Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
೬. ಕಾಳುದಾಯಿತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ
6. Kāḷudāyittheraapadānavaṇṇanā
ಛಟ್ಠಾಪದಾನೇ ಪದುಮುತ್ತರೋ ನಾಮ ಜಿನೋತಿಆದಿಕಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಕಾಳುದಾಯಿತ್ಥೇರಸ್ಸ ಅಪದಾನಂ। ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ವಿವಟ್ಟೂಪನಿಸ್ಸಯಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಹಂಸವತೀನಗರೇ ಕುಲಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಸುಣನ್ತೋ ಸತ್ಥಾರಂ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಕುಲಪ್ಪಸಾದಕಾನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ತಜ್ಜಂ ಅಭಿನೀಹಾರಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ತಂ ಠಾನನ್ತರಂ ಪತ್ಥೇಸಿ। ಸತ್ಥಾಪಿ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ಸೋ ಯಾವಜೀವಂ ಕುಸಲಂ ಕತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಯಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣದಿವಸೇ ದೇವಲೋಕತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅಮಚ್ಚಕುಲೇ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ಸಹ ಏಕದಿವಸೇಯೇವ ಜಾತೋ, ತಂದಿವಸಂಯೇವ ನಂ ದುಕೂಲಚುಮ್ಬಟಕೇನ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ನಯಿಂಸು। ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಬೋಧಿರುಕ್ಖೋ, ರಾಹುಲಮಾತಾ, ಚತ್ತಾರೋ ನಿಧೀ , ಆರೋಹನಿಯಹತ್ಥೀ, ಕಣ್ಡಕೋ, ಛನ್ನೋ, ಕಾಳುದಾಯೀತಿ ಇಮೇ ಸತ್ತ ಏಕದಿವಸೇ ಜಾತತ್ತಾ ಸಹಜಾತಾ ನಾಮ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥಸ್ಸ ನಾಮಗ್ಗಹಣದಿವಸೇ ಸಕಲನಗರಸ್ಸ ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತದಿವಸೇ ಜಾತತ್ತಾ ಉದಾಯೀತ್ವೇವ ನಾಮಂ ಕರಿಂಸು। ಥೋಕಂ ಕಾಳಧಾತುಕತ್ತಾ ಪನ ಕಾಳುದಾಯೀತಿ ಪಞ್ಞಾಯಿತ್ಥ। ಸೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕುಮಾರಕೀಳಂ ಕೀಳನ್ತೋ ವುದ್ಧಿಂ ಅಗಮಾಸಿ।
Chaṭṭhāpadāne padumuttaro nāma jinotiādikaṃ āyasmato kāḷudāyittherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare kulagehe nibbatto viññutaṃ patto satthu dhammadesanaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ kulappasādakānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā tajjaṃ abhinīhārakammaṃ katvā taṃ ṭhānantaraṃ patthesi. Satthāpi byākāsi. So yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto amhākaṃ bodhisattassa mātukucchiyaṃ paṭisandhiggahaṇadivase devalokato cavitvā kapilavatthusmiṃyeva amaccakule paṭisandhiṃ gaṇhi. Bodhisattena saha ekadivaseyeva jāto, taṃdivasaṃyeva naṃ dukūlacumbaṭakena nipajjāpetvā bodhisattassa upaṭṭhānaṃ nayiṃsu. Bodhisattena hi saddhiṃ bodhirukkho, rāhulamātā, cattāro nidhī , ārohaniyahatthī, kaṇḍako, channo, kāḷudāyīti ime satta ekadivase jātattā sahajātā nāma ahesuṃ. Athassa nāmaggahaṇadivase sakalanagarassa udaggacittadivase jātattā udāyītveva nāmaṃ kariṃsu. Thokaṃ kāḷadhātukattā pana kāḷudāyīti paññāyittha. So bodhisattena saddhiṃ kumārakīḷaṃ kīḷanto vuddhiṃ agamāsi.
ಅಪರಭಾಗೇ ಲೋಕನಾಥೇ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಂ ಪತ್ವಾ ಪವತ್ತಿತವರಧಮ್ಮಚಕ್ಕೇ ರಾಜಗಹಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವೇಳುವನೇ ವಿಹರನ್ತೇ ಸುದ್ಧೋದನಮಹಾರಾಜಾ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಸುತ್ವಾ ಪುರಿಸಸಹಸ್ಸಪರಿವಾರಂ ಏಕಂ ಅಮಚ್ಚಂ ‘‘ಪುತ್ತಂ ಮೇ ಇಧಾನೇಹೀ’’ತಿ ಪೇಸೇಸಿ। ಸೋ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮದೇಸನಾವೇಲಾಯಂ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪರಿಸಪರಿಯನ್ತೇ ಠಿತೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಸಪರಿವಾರೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ಅಥ ನೇ ಸತ್ಥಾ ‘‘ಏಥ, ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ ಹತ್ಥಂ ಪಸಾರೇಸಿ। ಸಬ್ಬೇ ತಂಖಣಂಯೇವ ಇದ್ಧಿಮಯಪತ್ತಚೀವರಧರಾ ವಸ್ಸಸಟ್ಠಿಕತ್ಥೇರಾ ವಿಯ ಅಹೇಸುಂ। ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅರಿಯಾ ನಾಮ ಮಜ್ಝತ್ತಾವ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ರಞ್ಞಾ ಪೇಸಿತಸಾಸನಂ ದಸಬಲಸ್ಸ ನಾರೋಚೇಸಿ। ರಾಜಾ ನೇವ ಗತೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ನ ಸಾಸನಂ ಸುಯ್ಯತೀತಿ ಅಪರಮ್ಪಿ ಅಮಚ್ಚಂ ಪುರಿಸಸಹಸ್ಸಪರಿವಾರಂ ಪೇಸೇಸಿ। ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ತಥಾ ಪಟಿಪನ್ನೇ ಅಪರಮ್ಪೀತಿ ಏತೇನ ನಯೇನ ನವಪುರಿಸಸಹಸ್ಸಪರಿವಾರೇ ನವ ಅಮಚ್ಚೇ ಪೇಸೇಸಿ। ಸಬ್ಬೇ ಗನ್ತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾ ಅಹೇಸುಂ।
Aparabhāge lokanāthe mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā anukkamena sabbaññutaṃ patvā pavattitavaradhammacakke rājagahaṃ upanissāya veḷuvane viharante suddhodanamahārājā taṃ pavattiṃ sutvā purisasahassaparivāraṃ ekaṃ amaccaṃ ‘‘puttaṃ me idhānehī’’ti pesesi. So satthu dhammadesanāvelāyaṃ satthu santikaṃ gantvā parisapariyante ṭhito dhammaṃ sutvā saparivāro arahattaṃ pāpuṇi. Atha ne satthā ‘‘etha, bhikkhavo’’ti hatthaṃ pasāresi. Sabbe taṃkhaṇaṃyeva iddhimayapattacīvaradharā vassasaṭṭhikattherā viya ahesuṃ. Arahattappattato paṭṭhāya ariyā nāma majjhattāva honti, tasmā raññā pesitasāsanaṃ dasabalassa nārocesi. Rājā neva gato āgacchati, na sāsanaṃ suyyatīti aparampi amaccaṃ purisasahassaparivāraṃ pesesi. Tasmimpi tathā paṭipanne aparampīti etena nayena navapurisasahassaparivāre nava amacce pesesi. Sabbe gantvā arahattaṃ patvā tuṇhībhūtā ahesuṃ.
ಅಥ ರಾಜಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏತ್ತಕಾ ಜನಾ ಮಯಿ ಸಿನೇಹಾಭಾವೇನ ದಸಬಲಸ್ಸ ಇಧಾಗಮನತ್ಥಾಯ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಥಯಿಂಸು, ಅಯಂ ಖೋ ಪನ ಉದಾಯೀ ದಸಬಲೇನ ಸಮವಯೋ ಸಹಪಂಸುಕೀಳಿಕೋ, ಮಯಿ ಚ ಸಿನೇಹವಾ, ಇಮಂ ಪೇಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ತಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ, ‘‘ತಾತ, ತ್ವಂ ಪುರಿಸಸಹಸ್ಸಪರಿವಾರೋ ಗನ್ತ್ವಾ ದಸಬಲಂ ಇಧಾನೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪೇಸೇಸಿ। ಸೋ ಪನ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ‘‘ಸಚಾಹಂ, ದೇವ, ಪಬ್ಬಜಿತುಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮಿ, ಏವಾಹಂ ಭಗವನ್ತಂ ಇಧಾನೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ರಞ್ಞಾ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿತೋಪಿ ಮಮ ಪುತ್ತಂ ದಸ್ಸೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ರಾಜಗಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮದೇಸನಾವೇಲಾಯ ಪರಿಸಪರಿಯನ್ತೇ ಠಿತೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಸಪರಿವಾರೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಭಾವೇ ಪತಿಟ್ಠಾಸಿ। ಸೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ – ‘‘ನ ತಾವಾಯಂ ದಸಬಲಸ್ಸ ಕುಲನಗರಂ ಗನ್ತುಂ ಕಾಲೋ, ವಸ್ಸನ್ತೇ ಪನ ಉಪಗತೇ ಪಬ್ಬತೇಸು ವನಸಣ್ಡೇಸು ಹರಿತತಿಣಸಞ್ಛನ್ನಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಗಮನಕಾಲೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಗಮನಕಾಲಂ ಆಗಮೇನ್ತೋ ವಸ್ಸನ್ತೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ ಸತ್ಥು ಕುಲನಗರಂ ಗನ್ತುಂ ಗಮನವಣ್ಣಂ ಸಂವಣ್ಣೇಸಿ। ವುತ್ತಞ್ಚೇತಂ ಥೇರಗಾಥಾಯ (ಥೇರಗಾ॰ ೫೨೭-೫೩೦) –
Atha rājā cintesi – ‘‘ettakā janā mayi sinehābhāvena dasabalassa idhāgamanatthāya na kiñci kathayiṃsu, ayaṃ kho pana udāyī dasabalena samavayo sahapaṃsukīḷiko, mayi ca sinehavā, imaṃ pesessāmī’’ti. Atha taṃ pakkosāpetvā, ‘‘tāta, tvaṃ purisasahassaparivāro gantvā dasabalaṃ idhānehī’’ti vatvā pesesi. So pana gacchanto ‘‘sacāhaṃ, deva, pabbajituṃ labhissāmi, evāhaṃ bhagavantaṃ idhānessāmī’’ti vatvā raññā ‘‘pabbajitopi mama puttaṃ dassehī’’ti vutto rājagahaṃ gantvā satthu dhammadesanāvelāya parisapariyante ṭhito dhammaṃ sutvā saparivāro arahattaṃ patvā ehibhikkhubhāve patiṭṭhāsi. So arahattaṃ patvā – ‘‘na tāvāyaṃ dasabalassa kulanagaraṃ gantuṃ kālo, vassante pana upagate pabbatesu vanasaṇḍesu haritatiṇasañchannāya bhūmiyā gamanakālo bhavissatī’’ti gamanakālaṃ āgamento vassante sampatte satthu kulanagaraṃ gantuṃ gamanavaṇṇaṃ saṃvaṇṇesi. Vuttañcetaṃ theragāthāya (theragā. 527-530) –
‘‘ಅಙ್ಗಾರಿನೋ ದಾನಿ ದುಮಾ ಭದನ್ತೇ, ಫಲೇಸಿನೋ ಛದನಂ ವಿಪ್ಪಹಾಯ।
‘‘Aṅgārino dāni dumā bhadante, phalesino chadanaṃ vippahāya;
ತೇ ಅಚ್ಚಿಮನ್ತೋವ ಪಭಾಸಯನ್ತಿ, ಸಮಯೋ ಮಹಾವೀರ ಭಾಗೀ ರಸಾನಂ॥
Te accimantova pabhāsayanti, samayo mahāvīra bhāgī rasānaṃ.
‘‘ದುಮಾನಿ ಫುಲ್ಲಾನಿ ಮನೋರಮಾನಿ, ಸಮನ್ತತೋ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪವನ್ತಿ।
‘‘Dumāni phullāni manoramāni, samantato sabbadisā pavanti;
ಪತ್ತಂ ಪಹಾಯ ಫಲಮಾಸಸಾನಾ, ಕಾಲೋ ಇತೋ ಪಕ್ಕಮನಾಯ ವೀರ॥
Pattaṃ pahāya phalamāsasānā, kālo ito pakkamanāya vīra.
‘‘ನೇವಾತಿಸೀತಂ ನ ಪನಾತಿಉಣ್ಹಂ, ಸುಖಾ ಉತು ಅದ್ಧನಿಯಾ ಭದನ್ತೇ।
‘‘Nevātisītaṃ na panātiuṇhaṃ, sukhā utu addhaniyā bhadante;
ಪಸ್ಸನ್ತು ತಂ ಸಾಕಿಯಾ ಕೋಳಿಯಾ ಚ, ಪಚ್ಛಾಮುಖಂ ರೋಹಿನಿಯಂ ತರನ್ತಂ॥
Passantu taṃ sākiyā koḷiyā ca, pacchāmukhaṃ rohiniyaṃ tarantaṃ.
‘‘ಆಸಾಯ ಕಸತೇ ಖೇತ್ತಂ, ಬೀಜಂ ಆಸಾಯ ವಪ್ಪತಿ।
‘‘Āsāya kasate khettaṃ, bījaṃ āsāya vappati;
ಆಸಾಯ ವಾಣಿಜಾ ಯನ್ತಿ, ಸಮುದ್ದಂ ಧನಹಾರಕಾ।
Āsāya vāṇijā yanti, samuddaṃ dhanahārakā;
ಯಾಯ ಆಸಾಯ ತಿಟ್ಠಾಮಿ, ಸಾ ಮೇ ಆಸಾ ಸಮಿಜ್ಝತು॥
Yāya āsāya tiṭṭhāmi, sā me āsā samijjhatu.
‘‘ನಾತಿಸೀತಂ ನಾತಿಉಣ್ಹಂ, ನಾತಿದುಬ್ಭಿಕ್ಖಛಾತಕಂ।
‘‘Nātisītaṃ nātiuṇhaṃ, nātidubbhikkhachātakaṃ;
ಸದ್ದಲಾ ಹರಿತಾ ಭೂಮಿ, ಏಸ ಕಾಲೋ ಮಹಾಮುನಿ॥ (ಅ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೨೨೫)।
Saddalā haritā bhūmi, esa kālo mahāmuni. (a. ni. aṭṭha. 1.1.225);
‘‘ಪುನಪ್ಪುನಞ್ಚೇವ ವಪನ್ತಿ ಬೀಜಂ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ವಸ್ಸತಿ ದೇವರಾಜಾ।
‘‘Punappunañceva vapanti bījaṃ, punappunaṃ vassati devarājā;
ಪುನಪ್ಪುನಂ ಖೇತ್ತಂ ಕಸನ್ತಿ ಕಸ್ಸಕಾ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಧಞ್ಞಮುಪೇತಿ ರಟ್ಠಂ॥
Punappunaṃ khettaṃ kasanti kassakā, punappunaṃ dhaññamupeti raṭṭhaṃ.
‘‘ಪುನಪ್ಪುನಂ ಯಾಚನಕಾ ಚರನ್ತಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ದಾನಪತೀ ದದನ್ತಿ।
‘‘Punappunaṃ yācanakā caranti, punappunaṃ dānapatī dadanti;
ಪುನಪ್ಪುನಂ ದಾನಪತೀ ದದಿತ್ವಾ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಸಗ್ಗಮುಪೇನ್ತಿ ಠಾನಂ॥
Punappunaṃ dānapatī daditvā, punappunaṃ saggamupenti ṭhānaṃ.
‘‘ವೀರೋ ಹವೇ ಸತ್ತಯುಗಂ ಪುನೇತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ಜಾಯತಿ ಭೂರಿಪಞ್ಞೋ।
‘‘Vīro have sattayugaṃ puneti; Yasmiṃ kule jāyati bhūripañño;
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಸಕ್ಕತಿ ದೇವದೇವೋ, ತಯಾ ಹಿ ಜಾತೋ ಮುನಿ ಸಚ್ಚನಾಮೋ॥
Maññāmahaṃ sakkati devadevo, tayā hi jāto muni saccanāmo.
‘‘ಸುದ್ಧೋದನೋ ನಾಮ ಪಿತಾ ಮಹೇಸಿನೋ, ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಮಾತಾ ಪನ ಮಾಯನಾಮಾ।
‘‘Suddhodano nāma pitā mahesino, buddhassa mātā pana māyanāmā;
ಯಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಪರಿಹರಿಯ ಕುಚ್ಛಿನಾ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ತಿದಿವಮ್ಹಿ ಮೋದತಿ॥
Yā bodhisattaṃ parihariya kucchinā, kāyassa bhedā tidivamhi modati.
‘‘ಸಾ ಗೋತಮೀ ಕಾಲಕತಾ ಇತೋ ಚುತಾ, ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಕಾಮೇಹಿ ಸಮಙ್ಗಿಭೂತಾ।
‘‘Sā gotamī kālakatā ito cutā, dibbehi kāmehi samaṅgibhūtā;
ಸಾ ಮೋದತಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ, ಪರಿವಾರಿತಾ ದೇವಗಣೇಹಿ ತೇಹಿ॥
Sā modati kāmaguṇehi pañcahi, parivāritā devagaṇehi tehi.
‘‘ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪುತ್ತೋಮ್ಹಿ ಅಸಯ್ಹಸಾಹಿನೋ, ಅಙ್ಗೀರಸಸ್ಸಪ್ಪಟಿಮಸ್ಸ ತಾದಿನೋ।
‘‘Buddhassa puttomhi asayhasāhino, aṅgīrasassappaṭimassa tādino;
ಪಿತುಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ ತುವಂಸಿ ಸಕ್ಕ, ಧಮ್ಮೇನ ಮೇ ಗೋತಮ ಅಯ್ಯಕೋಸೀ’’ತಿ॥ (ಥೇರಗಾ॰ ೫೩೧-೫೩೬)।
Pitupitā mayhaṃ tuvaṃsi sakka, dhammena me gotama ayyakosī’’ti. (theragā. 531-536);
‘‘ಅಮ್ಬಾ ಪನಸಾ ಕಪಿಟ್ಠಾ ಚ, ಪುಪ್ಫಪಲ್ಲವಲಙ್ಕತಾ।
‘‘Ambā panasā kapiṭṭhā ca, pupphapallavalaṅkatā;
ಧುವಪ್ಫಲಾನಿ ಸವನ್ತಿ, ಖುದ್ದಾಮಧುಕಕೂಪಮಾ।
Dhuvapphalāni savanti, khuddāmadhukakūpamā;
ಸೇವಮಾನೋ ಉಭೋ ಪಸ್ಸೇ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ್ಸ॥
Sevamāno ubho passe, gantukālo mahāyassa.
‘‘ಜಮ್ಬೂ ಸುಮಧುರಾ ನೀಪಾ, ಮಧುಗಣ್ಡಿದಿವಪ್ಫಲಾ।
‘‘Jambū sumadhurā nīpā, madhugaṇḍidivapphalā;
ತಾ ಉಭೋಸು ಪಜ್ಜೋತನ್ತಿ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Tā ubhosu pajjotanti, gantukālo mahāyasa.
‘‘ತಿಣ್ಡುಕಾನಿ ಪಿಯಾಲಾನಿ, ಸೋಣ್ಣವಣ್ಣಾ ಮನೋರಮಾ।
‘‘Tiṇḍukāni piyālāni, soṇṇavaṇṇā manoramā;
ಖುದ್ದಕಪ್ಪಫಲಾ ನಿಚ್ಚಂ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Khuddakappaphalā niccaṃ, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಕದಲೀ ಪಞ್ಚಮೋಚ್ಚಿ ಚ, ಸುಪಕ್ಕಫಲಭೂಸಿತಾ।
‘‘Kadalī pañcamocci ca, supakkaphalabhūsitā;
ಉಭೋಪಸ್ಸೇಸು ಲಮ್ಬನ್ತಿ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Ubhopassesu lambanti, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಮಧುಪ್ಫಲಧರಾ ನಿಚ್ಚಂ, ಮೋರರುಕ್ಖಾ ಮನೋರಮಾ।
‘‘Madhupphaladharā niccaṃ, morarukkhā manoramā;
ಖುದ್ದಕಪ್ಪಫಲಾ ನಿಚ್ಚಂ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Khuddakappaphalā niccaṃ, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಹಿನ್ತಾಲತಾಲಪನ್ತೀ ಚ, ರಜತಕ್ಖನ್ಧೋವ ಜೋತರೇ।
‘‘Hintālatālapantī ca, rajatakkhandhova jotare;
ಸುಪಕ್ಕಫಲಸಞ್ಛನ್ನಾ, ಖುದ್ದಕಪ್ಪಾ ಮಧುಸ್ಸವಾ।
Supakkaphalasañchannā, khuddakappā madhussavā;
ಫಲಾನಿ ತಾನಿ ಖಾದನ್ತೇ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Phalāni tāni khādante, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಉದುಮ್ಬರಾರುಣಾವಣ್ಣಾ , ಸದಾಸುಮಧುರಪ್ಫಲಾ।
‘‘Udumbarāruṇāvaṇṇā , sadāsumadhurapphalā;
ಉಭೋಪಸ್ಸೇಸು ಲಮ್ಬನ್ತಿ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Ubhopassesu lambanti, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಾ ಅನೇಕಾ ತೇ, ನಾನಾಫಲಧರಾ ದುಮಾ।
‘‘Itthambhūtā anekā te, nānāphaladharā dumā;
ಉಭೋಪಸ್ಸೇಸು ಲಮ್ಬನ್ತಿ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Ubhopassesu lambanti, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಚಮ್ಪಕಾ ಸಲಳಾ ನಾಗಾ, ಸುಗನ್ಧಾ ಮಾಲುತೇರಿತಾ।
‘‘Campakā salaḷā nāgā, sugandhā māluteritā;
ಸುಪುಪ್ಫಿತಗ್ಗಾ ಜೋತನ್ತಿ, ಸುಗನ್ಧೇನಾಭಿಪೂಜಯುಂ।
Supupphitaggā jotanti, sugandhenābhipūjayuṃ;
ಸಾದರಾ ವಿನತಾನೇವ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā vinatāneva, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಪುನ್ನಾಗಾ ಗಿರಿಪುನ್ನಾಗಾ, ಪುಪ್ಫಿತಾ ಧರಣೀರುಹಾ।
‘‘Punnāgā giripunnāgā, pupphitā dharaṇīruhā;
ಸುಪುಪ್ಫಿತಗ್ಗಾ ಜೋತನ್ತಿ, ಸುಗನ್ಧೇನಾಭಿಪೂಜಯುಂ।
Supupphitaggā jotanti, sugandhenābhipūjayuṃ;
ಸಾದರಾ ವಿನತುಗ್ಗಗ್ಗಾ, ಗನ್ತುಕಾಲೋ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā vinatuggaggā, gantukālo mahāyasa.
‘‘ಅಸೋಕಾ ಕೋವಿಳಾರಾ ಚ, ಸೋಮನಸ್ಸಕರಾ ವರಾ।
‘‘Asokā koviḷārā ca, somanassakarā varā;
ಸುಗನ್ಧಾ ಕಣ್ಣಿಕಾ ಬನ್ಧಾ, ರತ್ತವಣ್ಣೇಹಿ ಭೂಸಿತಾ।
Sugandhā kaṇṇikā bandhā, rattavaṇṇehi bhūsitā;
ಸಾದರಾ ವಿನತುಗ್ಗಗ್ಗಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā vinatuggaggā, samayo te mahāyasa.
‘‘ಕಣ್ಣಿಕಾರಾ ಫುಲ್ಲಿತಾ ನಿಚ್ಚಂ, ಸೋವಣ್ಣರಂಸಿಜೋತಕಾ।
‘‘Kaṇṇikārā phullitā niccaṃ, sovaṇṇaraṃsijotakā;
ದಿಬ್ಬಗನ್ಧಾ ಪವಾಯನ್ತಿ, ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸೋಭಯಂ।
Dibbagandhā pavāyanti, disā sabbāni sobhayaṃ;
ಸಾದರಾ ವಿನತಾನೇವ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā vinatāneva, samayo te mahāyasa.
‘‘ಸುಪತ್ತಾ ಗನ್ಧಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಕೇತಕೀ ಧನುಕೇತಕೀ।
‘‘Supattā gandhasampannā, ketakī dhanuketakī;
ಸುಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವಾಯನ್ತಿ, ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾಭಿಗನ್ಧಿನೋ।
Sugandhā sampavāyanti, disā sabbābhigandhino;
ಸಾದರಾ ಪೂಜಯನ್ತಾವ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā pūjayantāva, samayo te mahāyasa.
‘‘ಮಲ್ಲಿಕಾ ಜಾತಿಸುಮನಾ, ಸುಗನ್ಧಾ ಖುದ್ದಮಲ್ಲಿಕಾ।
‘‘Mallikā jātisumanā, sugandhā khuddamallikā;
ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ ಪವಾಯನ್ತಿ, ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇ ಪಸೋಭಯಂ।
Disā sabbā pavāyanti, ubho magge pasobhayaṃ;
ಸಾದರಾ ತೇ ಪಲಮ್ಬನ್ತಿ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā te palambanti, samayo te mahāyasa.
‘‘ಸಿನ್ಧುವಾರಾ ಸೀತಗನ್ಧಾ, ಸುಗನ್ಧಾ ಮಾಲುತೇರಿತಾ।
‘‘Sindhuvārā sītagandhā, sugandhā māluteritā;
ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾಭಿಪೂಜೇನ್ತಾ, ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇ ಪಸೋಭಯಂ।
Disā sabbābhipūjentā, ubho magge pasobhayaṃ;
ಸಾದರಾ ವಿನತುಗ್ಗಗ್ಗಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā vinatuggaggā, samayo te mahāyasa.
‘‘ಸೀಹಾ ಕೇಸರಸೀಹಾ ಚ, ಚತುಪ್ಪದನಿಸೇವಿತಾ।
‘‘Sīhā kesarasīhā ca, catuppadanisevitā;
ಅಚ್ಛಮ್ಭೀತಾ ಸುರಾಪಾನೇ, ಮಿಗರಾಜಾ ಪತಾಪಿನೋ॥
Acchambhītā surāpāne, migarājā patāpino.
‘‘ಸೀಹನಾದೇನ ಪೂಜೇನ್ತಿ, ಸಾದರಾ ತೇ ಮಿಗಾಭಿಭೂ।
‘‘Sīhanādena pūjenti, sādarā te migābhibhū;
ಮಗ್ಗಮ್ಹಿ ಉಭತೋ ವೂಳ್ಹಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Maggamhi ubhato vūḷhā, samayo te mahāyasa.
‘‘ಬ್ಯಗ್ಘಾ ಸಿನ್ಧವಾ ನಕುಲಾ, ಸಾಧುರೂಪಾ ಭಯಾನಕಾ।
‘‘Byagghā sindhavā nakulā, sādhurūpā bhayānakā;
ಆಕಾಸೇ ಸಮ್ಪತನ್ತಾವ, ನಿಬ್ಭೀತಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ।
Ākāse sampatantāva, nibbhītā yena kenaci;
ತೇಹಿ ತೇ ಸಾದರಾ ನತಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Tehi te sādarā natā, samayo te mahāyasa.
‘‘ತಿಧಾ ಪಭಿನ್ನಾ ಛದ್ದನ್ತಾ, ಸುರೂಪಾ ಸುಸ್ಸರಾ ಸುಭಾ।
‘‘Tidhā pabhinnā chaddantā, surūpā sussarā subhā;
ಸತ್ತಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಙ್ಗಾ ತೇ, ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇಸು ಕೂಜಿನೋ।
Sattappatiṭṭhitaṅgā te, ubho maggesu kūjino;
ಸಾದರಾ ಹಾಸಮಾನಾವ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sādarā hāsamānāva, samayo te mahāyasa.
‘‘ಮಿಗಾ ವರಾಹಾ ಪಸದಾ, ಚಿತ್ರಾಸಾವಯವಾ ಸುಭಾ।
‘‘Migā varāhā pasadā, citrāsāvayavā subhā;
ಆರೋಹಪರಿಣಾಹೇನ, ಸುರೂಪಾ ಅಙ್ಗಸಂಯುತಾ।
Ārohapariṇāhena, surūpā aṅgasaṃyutā;
ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇ ಗಾಯಮಾನಾವ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Ubho magge gāyamānāva, samayo te mahāyasa.
‘‘ಗೋಕಣ್ಣಾ ಸರಭಾ ರುರೂ, ಆರೋಹಪರಿಣಾಹಿನೋ।
‘‘Gokaṇṇā sarabhā rurū, ārohapariṇāhino;
ಸುರೂಪಾ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಸೇವಮಾನಾವ ಅಚ್ಛರುಂ।
Surūpā aṅgasampannā, sevamānāva accharuṃ;
ಸೇವಮಾನಾ ತೇಹಿ ತದಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Sevamānā tehi tadā, samayo te mahāyasa.
‘‘ದೀಪೀ ಅಚ್ಛಾ ತರಚ್ಛಾ ಚ, ತುದರಾ ವರುಣಾ ಸದಾ।
‘‘Dīpī acchā taracchā ca, tudarā varuṇā sadā;
ತೇ ದಾನಿ ಸಿಕ್ಖಿತಾ ಸಬ್ಬೇ, ಮೇತ್ತಾಯ ತವ ತಾದಿನೋ।
Te dāni sikkhitā sabbe, mettāya tava tādino;
ತೇ ಪಚ್ಚಸೇವಕಾ ಅದ್ಧಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ॥
Te paccasevakā addhā, samayo te mahāyasa.
‘‘ಸಸಾ ಸಿಙ್ಗಾಲಾ ನಕುಲಾ, ಕಲನ್ದಕಾಳಕಾ ಬಹೂ।
‘‘Sasā siṅgālā nakulā, kalandakāḷakā bahū;
ಕಸ್ತುರಾ ಸೂರಾ ಗನ್ಧಾ ತೇ, ಕೇವಲಾ ಗಾಯಮಾನಾವ॥
Kasturā sūrā gandhā te, kevalā gāyamānāva.
ಸಮಯೋ ತೇ ಮಹಾಯಸ।
Samayo te mahāyasa;
‘‘ಮಯೂರಾ ನೀಲಗೀವಾ ತೇ, ಸುಸಿಖಾ ಸುಭಪಕ್ಖಿಕಾ।
‘‘Mayūrā nīlagīvā te, susikhā subhapakkhikā;
ಸುಪಿಞ್ಛಾ ತೇ ಸುನಾದಾ ಚ, ವೇಳುರಿಯಮಣಿಸನ್ನಿಭಾ।
Supiñchā te sunādā ca, veḷuriyamaṇisannibhā;
ನಾದಂ ಕರೋನ್ತಾ ಪೂಜೇನ್ತಿ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Nādaṃ karontā pūjenti, kālo te pitudassane.
‘‘ಸುವಣ್ಣಚಿತ್ರಹಂಸಾ ಚ, ಜವಹಂಸಾ ವಿಹಾಚರಾ।
‘‘Suvaṇṇacitrahaṃsā ca, javahaṃsā vihācarā;
ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಆಸಯಾ ಛುದ್ಧಾ, ಜಿನದಸ್ಸನಬ್ಯಾವಟಾ।
Te sabbe āsayā chuddhā, jinadassanabyāvaṭā;
ಮಧುರಸ್ಸರೇನ ಕೂಜನ್ತಿ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Madhurassarena kūjanti, kālo te pitudassane.
‘‘ಹಂಸಾ ಕೋಞ್ಚಾ ಸುನದಾ ತೇ, ಚಕ್ಕವಾಕಾ ನದೀಚರಾ।
‘‘Haṃsā koñcā sunadā te, cakkavākā nadīcarā;
ಬಕಾ ಬಲಾಕಾ ರುಚಿರಾ, ಜಲಕಾಕಾ ಸರಕುಕ್ಕುಟಾ।
Bakā balākā rucirā, jalakākā sarakukkuṭā;
ಸಾದರಾಭಿನಾದಿನೋ ಏತೇ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Sādarābhinādino ete, kālo te pitudassane.
‘‘ಚಿತ್ರಾ ಸುರೂಪಾ ಸುಸ್ಸರಾ, ಸಾಳಿಕಾ ಸುವತಣ್ಡಿಕಾ।
‘‘Citrā surūpā sussarā, sāḷikā suvataṇḍikā;
ರುಕ್ಖಗ್ಗಾ ಸಮ್ಪತನ್ತಾ ತೇ, ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇಸು ಕೂಜಿನೋ।
Rukkhaggā sampatantā te, ubho maggesu kūjino;
ತೇಸು ತೇಸು ನಿಕೂಜನ್ತಿ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Tesu tesu nikūjanti, kālo te pitudassane.
‘‘ಕೋಕಿಲಾ ಸಕಲಾ ಚಿತ್ರಾ, ಸದಾ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾ ವರಾ।
‘‘Kokilā sakalā citrā, sadā mañjussarā varā;
ವಿಮ್ಹಾಪಿತಾ ತೇ ಜನತಂ, ಸದ್ಧಿಮಿತ್ತಾದಿಕೇ ಸುರಾ।
Vimhāpitā te janataṃ, saddhimittādike surā;
ಸರೇಹಿ ಪೂಜಯನ್ತಾವ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Sarehi pūjayantāva, kālo te pitudassane.
‘‘ಭಿಙ್ಕಾ ಕುರರಾ ಸಾರಾ, ಪೂರಿತಾ ಕಾನನೇ ಸದಾ।
‘‘Bhiṅkā kurarā sārā, pūritā kānane sadā;
ನಿನ್ನಾದಯನ್ತಾ ಪವನಂ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸಮಙ್ಗಿನೋ।
Ninnādayantā pavanaṃ, aññamaññasamaṅgino;
ಗಾಯಮಾನಾ ಸರೇನೇವ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Gāyamānā sareneva, kālo te pitudassane.
‘‘ತಿತ್ತಿರಾ ಸುಸರಾ ಸಾರಾ, ಸುಸರಾ ವನಕುಕ್ಕುಟಾ।
‘‘Tittirā susarā sārā, susarā vanakukkuṭā;
ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾ ರಾಮಣೇಯ್ಯಾ, ಕಾಲೋ ತೇ ಪಿತುದಸ್ಸನೇ॥
Mañjussarā rāmaṇeyyā, kālo te pitudassane.
‘‘ಸೇತವಾಲುಕಸಞ್ಛನ್ನಾ, ಸುಪತಿತ್ಥಾ ಮನೋರಮಾ।
‘‘Setavālukasañchannā, supatitthā manoramā;
ಮಧುರೋದಕಸಮ್ಪುಣ್ಣಾ, ಸರಾ ಜೋತನ್ತಿ ತೇ ಸದಾ।
Madhurodakasampuṇṇā, sarā jotanti te sadā;
ತತ್ಥ ನ್ಹತ್ವಾ ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ॥
Tattha nhatvā pivitvā ca, samayo te ñātidassane.
‘‘ಕುಮ್ಭೀರಾಮಕರಾಕಿಣ್ಣಾ , ವಲಯಾ ಮುಞ್ಜರೋಹಿತಾ।
‘‘Kumbhīrāmakarākiṇṇā , valayā muñjarohitā;
ಮಚ್ಛಕಚ್ಛಪಬ್ಯಾವಿದ್ಧಾ, ಸರಾ ಸೀತೋದಕಾ ಸುಭಾ।
Macchakacchapabyāviddhā, sarā sītodakā subhā;
ತತ್ಥ ನ್ಹತ್ವಾ ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ॥
Tattha nhatvā pivitvā ca, samayo te ñātidassane.
‘‘ನೀಲುಪ್ಪಲಸಮಾಕಿಣ್ಣಾ, ತಥಾ ರತ್ತುಪ್ಪಲೇಹಿ ಚ।
‘‘Nīluppalasamākiṇṇā, tathā rattuppalehi ca;
ಕುಮುದುಪ್ಪಲಸಂಕಿಣ್ಣಾ, ಸರಾ ಸೋಭನ್ತಿನೇಕಧಾ।
Kumuduppalasaṃkiṇṇā, sarā sobhantinekadhā;
ತತ್ಥ ಸೀತಲಕಾ ತೋಯಾ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ॥
Tattha sītalakā toyā, samayo te ñātidassane.
‘‘ಪುಣ್ಡರೀಕೇಹಿ ಸಞ್ಛನ್ನಾ, ಪದುಮೇಹಿ ಸಮೋಹತಾ।
‘‘Puṇḍarīkehi sañchannā, padumehi samohatā;
ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇಸು ಸೋಭನ್ತಿ, ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞೋ ತಹಿಂ ತಹಿಂ।
Ubho maggesu sobhanti, pokkharañño tahiṃ tahiṃ;
ತತ್ಥೋದಕಾನಿ ನ್ಹಾಯನ್ತಿ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ॥
Tatthodakāni nhāyanti, samayo te ñātidassane.
‘‘ಸೇತಪುಲಿನಸಂಕಿಣ್ಣಾ, ಸುಪತಿತ್ಥಾ ಮನೋರಮಾ।
‘‘Setapulinasaṃkiṇṇā, supatitthā manoramā;
ಸೀತೋದಕಮಹೋಘೇಹಿ, ಸಮ್ಪುಣ್ಣಾ ತಾ ನದೀ ಸುಭಾ।
Sītodakamahoghehi, sampuṇṇā tā nadī subhā;
ಉಭೋ ಮಗ್ಗೇಹಿ ಸನ್ದನ್ತಿ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ॥
Ubho maggehi sandanti, samayo te ñātidassane.
‘‘ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಉಭತೋಪಸ್ಸೇ, ಗಾಮನಿಗಮಸಮಾಕುಲಾ।
‘‘Maggassa ubhatopasse, gāmanigamasamākulā;
ಸದ್ಧಾ ಪಸನ್ನಾ ಜನತಾ, ರತನತ್ತಯಮಾಮಕಾ।
Saddhā pasannā janatā, ratanattayamāmakā;
ತೇಸಂ ಸಮ್ಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ॥
Tesaṃ sampuṇṇasaṅkappo, samayo te ñātidassane.
‘‘ತೇಸು ತೇಸು ಪದೇಸೇಸು, ದೇವಾ ಮಾನುಸ್ಸಕಾ ಉಭೋ।
‘‘Tesu tesu padesesu, devā mānussakā ubho;
ಗನ್ಧಮಾಲಾಭಿಪೂಜೇನ್ತಿ, ಸಮಯೋ ತೇ ಞಾತಿದಸ್ಸನೇ’’ತಿ॥
Gandhamālābhipūjenti, samayo te ñātidassane’’ti.
ಏವಂ ಥೇರೋ ಸಟ್ಠಿಮತ್ತಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಸತ್ಥು ಗಮನವಣ್ಣಂ ಸಂವಣ್ಣೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ‘‘ಕಾಳುದಾಯೀ ಮಮ ಗಮನಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ಪೂರೇಸ್ಸಾಮಿಸ್ಸ ಸಙ್ಕಪ್ಪ’’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ಗಮನೇ ಬಹೂನಂ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮಂ ದಿಸ್ವಾ ವೀಸತಿಸಹಸ್ಸಖೀಣಾಸವಪರಿವುತೋ ರಾಜಗಹತೋ ಅತುರಿತಚಾರಿಕಾವಸೇನ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಫಲಾಫಲೇ ಅನುಭವನ್ತೋ ದ್ವಿಪದಚತುಪ್ಪದಾದಿಸಮೂಹಾನಂ ಸೇವನಪೂಜಾಯ ಪೂಜಿಯಮಾನೋ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಸುಗನ್ಧಪುಪ್ಫಗನ್ಧೇಹಿ ಗನ್ಧಿಯಮಾನೋ ಗಾಮನಿಗಮವಾಸೀನಂ ಸಙ್ಗಹಂ ಕುರುಮಾನೋ ಕಪಿಲವತ್ಥುಗಾಮಿಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿ। ಥೇರೋ ಇದ್ಧಿಯಾ ಕಪಿಲವತ್ಥುಂ ಗನ್ತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಪುರತೋ ಆಕಾಸೇ ಠಿತೋ ಅದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬಂ ವೇಸಂ ದಿಸ್ವಾ, ರಞ್ಞಾ – ‘‘ಕೋಸಿ ತ್ವ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ ‘‘ಸಚೇ ಅಮಚ್ಚಪುತ್ತಂ ತಯಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪೇಸಿತಂ ನ ಜಾನಾಸಿ, ಏವಂ ಜಾನಾಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತೋ –
Evaṃ thero saṭṭhimattāhi gāthāhi satthu gamanavaṇṇaṃ saṃvaṇṇesi. Atha kho bhagavā ‘‘kāḷudāyī mama gamanaṃ pattheti, pūressāmissa saṅkappa’’nti tattha gamane bahūnaṃ visesādhigamaṃ disvā vīsatisahassakhīṇāsavaparivuto rājagahato aturitacārikāvasena vuttappakāraphalāphale anubhavanto dvipadacatuppadādisamūhānaṃ sevanapūjāya pūjiyamāno vuttappakārasugandhapupphagandhehi gandhiyamāno gāmanigamavāsīnaṃ saṅgahaṃ kurumāno kapilavatthugāmimaggaṃ paṭipajji. Thero iddhiyā kapilavatthuṃ gantvā rañño purato ākāse ṭhito adiṭṭhapubbaṃ vesaṃ disvā, raññā – ‘‘kosi tva’’nti pucchito ‘‘sace amaccaputtaṃ tayā bhagavato santike pesitaṃ na jānāsi, evaṃ jānāhī’’ti vadanto –
‘‘ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪುತ್ತೋಮ್ಹಿ ಅಸಯ್ಹಸಾಹಿನೋ, ಅಙ್ಗೀರಸಸ್ಸಪ್ಪಟಿಮಸ್ಸ ತಾದಿನೋ।
‘‘Buddhassa puttomhi asayhasāhino, aṅgīrasassappaṭimassa tādino;
ಪಿತುಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ ತುವಂಸಿ ಸಕ್ಕ, ಧಮ್ಮೇನ ಮೇ ಗೋತಮ ಅಯ್ಯಕೋಸೀ’’ತಿ॥ (ಥೇರಗಾ॰ ೫೩೬) – ಗಾಥಮಾಹ।
Pitupitā mayhaṃ tuvaṃsi sakka, dhammena me gotama ayyakosī’’ti. (theragā. 536) – gāthamāha;
ತತ್ಥ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪುತ್ತೋಮ್ಹೀತಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞುಬುದ್ಧಸ್ಸ ಉರೇ ವಾಯಾಮಜನಿತಾಹಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಹಿ ಜಾತತಾಯ ಓರಸಪುತ್ತೋ ಅಮ್ಹಿ। ಅಸಯ್ಹಸಾಹಿನೋತಿ ಅಭಿಸಮ್ಬೋಧಿತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಹಾಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಹಿತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತ್ತಾ ಅಸಯ್ಹಸ್ಸ ಸಕಲಬೋಧಿಸಮ್ಭಾರಸ್ಸ, ಮಹಾಕರುಣಾಕರಸ್ಸ ಚ ಸಹನತೋ ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಹಿತುಂ ಅಭಿಭವಿತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತ್ತಾ ಅಸಯ್ಹಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಮಾರಾನಂ ಸಹನತೋ ಅಭಿಭವನತೋ ಆಸಯಾನುಸಯಚರಿತಾಧಿಮುತ್ತಿಆದಿವಿಭಾಗಾವಬೋಧೇನ ಯಥಾರಹಂ ವೇನೇಯ್ಯಾನಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕಪರಮತ್ಥೇಹಿ ಅನುಸಾಸನೀಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅಸಯ್ಹಸ್ಸ ಬುದ್ಧಕಿಚ್ಚಸ್ಸ ಸಹನತೋ ತತ್ಥ ವಾ ಸಾಧುಕಾರೀಭಾವತೋ ಅಸಯ್ಹಸಾಹಿನೋ। ಅಙ್ಗೀರಸಸ್ಸಾತಿ ಅಙ್ಗೀಕತಸೀಲಾದಿಸಮ್ಪತ್ತಿಕಸ್ಸ। ‘‘ಅಙ್ಗಮಙ್ಗೇಹಿ ನಿಚ್ಛರಣಕಓಭಾಸಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅಪರೇ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಸಿದ್ಧತ್ಥೋತಿ ಇಮಾನಿ ದ್ವೇ ನಾಮಾನಿ ಪಿತರಾಯೇವ ಗಹಿತಾನೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಅಪ್ಪಟಿಮಸ್ಸಾತಿ ಅನುಪಮಸ್ಸ ಇಟ್ಠಾದೀಸು ತಾದಿಲಖಣಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ತಾದಿನೋ। ಪಿತುಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ ತುವಂಸೀತಿ ಅರಿಯಜಾತಿವಸೇನ ಮಯ್ಹಂ ಪಿತು ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಲೋಕವೋಹಾರವಸೇನ ತ್ವಂ ಪಿತಾ ಅಸಿ। ಸಕ್ಕಾತಿ ವಂಸೇನ ರಾಜಾನಂ ಆಲಪತಿ। ಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಸಭಾವೇನ ಅರಿಯಜಾತಿಲೋಕಿಯಜಾತೀಹಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಜಾತೀನಂ ಸಭಾವಸಮೋಧಾನೇನ। ಗೋತಮಾತಿ ಗೋತ್ತೇನ ರಾಜಾನಂ ಆಲಪತಿ। ಅಯ್ಯಕೋಸೀತಿ ಪಿತಾಮಹೋ ಅಹೋಸಿ। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪುತ್ತೋಮ್ಹೀ’’ತಿಆದಿಂ ವದನ್ತೋ ಥೇರೋ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ।
Tattha buddhassa puttomhīti sabbaññubuddhassa ure vāyāmajanitāhi dhammadesanāhi jātatāya orasaputto amhi. Asayhasāhinoti abhisambodhito pubbe ṭhapetvā mahābodhisattaṃ aññehi sahituṃ asakkuṇeyyattā asayhassa sakalabodhisambhārassa, mahākaruṇākarassa ca sahanato tato parampi aññehi sahituṃ abhibhavituṃ asakkuṇeyyattā asayhānaṃ pañcannaṃ mārānaṃ sahanato abhibhavanato āsayānusayacaritādhimuttiādivibhāgāvabodhena yathārahaṃ veneyyānaṃ diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi anusāsanīsaṅkhātassa aññehi asayhassa buddhakiccassa sahanato tattha vā sādhukārībhāvato asayhasāhino. Aṅgīrasassāti aṅgīkatasīlādisampattikassa. ‘‘Aṅgamaṅgehi niccharaṇakaobhāsassā’’ti apare. Keci pana ‘‘aṅgīraso siddhatthoti imāni dve nāmāni pitarāyeva gahitānī’’ti vadanti. Appaṭimassāti anupamassa iṭṭhādīsu tādilakhaṇasampattiyā tādino. Pitupitā mayhaṃ tuvaṃsīti ariyajātivasena mayhaṃ pitu sammāsambuddhassa lokavohāravasena tvaṃ pitā asi. Sakkāti vaṃsena rājānaṃ ālapati. Dhammenāti sabhāvena ariyajātilokiyajātīhi dvinnaṃ jātīnaṃ sabhāvasamodhānena. Gotamāti gottena rājānaṃ ālapati. Ayyakosīti pitāmaho ahosi. Ettha ca ‘‘buddhassa puttomhī’’tiādiṃ vadanto thero aññaṃ byākāsi.
ಏವಂ ಪನ ಅತ್ತಾನಂ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಹಟ್ಠತುಟ್ಠೇನ ರಞ್ಞಾ ಮಹಾರಹೇ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಯಾದಿತಸ್ಸ ನಾನಗ್ಗರಸಭೋಜನಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಪತ್ತೇ ದಿನ್ನೇ ಗಮನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ‘‘ಕಸ್ಮಾ ಗನ್ತುಕಾಮತ್ಥ, ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ, ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ। ಕಹಂ ಪನ ಸತ್ಥಾತಿ? ವೀಸತಿಸಹಸ್ಸಭಿಕ್ಖುಪರಿವಾರೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ। ತುಮ್ಹೇ ಇಮಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಥ, ಅಞ್ಞಂ ಭಗವತೋ ಹರಥ। ಯಾವ ಚ ಮಮ ಪುತ್ತೋ ಇಮಂ ನಗರಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಾವಸ್ಸ ಇತೋಯೇವ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಹರಥಾತಿ। ಥೇರೋ ಭತ್ತಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಚ ಪರಿಸಾಯ ಚ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಆಗಮನತೋ ಪುರೇತರಮೇವ ರಾಜನಿವೇಸನಂ ರತನತ್ತಯಗುಣೇಸು ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಸ್ಸನ್ತಾನಂಯೇವ ಸತ್ಥು ಆಹರಿತಬ್ಬಭತ್ತಪುಣ್ಣಂ ಪತ್ತಂ ಆಕಾಸೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ವೇಹಾಸಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಉಪನೇತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಹತ್ಥೇ ಠಪೇಸಿ। ಸತ್ಥಾಪಿ ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿ। ಏವಂ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಂ ಮಗ್ಗಂ ದಿವಸೇ ದಿವಸೇ ಯೋಜನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ರಾಜಗೇಹತೋ ಭತ್ತಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಅದಾಸಿ। ಭಗವಾ ಕಮೇನ ಕಪಿಲವತ್ಥುನಗರಂ ಪತ್ವಾ ಪುನದಿವಸೇ ರಾಜವೀಥಿಯಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರತಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸುದ್ಧೋದನಮಹಾರಾಜಾ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ, ‘‘ಮಾ ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞಿ, ನಯಿದಂ ರಾಜವಂಸಪ್ಪವೇಣೀ’’ತಿ। ‘‘ಅಯಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ, ಮಹಾರಾಜ, ವಂಸೋ, ಈದಿಸೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪನ ಬುದ್ಧವಂಸೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ –
Evaṃ pana attānaṃ jānāpetvā haṭṭhatuṭṭhena raññā mahārahe pallaṅke nisīdāpetvā attano paṭiyāditassa nānaggarasabhojanassa pattaṃ pūretvā patte dinne gamanākāraṃ dassesi. ‘‘Kasmā gantukāmattha, bhuñjathā’’ti vutte, satthu santikaṃ gantvā bhuñjissāmīti. Kahaṃ pana satthāti? Vīsatisahassabhikkhuparivāro tumhākaṃ dassanatthāya maggaṃ paṭipannoti. Tumhe imaṃ piṇḍapātaṃ bhuñjatha, aññaṃ bhagavato haratha. Yāva ca mama putto imaṃ nagaraṃ pāpuṇāti, tāvassa itoyeva piṇḍapātaṃ harathāti. Thero bhattakiccaṃ katvā rañño ca parisāya ca dhammaṃ desetvā satthu āgamanato puretarameva rājanivesanaṃ ratanattayaguṇesu abhippasannaṃ karonto sabbesaṃ passantānaṃyeva satthu āharitabbabhattapuṇṇaṃ pattaṃ ākāse vissajjetvā sayampi vehāsaṃ abbhuggantvā piṇḍapātaṃ upanetvā satthu hatthe ṭhapesi. Satthāpi taṃ piṇḍapātaṃ paribhuñji. Evaṃ saṭṭhiyojanaṃ maggaṃ divase divase yojanaṃ gacchantassa bhagavato rājagehato bhattaṃ āharitvā adāsi. Bhagavā kamena kapilavatthunagaraṃ patvā punadivase rājavīthiyaṃ piṇḍāya carati. Taṃ sutvā suddhodanamahārājā tattha gantvā, ‘‘mā evaṃ kattabbaṃ maññi, nayidaṃ rājavaṃsappaveṇī’’ti. ‘‘Ayaṃ tumhākaṃ, mahārāja, vaṃso, īdiso amhākaṃ pana buddhavaṃso’’ti vatvā –
‘‘ಉತ್ತಿಟ್ಠೇ ನಪ್ಪಮಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಧಮ್ಮಂ ಸುಚರಿತಂ ಚರೇ।
‘‘Uttiṭṭhe nappamajjeyya, dhammaṃ sucaritaṃ care;
ಧಮ್ಮಚಾರೀ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ॥
Dhammacārī sukhaṃ seti, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘ಧಮ್ಮಂ ಚರೇ ಸುಚರಿತಂ, ನ ನಂ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರೇ।
‘‘Dhammaṃ care sucaritaṃ, na naṃ duccaritaṃ care;
ಧಮ್ಮಚಾರೀ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚಾ’’ತಿ॥ (ಧ॰ ಪ॰ ೧೬೮-೧೬೯) –
Dhammacārī sukhaṃ seti, asmiṃ loke paramhi cā’’ti. (dha. pa. 168-169) –
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ರಾಜಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿ। ತತೋ ರಾಜಾ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಸಕಮನ್ದಿರೇ ಭೋಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪವಾರೇತ್ವಾ ಭೋಜನಾವಸಾನೇ ಧಮ್ಮಪಾಲಜಾತಕಂ (ಜಾ॰ ೧.೧೦.೯೨ ಆದಯೋ) ಸುತ್ವಾ ಸಪರಿಸೋ ಅನಾಗಾಮಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿ। ಅಪರಭಾಗೇ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ನಿಪನ್ನೋವ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ।
Dhammaṃ desesi. Rājā sotāpattiphale patiṭṭhahi. Tato rājā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā sakamandire bhojetvā sampavāretvā bhojanāvasāne dhammapālajātakaṃ (jā. 1.10.92 ādayo) sutvā sapariso anāgāmiphale patiṭṭhahi. Aparabhāge setacchattassa heṭṭhā nipannova arahattaṃ patvā parinibbāyi.
ತತೋ ಭಗವಾ ರಾಹುಲಮಾತುಯಾ ಬಿಮ್ಬಾದೇವಿಯಾ ಪಾಸಾದಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಸೋಕಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಚನ್ದಕಿನ್ನರೀಜಾತಕದೇಸನಾಯ (ಜಾ॰ ೧.೧೪.೧೮ ಆದಯೋ) ಪಸಾದಂ ಜನೇತ್ವಾ ನಿಗ್ರೋಧಾರಾಮಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಅಥ ಬಿಮ್ಬಾದೇವೀ ಪುತ್ತಂ ರಾಹುಲಕುಮಾರಂ ಆಹ – ‘‘ಗಚ್ಛ, ತವ ಪಿತು ಸನ್ತಕಂ ಧನಂ ಯಾಚಾಹೀ’’ತಿ। ಕುಮಾರೋ ‘‘ದಾಯಜ್ಜಂ , ಮೇ ಸಮಣ, ದೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅನುಬನ್ಧಿತ್ವಾ, ‘‘ಸುಖಾ, ತೇ ಸಮಣ, ಛಾಯಾ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ। ತಂ ಭಗವಾ ನಿಗ್ರೋಧಾರಾಮಂ ನೇತ್ವಾ ‘‘ಲೋಕುತರದಾಯಜ್ಜಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಸಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ಅರಿಯಗಣಮಜ್ಝೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಮ ಸಾವಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕುಲಪ್ಪಸಾದಕಾನಂ ಯದಿದಂ ಕಾಳುದಾಯೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧.೨೧೯, ೨೨೫) ಥೇರಂ ಏತದಗ್ಗೇ ಠಪೇಸಿ।
Tato bhagavā rāhulamātuyā bimbādeviyā pāsādaṃ gantvā tassā dhammaṃ desetvā sokaṃ vinodetvā candakinnarījātakadesanāya (jā. 1.14.18 ādayo) pasādaṃ janetvā nigrodhārāmaṃ agamāsi. Atha bimbādevī puttaṃ rāhulakumāraṃ āha – ‘‘gaccha, tava pitu santakaṃ dhanaṃ yācāhī’’ti. Kumāro ‘‘dāyajjaṃ , me samaṇa, dehī’’ti vatvā bhagavantaṃ anubandhitvā, ‘‘sukhā, te samaṇa, chāyā’’ti vadanto gacchati. Taṃ bhagavā nigrodhārāmaṃ netvā ‘‘lokutaradāyajjaṃ gaṇhāhī’’ti vatvā pabbājesi. Atha bhagavā ariyagaṇamajjhe nisinno ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ kulappasādakānaṃ yadidaṃ kāḷudāyī’’ti (a. ni. 1.219, 225) theraṃ etadagge ṭhapesi.
೧೬೫. ಥೇರೋ ಪತ್ತಏತದಗ್ಗಟ್ಠಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಪುಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ಸರಿತ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಜಾತೋ ಪುಬ್ಬಚರಿತಾಪದಾನಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರೋ ನಾಮ ಜಿನೋತಿಆದಿಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ। ತತ್ಥ ಅನುತ್ತಾನಪದಮೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ।
165. Thero pattaetadaggaṭṭhāno attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro nāma jinotiādigāthāyo abhāsi. Tattha anuttānapadameva vaṇṇayissāma.
೧೬೬. ಗುಣಾಗುಣವಿದೂತಿ ಗುಣಞ್ಚ ಅಗುಣಞ್ಚ ಗುಣಾಗುಣಂ, ವಣ್ಣಾವಣ್ಣಂ, ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ವಾ ತಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಗುಣಾಗುಣವಿದೂ। ಕತಞ್ಞೂತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕತಗುಣಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಕತಞ್ಞೂ, ಏಕದಿವಸಮ್ಪಿ ಭತ್ತದಾನಾದಿನಾ ಕತೂಪಕಾರಸ್ಸ ರಜ್ಜಮ್ಪಿ ದಾತುಂ ಸಮತ್ಥತ್ತಾ ಕತಞ್ಞೂ। ಕತವೇದೀತಿ ಕತಂ ವಿನ್ದತಿ ಅನುಭವತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತೀತಿ ಕತವೇದೀ। ತಿತ್ಥೇ ಯೋಜೇತಿ ಪಾಣಿನೇತಿ ಸಬ್ಬಸತ್ತೇ ನಿಬ್ಬಾನಪವೇಸನುಪಾಯೇ ಕುಸಲಪಥೇ ಮಗ್ಗೇ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ಯೋಜೇತಿ ಸಮ್ಪಯೋಜೇತಿ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ। ಗಮನವಣ್ಣನಗಾಥಾನಮತ್ಥೋ ಥೇರಗಾಥಾಯಂ ವುತ್ತೋಯೇವಾತಿ।
166.Guṇāguṇavidūti guṇañca aguṇañca guṇāguṇaṃ, vaṇṇāvaṇṇaṃ, kusalākusalaṃ vā taṃ jānātīti guṇāguṇavidū. Kataññūti aññehi kataguṇaṃ jānātīti kataññū, ekadivasampi bhattadānādinā katūpakārassa rajjampi dātuṃ samatthattā kataññū. Katavedīti kataṃ vindati anubhavati sampaṭicchatīti katavedī. Titthe yojeti pāṇineti sabbasatte nibbānapavesanupāye kusalapathe magge dhammadesanāya yojeti sampayojeti patiṭṭhāpetīti attho. Sesaṃ uttānatthameva. Gamanavaṇṇanagāthānamattho theragāthāyaṃ vuttoyevāti.
ಕಾಳುದಾಯಿತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Kāḷudāyittheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi / ೬. ಕಾಳುದಾಯಿತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ • 6. Kāḷudāyittheraapadānaṃ