Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
൪. കാളകാരാമസുത്തവണ്ണനാ
4. Kāḷakārāmasuttavaṇṇanā
൨൪. ചതുത്ഥം അത്ഥുപ്പത്തിയം നിക്ഖിത്തം. കതരായ അത്ഥുപ്പത്തിയന്തി? ദസബലഗുണകഥായ. അനാഥപിണ്ഡികസ്സ കിര ധീതാ ചൂളസുഭദ്ദാ ‘‘സാകേതനഗരേ കാളകസേട്ഠിപുത്തസ്സ ഗേഹം ഗച്ഛിസ്സാമീ’’തി സത്ഥാരം ഉപസങ്കമിത്വാ, ‘‘ഭന്തേ, അഹം മിച്ഛാദിട്ഠികകുലം ഗച്ഛാമി. സചേ തത്ഥ സക്കാരം ലഭിസ്സാമി, ഏകസ്മിം പുരിസേ പേസിയമാനേ പപഞ്ചോ ഭവിസ്സതി, മം ആവജ്ജേയ്യാഥ ഭഗവാ’’തി പടിഞ്ഞം ഗഹേത്വാ അഗമാസി. സേട്ഠി ‘‘സുണിസാ മേ ആഗതാ’’തി മങ്ഗലം കരോന്തോവ ബഹും ഖാദനീയഭോജനീയം പടിയാദേത്വാ പഞ്ച അചേലകസതാനി നിമന്തേസി. സോ തേസു നിസിന്നേസു ‘‘ധീതാ മേ ആഗന്ത്വാ അരഹന്തേ വന്ദതൂ’’തി ചൂളസുഭദ്ദായ പേസേസി. ആഗതഫലാ അരിയസാവികാ അരഹന്തേതി വുത്തമത്തേയേവ ‘‘ലാഭാ വത മേ’’തി ഉട്ഠഹിത്വാ ഗതാ തേ നിസ്സിരികദസ്സനേ അചേലകേ ദിസ്വാവ ‘‘സമണാ നാമ ന ഏവരൂപാ ഹോന്തി, താത, യേസം നേവ അജ്ഝത്തം ഹിരീ, ന ബഹിദ്ധാ ഓത്തപ്പം അത്ഥീ’’തി വത്വാ ‘‘ന ഇമേ സമണാ, ധീധീ’’തി ഖേളം പാതേത്വാ നിവത്തിത്വാ അത്തനോ വസനട്ഠാനമേവ ഗതാ.
24. Catutthaṃ atthuppattiyaṃ nikkhittaṃ. Katarāya atthuppattiyanti? Dasabalaguṇakathāya. Anāthapiṇḍikassa kira dhītā cūḷasubhaddā ‘‘sāketanagare kāḷakaseṭṭhiputtassa gehaṃ gacchissāmī’’ti satthāraṃ upasaṅkamitvā, ‘‘bhante, ahaṃ micchādiṭṭhikakulaṃ gacchāmi. Sace tattha sakkāraṃ labhissāmi, ekasmiṃ purise pesiyamāne papañco bhavissati, maṃ āvajjeyyātha bhagavā’’ti paṭiññaṃ gahetvā agamāsi. Seṭṭhi ‘‘suṇisā me āgatā’’ti maṅgalaṃ karontova bahuṃ khādanīyabhojanīyaṃ paṭiyādetvā pañca acelakasatāni nimantesi. So tesu nisinnesu ‘‘dhītā me āgantvā arahante vandatū’’ti cūḷasubhaddāya pesesi. Āgataphalā ariyasāvikā arahanteti vuttamatteyeva ‘‘lābhā vata me’’ti uṭṭhahitvā gatā te nissirikadassane acelake disvāva ‘‘samaṇā nāma na evarūpā honti, tāta, yesaṃ neva ajjhattaṃ hirī, na bahiddhā ottappaṃ atthī’’ti vatvā ‘‘na ime samaṇā, dhīdhī’’ti kheḷaṃ pātetvā nivattitvā attano vasanaṭṭhānameva gatā.
തതോ അചേലകാ ‘‘മഹാസേട്ഠി കുതോ തേ ഏവരൂപാ കാലകണ്ണീ ലദ്ധാ, കിം സകലജമ്ബുദീപേ അഞ്ഞാ ദാരികാ നത്ഥീ’’തി സേട്ഠിം പരിഭാസിംസു. സോ ‘‘ആചരിയാ ജാനിത്വാ വാ കതം ഹോതു അജാനിത്വാ വാ, അഹമേത്ഥ ജാനിസ്സാമീ’’തി അചേലകേ ഉയ്യോജേത്വാ സുഭദ്ദായ സന്തികം ഗന്ത്വാ ‘‘അമ്മ, കസ്മാ ഏവരൂപം അകാസി, കസ്മാ അരഹന്തേ ലജ്ജാപേസീ’’തി ആഹ. താത, അരഹന്താ നാമ ഏവരൂപാ ന ഹോന്തീതി. അഥ നം സോ ആഹ –
Tato acelakā ‘‘mahāseṭṭhi kuto te evarūpā kālakaṇṇī laddhā, kiṃ sakalajambudīpe aññā dārikā natthī’’ti seṭṭhiṃ paribhāsiṃsu. So ‘‘ācariyā jānitvā vā kataṃ hotu ajānitvā vā, ahamettha jānissāmī’’ti acelake uyyojetvā subhaddāya santikaṃ gantvā ‘‘amma, kasmā evarūpaṃ akāsi, kasmā arahante lajjāpesī’’ti āha. Tāta, arahantā nāma evarūpā na hontīti. Atha naṃ so āha –
‘‘കീദിസാ സമണാ തുയ്ഹം, ബാള്ഹം ഖോ നേ പസംസസി;
‘‘Kīdisā samaṇā tuyhaṃ, bāḷhaṃ kho ne pasaṃsasi;
കിംസീലാ കിംസമാചാരാ, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതാ’’തി.
Kiṃsīlā kiṃsamācārā, taṃ me akkhāhi pucchitā’’ti.
സാ ആഹ –
Sā āha –
‘‘സന്തിന്ദ്രിയാ സന്തമനാ, സന്തതേജാ ഗുണമഗ്ഗസണ്ഠിതാ;
‘‘Santindriyā santamanā, santatejā guṇamaggasaṇṭhitā;
ഓക്ഖിത്തചക്ഖൂ മിതഭാണീ, താദിസാ സമണാ മമ.
Okkhittacakkhū mitabhāṇī, tādisā samaṇā mama.
‘‘വസന്തി വനമോഗയ്ഹ, നാഗോ ഛേത്വാവ ബന്ധനം;
‘‘Vasanti vanamogayha, nāgo chetvāva bandhanaṃ;
ഏകകിയാ അദുതിയാ, താദിസാ സമണാ മമാ’’തി.
Ekakiyā adutiyā, tādisā samaṇā mamā’’ti.
ഏവഞ്ച പന വത്വാ സേട്ഠിസ്സ പുരേ ഠത്വാ തിണ്ണം രതനാനം ഗുണം കഥേസി. സേട്ഠി തസ്സാ വചനം സുത്വാ ‘‘യദി ഏവം, തവ സമണേ ആനേത്വാ മങ്ഗലം കരോമാ’’തി. സാ പുച്ഛി ‘‘കദാ കരിസ്സഥ, താതാ’’തി. സേട്ഠി ചിന്തേസി – ‘‘കതിപാഹച്ചയേനാതി വുത്തേ പേസേത്വാ പക്കോസാപേയ്യാ’’തി. അഥ നം ‘‘സ്വേ അമ്മാ’’തി ആഹ. സാ സായന്ഹസമയേ ഉപരിപാസാദം ആരുയ്ഹ മഹന്തം പുപ്ഫസമുഗ്ഗം ഗഹേത്വാ സത്ഥു ഗുണേ അനുസ്സരിത്വാ അട്ഠ പുപ്ഫമുട്ഠിയോ ദസബലസ്സ വിസ്സജ്ജേത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗയ്ഹ നമസ്സമാനാ അട്ഠാസി. ഏവഞ്ച അവച – ‘‘ഭഗവാ സ്വേ പഞ്ചഹി ഭിക്ഖുസതേഹി സദ്ധിം മയ്ഹം ഭിക്ഖം ഗണ്ഹഥാ’’തി. താനി പുപ്ഫാനി ഗന്ത്വാ ദസബലസ്സ മത്ഥകേ വിതാനം ഹുത്വാ അട്ഠംസു. സത്ഥാ ആവജ്ജേന്തോ തം കാരണം അദ്ദസ. ധമ്മദേസനാപരിയോസാനേ അനാഥപിണ്ഡികമഹാസേട്ഠി ദസബലം വന്ദിത്വാ ‘‘സ്വേ, ഭന്തേ, പഞ്ചഹി ഭിക്ഖുസതേഹി സദ്ധിം മമ ഗേഹേ ഭിക്ഖം ഗണ്ഹഥാ’’തി ആഹ. ചൂളസുഭദ്ദായ നിമന്തിതമ്ഹ സേട്ഠീതി. ന, ഭന്തേ, കഞ്ചി ആഗതം പസ്സാമാതി. ആമ, സേട്ഠി, സദ്ധാ പന ഉപാസികാ ദൂരേ യോജനസതമത്ഥകേപി യോജനസഹസ്സമത്ഥകേപി ഠിതാ ഹിമവന്തോ വിയ പഞ്ഞായതീതി വത്വാ –
Evañca pana vatvā seṭṭhissa pure ṭhatvā tiṇṇaṃ ratanānaṃ guṇaṃ kathesi. Seṭṭhi tassā vacanaṃ sutvā ‘‘yadi evaṃ, tava samaṇe ānetvā maṅgalaṃ karomā’’ti. Sā pucchi ‘‘kadā karissatha, tātā’’ti. Seṭṭhi cintesi – ‘‘katipāhaccayenāti vutte pesetvā pakkosāpeyyā’’ti. Atha naṃ ‘‘sve ammā’’ti āha. Sā sāyanhasamaye uparipāsādaṃ āruyha mahantaṃ pupphasamuggaṃ gahetvā satthu guṇe anussaritvā aṭṭha pupphamuṭṭhiyo dasabalassa vissajjetvā añjaliṃ paggayha namassamānā aṭṭhāsi. Evañca avaca – ‘‘bhagavā sve pañcahi bhikkhusatehi saddhiṃ mayhaṃ bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti. Tāni pupphāni gantvā dasabalassa matthake vitānaṃ hutvā aṭṭhaṃsu. Satthā āvajjento taṃ kāraṇaṃ addasa. Dhammadesanāpariyosāne anāthapiṇḍikamahāseṭṭhi dasabalaṃ vanditvā ‘‘sve, bhante, pañcahi bhikkhusatehi saddhiṃ mama gehe bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti āha. Cūḷasubhaddāya nimantitamha seṭṭhīti. Na, bhante, kañci āgataṃ passāmāti. Āma, seṭṭhi, saddhā pana upāsikā dūre yojanasatamatthakepi yojanasahassamatthakepi ṭhitā himavanto viya paññāyatīti vatvā –
‘‘ദൂരേ സന്തോ പകാസേന്തി, ഹിമവന്തോവ പബ്ബതോ;
‘‘Dūre santo pakāsenti, himavantova pabbato;
അസന്തേത്ഥ ന ദിസ്സന്തി, രത്തിം ഖിത്താ യഥാ സരാ’’തി. (ധ॰ പ॰ ൩൦൪) –
Asantettha na dissanti, rattiṃ khittā yathā sarā’’ti. (dha. pa. 304) –
ഇമം ഗാഥമാഹ. അനാഥപിണ്ഡികോ ‘‘ഭന്തേ, മമ, ധീതു സങ്ഗഹം കരോഥാ’’തി വന്ദിത്വാ പക്കാമി.
Imaṃ gāthamāha. Anāthapiṇḍiko ‘‘bhante, mama, dhītu saṅgahaṃ karothā’’ti vanditvā pakkāmi.
സത്ഥാ ആനന്ദത്ഥേരം ആമന്തേസി – ‘‘അഹം, ആനന്ദ, സാകേതം ഗമിസ്സാമി, പഞ്ചന്നം ഭിക്ഖുസതാനം സലാകം ദേഹി. ദദന്തോ ച ഛളഭിഞ്ഞാനംയേവ ദദേയ്യാസീ’’തി. ഥേരോ തഥാ അകാസി. ചൂളസുഭദ്ദാ രത്തിഭാഗസമനന്തരേ ചിന്തേസി – ‘‘ബുദ്ധാ നാമ ബഹുകിച്ചാ ബഹുകരണീയാ, മം സല്ലക്ഖേയ്യ വാ ന വാ, കിം നു ഖോ കരിസ്സാമീ’’തി. തസ്മിം ഖണേ വേസ്സവണോ മഹാരാജാ ചൂളസുഭദ്ദായ കഥേസി – ‘‘ഭദ്ദേ, മാ ഖോ ത്വം വിമനാ അഹോസി, മാ ദുമ്മനാ. അധിവുത്ഥം തേ ഭഗവതാ സ്വാതനായ ഭത്തം സദ്ധിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേനാ’’തി. സാ തുട്ഠപഹട്ഠാ ദാനമേവ സംവിദഹി. സക്കോപി ഖോ ദേവരാജാ വിസ്സകമ്മം ആമന്തേസി – ‘‘താത, ദസബലോ ചൂളസുഭദ്ദായ സന്തികം സാകേതനഗരം ഗച്ഛിസ്സതി, പഞ്ച കൂടാഗാരസതാനി മാപേഹീ’’തി. സോ തഥാ അകാസി. സത്ഥാ പഞ്ചഹി ഛളഭിഞ്ഞസതേഹി പരിവുതോ കൂടാഗാരയാനേന മണിവണ്ണം ആകാസം വിലിഖന്തോ വിയ സാകേതനഗരം അഗമാസി.
Satthā ānandattheraṃ āmantesi – ‘‘ahaṃ, ānanda, sāketaṃ gamissāmi, pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ salākaṃ dehi. Dadanto ca chaḷabhiññānaṃyeva dadeyyāsī’’ti. Thero tathā akāsi. Cūḷasubhaddā rattibhāgasamanantare cintesi – ‘‘buddhā nāma bahukiccā bahukaraṇīyā, maṃ sallakkheyya vā na vā, kiṃ nu kho karissāmī’’ti. Tasmiṃ khaṇe vessavaṇo mahārājā cūḷasubhaddāya kathesi – ‘‘bhadde, mā kho tvaṃ vimanā ahosi, mā dummanā. Adhivutthaṃ te bhagavatā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Sā tuṭṭhapahaṭṭhā dānameva saṃvidahi. Sakkopi kho devarājā vissakammaṃ āmantesi – ‘‘tāta, dasabalo cūḷasubhaddāya santikaṃ sāketanagaraṃ gacchissati, pañca kūṭāgārasatāni māpehī’’ti. So tathā akāsi. Satthā pañcahi chaḷabhiññasatehi parivuto kūṭāgārayānena maṇivaṇṇaṃ ākāsaṃ vilikhanto viya sāketanagaraṃ agamāsi.
സുഭദ്ദാ ബുദ്ധപ്പമുഖസ്സ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ദാനം ദത്വാ സത്ഥാരം വന്ദിത്വാ ആഹ – ‘‘ഭന്തേ, മയ്ഹം സസുരപക്ഖോ മിച്ഛാദിട്ഠികോ, സാധു തേസം അനുച്ഛവികധമ്മം കഥേഥാ’’തി. സത്ഥാ ധമ്മം ദേസേസി. കാളകസേട്ഠി സോതാപന്നോ ഹുത്വാ അത്തനോ ഉയ്യാനം ദസബലസ്സ അദാസി. അചേലകാ ‘‘അമ്ഹാകം പഠമം ദിന്ന’’ന്തി നിക്ഖമിതും ന ഇച്ഛന്തി. ‘‘ഗച്ഛഥ നീഹരിതബ്ബനിയാമേന തേ നീഹരഥാ’’തി സബ്ബേ നീഹരാപേത്വാ തത്ഥേവ സത്ഥു വിഹാരം കാരേത്വാ ബ്രഹ്മദേയ്യം കത്വാ ഉദകം പാതേസി . സോ കാളകേന കാരിതതായ കാളകാരാമോ നാമ ജാതോ. ഭഗവാ തസ്മിം സമയേ തത്ഥ വിഹരതി. തേന വുത്തം – ‘‘സാകേതേ വിഹരതി കാളകാരാമേ’’തി.
Subhaddā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dānaṃ datvā satthāraṃ vanditvā āha – ‘‘bhante, mayhaṃ sasurapakkho micchādiṭṭhiko, sādhu tesaṃ anucchavikadhammaṃ kathethā’’ti. Satthā dhammaṃ desesi. Kāḷakaseṭṭhi sotāpanno hutvā attano uyyānaṃ dasabalassa adāsi. Acelakā ‘‘amhākaṃ paṭhamaṃ dinna’’nti nikkhamituṃ na icchanti. ‘‘Gacchatha nīharitabbaniyāmena te nīharathā’’ti sabbe nīharāpetvā tattheva satthu vihāraṃ kāretvā brahmadeyyaṃ katvā udakaṃ pātesi . So kāḷakena kāritatāya kāḷakārāmo nāma jāto. Bhagavā tasmiṃ samaye tattha viharati. Tena vuttaṃ – ‘‘sākete viharati kāḷakārāme’’ti.
ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസീതി പഞ്ചസതേ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി. തേ കിര സാകേതനഗരവാസിനോ കുലപുത്താ സത്ഥു ധമ്മദേസനം സുത്വാ സത്ഥു സന്തികേ പബ്ബജിത്വാ ഉപട്ഠാനസാലായ നിസിന്നാ ‘‘അഹോ ബുദ്ധഗുണാ നാമ മഹന്താ, ഏവരൂപം നാമ മിച്ഛാദിട്ഠികം കാളകസേട്ഠിം ദിട്ഠിതോ മോചേത്വാ സോതാപത്തിഫലം പാപേത്വാ സകലനഗരം സത്ഥാരാ ദേവലോകസദിസം കത’’ന്തി ദസബലസ്സ ഗുണം കഥേന്തി. സത്ഥാ തേസം ഗുണം കഥേന്താനം ചിത്തം ഉപപരിക്ഖിത്വാ – ‘‘മയി ഗതേ മഹതീ ദേസനാ സമുട്ഠിസ്സതി, ദേസനാപരിയോസാനേ ച ഇമേ പഞ്ചസതാ ഭിക്ഖൂ അരഹത്തേ പതിട്ഠഹിസ്സന്തി, മഹാപഥവീ ഉദകപരിയന്തം കത്വാ കമ്പിസ്സതീ’’തി ധമ്മസഭം ഗന്ത്വാ പഞ്ഞത്തവരബുദ്ധാസനേ നിസിന്നോ തേ ഭിക്ഖൂ ആദിം കത്വാ യം, ഭിക്ഖവേ, സദേവകസ്സ ലോകസ്സാതി ഇമം ദേസനം ആരഭി. ഏവമിദം സുത്തം ഗുണകഥായ നിക്ഖിത്തന്തി വേദിതബ്ബം.
Bhikkhū āmantesīti pañcasate bhikkhū āmantesi. Te kira sāketanagaravāsino kulaputtā satthu dhammadesanaṃ sutvā satthu santike pabbajitvā upaṭṭhānasālāya nisinnā ‘‘aho buddhaguṇā nāma mahantā, evarūpaṃ nāma micchādiṭṭhikaṃ kāḷakaseṭṭhiṃ diṭṭhito mocetvā sotāpattiphalaṃ pāpetvā sakalanagaraṃ satthārā devalokasadisaṃ kata’’nti dasabalassa guṇaṃ kathenti. Satthā tesaṃ guṇaṃ kathentānaṃ cittaṃ upaparikkhitvā – ‘‘mayi gate mahatī desanā samuṭṭhissati, desanāpariyosāne ca ime pañcasatā bhikkhū arahatte patiṭṭhahissanti, mahāpathavī udakapariyantaṃ katvā kampissatī’’ti dhammasabhaṃ gantvā paññattavarabuddhāsane nisinno te bhikkhū ādiṃ katvā yaṃ, bhikkhave, sadevakassa lokassāti imaṃ desanaṃ ārabhi. Evamidaṃ suttaṃ guṇakathāya nikkhittanti veditabbaṃ.
തത്ഥ ‘‘തമഹം ജാനാമീ’’തി പദപരിയോസാനേ മഹാപഥവീ ഉദകപരിയന്തം കത്വാ അകമ്പിത്ഥ. അബ്ഭഞ്ഞാസിന്തി അഭിഅഞ്ഞാസിം, ജാനിന്തി അത്ഥോ. വിദിതന്തി പാകടം കത്വാ ഞാതം. ഇമിനാ ഏതം ദസ്സേതി – അഞ്ഞേ ജാനന്തിയേവ, മയാ പന പാകടം കത്വാ വിദിതന്തി. ഇമേഹി തീഹി പദേഹി സബ്ബഞ്ഞുതഭൂമി നാമ കഥിതാ. തം തഥാഗതോ ന ഉപട്ഠാസീതി തം ഛദ്വാരികം ആരമ്മണം തഥാഗതോ തണ്ഹായ വാ ദിട്ഠിയാ വാ ന ഉപട്ഠാസി ന ഉപഗഞ്ഛി. അയഞ്ഹി പസ്സതി ഭഗവാ ചക്ഖുനാ രൂപം, ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി, സുവിമുത്തചിത്തോ സോ ഭഗവാ. സുണാതി ഭഗവാ സോതേന സദ്ദം. ഘായതി ഭഗവാ ഘാനേന ഗന്ധം. സായതി ഭഗവാ ജിവ്ഹായ രസം. ഫുസതി ഭഗവാ കായേന ഫോട്ഠബ്ബം. വിജാനാതി ഭഗവാ മനസാ ധമ്മം, ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി, സുവിമുത്തചിത്തോ സോ ഭഗവാ. തേന വുത്തം – ‘‘തം തഥാഗതോ ന ഉപട്ഠാസീ’’തി. ഇമിനാ പദേന ഖീണാസവഭൂമി കഥിതാതി വേദിതബ്ബാ.
Tattha ‘‘tamahaṃ jānāmī’’ti padapariyosāne mahāpathavī udakapariyantaṃ katvā akampittha. Abbhaññāsinti abhiaññāsiṃ, jāninti attho. Viditanti pākaṭaṃ katvā ñātaṃ. Iminā etaṃ dasseti – aññe jānantiyeva, mayā pana pākaṭaṃ katvā viditanti. Imehi tīhi padehi sabbaññutabhūmi nāma kathitā. Taṃ tathāgato na upaṭṭhāsīti taṃ chadvārikaṃ ārammaṇaṃ tathāgato taṇhāya vā diṭṭhiyā vā na upaṭṭhāsi na upagañchi. Ayañhi passati bhagavā cakkhunā rūpaṃ, chandarāgo bhagavato natthi, suvimuttacitto so bhagavā. Suṇāti bhagavā sotena saddaṃ. Ghāyati bhagavā ghānena gandhaṃ. Sāyati bhagavā jivhāya rasaṃ. Phusati bhagavā kāyena phoṭṭhabbaṃ. Vijānāti bhagavā manasā dhammaṃ, chandarāgo bhagavato natthi, suvimuttacitto so bhagavā. Tena vuttaṃ – ‘‘taṃ tathāgato na upaṭṭhāsī’’ti. Iminā padena khīṇāsavabhūmi kathitāti veditabbā.
തം മമസ്സ മുസാതി തം മേ വചനം മുസാവാദോ നാമ ഭവേയ്യ. തം പസ്സ താദിസമേവാതി തമ്പി മുസാവാദോ ഭവേയ്യ. തം മമസ്സ കലീതി തം വചനം മയ്ഹം ദോസോ ഭവേയ്യാതി അത്ഥോ. ഏത്താവതാ സച്ചഭൂമി നാമ കഥിതാതി വേദിതബ്ബാ.
Taṃ mamassa musāti taṃ me vacanaṃ musāvādo nāma bhaveyya. Taṃ passa tādisamevāti tampi musāvādo bhaveyya. Taṃ mamassa kalīti taṃ vacanaṃ mayhaṃ doso bhaveyyāti attho. Ettāvatā saccabhūmi nāma kathitāti veditabbā.
ദട്ഠാ ദട്ഠബ്ബന്തി ദിസ്വാ ദട്ഠബ്ബം. ദിട്ഠം ന മഞ്ഞതീതി തം ദിട്ഠം രൂപായതനം ‘‘അഹം മഹാജനേന ദിട്ഠമേവ പസ്സാമീ’’തി തണ്ഹാമാനദിട്ഠീഹി ന മഞ്ഞതി. അദിട്ഠം ന മഞ്ഞതീതി ‘‘അഹം മഹാജനേന അദിട്ഠമേവ ഏതം പസ്സാമീ’’തി ഏവമ്പി തണ്ഹാദീഹി മഞ്ഞനാഹി ന മഞ്ഞതി. ദട്ഠബ്ബം ന മഞ്ഞതീതി ‘‘മഹാജനേന ദിട്ഠം പസ്സാമീ’’തി ഏവമ്പി താഹി മഞ്ഞനാഹി ന മഞ്ഞതി. ദട്ഠബ്ബഞ്ഹി അദിട്ഠമ്പി ഹോതിയേവ. ഏവരൂപാനി ഹി വചനാനി തീസുപി കാലേസു ലബ്ഭന്തി, തേനസ്സ അത്ഥോ വുത്തോ. ദട്ഠാരം ന മഞ്ഞതീതി പസ്സിതാരം ഏകസത്തം നാമ താഹി മഞ്ഞനാഹി ന മഞ്ഞതീതി അത്ഥോ. സേസട്ഠാനേസുപി ഇമിനാവ നയേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. ഇമിനാ ഏത്തകേന ഠാനേന സുഞ്ഞതാഭൂമി നാമ കഥിതാ.
Daṭṭhādaṭṭhabbanti disvā daṭṭhabbaṃ. Diṭṭhaṃ na maññatīti taṃ diṭṭhaṃ rūpāyatanaṃ ‘‘ahaṃ mahājanena diṭṭhameva passāmī’’ti taṇhāmānadiṭṭhīhi na maññati. Adiṭṭhaṃ na maññatīti ‘‘ahaṃ mahājanena adiṭṭhameva etaṃ passāmī’’ti evampi taṇhādīhi maññanāhi na maññati. Daṭṭhabbaṃ na maññatīti ‘‘mahājanena diṭṭhaṃ passāmī’’ti evampi tāhi maññanāhi na maññati. Daṭṭhabbañhi adiṭṭhampi hotiyeva. Evarūpāni hi vacanāni tīsupi kālesu labbhanti, tenassa attho vutto. Daṭṭhāraṃna maññatīti passitāraṃ ekasattaṃ nāma tāhi maññanāhi na maññatīti attho. Sesaṭṭhānesupi imināva nayena attho veditabbo. Iminā ettakena ṭhānena suññatābhūmi nāma kathitā.
ഇതി ഖോ, ഭിക്ഖവേതി ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ. താദീയേവ താദീതി താദിതാ നാമ ഏകസദിസതാ. തഥാഗതോ ച യാദിസോ ലാഭാദീസു, താദിസോവ അലാഭാദീസു. തേന വുത്തം – ‘‘ലാഭേപി താദീ, അലാഭേപി താദീ. യസേപി താദീ, അയസേപി താദീ. നിന്ദായപി താദീ, പസംസായപി താദീ. സുഖേപി താദീ, ദുക്ഖേപി താദീ’’തി (മഹാനി॰ ൩൮, ൧൯൨). ഇമായ താദിതായ താദീ. തമ്ഹാ ച പന താദിമ്ഹാതി തതോ തഥാഗതതാദിതോ അഞ്ഞോ ഉത്തരിതരോ വാ പണീതതരോ വാ താദീ നത്ഥീതി ഏത്താവതാ താദിഭൂമി നാമ കഥിതാ. ഇമാഹി പഞ്ചഭൂമീഹി ദേസനം നിട്ഠാപേന്തസ്സ പഞ്ചസുപി ഠാനേസു മഹാപഥവീ സക്ഖിഭാവേന അകമ്പിത്ഥ. ദേസനാപരിയോസാനേ തേ പഞ്ചസതേ അധുനാപബ്ബജിതേ കുലപുത്തേ ആദിം കത്വാ തം ഠാനം പത്താനം ദേവമനുസ്സാനം ചതുരാസീതി പാണസഹസ്സാനി അമതപാനം പിവിംസു.
Iti kho, bhikkhaveti evaṃ kho, bhikkhave. Tādīyeva tādīti tāditā nāma ekasadisatā. Tathāgato ca yādiso lābhādīsu, tādisova alābhādīsu. Tena vuttaṃ – ‘‘lābhepi tādī, alābhepi tādī. Yasepi tādī, ayasepi tādī. Nindāyapi tādī, pasaṃsāyapi tādī. Sukhepi tādī, dukkhepi tādī’’ti (mahāni. 38, 192). Imāya tāditāya tādī. Tamhā ca pana tādimhāti tato tathāgatatādito añño uttaritaro vā paṇītataro vā tādī natthīti ettāvatā tādibhūmi nāma kathitā. Imāhi pañcabhūmīhi desanaṃ niṭṭhāpentassa pañcasupi ṭhānesu mahāpathavī sakkhibhāvena akampittha. Desanāpariyosāne te pañcasate adhunāpabbajite kulaputte ādiṃ katvā taṃ ṭhānaṃ pattānaṃ devamanussānaṃ caturāsīti pāṇasahassāni amatapānaṃ piviṃsu.
ഭഗവാപി സുത്തം നിട്ഠാപേത്വാ ഗാഥാഹി കൂടം ഗണ്ഹന്തോ യംകിഞ്ചീതിആദിമാഹ. തത്ഥ അജ്ഝോസിതം സച്ചമുതം പരേസന്തി പരേസം സദ്ധായ പരപത്തിയായനായ സച്ചമുതന്തി മഞ്ഞിത്വാ അജ്ഝോസിതം ഗിലിത്വാ പരിനിട്ഠാപേത്വാ ഗഹിതം. സയസംവുതേസൂതി സയമേവ സംവരിത്വാ പിയായിത്വാ ഗഹിതഗഹണേസു, ദിട്ഠിഗതികേസൂതി അത്ഥോ. ദിട്ഠിഗതികാ ഹി സയം സംവുതാതി വുച്ചന്തി. സച്ചം മുസാ വാപി പരം ദഹേയ്യാതി തേസു സയം സംവുതസങ്ഖാതേസു ദിട്ഠിഗതികേസു തഥാഗതോ താദീ തേസം ഏകമ്പി വചനം ‘‘ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’ന്തി ഏവം സച്ചം മുസാ വാപി പരം ഉത്തമം കത്വാ ന ഓദഹേയ്യ, ന സദ്ദഹേയ്യ, ന പത്തിയായേയ്യ. ഏതഞ്ച സല്ലന്തി ഏതം ദിട്ഠിസല്ലം. പടികച്ച ദിസ്വാതി പുരേതരം ബോധിമൂലേയേവ ദിസ്വാ. വിസത്താതി ലഗ്ഗാ ലഗിതാ പലിബുദ്ധാ. ജാനാമി പസ്സാമി തഥേവ ഏതന്തി യഥായം പജാ അജ്ഝോസിതാ ഗിലിത്വാ പരിനിട്ഠാപേത്വാ വിസത്താ ലഗ്ഗാ ലഗിതാ, ഏവം അഹമ്പി ജാനാമി പസ്സാമി. തഥാ ഏവം യഥാ ഏതായ പജായ ഗഹിതന്തി ഏവം അജ്ഝോസിതം നത്ഥി തഥാഗതാനന്തി അത്ഥോ.
Bhagavāpi suttaṃ niṭṭhāpetvā gāthāhi kūṭaṃ gaṇhanto yaṃkiñcītiādimāha. Tattha ajjhositaṃ saccamutaṃ paresanti paresaṃ saddhāya parapattiyāyanāya saccamutanti maññitvā ajjhositaṃ gilitvā pariniṭṭhāpetvā gahitaṃ. Sayasaṃvutesūti sayameva saṃvaritvā piyāyitvā gahitagahaṇesu, diṭṭhigatikesūti attho. Diṭṭhigatikā hi sayaṃ saṃvutāti vuccanti. Saccaṃ musā vāpi paraṃ daheyyāti tesu sayaṃ saṃvutasaṅkhātesu diṭṭhigatikesu tathāgato tādī tesaṃ ekampi vacanaṃ ‘‘idameva saccaṃ moghamañña’’nti evaṃ saccaṃ musā vāpi paraṃ uttamaṃ katvā na odaheyya, na saddaheyya, na pattiyāyeyya. Etañca sallanti etaṃ diṭṭhisallaṃ. Paṭikacca disvāti puretaraṃ bodhimūleyeva disvā. Visattāti laggā lagitā palibuddhā. Jānāmi passāmi tatheva etanti yathāyaṃ pajā ajjhositā gilitvā pariniṭṭhāpetvā visattā laggā lagitā, evaṃ ahampi jānāmi passāmi. Tathā evaṃ yathā etāya pajāya gahitanti evaṃ ajjhositaṃ natthi tathāgatānanti attho.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൪. കാളകാരാമസുത്തം • 4. Kāḷakārāmasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൪. കാളകാരാമസുത്തവണ്ണനാ • 4. Kāḷakārāmasuttavaṇṇanā