ్చకమ్మ’న్తి, కచ్చి తే, భన్తే, భగవతో వుత్తవాదినో, న చ భగవన్తం అభూతేన అబ్భాచిక్ఖన్తి, ధమ్మస్స చానుధమ్మం బ్యాకరోన్తి, న చ కోచి సహధమ్మికో వాదానువాదో గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛతీ’’తి?
51. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati jīvakassa komārabhaccassa ambavane. Atha kho jīvako komārabhacco yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘samaṇaṃ gotamaṃ uddissa pāṇaṃ ārabhanti 3, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ 4 maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’nti. Ye te, bhante, evamāhaṃsu – ‘samaṇaṃ gotamaṃ uddissa pāṇaṃ ārabhanti, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’nti, kacci te, bhante, bhagavato vuttavādino, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatī’’ti?
౫౨. ‘‘యే తే, జీవక, ఏవమాహంసు – ‘సమణం గోతమం ఉద్దిస్స పాణం ఆరభన్తి, తం సమణో గోతమో జానం ఉద్దిస్సకతం మంసం పరిభుఞ్జతి పటిచ్చకమ్మ’న్తి న మే తే వుత్తవాదినో, అబ్భాచిక్ఖన్తి చ మం తే అసతా అభూతేన. తీహి ఖో అహం, జీవక, ఠానేహి మంసం అపరిభోగన్తి వదామి. దిట్ఠం, సుతం, పరిసఙ్కితం – ఇమేహి ఖో అహం, జీవక , తీహి ఠానేహి మంసం అపరిభోగన్తి వదామి. తీహి ఖో అహం, జీవక, ఠానేహి మంసం పరిభోగన్తి వదామి. అదిట్ఠం, అసుతం, అపరిసఙ్కితం – ఇమేహి ఖో అహం, జీవక, తీహి ఠానేహి మంసం పరిభోగన్తి వదామి.
52. ‘‘Ye te, jīvaka, evamāhaṃsu – ‘samaṇaṃ gotamaṃ uddissa pāṇaṃ ārabhanti, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’nti na me te vuttavādino, abbhācikkhanti ca maṃ te asatā abhūtena. Tīhi kho ahaṃ, jīvaka, ṭhānehi maṃsaṃ aparibhoganti vadāmi. Diṭṭhaṃ, sutaṃ, parisaṅkitaṃ – imehi kho ahaṃ, jīvaka , tīhi ṭhānehi maṃsaṃ aparibhoganti vadāmi. Tīhi kho ahaṃ, jīvaka, ṭhānehi maṃsaṃ paribhoganti vadāmi. Adiṭṭhaṃ, asutaṃ, aparisaṅkitaṃ – imehi kho ahaṃ, jīvaka, tīhi ṭhānehi maṃsaṃ paribhoganti vadāmi.
౫౩. ‘‘ఇధ, జీవక, భిక్ఖు అఞ్ఞతరం గామం వా నిగమం వా ఉపనిస్సాయ విహరతి. సో మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం. ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరతి. తమేనం గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా ఉపసఙ్కమిత్వా స్వాతనాయ భత్తేన నిమన్తేతి. ఆకఙ్ఖమానోవ 5, జీవక, భిక్ఖు అధివాసేతి . సో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన తస్స గహపతిస్స వా గహపతిపుత్తస్స వా నివేసనం తేనుపసఙ్కమతి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీదతి. తమేనం సో గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా పణీతేన పిణ్డపాతేన పరివిసతి. తస్స న ఏవం హోతి – ‘సాధు వత మాయం 6 గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా పణీతేన పిణ్డపాతేన పరివిసేయ్యాతి! అహో వత మాయం గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా ఆయతిమ్పి ఏవరూపేన పణీతేన పిణ్డపాతేన పరివిసేయ్యా’తి – ఏవమ్పిస్స న హోతి. సో తం పిణ్డపాతం అగథితో 7 అముచ్ఛితో అనజ్ఝోపన్నో 8 ఆదీనవదస్సావీ నిస్సరణపఞ్ఞో పరిభుఞ్జతి. తం కిం మఞ్ఞసి, జీవక , అపి ను సో భిక్ఖు తస్మిం సమయే అత్తబ్యాబాధాయ వా చేతేతి, పరబ్యాబాధాయ వా చేతేతి, ఉభయబ్యాబాధాయ వా చేతేతీ’’తి?
53. ‘‘Idha, jīvaka, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharati. Tamenaṃ gahapati vā gahapatiputto vā upasaṅkamitvā svātanāya bhattena nimanteti. Ākaṅkhamānova 9, jīvaka, bhikkhu adhivāseti . So tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa gahapatissa vā gahapatiputtassa vā nivesanaṃ tenupasaṅkamati; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdati. Tamenaṃ so gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena piṇḍapātena parivisati. Tassa na evaṃ hoti – ‘sādhu vata māyaṃ 10 gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena piṇḍapātena pariviseyyāti! Aho vata māyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā āyatimpi evarūpena paṇītena piṇḍapātena pariviseyyā’ti – evampissa na hoti. So taṃ piṇḍapātaṃ agathito 11 amucchito anajjhopanno 12 ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjati. Taṃ kiṃ maññasi, jīvaka , api nu so bhikkhu tasmiṃ samaye attabyābādhāya vā ceteti, parabyābādhāya vā ceteti, ubhayabyābādhāya vā cetetī’’ti?
‘‘నో హేతం, భన్తే’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘నను సో, జీవక, భిక్ఖు తస్మిం సమయే అనవజ్జంయేవ ఆహారం ఆహారేతీ’’తి?
‘‘Nanu so, jīvaka, bhikkhu tasmiṃ samaye anavajjaṃyeva āhāraṃ āhāretī’’ti?
‘‘ఏవం, భన్తే. సుతం మేతం, భన్తే – ‘బ్రహ్మా మేత్తావిహారీ’తి. తం మే ఇదం, భన్తే, భగవా సక్ఖిదిట్ఠో; భగవా హి, భన్తే, మేత్తావిహారీ’’తి. ‘‘యేన ఖో, జీవక, రాగేన యేన దోసేన యేన మోహేన బ్యాపాదవా అస్స సో రాగో సో దోసో సో మోహో తథాగతస్స పహీనో ఉచ్ఛిన్నమూలో తాలావత్థుకతో అనభావంకతో 13 ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మో. సచే ఖో తే, జీవక, ఇదం సన్ధాయ భాసితం అనుజానామి తే ఏత’’న్తి. ‘‘ఏతదేవ ఖో పన మే, భన్తే, సన్ధాయ భాసితం’’ 14.
‘‘Evaṃ, bhante. Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘brahmā mettāvihārī’ti. Taṃ me idaṃ, bhante, bhagavā sakkhidiṭṭho; bhagavā hi, bhante, mettāvihārī’’ti. ‘‘Yena kho, jīvaka, rāgena yena dosena yena mohena byāpādavā assa so rāgo so doso so moho tathāgatassa pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato 15 āyatiṃ anuppādadhammo. Sace kho te, jīvaka, idaṃ sandhāya bhāsitaṃ anujānāmi te eta’’nti. ‘‘Etadeva kho pana me, bhante, sandhāya bhāsitaṃ’’ 16.
౫౪. ‘‘ఇధ, జీవక, భిక్ఖు అఞ్ఞతరం గామం వా నిగమం వా ఉపనిస్సాయ విహరతి. సో కరుణాసహగతేన చేతసా…పే॰… ముదితాసహగతేన చేతసా…పే॰… ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం. ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరతి. తమేనం గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా ఉపసఙ్కమిత్వా స్వాతనాయ భత్తేన నిమన్తేతి. ఆకఙ్ఖమానోవ, జీవక, భిక్ఖు అధివాసేతి. సో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన గహపతిస్స వా గహపతిపుత్తస్స వా నివేసనం తేనుపసఙ్కమతి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీదతి. తమేనం సో గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా పణీతేన పిణ్డపాతేన పరివిసతి. తస్స న ఏవం హోతి – ‘సాధు వత మాయం గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా పణీతేన పిణ్డపాతేన పరివిసేయ్యాతి! అహో వత మాయం గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా ఆయతిమ్పి ఏవరూపేన పణీతేన పిణ్డపాతేన పరివిసేయ్యా’తి – ఏవమ్పిస్స న హోతి. సో తం పిణ్డపాతం అగథితో అముచ్ఛితో అనజ్ఝోపన్నో ఆదీనవదస్సావీ నిస్సరణపఞ్ఞో పరిభుఞ్జతి. తం కిం మఞ్ఞసి, జీవక, అపి ను సో భిక్ఖు తస్మిం సమయే అత్తబ్యాబాధాయ వా చేతేతి, పరబ్యాబాధాయ వా చేతేతి, ఉభయబ్యాబాధాయ వా చేతేతీ’’తి?
54. ‘‘Idha, jīvaka, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. So karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharati. Tamenaṃ gahapati vā gahapatiputto vā upasaṅkamitvā svātanāya bhattena nimanteti. Ākaṅkhamānova, jīvaka, bhikkhu adhivāseti. So tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena gahapatissa vā gahapatiputtassa vā nivesanaṃ tenupasaṅkamati; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdati. Tamenaṃ so gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena piṇḍapātena parivisati. Tassa na evaṃ hoti – ‘sādhu vata māyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena piṇḍapātena pariviseyyāti! Aho vata māyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā āyatimpi evarūpena paṇītena piṇḍapātena pariviseyyā’ti – evampissa na hoti. So taṃ piṇḍapātaṃ agathito amucchito anajjhopanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjati. Taṃ kiṃ maññasi, jīvaka, api nu so bhikkhu tasmiṃ samaye attabyābādhāya vā ceteti, parabyābādhāya vā ceteti, ubhayabyābādhāya vā cetetī’’ti?
‘‘నో హేతం, భన్తే’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘నను సో, జీవక, భిక్ఖు తస్మిం సమయే అనవజ్జంయేవ ఆహారం ఆహారేతీ’’తి?
‘‘Nanu so, jīvaka, bhikkhu tasmiṃ samaye anavajjaṃyeva āhāraṃ āhāretī’’ti?
‘‘ఏవం, భన్తే. సుతం మేతం, భన్తే – ‘బ్రహ్మా ఉపేక్ఖావిహారీ’తి. తం మే ఇదం, భన్తే, భగవా సక్ఖిదిట్ఠో; భగవా హి, భన్తే, ఉపేక్ఖావిహారీ’’తి. ‘‘యేన ఖో, జీవక, రాగేన యేన దోసేన యేన మోహేన విహేసవా అస్స అరతివా అస్స పటిఘవా అస్స సో రాగో సో దోసో సో మోహో తథాగతస్స పహీనో ఉచ్ఛిన్నమూలో తాలావత్థుకతో అనభావంకతో ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మో. సచే ఖో తే, జీవక, ఇదం సన్ధాయ భాసితం, అనుజానామి తే ఏత’’న్తి. ‘‘ఏతదేవ ఖో పన మే, భన్తే, సన్ధాయ భాసితం’’.
‘‘Evaṃ, bhante. Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘brahmā upekkhāvihārī’ti. Taṃ me idaṃ, bhante, bhagavā sakkhidiṭṭho; bhagavā hi, bhante, upekkhāvihārī’’ti. ‘‘Yena kho, jīvaka, rāgena yena dosena yena mohena vihesavā assa arativā assa paṭighavā assa so rāgo so doso so moho tathāgatassa pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato āyatiṃ anuppādadhammo. Sace kho te, jīvaka, idaṃ sandhāya bhāsitaṃ, anujānāmi te eta’’nti. ‘‘Etadeva kho pana me, bhante, sandhāya bhāsitaṃ’’.
౫౫. ‘‘యో ఖో, జీవక, తథాగతం వా తథాగతసావకం వా ఉద్దిస్స పాణం ఆరభతి సో పఞ్చహి ఠానేహి బహుం అపుఞ్ఞం పసవతి. యమ్పి సో, గహపతి, ఏవమాహ – ‘గచ్ఛథ, అముకం నామ పాణం ఆనేథా’తి, ఇమినా పఠమేన ఠానేన బహుం అపుఞ్ఞం పసవతి. యమ్పి సో పాణో గలప్పవేఠకేన 17 ఆనీయమానో దుక్ఖం దోమనస్సం పటిసంవేదేతి, ఇమినా దుతియేన ఠానేన బహుం అపుఞ్ఞం పసవతి. యమ్పి సో ఏవమాహ – ‘గచ్ఛథ ఇమం పాణం ఆరభథా’తి, ఇమినా తతియేన ఠానేన బహుం అపుఞ్ఞం పసవతి. యమ్పి సో పాణో ఆరభియమానో దుక్ఖం దోమనస్సం పటిసంవేదేతి , ఇమినా చతుత్థేన ఠానేన బహుం అపుఞ్ఞం పసవతి. యమ్పి సో తథాగతం వా తథాగతసావకం వా అకప్పియేన ఆసాదేతి, ఇమినా పఞ్చమేన ఠానేన బహుం అపుఞ్ఞం పసవతి. యో ఖో, జీవక, తథాగతం వా తథాగతసావకం వా ఉద్దిస్స పాణం ఆరభతి సో ఇమేహి పఞ్చహి ఠానేహి బహుం అపుఞ్ఞం పసవతీ’’తి.
55. ‘‘Yo kho, jīvaka, tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā uddissa pāṇaṃ ārabhati so pañcahi ṭhānehi bahuṃ apuññaṃ pasavati. Yampi so, gahapati, evamāha – ‘gacchatha, amukaṃ nāma pāṇaṃ ānethā’ti, iminā paṭhamena ṭhānena bahuṃ apuññaṃ pasavati. Yampi so pāṇo galappaveṭhakena 18 ānīyamāno dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti, iminā dutiyena ṭhānena bahuṃ apuññaṃ pasavati. Yampi so evamāha – ‘gacchatha imaṃ pāṇaṃ ārabhathā’ti, iminā tatiyena ṭhānena bahuṃ apuññaṃ pasavati. Yampi so pāṇo ārabhiyamāno dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti , iminā catutthena ṭhānena bahuṃ apuññaṃ pasavati. Yampi so tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā akappiyena āsādeti, iminā pañcamena ṭhānena bahuṃ apuññaṃ pasavati. Yo kho, jīvaka, tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā uddissa pāṇaṃ ārabhati so imehi pañcahi ṭhānehi bahuṃ apuññaṃ pasavatī’’ti.
ఏవం వుత్తే, జీవకో కోమారభచ్చో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అచ్ఛరియం, భన్తే, అబ్భుతం, భన్తే! కప్పియం వత, భన్తే, భిక్ఖూ ఆహారం ఆహారేన్తి ; అనవజ్జం వత, భన్తే, భిక్ఖూ ఆహారం ఆహారేన్తి. అభిక్కన్తం, భన్తే, అభిక్కన్తం, భన్తే…పే॰… ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి.
Evaṃ vutte, jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Kappiyaṃ vata, bhante, bhikkhū āhāraṃ āhārenti ; anavajjaṃ vata, bhante, bhikkhū āhāraṃ āhārenti. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
జీవకసుత్తం నిట్ఠితం పఞ్చమం.
Jīvakasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౫. జీవకసుత్తవణ్ణనా • 5. Jīvakasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౫. జీవకసుత్తవణ్ణనా • 5. Jīvakasuttavaṇṇanā