Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ൮. കല്യാണമിത്തതാദിവഗ്ഗവണ്ണനാ

    8. Kalyāṇamittatādivaggavaṇṇanā

    ൭൧. അട്ഠമസ്സ പഠമേ കല്യാണമിത്തതാതി കല്യാണാ മിത്താ അസ്സാതി കല്യാണമിത്തോ, തസ്സ ഭാവോ കല്യാണമിത്തതാ. സേസം വുത്തപടിപക്ഖനയേന വേദിതബ്ബം.

    71. Aṭṭhamassa paṭhame kalyāṇamittatāti kalyāṇā mittā assāti kalyāṇamitto, tassa bhāvo kalyāṇamittatā. Sesaṃ vuttapaṭipakkhanayena veditabbaṃ.

    ൭൨-൭൩. ദുതിയേ അനുയോഗോതി യോഗോ പയോഗോ. അനനുയോഗോതി അയോഗോ അപ്പയോഗോ. അനുയോഗാതി അനുയോഗേന. അനനുയോഗാതി അനനുയോഗേന. കുസലാനം ധമ്മാനന്തി ചതുഭൂമകകുസലധമ്മാനം. തതിയം ഉത്താനത്ഥമേവ.

    72-73. Dutiye anuyogoti yogo payogo. Ananuyogoti ayogo appayogo. Anuyogāti anuyogena. Ananuyogāti ananuyogena. Kusalānaṃ dhammānanti catubhūmakakusaladhammānaṃ. Tatiyaṃ uttānatthameva.

    ൭൪. ചതുത്ഥേ ബോജ്ഝങ്ഗാതി ബുജ്ഝനകസത്തസ്സ അങ്ഗഭൂതാ സത്ത ധമ്മാ. യായ വാ ധമ്മസാമഗ്ഗിയാ സോ ബുജ്ഝതി, സമ്മോഹനിദ്ദാതോ വാ വുട്ഠാതി, ചതുസച്ചധമ്മം വാ സച്ഛികരോതി. തസ്സാ ബോധിയാ അങ്ഗഭൂതാതിപി ബോജ്ഝങ്ഗാ. ‘‘ബോജ്ഝങ്ഗാതി കേനട്ഠേന ബോജ്ഝങ്ഗാ? ബുജ്ഝന്തീതി ബോജ്ഝങ്ഗാ, അനുബുജ്ഝന്തീതി ബോജ്ഝങ്ഗാ, പടിബുജ്ഝന്തീതി ബോജ്ഝങ്ഗാ, സമ്ബുജ്ഝന്തീതി ബോജ്ഝങ്ഗാ, ബോധായ സംവത്തന്തീതി ബോജ്ഝങ്ഗാ’’തി (പടി॰ മ॰ ൨.൧൭). ഏവം പനേതം പദം വിഭത്തമേവ.

    74. Catutthe bojjhaṅgāti bujjhanakasattassa aṅgabhūtā satta dhammā. Yāya vā dhammasāmaggiyā so bujjhati, sammohaniddāto vā vuṭṭhāti, catusaccadhammaṃ vā sacchikaroti. Tassā bodhiyā aṅgabhūtātipi bojjhaṅgā. ‘‘Bojjhaṅgāti kenaṭṭhena bojjhaṅgā? Bujjhantīti bojjhaṅgā, anubujjhantīti bojjhaṅgā, paṭibujjhantīti bojjhaṅgā, sambujjhantīti bojjhaṅgā, bodhāya saṃvattantīti bojjhaṅgā’’ti (paṭi. ma. 2.17). Evaṃ panetaṃ padaṃ vibhattameva.

    ൭൫. പഞ്ചമേ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛന്തീതി ഇമിനാ പദേന ബോജ്ഝങ്ഗാനം യാഥാവസരസഭൂമി നാമ കഥിതാ . സാ പനേസാ ചതുബ്ബിധാ ഹോതി – വിപസ്സനാ, വിപസ്സനാപാദകജ്ഝാനം, മഗ്ഗോ, ഫലന്തി. തത്ഥ വിപസ്സനായ ഉപ്പജ്ജനകാലേ ബോജ്ഝങ്ഗാ കാമാവചരാ ഹോന്തി, വിപസ്സനാപാദകജ്ഝാനമ്ഹി ഉപ്പജ്ജനകാലേ രൂപാവചരഅരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലേസു ഉപ്പജ്ജനകാലേ ലോകുത്തരാ. ഇതി ഇമസ്മിം സുത്തേ ബോജ്ഝങ്ഗാ ചതുഭൂമകാ കഥിതാ.

    75. Pañcame bhāvanāpāripūriṃ gacchantīti iminā padena bojjhaṅgānaṃ yāthāvasarasabhūmi nāma kathitā . Sā panesā catubbidhā hoti – vipassanā, vipassanāpādakajjhānaṃ, maggo, phalanti. Tattha vipassanāya uppajjanakāle bojjhaṅgā kāmāvacarā honti, vipassanāpādakajjhānamhi uppajjanakāle rūpāvacaraarūpāvacarā, maggaphalesu uppajjanakāle lokuttarā. Iti imasmiṃ sutte bojjhaṅgā catubhūmakā kathitā.

    ൭൬. ഛട്ഠസ്സ അട്ഠുപ്പത്തികോ നിക്ഖേപോ. അട്ഠുപ്പത്തിയം ഹേതം നിക്ഖിത്തം, സമ്ബഹുലാ കിര ഭിക്ഖൂ ധമ്മസഭായം സന്നിസിന്നാ. തേസം അന്തരേ ബന്ധുലമല്ലസേനാപതിം ആരബ്ഭ അയം കഥാ ഉദപാദി, ‘‘ആവുസോ, അസുകം നാമ കുലം പുബ്ബേ ബഹുഞാതികം അഹോസി ബഹുപക്ഖം, ഇദാനി അപ്പഞാതികം അപ്പപക്ഖം ജാത’’ന്തി. അഥ ഭഗവാ തേസം ചിത്താചാരം ഞത്വാ ‘‘മയി ഗതേ മഹതീ ദേസനാ ഭവിസ്സതീ’’തി ഞത്വാ ഗന്ധകുടിതോ നിക്ഖമ്മ ധമ്മസഭായം പഞ്ഞത്തവരബുദ്ധാസനേ നിസീദിത്വാ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി ആഹ. ഭഗവാ അഞ്ഞാ ഗാമനിഗമാദികഥാ നത്ഥി, അസുകം നാമ കുലം പുബ്ബേ ബഹുഞാതികം അഹോസി ബഹുപക്ഖം, ഇദാനി അപ്പഞാതികം അപ്പപക്ഖം ജാതന്തി വദന്താ നിസിന്നമ്ഹാതി. സത്ഥാ ഇമിസ്സാ അട്ഠുപ്പത്തിയാ അപ്പമത്തികാ ഏസാ, ഭിക്ഖവേ, പരിഹാനീതി ഇദം സുത്തം ആരഭി.

    76. Chaṭṭhassa aṭṭhuppattiko nikkhepo. Aṭṭhuppattiyaṃ hetaṃ nikkhittaṃ, sambahulā kira bhikkhū dhammasabhāyaṃ sannisinnā. Tesaṃ antare bandhulamallasenāpatiṃ ārabbha ayaṃ kathā udapādi, ‘‘āvuso, asukaṃ nāma kulaṃ pubbe bahuñātikaṃ ahosi bahupakkhaṃ, idāni appañātikaṃ appapakkhaṃ jāta’’nti. Atha bhagavā tesaṃ cittācāraṃ ñatvā ‘‘mayi gate mahatī desanā bhavissatī’’ti ñatvā gandhakuṭito nikkhamma dhammasabhāyaṃ paññattavarabuddhāsane nisīditvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti āha. Bhagavā aññā gāmanigamādikathā natthi, asukaṃ nāma kulaṃ pubbe bahuñātikaṃ ahosi bahupakkhaṃ, idāni appañātikaṃ appapakkhaṃ jātanti vadantā nisinnamhāti. Satthā imissā aṭṭhuppattiyā appamattikā esā, bhikkhave, parihānīti idaṃ suttaṃ ārabhi.

    തത്ഥ അപ്പമത്തികാതി പരിത്താ പരിത്തപ്പമാണാ. ഏതായ ഹി പരിഹാനിയാ സഗ്ഗതോ വാ മഗ്ഗതോ വാ പരിഹാനി നാമ നത്ഥി, ദിട്ഠധമ്മികപരിഹാനിമത്തമേവ ഏതന്തി ആഹ. ഏതം പതികിട്ഠന്തി ഏതം പച്ഛിമം ഏതം ലാമകം. യദിദം പഞ്ഞാപരിഹാനീതി യാ ഏസാ മമ സാസനേ കമ്മസ്സകതപഞ്ഞായ ഝാനപഞ്ഞായ വിപസ്സനാപഞ്ഞായ മഗ്ഗപഞ്ഞായ ഫലപഞ്ഞായ ച പരിഹാനി, ഏസാ പച്ഛിമാ, ഏസാ ലാമകാ, ഏസാ ഛഡ്ഡനീയാതി അത്ഥോ.

    Tattha appamattikāti parittā parittappamāṇā. Etāya hi parihāniyā saggato vā maggato vā parihāni nāma natthi, diṭṭhadhammikaparihānimattameva etanti āha. Etaṃ patikiṭṭhanti etaṃ pacchimaṃ etaṃ lāmakaṃ. Yadidaṃ paññāparihānīti yā esā mama sāsane kammassakatapaññāya jhānapaññāya vipassanāpaññāya maggapaññāya phalapaññāya ca parihāni, esā pacchimā, esā lāmakā, esā chaḍḍanīyāti attho.

    ൭൭. സത്തമമ്പി അട്ഠുപ്പത്തിയമേവ കഥിതം. ധമ്മസഭായം കിര നിസിന്നേസു ഭിക്ഖൂസു ഏകച്ചേ ഏവം ആഹംസു – ‘‘അസുകം നാമ കുലം പുബ്ബേ അപ്പഞാതികം അപ്പപക്ഖം അഹോസി, ഇദാനി തം ബഹുഞാതികം ബഹുപക്ഖം ജാത’’ന്തി. കം സന്ധായ ഏവമാഹംസൂതി? വിസാഖം ഉപാസികം വേസാലികേ ച ലിച്ഛവീ. സത്ഥാ തേസം ചിത്താചാരം ഞത്വാ പുരിമനയേനേവ ആഗന്ത്വാ ധമ്മാസനേ നിസിന്നോ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛി. തേ യഥാഭൂതം കഥയിംസു. സത്ഥാ ഇമിസ്സാ അട്ഠുപ്പത്തിയാ ഇമം സുത്തം ആരഭി. തത്ഥ അപ്പമത്തികാതി തം സമ്പത്തിം നിസ്സായ സഗ്ഗം വാ മഗ്ഗം വാ സമ്പത്താനം അഭാവതോ പരിത്താ. യദിദം പഞ്ഞാവുദ്ധീതി കമ്മസ്സകതപഞ്ഞാദീനം വുദ്ധി. തസ്മാതി യസ്മാ ഞാതീനം വുദ്ധി നാമ ദിട്ഠധമ്മികമത്താ അപ്പാ പരിത്താ, സാ സഗ്ഗം വാ മഗ്ഗം വാ പാപേതും അസമത്ഥാ, തസ്മാ. പഞ്ഞാവുദ്ധിയാതി കമ്മസ്സകതാദിപഞ്ഞായ വുദ്ധിയാ.

    77. Sattamampi aṭṭhuppattiyameva kathitaṃ. Dhammasabhāyaṃ kira nisinnesu bhikkhūsu ekacce evaṃ āhaṃsu – ‘‘asukaṃ nāma kulaṃ pubbe appañātikaṃ appapakkhaṃ ahosi, idāni taṃ bahuñātikaṃ bahupakkhaṃ jāta’’nti. Kaṃ sandhāya evamāhaṃsūti? Visākhaṃ upāsikaṃ vesālike ca licchavī. Satthā tesaṃ cittācāraṃ ñatvā purimanayeneva āgantvā dhammāsane nisinno ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchi. Te yathābhūtaṃ kathayiṃsu. Satthā imissā aṭṭhuppattiyā imaṃ suttaṃ ārabhi. Tattha appamattikāti taṃ sampattiṃ nissāya saggaṃ vā maggaṃ vā sampattānaṃ abhāvato parittā. Yadidaṃ paññāvuddhīti kammassakatapaññādīnaṃ vuddhi. Tasmāti yasmā ñātīnaṃ vuddhi nāma diṭṭhadhammikamattā appā parittā, sā saggaṃ vā maggaṃ vā pāpetuṃ asamatthā, tasmā. Paññāvuddhiyāti kammassakatādipaññāya vuddhiyā.

    ൭൮. അട്ഠമമ്പി അട്ഠുപ്പത്തിയമേവ കഥിതം. സമ്ബഹുലാ കിര ഭിക്ഖൂ ധമ്മസഭായം സന്നിസിന്നാ മഹാധനസേട്ഠിപുത്തം ആരബ്ഭ ‘‘അസുകം നാമ കുലം പുബ്ബേ മഹാഭോഗം മഹാഹിരഞ്ഞസുവണ്ണം അഹോസി, തം ഇദാനി അപ്പഭോഗം ജാത’’ന്തി കഥയിംസു. സത്ഥാ പുരിമനയേനേവ ആഗന്ത്വാ തേസം വചനം സുത്വാ ഇമം സുത്തം ആരഭി.

    78. Aṭṭhamampi aṭṭhuppattiyameva kathitaṃ. Sambahulā kira bhikkhū dhammasabhāyaṃ sannisinnā mahādhanaseṭṭhiputtaṃ ārabbha ‘‘asukaṃ nāma kulaṃ pubbe mahābhogaṃ mahāhiraññasuvaṇṇaṃ ahosi, taṃ idāni appabhogaṃ jāta’’nti kathayiṃsu. Satthā purimanayeneva āgantvā tesaṃ vacanaṃ sutvā imaṃ suttaṃ ārabhi.

    ൭൯. നവമമ്പി അട്ഠുപ്പത്തിയമേവ വുത്തം. ധമ്മസഭായം കിര സന്നിസിന്നാ ഭിക്ഖൂ കാകവലിയസേട്ഠിഞ്ച പുണ്ണസേട്ഠിഞ്ച ആരബ്ഭ ‘‘അസുകം നാമ കുലം പുബ്ബേ അപ്പഭോഗം അഹോസി, തം ഇദാനി മഹാഭോഗം ജാത’’ന്തി കഥയിംസു. സത്ഥാ പുരിമനയേനേവ ആഗന്ത്വാ തേസം വചനം സുത്വാ ഇമം സുത്തം ആരഭി. സേസം ഇമേസു ദ്വീസുപി ഹേട്ഠാ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം.

    79. Navamampi aṭṭhuppattiyameva vuttaṃ. Dhammasabhāyaṃ kira sannisinnā bhikkhū kākavaliyaseṭṭhiñca puṇṇaseṭṭhiñca ārabbha ‘‘asukaṃ nāma kulaṃ pubbe appabhogaṃ ahosi, taṃ idāni mahābhogaṃ jāta’’nti kathayiṃsu. Satthā purimanayeneva āgantvā tesaṃ vacanaṃ sutvā imaṃ suttaṃ ārabhi. Sesaṃ imesu dvīsupi heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.

    ൮൦. ദസമമ്പി അട്ഠുപ്പത്തിയം വുത്തം. ധമ്മസഭായം കിര ഭിക്ഖൂ കോസലമഹാരാജാനം ആരബ്ഭ ‘‘അസുകം നാമ കുലം പുബ്ബേ മഹായസം മഹാപരിവാരം അഹോസി, ഇദാനി അപ്പയസം അപ്പപരിവാരം ജാത’’ന്തി കഥയിംസു. ഭഗവാ പുരിമനയേനേവ ആഗന്ത്വാ തേസം വചനം സുത്വാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആരഭി. സേസം വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബന്തി.

    80. Dasamampi aṭṭhuppattiyaṃ vuttaṃ. Dhammasabhāyaṃ kira bhikkhū kosalamahārājānaṃ ārabbha ‘‘asukaṃ nāma kulaṃ pubbe mahāyasaṃ mahāparivāraṃ ahosi, idāni appayasaṃ appaparivāraṃ jāta’’nti kathayiṃsu. Bhagavā purimanayeneva āgantvā tesaṃ vacanaṃ sutvā imaṃ dhammadesanaṃ ārabhi. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbanti.

    കല്യാണമിത്തതാദിവഗ്ഗവണ്ണനാ.

    Kalyāṇamittatādivaggavaṇṇanā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൮. കല്യാണമിത്താദിവഗ്ഗോ • 8. Kalyāṇamittādivaggo

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൮. കല്യാണമിത്താദിവഗ്ഗവണ്ണനാ • 8. Kalyāṇamittādivaggavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact