Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౨. కళారసుత్తం
2. Kaḷārasuttaṃ
౩౨. సావత్థియం విహరతి. అథ ఖో కళారఖత్తియో భిక్ఖు యేనాయస్మా సారిపుత్తో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మతా సారిపుత్తేన సద్ధిం సమ్మోది. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో కళారఖత్తియో భిక్ఖు ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఏతదవోచ – ‘‘మోళియఫగ్గునో, ఆవుసో సారిపుత్త, భిక్ఖు సిక్ఖం పచ్చక్ఖాయ హీనాయావత్తోతి. న హి నూన సో ఆయస్మా ఇమస్మిం ధమ్మవినయే అస్సాసమలత్థాతి. తేన హాయస్మా సారిపుత్తో ఇమస్మిం ధమ్మవినయే అస్సాసం పత్తో’’తి?
32. Sāvatthiyaṃ viharati. Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘moḷiyaphagguno, āvuso sāriputta, bhikkhu sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti. Na hi nūna so āyasmā imasmiṃ dhammavinaye assāsamalatthāti. Tena hāyasmā sāriputto imasmiṃ dhammavinaye assāsaṃ patto’’ti?
‘‘న ఖ్వాహం, ఆవుసో, కఙ్ఖామీ’’తి. ‘‘ఆయతిం, పనావుసో’’తి?
‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, kaṅkhāmī’’ti. ‘‘Āyatiṃ, panāvuso’’ti?
‘‘న ఖ్వాహం, ఆవుసో, విచికిచ్ఛామీ’’తి.
‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, vicikicchāmī’’ti.
అథ ఖో కళారఖత్తియో భిక్ఖు ఉట్ఠాయాసనా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది . ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో కళారఖత్తియో భిక్ఖు భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఆయస్మతా, భన్తే, సారిపుత్తేన అఞ్ఞా బ్యాకతా – ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానామీ’’తి.
Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, sāriputtena aññā byākatā – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti.
అథ ఖో భగవా అఞ్ఞతరం భిక్ఖుం ఆమన్తేసి – ‘‘ఏహి త్వం, భిక్ఖు, మమ వచనేన సారిపుత్తం ఆమన్తేహి – ‘సత్థా తం, ఆవుసో సారిపుత్త, ఆమన్తేతీ’’’తి . ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో సో భిక్ఖు భగవతో పటిస్సుత్వా యేనాయస్మా సారిపుత్తో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఏతదవోచ – ‘‘సత్థా తం, ఆవుసో సారిపుత్త, ఆమన్తేతీ’’తి. ‘‘ఏవం, ఆవుసో’’తి ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో తస్స భిక్ఖునో పటిస్సుత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘సచ్చం కిర తయా, సారిపుత్త, అఞ్ఞా బ్యాకతా – ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానామీ’’తి? ‘‘న ఖో, భన్తే, ఏతేహి పదేహి ఏతేహి బ్యఞ్జనేహి అత్థో 1 వుత్తో’’తి. ‘‘యేన కేనచిపి, సారిపుత్త, పరియాయేన కులపుత్తో అఞ్ఞం బ్యాకరోతి, అథ ఖో బ్యాకతం బ్యాకతతో దట్ఠబ్బ’’న్తి. ‘‘నను అహమ్పి , భన్తే, ఏవం వదామి – ‘న ఖో, భన్తే, ఏతేహి పదేహి ఏతేహి బ్యఞ్జనేహి అత్థో వుత్తో’’’తి.
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena sāriputtaṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’’ti . ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’ti. ‘‘Evaṃ, āvuso’’ti kho āyasmā sāriputto tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tayā, sāriputta, aññā byākatā – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti? ‘‘Na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho 2 vutto’’ti. ‘‘Yena kenacipi, sāriputta, pariyāyena kulaputto aññaṃ byākaroti, atha kho byākataṃ byākatato daṭṭhabba’’nti. ‘‘Nanu ahampi , bhante, evaṃ vadāmi – ‘na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho vutto’’’ti.
‘‘సచే తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘కథం జానతా పన తయా, ఆవుసో సారిపుత్త, కథం పస్సతా అఞ్ఞా బ్యాకతా – ఖీణా జాతి వుసితం బ్రహ్మచరియం కతం కరణీయం నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానామీ’తి. ఏవం పుట్ఠో త్వం, సారిపుత్త, కిన్తి బ్యాకరేయ్యాసీ’’తి?
‘‘Sace taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānatā pana tayā, āvuso sāriputta, kathaṃ passatā aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti?
‘‘సచే మం, భన్తే, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘కథం జానతా పన తయా, ఆవుసో సారిపుత్త, కథం పస్సతా అఞ్ఞా బ్యాకతా – ఖీణా జాతి వుసితం బ్రహ్మచరియం కతం కరణీయం నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానామీ’తి; ఏవం పుట్ఠోహం 3, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్యం – ‘యంనిదానా, ఆవుసో, జాతి, తస్స నిదానస్స ఖయా ఖీణస్మిం ఖీణామ్హీతి విదితం. ఖీణామ్హీతి విదిత్వా – ఖీణాజాతి వుసితం బ్రహ్మచరియం కతం కరణీయం నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానామీ’తి. ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్య’’న్తి.
‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānatā pana tayā, āvuso sāriputta, kathaṃ passatā aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti; evaṃ puṭṭhohaṃ 4, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘yaṃnidānā, āvuso, jāti, tassa nidānassa khayā khīṇasmiṃ khīṇāmhīti viditaṃ. Khīṇāmhīti viditvā – khīṇājāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘సచే పన తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘జాతి పనావుసో సారిపుత్త, కింనిదానా కింసముదయా కింజాతికా కింపభవా’తి? ఏవం పుట్ఠో తం, సారిపుత్త, కిన్తి బ్యాకరేయ్యాసీ’’తి? ‘‘సచే మం, భన్తే, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘జాతి పనావుసో సారిపుత్త, కింనిదానా కింసముదయా కింజాతికా కింపభవా’తి? ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్యం – ‘జాతి ఖో, ఆవుసో, భవనిదానా భవసముదయా భవజాతికా భవప్పభవా’తి. ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్య’’న్తి.
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭho taṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘jāti kho, āvuso, bhavanidānā bhavasamudayā bhavajātikā bhavappabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘సచే పన తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘భవో పనావుసో సారిపుత్త, కింనిదానో కింసముదయో కింజాతికో కింపభవో’తి? ఏవం పుట్ఠో త్వం, సారిపుత్త, కిన్తి బ్యాకరేయ్యాసీ’’తి? ‘‘సచే మం, భన్తే, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘భవో పనావుసో సారిపుత్త, కింనిదానో కింసముదయో కింజాతికో కింపభవో’తి ? ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్యం – ‘భవో ఖో, ఆవుసో, ఉపాదాననిదానో ఉపాదానసముదయో ఉపాదానజాతికో ఉపాదానప్పభవో’తి. ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్య’’న్తి.
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso sāriputta, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso sāriputta, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti ? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘bhavo kho, āvuso, upādānanidāno upādānasamudayo upādānajātiko upādānappabhavo’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘సచే పన తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘ఉపాదానం పనావుసో…పే॰… సచే పన తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – తణ్హా పనావుసో సారిపుత్త, కింనిదానా కింసముదయా కింజాతికా కింపభవా’తి? ఏవం పుట్ఠో త్వం, సారిపుత్త, కిన్తి బ్యాకరేయ్యాసీ’’తి? ‘‘సచే మం, భన్తే, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – తణ్హా పనావుసో సారిపుత్త, కింనిదానా కింసముదయా కింజాతికా కింపభవా’తి? ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్యం – ‘తణ్హా ఖో, ఆవుసో, వేదనానిదానా వేదనాసముదయా వేదనాజాతికా వేదనాపభవా’తి. ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్య’’న్తి.
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘upādānaṃ panāvuso…pe… sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – taṇhā panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – taṇhā panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘taṇhā kho, āvuso, vedanānidānā vedanāsamudayā vedanājātikā vedanāpabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘సచే పన తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘కథం జానతో పన తే, ఆవుసో సారిపుత్త, కథం పస్సతో యా వేదనాసు నన్దీ సా న ఉపట్ఠాసీ’తి. ఏవం పుట్ఠో త్వం, సారిపుత్త, కిన్తి బ్యాకరేయ్యాసీ’’తి? ‘‘సచే మం, భన్తే, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘కథం జానతో పన తే, ఆవుసో సారిపుత్త, కథం పస్సతో యా వేదనాసు నన్దీ సా న ఉపట్ఠాసీ’తి ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్యం – ‘తిస్సో ఖో ఇమా, ఆవుసో, వేదనా. కతమా తిస్సో? సుఖా వేదనా, దుక్ఖా వేదనా, అదుక్ఖమసుఖా వేదనా. ఇమా ఖో, ఆవుసో, తిస్సో వేదనా అనిచ్చా. యదనిచ్చం తం దుక్ఖన్తి విదితం 5, యా వేదనాసు నన్దీ సా న ఉపట్ఠాసీ’తి. ఏవం, పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్య’’న్తి.
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānato pana te, āvuso sāriputta, kathaṃ passato yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānato pana te, āvuso sāriputta, kathaṃ passato yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘tisso kho imā, āvuso, vedanā. Katamā tisso? Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā. Imā kho, āvuso, tisso vedanā aniccā. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti viditaṃ 6, yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti. Evaṃ, puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘సాధు సాధు, సారిపుత్త. అయమ్పి ఖో, సారిపుత్త, పరియాయో, ఏతస్సేవ అత్థస్స సంఖిత్తేన వేయ్యాకరణాయ – ‘యం కిఞ్చి వేదయితం తం దుక్ఖస్మి’’’న్తి.
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta. Ayampi kho, sāriputta, pariyāyo, etasseva atthassa saṃkhittena veyyākaraṇāya – ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmi’’’nti.
‘‘సచే పన తం, సారిపుత్త, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘కథం విమోక్ఖా పన తయా, ఆవుసో సారిపుత్త, అఞ్ఞా బ్యాకతా – ఖీణా జాతి వుసితం బ్రహ్మచరియం కతం కరణీయం నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానామీ’తి? ఏవం పుట్ఠో త్వం, సారిపుత్త, కిన్తి బ్యాకరేయ్యాసీ’’తి? ‘‘సచే మం, భన్తే, ఏవం పుచ్ఛేయ్యుం – ‘కథం విమోక్ఖా పన తయా, ఆవుసో సారిపుత్త, అఞ్ఞా బ్యాకతా – ఖీణా జాతి వుసితం బ్రహ్మచరియం కతం కరణీయం నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానామీ’తి. ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్యం – ‘అజ్ఝత్తం విమోక్ఖా ఖ్వాహం, ఆవుసో, సబ్బుపాదానక్ఖయా తథా సతో విహరామి యథా సతం విహరన్తం ఆసవా నానుస్సవన్తి, అత్తానఞ్చ నావజానామీ’తి. ఏవం పుట్ఠోహం, భన్తే, ఏవం బ్యాకరేయ్య’’న్తి.
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ vimokkhā pana tayā, āvuso sāriputta, aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ vimokkhā pana tayā, āvuso sāriputta, aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘ajjhattaṃ vimokkhā khvāhaṃ, āvuso, sabbupādānakkhayā tathā sato viharāmi yathā sataṃ viharantaṃ āsavā nānussavanti, attānañca nāvajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘సాధు సాధు, సారిపుత్త. అయమ్పి ఖో సారిపుత్త, పరియాయో ఏతస్సేవ అత్థస్స సంఖిత్తేన వేయ్యాకరణాయ – యే ఆసవా సమణేన వుత్తా తేస్వాహం న కఙ్ఖామి, తే మే పహీనాతి న విచికిచ్ఛామీ’’తి. ఇదమవోచ భగవా. ఇదం వత్వా సుగతో ఉట్ఠాయాసనా విహారం పావిసి.
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta. Ayampi kho sāriputta, pariyāyo etasseva atthassa saṃkhittena veyyākaraṇāya – ye āsavā samaṇena vuttā tesvāhaṃ na kaṅkhāmi, te me pahīnāti na vicikicchāmī’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvā sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.
తత్ర ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో అచిరపక్కన్తస్స భగవతో భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘పుబ్బే అప్పటిసంవిదితం మం, ఆవుసో, భగవా పఠమం పఞ్హం అపుచ్ఛి, తస్స మే అహోసి దన్ధాయితత్తం. యతో చ ఖో మే, ఆవుసో, భగవా పఠమం పఞ్హం అనుమోది, తస్స మయ్హం, ఆవుసో, ఏతదహోసి – దివసం చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, దివసమ్పాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి. రత్తిం చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, రత్తిమ్పాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి. రత్తిన్దివం 7 చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి , రత్తిన్దివమ్పాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి. ద్వే రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య…పే॰… ద్వే రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం…పే॰… తీణి రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య…పే॰… తీణి రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం…పే॰… చత్తారి రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య…పే॰… చత్తారి రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం…పే॰… పఞ్చ రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య…పే॰… పఞ్చ రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం…పే॰… ఛ రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య…పే॰… ఛ రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం…పే॰… సత్త రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, సత్త రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహీ’’తి.
Tatra kho āyasmā sāriputto acirapakkantassa bhagavato bhikkhū āmantesi – ‘‘pubbe appaṭisaṃviditaṃ maṃ, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ apucchi, tassa me ahosi dandhāyitattaṃ. Yato ca kho me, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ anumodi, tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – divasaṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattiṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, rattimpāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattindivaṃ 8 cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi , rattindivampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Dve rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… dve rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… tīṇi rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… tīṇi rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… cattāri rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… cattāri rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… pañca rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… pañca rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… cha rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… cha rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… satta rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti.
అథ ఖో కళారఖత్తియో భిక్ఖు ఉట్ఠాయాసనా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో కళారఖత్తియో భిక్ఖు భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఆయస్మతా, భన్తే, సారిపుత్తేన సీహనాదో నదితో – పుబ్బే అప్పటిసంవిదితం మం, ఆవుసో, భగవా పఠమం పఞ్హం అపుచ్ఛి, తస్స మే అహోసి దన్ధాయితత్తం. యతో చ ఖో మే, ఆవుసో, భగవా పఠమం పఞ్హం అనుమోది , తస్స మయ్హం, ఆవుసో, ఏతదహోసి – దివసం చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, దివసమ్పాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి; రత్తిం చేపి…పే॰… రత్తిన్దివం చేపి మం భగవా…పే॰… ద్వే రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా…పే॰… తీణి… చత్తారి… పఞ్చ… ఛ… సత్త రత్తిన్దివాని చేపి మం భగవా ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, సత్త రత్తిన్దివానిపాహం భగవతో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహీ’’తి.
Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, sāriputtena sīhanādo nadito – pubbe appaṭisaṃviditaṃ maṃ, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ apucchi, tassa me ahosi dandhāyitattaṃ. Yato ca kho me, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ anumodi , tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – divasaṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi; rattiṃ cepi…pe… rattindivaṃ cepi maṃ bhagavā…pe… dve rattindivāni cepi maṃ bhagavā…pe… tīṇi… cattāri… pañca… cha… satta rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti.
‘‘సా హి, భిక్ఖు, సారిపుత్తస్స ధమ్మధాతు సుప్పటివిద్ధా, యస్సా ధమ్మధాతుయా సుప్పటివిద్ధత్తా దివసం చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, దివసమ్పి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి. రత్తిం చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, రత్తిమ్పి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య…పే॰… రత్తిన్దివం చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం, రత్తిన్దివమ్పి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య… ద్వే రత్తిన్దివాని చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం, ద్వే రత్తిన్దివానిపి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య… తీణి రత్తిన్దివాని చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం, తీణి రత్తిన్దివానిపి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య… చత్తారి రత్తిన్దివాని చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం, చత్తారి రత్తిన్దివానిపి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య… పఞ్చ రత్తిన్దివాని చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం, పఞ్చ రత్తిన్దివానిపి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య… ఛ రత్తిన్దివాని చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం, ఛ రత్తిన్దివానిపి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య… సత్త రత్తిన్దివాని చేపాహం సారిపుత్తం ఏతమత్థం పుచ్ఛేయ్యం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహి, సత్త రత్తిన్దివానిపి మే సారిపుత్తో ఏతమత్థం బ్యాకరేయ్య అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పదేహి అఞ్ఞమఞ్ఞేహి పరియాయేహీ’’తి. దుతియం.
‘‘Sā hi, bhikkhu, sāriputtassa dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā divasaṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattiṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, rattimpi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya…pe… rattindivaṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, rattindivampi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… dve rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, dve rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… tīṇi rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, tīṇi rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… cattāri rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, cattāri rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… pañca rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, pañca rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… cha rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, cha rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… satta rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౨. కళారసుత్తవణ్ణనా • 2. Kaḷārasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౨. కళారసుత్తవణ్ణనా • 2. Kaḷārasuttavaṇṇanā