Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೪. ಕಾರಣಪಾಲೀಸುತ್ತಂ
4. Kāraṇapālīsuttaṃ
೧೯೪. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಕಾರಣಪಾಲೀ 1 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಲಿಚ್ಛವೀನಂ ಕಮ್ಮನ್ತಂ ಕಾರೇತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಕಾರಣಪಾಲೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ; ದಿಸ್ವಾ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ –
194. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena kāraṇapālī 2 brāhmaṇo licchavīnaṃ kammantaṃ kāreti. Addasā kho kāraṇapālī brāhmaṇo piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvā piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ etadavoca –
‘‘ಹನ್ದ, ಕುತೋ ನು ಭವಂ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನೀ ಆಗಚ್ಛತಿ ದಿವಾ ದಿವಸ್ಸಾ’’ತಿ? ‘‘ಇತೋಹಂ 3, ಭೋ, ಆಗಚ್ಛಾಮಿ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಾ’’ತಿ। ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞತಿ ಭವಂ, ಪಿಙ್ಗಿಯಾನೀ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಂ? ಪಣ್ಡಿತೋ ಮಞ್ಞೇ’’ತಿ? ‘‘ಕೋ ಚಾಹಂ, ಭೋ, ಕೋ ಚ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಂ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ! ಸೋಪಿ ನೂನಸ್ಸ ತಾದಿಸೋವ ಯೋ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಂ ಜಾನೇಯ್ಯಾ’’ತಿ! ‘‘ಉಳಾರಾಯ ಖಲು ಭವಂ, ಪಿಙ್ಗಿಯಾನೀ, ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪಸಂಸಾಯ ಪಸಂಸತೀ’’ತಿ। ‘‘ಕೋ ಚಾಹಂ, ಭೋ, ಕೋ ಚ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪಸಂಸಿಸ್ಸಾಮಿ! ಪಸತ್ಥಪ್ಪಸತ್ಥೋವ 4 ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸೇಟ್ಠೋ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ ಭವಂ, ಪಿಙ್ಗಿಯಾನೀ, ಅತ್ಥವಸಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಸಮಣೇ ಗೋತಮೇ ಏವಂ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನೋ’’ತಿ?
‘‘Handa, kuto nu bhavaṃ piṅgiyānī āgacchati divā divassā’’ti? ‘‘Itohaṃ 5, bho, āgacchāmi samaṇassa gotamassa santikā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññati bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ? Paṇḍito maññe’’ti? ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jānissāmi! Sopi nūnassa tādisova yo samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jāneyyā’’ti! ‘‘Uḷārāya khalu bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsāya pasaṃsatī’’ti. ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsissāmi! Pasatthappasatthova 6 so bhavaṃ gotamo seṭṭho devamanussāna’’nti. ‘‘Kiṃ pana bhavaṃ, piṅgiyānī, atthavasaṃ sampassamāno samaṇe gotame evaṃ abhippasanno’’ti?
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ, ಪುರಿಸೋ ಅಗ್ಗರಸಪರಿತಿತ್ತೋ ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಹೀನಾನಂ ರಸಾನಂ ಪಿಹೇತಿ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭೋ, ಯತೋ ಯತೋ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ – ಯದಿ ಸುತ್ತಸೋ, ಯದಿ ಗೇಯ್ಯಸೋ, ಯದಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಸೋ, ಯದಿ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಸೋ – ತತೋ ತತೋ ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಪುಥುಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ಪವಾದಾನಂ ಪಿಹೇತಿ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso aggarasaparititto na aññesaṃ hīnānaṃ rasānaṃ piheti; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato na aññesaṃ puthusamaṇabrāhmaṇappavādānaṃ piheti.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ, ಪುರಿಸೋ ಜಿಘಚ್ಛಾದುಬ್ಬಲ್ಯಪರೇತೋ ಮಧುಪಿಣ್ಡಿಕಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಸೋ ಯತೋ ಯತೋ ಸಾಯೇಥ, ಲಭತೇವ 7 ಸಾದುರಸಂ ಅಸೇಚನಕಂ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭೋ, ಯತೋ ಯತೋ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ – ಯದಿ ಸುತ್ತಸೋ, ಯದಿ ಗೇಯ್ಯಸೋ, ಯದಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಸೋ, ಯದಿ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಸೋ – ತತೋ ತತೋ ಲಭತೇವ ಅತ್ತಮನತಂ, ಲಭತಿ ಚೇತಸೋ ಪಸಾದಂ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso jighacchādubbalyapareto madhupiṇḍikaṃ adhigaccheyya. So yato yato sāyetha, labhateva 8 sādurasaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato labhateva attamanataṃ, labhati cetaso pasādaṃ.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ, ಪುರಿಸೋ ಚನ್ದನಘಟಿಕಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ – ಹರಿಚನ್ದನಸ್ಸ ವಾ ಲೋಹಿತಚನ್ದನಸ್ಸ ವಾ। ಸೋ ಯತೋ ಯತೋ ಘಾಯೇಥ – ಯದಿ ಮೂಲತೋ, ಯದಿ ಮಜ್ಝತೋ, ಯದಿ ಅಗ್ಗತೋ – ಅಧಿಗಚ್ಛತೇವ 9 ಸುರಭಿಗನ್ಧಂ ಅಸೇಚನಕಂ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭೋ, ಯತೋ ಯತೋ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ – ಯದಿ ಸುತ್ತಸೋ, ಯದಿ ಗೇಯ್ಯಸೋ, ಯದಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಸೋ, ಯದಿ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಸೋ – ತತೋ ತತೋ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಂ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso candanaghaṭikaṃ adhigaccheyya – haricandanassa vā lohitacandanassa vā. So yato yato ghāyetha – yadi mūlato, yadi majjhato, yadi aggato – adhigacchateva 10 surabhigandhaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato adhigacchati pāmojjaṃ adhigacchati somanassaṃ.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ, ಪುರಿಸೋ ಆಬಾಧಿಕೋ ದುಕ್ಖಿತೋ ಬಾಳ್ಹಗಿಲಾನೋ। ತಸ್ಸ ಕುಸಲೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಠಾನಸೋ ಆಬಾಧಂ ನೀಹರೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭೋ, ಯತೋ ಯತೋ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ – ಯದಿ ಸುತ್ತಸೋ, ಯದಿ ಗೇಯ್ಯಸೋ, ಯದಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಸೋ, ಯದಿ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಸೋ – ತತೋ ತತೋ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Tassa kusalo bhisakko ṭhānaso ābādhaṃ nīhareyya; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā abbhatthaṃ gacchanti.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಭೋ, ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಅಚ್ಛೋದಕಾ ಸಾತೋದಕಾ ಸೀತೋದಕಾ ಸೇತಕಾ ಸುಪತಿತ್ಥಾ ರಮಣೀಯಾ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಘಮ್ಮಾಭಿತತ್ತೋ ಘಮ್ಮಪರೇತೋ ಕಿಲನ್ತೋ ತಸಿತೋ ಪಿಪಾಸಿತೋ । ಸೋ ತಂ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ಓಗಾಹೇತ್ವಾ ನ್ಹಾತ್ವಾ ಚ ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಸಬ್ಬದರಥಕಿಲಮಥಪರಿಳಾಹಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭೋ, ಯತೋ ಯತೋ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ – ಯದಿ ಸುತ್ತಸೋ, ಯದಿ ಗೇಯ್ಯಸೋ, ಯದಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಸೋ, ಯದಿ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಸೋ – ತತೋ ತತೋ ಸಬ್ಬದರಥಕಿಲಮಥಪರಿಳಾಹಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನ್ತೀ’’ತಿ।
‘‘Seyyathāpi , bho, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā setakā supatitthā ramaṇīyā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito . So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca sabbadarathakilamathapariḷāhaṃ paṭippassambheyya. Evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sabbadarathakilamathapariḷāhā paṭippassambhantī’’ti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಕಾರಣಪಾಲೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಂ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಪಥವಿಯಂ ನಿಹನ್ತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
Evaṃ vutte kāraṇapālī brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇaṃ jāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ।
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ।
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸಾ’’ತಿ॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ 11 ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ – ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀತಿ; ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿನಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ, ಭೋ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನಿ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಪಿಙ್ಗಿಯಾನೀ ಧಾರೇತು, ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
‘‘Abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni, abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni! Seyyathāpi, bho piṅgiyāni, nikkujjitaṃ 12 vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā piṅgiyāninā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho piṅgiyāni, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ piṅgiyānī dhāretu, ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಕಾರಣಪಾಲೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೪. ಕಾರಣಪಾಲೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā