Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi

    ६. काळुदायित्थेरअपदानं

    6. Kāḷudāyittheraapadānaṃ

    १६५.

    165.

    ‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;

    इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥

    Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.

    १६६.

    166.

    ‘‘नायकानं वरो सत्था, गुणागुणविदू जिनो।

    ‘‘Nāyakānaṃ varo satthā, guṇāguṇavidū jino;

    कतञ्‍ञू कतवेदी च, तित्थे योजेति पाणिने 1

    Kataññū katavedī ca, titthe yojeti pāṇine 2.

    १६७.

    167.

    ‘‘सब्बञ्‍ञुतेन ञाणेन, तुलयित्वा दयासयो।

    ‘‘Sabbaññutena ñāṇena, tulayitvā dayāsayo;

    देसेति पवरं धम्मं, अनन्तगुणसञ्‍चयो॥

    Deseti pavaraṃ dhammaṃ, anantaguṇasañcayo.

    १६८.

    168.

    ‘‘स कदाचि महावीरो, अनन्तजिनसंसरि 3

    ‘‘Sa kadāci mahāvīro, anantajinasaṃsari 4;

    देसेति मधुरं धम्मं, चतुसच्‍चूपसञ्हितं॥

    Deseti madhuraṃ dhammaṃ, catusaccūpasañhitaṃ.

    १६९.

    169.

    ‘‘सुत्वान तं धम्मवरं, आदिमज्झन्तसोभणं।

    ‘‘Sutvāna taṃ dhammavaraṃ, ādimajjhantasobhaṇaṃ;

    पाणसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥

    Pāṇasatasahassānaṃ, dhammābhisamayo ahu.

    १७०.

    170.

    ‘‘निन्‍नादिता तदा भूमि, गज्‍जिंसु च पयोधरा।

    ‘‘Ninnāditā tadā bhūmi, gajjiṃsu ca payodharā;

    साधुकारं पवत्तिंसु, देवब्रह्मनरासुरा॥

    Sādhukāraṃ pavattiṃsu, devabrahmanarāsurā.

    १७१.

    171.

    ‘‘‘अहो कारुणिको सत्था, अहो सद्धम्मदेसना।

    ‘‘‘Aho kāruṇiko satthā, aho saddhammadesanā;

    अहो भवसमुद्दम्हि, निमुग्गे उद्धरी जिनो’॥

    Aho bhavasamuddamhi, nimugge uddharī jino’.

    १७२.

    172.

    ‘‘एवं पवेदजातेसु, सनरामरब्रह्मसु।

    ‘‘Evaṃ pavedajātesu, sanarāmarabrahmasu;

    कुलप्पसादकानग्गं, सावकं वण्णयी जिनो॥

    Kulappasādakānaggaṃ, sāvakaṃ vaṇṇayī jino.

    १७३.

    173.

    ‘‘तदाहं हंसवतियं, जातोमच्‍चकुले अहुं।

    ‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātomaccakule ahuṃ;

    पासादिको दस्सनियो, पहूतधनधञ्‍ञवा॥

    Pāsādiko dassaniyo, pahūtadhanadhaññavā.

    १७४.

    174.

    ‘‘हंसाराममुपेच्‍चाहं , वन्दित्वा तं तथागतं।

    ‘‘Haṃsārāmamupeccāhaṃ , vanditvā taṃ tathāgataṃ;

    सुणित्वा मधुरं धम्मं, कारं कत्वा च तादिनो॥

    Suṇitvā madhuraṃ dhammaṃ, kāraṃ katvā ca tādino.

    १७५.

    175.

    ‘‘निपच्‍च पादमूलेहं, इमं वचनमब्रविं।

    ‘‘Nipacca pādamūlehaṃ, imaṃ vacanamabraviṃ;

    ‘कुलप्पसादकानग्गो, यो तया सन्थुतो 5 मुने॥

    ‘Kulappasādakānaggo, yo tayā santhuto 6 mune.

    १७६.

    176.

    ‘‘‘तादिसो होमहं वीर 7, बुद्धसेट्ठस्स सासने’।

    ‘‘‘Tādiso homahaṃ vīra 8, buddhaseṭṭhassa sāsane’;

    तदा महाकारुणिको, सिञ्‍चन्तो वा मतेन मं॥

    Tadā mahākāruṇiko, siñcanto vā matena maṃ.

    १७७.

    177.

    ‘‘आह मं ‘पुत्त उत्तिट्ठ, लच्छसे तं मनोरथं।

    ‘‘Āha maṃ ‘putta uttiṭṭha, lacchase taṃ manorathaṃ;

    कथं नाम जिने कारं, कत्वान विफलो सिया॥

    Kathaṃ nāma jine kāraṃ, katvāna viphalo siyā.

    १७८.

    178.

    ‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।

    ‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    १७९.

    179.

    ‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।

    ‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    उदायि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥

    Udāyi nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.

    १८०.

    180.

    ‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।

    ‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;

    मेत्तचित्तो परिचरिं, पच्‍चयेहि विनायकं॥

    Mettacitto paricariṃ, paccayehi vināyakaṃ.

    १८१.

    181.

    ‘‘तेन कम्मविपाकेन, चेतनापणिधीहि च।

    ‘‘Tena kammavipākena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    १८२.

    182.

    ‘‘पच्छिमे च भवे दानि, रम्मे कपिलवत्थवे।

    ‘‘Pacchime ca bhave dāni, ramme kapilavatthave;

    जातो महामच्‍चकुले, सुद्धोदनमहीपते 9

    Jāto mahāmaccakule, suddhodanamahīpate 10.

    १८३.

    183.

    ‘‘तदा अजायि सिद्धत्थो, रम्मे लुम्बिनिकानने।

    ‘‘Tadā ajāyi siddhattho, ramme lumbinikānane;

    हिताय सब्बलोकस्स, सुखाय च नरासभो॥

    Hitāya sabbalokassa, sukhāya ca narāsabho.

    १८४.

    184.

    ‘‘तदहेव अहं जातो, सह तेनेव वड्ढितो।

    ‘‘Tadaheva ahaṃ jāto, saha teneva vaḍḍhito;

    पियो सहायो दयितो, वियत्तो नीतिकोविदो॥

    Piyo sahāyo dayito, viyatto nītikovido.

    १८५.

    185.

    ‘‘एकूनतिंसो वयसा, निक्खमित्वा अगारतो 11

    ‘‘Ekūnatiṃso vayasā, nikkhamitvā agārato 12;

    छब्बस्सं वीतिनामेत्वा, आसि बुद्धो विनायको॥

    Chabbassaṃ vītināmetvā, āsi buddho vināyako.

    १८६.

    186.

    ‘‘जेत्वा ससेनकं मारं, खेपयित्वान आसवे।

    ‘‘Jetvā sasenakaṃ māraṃ, khepayitvāna āsave;

    भवण्णवं तरित्वान, बुद्धो आसि सदेवके॥

    Bhavaṇṇavaṃ taritvāna, buddho āsi sadevake.

    १८७.

    187.

    ‘‘इसिव्हयं गमित्वान 13, विनेत्वा पञ्‍चवग्गिये।

    ‘‘Isivhayaṃ gamitvāna 14, vinetvā pañcavaggiye;

    ततो विनेसि भगवा, गन्त्वा गन्त्वा तहिं तहिं॥

    Tato vinesi bhagavā, gantvā gantvā tahiṃ tahiṃ.

    १८८.

    188.

    ‘‘वेनेय्ये विनयन्तो सो, सङ्गण्हन्तो सदेवकं।

    ‘‘Veneyye vinayanto so, saṅgaṇhanto sadevakaṃ;

    उपेच्‍च मगधे गिरिं 15, विहरित्थ तदा जिनो॥

    Upecca magadhe giriṃ 16, viharittha tadā jino.

    १८९.

    189.

    ‘‘तदा सुद्धोदनेनाहं, भूमिपालेन पेसितो।

    ‘‘Tadā suddhodanenāhaṃ, bhūmipālena pesito;

    गन्त्वा दिस्वा दसबलं, पब्बजित्वारहा अहुं॥

    Gantvā disvā dasabalaṃ, pabbajitvārahā ahuṃ.

    १९०.

    190.

    ‘‘तदा महेसिं याचित्वा, पापयिं कपिलव्हयं।

    ‘‘Tadā mahesiṃ yācitvā, pāpayiṃ kapilavhayaṃ;

    ततो पुराहं गन्त्वान, पसादेसिं महाकुलं॥

    Tato purāhaṃ gantvāna, pasādesiṃ mahākulaṃ.

    १९१.

    191.

    ‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, मं महापरिसाय सो 17

    ‘‘Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, maṃ mahāparisāya so 18;

    कुलप्पसादकानग्गं, पञ्‍ञापेसि विनायको॥

    Kulappasādakānaggaṃ, paññāpesi vināyako.

    १९२.

    192.

    ‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.

    १९३.

    193.

    ‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    १९४.

    194.

    ‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    इत्थं सुदं आयस्मा काळुदायिथेरो इमा गाथायो

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā kāḷudāyithero imā gāthāyo

    अभासित्थाति।

    Abhāsitthāti.

    काळुदायित्थेरस्सापदानं छट्ठं।

    Kāḷudāyittherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. पाणिनो (सी॰ स्या पी॰)
    2. pāṇino (sī. syā pī.)
    3. अनन्तजनसंसदि (सी॰), अनन्तजनसंसुधि (स्या॰), अनन्तजनसंसरी (पी॰)
    4. anantajanasaṃsadi (sī.), anantajanasaṃsudhi (syā.), anantajanasaṃsarī (pī.)
    5. यो तव सासने (स्या॰)
    6. yo tava sāsane (syā.)
    7. तादिसोहं महावीर (स्या॰ क॰)
    8. tādisohaṃ mahāvīra (syā. ka.)
    9. सुद्धोदनो महीपति (स्या॰)
    10. suddhodano mahīpati (syā.)
    11. निक्खन्तो पब्बजित्थसो (सी॰ स्या॰)
    12. nikkhanto pabbajitthaso (sī. syā.)
    13. इसिव्हयं पतनं गन्त्वा (स्या॰)
    14. isivhayaṃ patanaṃ gantvā (syā.)
    15. मागदगिरिं (सी॰), मङ्गलागिरिं (पी॰)
    16. māgadagiriṃ (sī.), maṅgalāgiriṃ (pī.)
    17. ममाह पुरिसासभो (स्या॰ पी॰)
    18. mamāha purisāsabho (syā. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / ६. काळुदायित्थेरअपदानवण्णना • 6. Kāḷudāyittheraapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact