| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
६. जोतिसिक्खापदवण्णना
6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
३५०. छट्ठे भग्गा नाम जनपदिनो राजकुमारा, तेसं निवासो एकोपि जनपदो रुळ्हीसद्देन ‘‘भग्गा’’ति वुच्चति। तेन वुत्तं ‘‘भग्गाति जनपदस्स नाम’’न्ति। सुसुमारगिरेति एवंनामके नगरे। तस्स किर नगरस्स मापनत्थं वत्थुविज्जाचरियेन नगरट्ठानस्स परिग्गण्हनदिवसे अविदूरे सुसुमारो सद्दमकासि गिरं निच्छारेसि। अथ अनन्तरायेन नगरे मापिते तमेव सुसुमारगिरणं सुभनिमित्तं कत्वा सुसुमारगिरंत्वेवस्स नामं अकंसु। केचि पन ‘‘सुसुमारसण्ठानत्ता सुसुमारो नाम एको गिरि, सो तस्स नगरस्स समीपे, तस्मा तं सुसुमारगिरि एतस्स अत्थीति ‘सुसुमारगिरी’ति वुच्चती’’ति वदन्ति। तथा वा होतु अञ्ञथा वा, नाममेतं तस्स नगरस्साति आह ‘‘सुसुमारगिरन्ति नगरस्स नाम’’न्ति। भेसकळाति घम्पण्डनामको गच्छविसेसो। केचि ‘‘सेतरुक्खो’’तिपि वदन्ति। तेसं बहुलताय पन तं वनं भेसकळावनन्त्वेव पञ्ञायित्थ। ‘‘भेसगळावने’’तिपि पाठो। ‘‘भेसो नाम एको यक्खो अयुत्तकारी, तस्स ततो गळितट्ठानताय तं वनं भेसगळावनं नाम जात’’न्ति हि केचि।
350. Chaṭṭhe bhaggā nāma janapadino rājakumārā, tesaṃ nivāso ekopi janapado ruḷhīsaddena ‘‘bhaggā’’ti vuccati. Tena vuttaṃ ‘‘bhaggāti janapadassa nāma’’nti. Susumāragireti evaṃnāmake nagare. Tassa kira nagarassa māpanatthaṃ vatthuvijjācariyena nagaraṭṭhānassa pariggaṇhanadivase avidūre susumāro saddamakāsi giraṃ nicchāresi. Atha anantarāyena nagare māpite tameva susumāragiraṇaṃ subhanimittaṃ katvā susumāragiraṃtvevassa nāmaṃ akaṃsu. Keci pana ‘‘susumārasaṇṭhānattā susumāro nāma eko giri, so tassa nagarassa samīpe, tasmā taṃ susumāragiri etassa atthīti ‘susumāragirī’ti vuccatī’’ti vadanti. Tathā vā hotu aññathā vā, nāmametaṃ tassa nagarassāti āha ‘‘susumāragiranti nagarassa nāma’’nti. Bhesakaḷāti ghampaṇḍanāmako gacchaviseso. Keci ‘‘setarukkho’’tipi vadanti. Tesaṃ bahulatāya pana taṃ vanaṃ bhesakaḷāvanantveva paññāyittha. ‘‘Bhesagaḷāvane’’tipi pāṭho. ‘‘Bheso nāma eko yakkho ayuttakārī, tassa tato gaḷitaṭṭhānatāya taṃ vanaṃ bhesagaḷāvanaṃ nāma jāta’’nti hi keci.
३५२. जोतिकरणेति अग्गिकरणे। सेसमेत्थ उत्तानमेव। अगिलानता, अनुञ्ञातकरणाभावो, विसिब्बेतुकामता, समादहनन्ति इमानि पनेत्थ चत्तारि अङ्गानि।
352.Jotikaraṇeti aggikaraṇe. Sesamettha uttānameva. Agilānatā, anuññātakaraṇābhāvo, visibbetukāmatā, samādahananti imāni panettha cattāri aṅgāni.
जोतिसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Jotisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ६. सुरापानवग्गो • 6. Surāpānavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ६. जोतिसिक्खापदवण्णना • 6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ६. जोतिसिक्खापदं • 6. Jotisikkhāpadaṃ
