Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౮. కల్యాణమిత్తసుత్తం
8. Kalyāṇamittasuttaṃ
౧౨౯. సావత్థినిదానం. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో రాజా పసేనది కోసలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇధ మయ్హం , భన్తే, రహోగతస్స పటిసల్లీనస్స ఏవం చేతసో పరివితక్కో ఉదపాది – ‘స్వాక్ఖాతో భగవతా ధమ్మో, సో చ ఖో కల్యాణమిత్తస్స కల్యాణసహాయస్స కల్యాణసమ్పవఙ్కస్స, నో పాపమిత్తస్స నో పాపసహాయస్స నో పాపసమ్పవఙ్కస్సా’’’తి.
129. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ , bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo, so ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassā’’’ti.
‘‘ఏవమేతం, మహారాజ, ఏవమేతం, మహారాజ! స్వాక్ఖాతో , మహారాజ, మయా ధమ్మో. సో చ ఖో కల్యాణమిత్తస్స కల్యాణసహాయస్స కల్యాణసమ్పవఙ్కస్స, నో పాపమిత్తస్స నో పాపసహాయస్స నో పాపసమ్పవఙ్కస్సాతి.
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Svākkhāto , mahārāja, mayā dhammo. So ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassāti.
‘‘ఏకమిదాహం, మహారాజ, సమయం సక్కేసు విహరామి నగరకం నామ సక్యానం నిగమో. అథ ఖో, మహారాజ, ఆనన్దో భిక్ఖు యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో, మహారాజ, ఆనన్దో భిక్ఖు మం ఏతదవోచ – ‘ఉపడ్ఢమిదం, భన్తే, బ్రహ్మచరియస్స – యదిదం కల్యాణమిత్తతా కల్యాణసహాయతా కల్యాణసమ్పవఙ్కతా’’’తి.
‘‘Ekamidāhaṃ, mahārāja, samayaṃ sakkesu viharāmi nagarakaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho, mahārāja, ānando bhikkhu yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, mahārāja, ānando bhikkhu maṃ etadavoca – ‘upaḍḍhamidaṃ, bhante, brahmacariyassa – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’’ti.
‘‘ఏవం వుత్తాహం, మహారాజ, ఆనన్దం భిక్ఖుం ఏతదవోచం – ‘మా హేవం, ఆనన్ద, మా హేవం, ఆనన్ద! సకలమేవ హిదం, ఆనన్ద, బ్రహ్మచరియం – యదిదం కల్యాణమిత్తతా కల్యాణసహాయతా కల్యాణసమ్పవఙ్కతా. కల్యాణమిత్తస్సేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖునో పాటికఙ్ఖం కల్యాణసహాయస్స కల్యాణసమ్పవఙ్కస్స అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం భావేస్సతి అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం బహులీకరిస్సతి’’’.
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, mahārāja, ānandaṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – ‘mā hevaṃ, ānanda, mā hevaṃ, ānanda! Sakalameva hidaṃ, ānanda, brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā. Kalyāṇamittassetaṃ, ānanda, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati’’’.
‘‘కథఞ్చ, ఆనన్ద, భిక్ఖు కల్యాణమిత్తో కల్యాణసహాయో కల్యాణసమ్పవఙ్కో అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం భావేతి, అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం బహులీకరోతి? ఇధానన్ద, భిక్ఖు సమ్మాదిట్ఠిం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం, సమ్మాసఙ్కప్పం భావేతి…పే॰… సమ్మావాచం భావేతి…పే॰… సమ్మాకమ్మన్తం భావేతి…పే॰… సమ్మాఆజీవం భావేతి…పే॰… సమ్మావాయామం భావేతి…పే॰… సమ్మాసతిం భావేతి…పే॰… సమ్మాసమాధిం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, భిక్ఖు కల్యాణమిత్తో కల్యాణసహాయో కల్యాణసమ్పవఙ్కో అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం భావేతి, అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం బహులీకరోతి. తదమినాపేతం, ఆనన్ద, పరియాయేన వేదితబ్బం యథా సకలమేవిదం బ్రహ్మచరియం – యదిదం కల్యాణమిత్తతా కల్యాణసహాయతా కల్యాణసమ్పవఙ్కతా’’తి.
‘‘Kathañca, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti? Idhānanda, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, sammāsaṅkappaṃ bhāveti…pe… sammāvācaṃ bhāveti…pe… sammākammantaṃ bhāveti…pe… sammāājīvaṃ bhāveti…pe… sammāvāyāmaṃ bhāveti…pe… sammāsatiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti. Tadamināpetaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
‘‘మమఞ్హి, ఆనన్ద, కల్యాణమిత్తం ఆగమ్మ జాతిధమ్మా సత్తా జాతియా పరిముచ్చన్తి, జరాధమ్మా సత్తా జరాయ పరిముచ్చన్తి, బ్యాధిధమ్మా సత్తా బ్యాధితో పరిముచ్చన్తి, మరణధమ్మా సత్తా మరణేన పరిముచ్చన్తి, సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసధమ్మా సత్తా సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసేహి పరిముచ్చన్తి. ఇమినా ఖో ఏతం, ఆనన్ద, పరియాయేన వేదితబ్బం యథా సకలమేవిదం బ్రహ్మచరియం – యదిదం కల్యాణమిత్తతా కల్యాణసహాయతా కల్యాణసమ్పవఙ్కతా’’తి.
‘‘Mamañhi, ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, byādhidhammā sattā byādhito parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti. Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
‘‘తస్మాతిహ తే, మహారాజ, ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ‘కల్యాణమిత్తో భవిస్సామి కల్యాణసహాయో కల్యాణసమ్పవఙ్కో’తి. ఏవఞ్హి తే , మహారాజ, సిక్ఖితబ్బం.
‘‘Tasmātiha te, mahārāja, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘kalyāṇamitto bhavissāmi kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko’ti. Evañhi te , mahārāja, sikkhitabbaṃ.
‘‘కల్యాణమిత్తస్స తే, మహారాజ, కల్యాణసహాయస్స కల్యాణసమ్పవఙ్కస్స అయం ఏకో ధమ్మో ఉపనిస్సాయ విహాతబ్బో – అప్పమాదో కుసలేసు ధమ్మేసు.
‘‘Kalyāṇamittassa te, mahārāja, kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ayaṃ eko dhammo upanissāya vihātabbo – appamādo kusalesu dhammesu.
‘‘అప్పమత్తస్స తే, మహారాజ, విహరతో అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ, ఇత్థాగారస్స అనుయన్తస్స ఏవం భవిస్సతి – ‘రాజా ఖో అప్పమత్తో విహరతి, అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ. హన్ద, మయమ్పి అప్పమత్తా విహరామ, అప్పమాదం ఉపనిస్సాయా’’’తి.
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, itthāgārassa anuyantassa evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘అప్పమత్తస్స తే, మహారాజ, విహరతో అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ, ఖత్తియానమ్పి అనుయన్తానం ఏవం భవిస్సతి – ‘రాజా ఖో అప్పమత్తో విహరతి అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ. హన్ద, మయమ్పి అప్పమత్తా విహరామ, అప్పమాదం ఉపనిస్సాయా’’’తి.
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, khattiyānampi anuyantānaṃ evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘అప్పమత్తస్స తే, మహారాజ, విహరతో అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ, బలకాయస్సపి ఏవం భవిస్సతి – ‘రాజా ఖో అప్పమత్తో విహరతి అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ. హన్ద, మయమ్పి అప్పమత్తా విహరామ, అప్పమాదం ఉపనిస్సాయా’’’తి.
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, balakāyassapi evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘అప్పమత్తస్స తే, మహారాజ, విహరతో అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ, నేగమజానపదస్సపి ఏవం భవిస్సతి – ‘రాజా ఖో అప్పమత్తో విహరతి, అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ. హన్ద, మయమ్పి అప్పమత్తా విహరామ, అప్పమాదం ఉపనిస్సాయా’’’తి?
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, negamajānapadassapi evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti?
‘‘అప్పమత్తస్స తే, మహారాజ, విహరతో అప్పమాదం ఉపనిస్సాయ, అత్తాపి గుత్తో రక్ఖితో భవిస్సతి – ఇత్థాగారమ్పి గుత్తం రక్ఖితం భవిస్సతి, కోసకోట్ఠాగారమ్పి గుత్తం రక్ఖితం భవిస్సతీ’’తి. ఇదమవోచ…పే॰…
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, attāpi gutto rakkhito bhavissati – itthāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissati, kosakoṭṭhāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissatī’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘భోగే పత్థయమానేన, ఉళారే అపరాపరే;
‘‘Bhoge patthayamānena, uḷāre aparāpare;
అప్పమాదం పసంసన్తి, పుఞ్ఞకిరియాసు పణ్డితా.
Appamādaṃ pasaṃsanti, puññakiriyāsu paṇḍitā.
‘‘అప్పమత్తో ఉభో అత్థే, అధిగ్గణ్హాతి పణ్డితో;
‘‘Appamatto ubho atthe, adhiggaṇhāti paṇḍito;
దిట్ఠే ధమ్మే చ యో అత్థో, యో చత్థో సమ్పరాయికో;
Diṭṭhe dhamme ca yo attho, yo cattho samparāyiko;
అత్థాభిసమయా ధీరో, పణ్డితోతి పవుచ్చతీ’’తి.
Atthābhisamayā dhīro, paṇḍitoti pavuccatī’’ti.
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. కల్యాణమిత్తసుత్తవణ్ణనా • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౮. కల్యాణమిత్తసుత్తవణ్ణనా • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā