| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೧೦. ಕಕುಧಥೇರಸುತ್ತಂ
10. Kakudhatherasuttaṃ
೧೦೦. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। 1 ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಕಕುಧೋ ನಾಮ ಕೋಲಿಯಪುತ್ತೋ 2 ಆಯಸ್ಮತೋ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಮನೋಮಯಂ ಕಾಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ। ತಸ್ಸ ಏವರೂಪೋ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ ಹೋತಿ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಾ ತೀಣಿ ವಾ ಮಾಗಧಕಾನಿ 3 ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಾನಿ। ಸೋ ತೇನ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇನ ನೇವ ಅತ್ತಾನಂ 4 ನೋ ಪರಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇತಿ।
100. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. 5 Tena kho pana samayena kakudho nāma koliyaputto 6 āyasmato mahāmoggallānassa upaṭṭhāko adhunākālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvapaṭilābho hoti – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni 7 gāmakkhettāni. So tena attabhāvapaṭilābhena neva attānaṃ 8 no paraṃ byābādheti.
ಅಥ ಖೋ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದೇವದತ್ತಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಏವರೂಪಂ ಇಚ್ಛಾಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ – ‘ಅಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಸಹಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾ ಚ, ಭನ್ತೇ, ದೇವದತ್ತೋ ತಸ್ಸಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪರಿಹೀನೋ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಇದಂ ವತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯಿ।
Atha kho kakudho devaputto yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho kakudho devaputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘devadattassa, bhante, evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’ti. Sahacittuppādā ca, bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’’ti. Idamavoca kakudho devaputto. Idaṃ vatvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ಕಕುಧೋ ನಾಮ, ಭನ್ತೇ, ಕೋಲಿಯಪುತ್ತೋ ಮಮಂ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಮನೋಮಯಂ ಕಾಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವರೂಪೋ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಾ ತೀಣಿ ವಾ ಮಾಗಧಕಾನಿ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಾನಿ। ಸೋ ತೇನ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇನ ನೇವ ಅತ್ತಾನಂ ನೋ ಪರಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ದೇವದತ್ತಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಏವರೂಪಂ ಇಚ್ಛಾಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ – ಅಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ। ಸಹಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾ ಚ, ಭನ್ತೇ, ದೇವದತ್ತೋ ತಸ್ಸಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪರಿಹೀನೋ’ತಿ। ಇದಮವೋಚ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಇದಂ ವತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀ’’ತಿ।
‘‘Kakudho nāma, bhante, koliyaputto mamaṃ upaṭṭhāko adhunākālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno hoti. Tassa evarūpo attabhāvapaṭilābho – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakkhettāni. So tena attabhāvapaṭilābhena neva attānaṃ no paraṃ byābādheti. Atha kho, bhante, kakudho devaputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, bhante, kakudho devaputto maṃ etadavoca – ‘devadattassa, bhante, evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmīti. Sahacittuppādā ca, bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’ti. Idamavoca, bhante, kakudho devaputto. Idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyī’’ti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ ತೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ವಿದಿತೋ – ‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಾಸತಿ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತಥೇವ ಹೋತಿ, ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ’’’ತಿ? ‘‘ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ವಿದಿತೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ – ‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಾಸತಿ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತಥೇವ ಹೋತಿ, ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ’’’ತಿ। ‘‘ರಕ್ಖಸ್ಸೇತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ವಾಚಂ! (ರಕ್ಖಸ್ಸೇತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ವಾಚಂ) 9! ಇದಾನಿ ಸೋ ಮೋಘಪುರಿಸೋ ಅತ್ತನಾವ ಅತ್ತಾನಂ ಪಾತುಕರಿಸ್ಸತಿ ।
‘‘Kiṃ pana te, moggallāna, kakudho devaputto cetasā ceto paricca vidito – ‘yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’’ti? ‘‘Cetasā ceto paricca vidito me, bhante, kakudho devaputto – ‘yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’’ti. ‘‘Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ! (Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ) 10! Idāni so moghapuriso attanāva attānaṃ pātukarissati .
‘‘ಪಞ್ಚಿಮೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸತ್ಥಾರೋ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಇಧ , ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ಸೀಲಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ತಮೇನಂ ಸಾವಕಾ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲೋ ಸಮಾನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ಸೀಲಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ಮಯಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಗಿಹೀನಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಮ, ನಾಸ್ಸಸ್ಸ ಮನಾಪಂ। ಯಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಅಮನಾಪಂ, ಕಥಂ ನಂ 11 ಮಯಂ ತೇನ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾಮ – ‘ಸಮ್ಮನ್ನತಿ ಖೋ ಪನ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ; ಯಂ ತುಮೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ತುಮೋವ ತೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ । ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸತ್ಥಾರಂ ಸಾವಕಾ ಸೀಲತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ; ಏವರೂಪೋ ಚ ಪನ ಸತ್ಥಾ ಸಾವಕೇಹಿ ಸೀಲತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ 12।
‘‘Pañcime, moggallāna, satthāro santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame pañca? Idha , moggallāna, ekacco satthā aparisuddhasīlo samāno ‘parisuddhasīlomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me sīlaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhasīlo samāno parisuddhasīlomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me sīlaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ. Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ naṃ 13 mayaṃ tena samudācareyyāma – ‘sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena; yaṃ tumo karissati tumova tena paññāyissatī’ti . Evarūpaṃ kho, moggallāna, satthāraṃ sāvakā sīlato rakkhanti; evarūpo ca pana satthā sāvakehi sīlato rakkhaṃ paccāsīsati 14.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಮೇ ಆಜೀವೋ ಪರಿಯೋದಾತೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ’ತಿ। ತಮೇನಂ ಸಾವಕಾ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋ ಸಮಾನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಮೇ ಆಜೀವೋ ಪರಿಯೋದಾತೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ’ತಿ। ಮಯಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಗಿಹೀನಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಮ, ನಾಸ್ಸಸ್ಸ ಮನಾಪಂ। ಯಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಅಮನಾಪಂ, ಕಥಂ ನಂ ಮಯಂ ತೇನ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾಮ – ‘ಸಮ್ಮನ್ನತಿ ಖೋ ಪನ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ; ಯಂ ತುಮೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ತುಮೋವ ತೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸತ್ಥಾರಂ ಸಾವಕಾ ಆಜೀವತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ; ಏವರೂಪೋ ಚ ಪನ ಸತ್ಥಾ ಸಾವಕೇಹಿ ಆಜೀವತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, moggallāna, idhekacco satthā aparisuddhājīvo samāno ‘parisuddhājīvomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddho me ājīvo pariyodāto asaṃkiliṭṭho’ti. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhājīvo samāno parisuddhājīvomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddho me ājīvo pariyodāto asaṃkiliṭṭho’ti. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ. Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ naṃ mayaṃ tena samudācareyyāma – ‘sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena; yaṃ tumo karissati tumova tena paññāyissatī’ti. Evarūpaṃ kho, moggallāna, satthāraṃ sāvakā ājīvato rakkhanti; evarūpo ca pana satthā sāvakehi ājīvato rakkhaṃ paccāsīsati.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಧಮ್ಮದೇಸನೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಧಮ್ಮದೇಸನೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಮೇ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಪರಿಯೋದಾತಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ’ತಿ। ತಮೇನಂ ಸಾವಕಾ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಧಮ್ಮದೇಸನೋ ಸಮಾನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಧಮ್ಮದೇಸನೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಮೇ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಪರಿಯೋದಾತಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ’ತಿ। ಮಯಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಗಿಹೀನಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಮ, ನಾಸ್ಸಸ್ಸ ಮನಾಪಂ। ಯಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಅಮನಾಪಂ, ಕಥಂ ನಂ ಮಯಂ ತೇನ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾಮ – ‘ಸಮ್ಮನ್ನತಿ ಖೋ ಪನ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ; ಯಂ ತುಮೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ತುಮೋವ ತೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸತ್ಥಾರಂ ಸಾವಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ ; ಏವರೂಪೋ ಚ ಪನ ಸತ್ಥಾ ಸಾವಕೇಹಿ ಧಮ್ಮದೇಸನತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, moggallāna, idhekacco satthā aparisuddhadhammadesano samāno ‘parisuddhadhammadesanomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhā me dhammadesanā pariyodātā asaṃkiliṭṭhā’ti. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhadhammadesano samāno parisuddhadhammadesanomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhā me dhammadesanā pariyodātā asaṃkiliṭṭhā’ti. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ. Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ naṃ mayaṃ tena samudācareyyāma – ‘sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena; yaṃ tumo karissati tumova tena paññāyissatī’ti. Evarūpaṃ kho, moggallāna, satthāraṃ sāvakā dhammadesanato rakkhanti ; evarūpo ca pana satthā sāvakehi dhammadesanato rakkhaṃ paccāsīsati.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧವೇಯ್ಯಾಕರಣೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ತಮೇನಂ ಸಾವಕಾ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಸಮಾನೋ ಪರಿಸುದ್ಧವೇಯ್ಯಾಕರಣೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ಮಯಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಗಿಹೀನಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಮ, ನಾಸ್ಸಸ್ಸ ಮನಾಪಂ । ಯಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಅಮನಾಪಂ, ಕಥಂ ನಂ ಮಯಂ ತೇನ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾಮ – ‘ಸಮ್ಮನ್ನತಿ ಖೋ ಪನ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ; ಯಂ ತುಮೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ತುಮೋವ ತೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸತ್ಥಾರಂ ಸಾವಕಾ ವೇಯ್ಯಾಕರಣತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ; ಏವರೂಪೋ ಚ ಪನ ಸತ್ಥಾ ಸಾವಕೇಹಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, moggallāna, idhekacco satthā aparisuddhaveyyākaraṇo samāno ‘parisuddhaveyyākaraṇomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me veyyākaraṇaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhaveyyākaraṇo samāno parisuddhaveyyākaraṇomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me veyyākaraṇaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ . Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ naṃ mayaṃ tena samudācareyyāma – ‘sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena; yaṃ tumo karissati tumova tena paññāyissatī’ti. Evarūpaṃ kho, moggallāna, satthāraṃ sāvakā veyyākaraṇato rakkhanti; evarūpo ca pana satthā sāvakehi veyyākaraṇato rakkhaṃ paccāsīsati.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಞಾಣದಸ್ಸನೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಞಾಣದಸ್ಸನೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ತಮೇನಂ ಸಾವಕಾ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಞಾಣದಸ್ಸನೋ ಸಮಾನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಞಾಣದಸ್ಸನೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ಮಯಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಗಿಹೀನಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಮ, ನಾಸ್ಸಸ್ಸ ಮನಾಪಂ। ಯಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಅಮನಾಪಂ, ಕಥಂ ನಂ ಮಯಂ ತೇನ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾಮ – ‘ಸಮ್ಮನ್ನತಿ ಖೋ ಪನ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ; ಯಂ ತುಮೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ತುಮೋವ ತೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸತ್ಥಾರಂ ಸಾವಕಾ ಞಾಣದಸ್ಸನತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ; ಏವರೂಪೋ ಚ ಪನ ಸತ್ಥಾ ಸಾವಕೇಹಿ ಞಾಣದಸ್ಸನತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಪಞ್ಚ ಸತ್ಥಾರೋ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।
‘‘Puna caparaṃ, moggallāna, idhekacco satthā aparisuddhañāṇadassano samāno ‘parisuddhañāṇadassanomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me ñāṇadassanaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhañāṇadassano samāno parisuddhañāṇadassanomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me ñāṇadassanaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ. Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ naṃ mayaṃ tena samudācareyyāma – ‘sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena; yaṃ tumo karissati tumova tena paññāyissatī’ti. Evarūpaṃ kho, moggallāna, satthāraṃ sāvakā ñāṇadassanato rakkhanti; evarūpo ca pana satthā sāvakehi ñāṇadassanato rakkhaṃ paccāsīsati. Ime kho, moggallāna, pañca satthāro santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
‘‘ಅಹಂ ಖೋ ಪನ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾಮಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ಸೀಲಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ನ ಚ ಮಂ ಸಾವಕಾ ಸೀಲತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ನ ಚಾಹಂ ಸಾವಕೇಹಿ ಸೀಲತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಾಮಿ। ಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾಮಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಮೇ ಆಜೀವೋ ಪರಿಯೋದಾತೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ’ತಿ। ನ ಚ ಮಂ ಸಾವಕಾ ಆಜೀವತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ನ ಚಾಹಂ ಸಾವಕೇಹಿ ಆಜೀವತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಾಮಿ। ಪರಿಸುದ್ಧಧಮ್ಮದೇಸನೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಧಮ್ಮದೇಸನೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾಮಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಮೇ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಪರಿಯೋದಾತಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ’ತಿ। ನ ಚ ಮಂ ಸಾವಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ನ ಚಾಹಂ ಸಾವಕೇಹಿ ಧಮ್ಮದೇಸನತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಾಮಿ। ಪರಿಸುದ್ಧವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧವೇಯ್ಯಾಕರಣೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾಮಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ನ ಚ ಮಂ ಸಾವಕಾ ವೇಯ್ಯಾಕರಣತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ನ ಚಾಹಂ ಸಾವಕೇಹಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಾಮಿ। ಪರಿಸುದ್ಧಞಾಣದಸ್ಸನೋ ಸಮಾನೋ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಞಾಣದಸ್ಸನೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಪಟಿಜಾನಾಮಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮೇ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠ’ನ್ತಿ। ನ ಚ ಮಂ ಸಾವಕಾ ಞಾಣದಸ್ಸನತೋ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ನ ಚಾಹಂ ಸಾವಕೇಹಿ ಞಾಣದಸ್ಸನತೋ ರಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಾಮೀ’’ತಿ। ದಸಮಂ।
‘‘Ahaṃ kho pana, moggallāna, parisuddhasīlo samāno ‘parisuddhasīlomhī’ti paṭijānāmi ‘parisuddhaṃ me sīlaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Na ca maṃ sāvakā sīlato rakkhanti, na cāhaṃ sāvakehi sīlato rakkhaṃ paccāsīsāmi. Parisuddhājīvo samāno ‘parisuddhājīvomhī’ti paṭijānāmi ‘parisuddho me ājīvo pariyodāto asaṃkiliṭṭho’ti. Na ca maṃ sāvakā ājīvato rakkhanti, na cāhaṃ sāvakehi ājīvato rakkhaṃ paccāsīsāmi. Parisuddhadhammadesano samāno ‘parisuddhadhammadesanomhī’ti paṭijānāmi ‘parisuddhā me dhammadesanā pariyodātā asaṃkiliṭṭhā’ti. Na ca maṃ sāvakā dhammadesanato rakkhanti, na cāhaṃ sāvakehi dhammadesanato rakkhaṃ paccāsīsāmi. Parisuddhaveyyākaraṇo samāno ‘parisuddhaveyyākaraṇomhī’ti paṭijānāmi ‘parisuddhaṃ me veyyākaraṇaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Na ca maṃ sāvakā veyyākaraṇato rakkhanti, na cāhaṃ sāvakehi veyyākaraṇato rakkhaṃ paccāsīsāmi. Parisuddhañāṇadassano samāno ‘parisuddhañāṇadassanomhī’ti paṭijānāmi ‘parisuddhaṃ me ñāṇadassanaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti. Na ca maṃ sāvakā ñāṇadassanato rakkhanti, na cāhaṃ sāvakehi ñāṇadassanato rakkhaṃ paccāsīsāmī’’ti. Dasamaṃ.
ಕಕುಧವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ।
Kakudhavaggo pañcamo.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ದ್ವೇ ಸಮ್ಪದಾ ಬ್ಯಾಕರಣಂ, ಫಾಸು ಅಕುಪ್ಪಪಞ್ಚಮಂ।
Dve sampadā byākaraṇaṃ, phāsu akuppapañcamaṃ;
ಸುತಂ ಕಥಾ ಆರಞ್ಞಕೋ, ಸೀಹೋ ಚ ಕಕುಧೋ ದಸಾತಿ॥
Sutaṃ kathā āraññako, sīho ca kakudho dasāti.
ದುತಿಯಪಣ್ಣಾಸಕಂ ಸಮತ್ತಂ।
Dutiyapaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ಕಕುಧಥೇರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Kakudhatherasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧-೧೦. ಪಠಮಸಮ್ಪದಾಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 1-10. Paṭhamasampadāsuttādivaṇṇanā
