Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౮. కణ్డుపటిచ్ఛాదిసిక్ఖాపదం
8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadaṃ
౫౩౭. అట్ఠమే ‘‘కత్థా’’తిఆదీని వుత్తనయానేవ.
537. Aṭṭhame ‘‘katthā’’tiādīni vuttanayāneva.
౫౩౯. ‘‘యస్సా’’తి పదస్స విసయం దస్సేతుం వుత్తం ‘‘భిక్ఖునో’’తి. ‘‘నాభియా హేట్ఠా’’తి ఇమినా నాభియా అధో అధోనాభీతి వచనత్థం దస్సేతి, ‘‘జాణుమణ్డలానం ఉపరీ’’తి ఇమినా జాణుమణ్డలానం ఉబ్భ ఉబ్భజాణుమణ్డలన్తి. ఉబ్భసద్దో హి ఉపరిపరియాయో సత్తమ్యన్తనిపాతో. కణ్డుఖజ్జుసద్దానం వేవచనత్తా వుత్తం ‘‘కణ్డూతి ఖజ్జూ’’తి. కణ్డతి భేదనం కరోతీతి కణ్డు. ఖజ్జతి బ్యధనం కరోతీతి ఖజ్జు. కేసుచి పోత్థకేసు ‘‘కచ్ఛూ’’తి పాఠో అత్థి, సో అయుత్తో.
539. ‘‘Yassā’’ti padassa visayaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘bhikkhuno’’ti. ‘‘Nābhiyā heṭṭhā’’ti iminā nābhiyā adho adhonābhīti vacanatthaṃ dasseti, ‘‘jāṇumaṇḍalānaṃ uparī’’ti iminā jāṇumaṇḍalānaṃ ubbha ubbhajāṇumaṇḍalanti. Ubbhasaddo hi uparipariyāyo sattamyantanipāto. Kaṇḍukhajjusaddānaṃ vevacanattā vuttaṃ ‘‘kaṇḍūti khajjū’’ti. Kaṇḍati bhedanaṃ karotīti kaṇḍu. Khajjati byadhanaṃ karotīti khajju. Kesuci potthakesu ‘‘kacchū’’ti pāṭho atthi, so ayutto.
లోహితం తుణ్డం ఏతిస్సాతి లోహితతుణ్డికా. పిళయతి విబాధయతీతి పిళకా. ఆ భుసో అసుచిం సవతి పగ్ఘరాపేతీతి అస్సావోతి వచనత్థం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘అసుచిపగ్ఘరణ’’న్తి. అరిసఞ్చ భగన్దరా చ మధుమేహో చ. ఆదిసద్దేన దున్నామకాదయో సఙ్గణ్హాతి. తత్థ అరి వియ ఈసతి అభిభవతీతి అరిసం. భగం వుచ్చతి వచ్చమగ్గం, తం దరతి ఫాలేతీతి భగన్దరా, గూథసమీపే జాతో వణవిసేసో. మధు వియ ముత్తాదిం మిహతి సేచతీతి మధుమేహో, సో ఆబాధో ముత్తమేహో సుక్కమేహో రత్తమేహోతి అనేకవిధో. థుల్లసద్దో మహన్తపరియాయోతి ఆహ ‘‘మహా’’తి. అట్ఠమం.
Lohitaṃ tuṇḍaṃ etissāti lohitatuṇḍikā. Piḷayati vibādhayatīti piḷakā. Ā bhuso asuciṃ savati paggharāpetīti assāvoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘asucipaggharaṇa’’nti. Arisañca bhagandarā ca madhumeho ca. Ādisaddena dunnāmakādayo saṅgaṇhāti. Tattha ari viya īsati abhibhavatīti arisaṃ. Bhagaṃ vuccati vaccamaggaṃ, taṃ darati phāletīti bhagandarā, gūthasamīpe jāto vaṇaviseso. Madhu viya muttādiṃ mihati secatīti madhumeho, so ābādho muttameho sukkameho rattamehoti anekavidho. Thullasaddo mahantapariyāyoti āha ‘‘mahā’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౯. రతనవగ్గో • 9. Ratanavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౮. కణ్డుపటిచ్ఛాదిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౭. నిసీదనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౮. కణ్డుపటిచ్ఛాదిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౭. నిసీదనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā