| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कङ्खावितरणी-पुराण-टीका • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
निस्सग्गियकण्डं
Nissaggiyakaṇḍaṃ
१. चीवरवग्गो
1. Cīvaravaggo
१. कथिनसिक्खापदवण्णना
1. Kathinasikkhāpadavaṇṇanā
निस्सग्गियकण्डे तिण्णं कथिनसिक्खापदानं, वस्सिकसाटिकअच्चेकचीवरसासङ्कसिक्खापदानञ्च एकदेसनाय तथाकिण्णापत्तिक्खन्धाव वेदितब्बा –
Nissaggiyakaṇḍe tiṇṇaṃ kathinasikkhāpadānaṃ, vassikasāṭikaaccekacīvarasāsaṅkasikkhāpadānañca ekadesanāya tathākiṇṇāpattikkhandhāva veditabbā –
कथिनं यस्स चत्तारो, सहजा समयद्वयं।
Kathinaṃ yassa cattāro, sahajā samayadvayaṃ;
छन्नं सिक्खापदानञ्च, एकदेसविनिच्छयो॥
Channaṃ sikkhāpadānañca, ekadesavinicchayo.
तत्थ कथिनन्ति ‘‘सङ्घस्स अनुमोदनाय, गणस्स अनुमोदनाय, पुग्गलस्स अत्थारा सङ्घस्स अत्थतं होति कथिन’’न्ति (परि॰ ४१४) वचनतो तेसंयेव अनुमोदनादिधम्मानं सङ्गहो कथिनं नाम। यथाह ‘‘कथिनं जानितब्बन्ति तेसञ्ञेव धम्मानं सङ्गहो समवायो नामं नामकम्म’’न्तिआदि (परि॰ ४१२)। तस्मा कथिनन्ति इदं बहूसु धम्मेसु नाममत्तं, न परमत्थतो एको धम्मो। को पनस्स अत्थारोति? तदेकदेसोव खीरस्स धारा विय। यथा चाह ‘‘अत्थारो एकेन धम्मेन सङ्गहितो वचीभेदेना’’ति। सहजा नाम अट्ठ मातिका, द्वे पलिबोधा, पञ्चानिसंसाति इमे पन्नरस धम्मा। समयद्वयं नाम कथिनत्थारसमयो, चीवरसमयो चाति। तत्थ कथिनत्थारसमयो वस्सानस्स पच्छिमो मासो। चीवरसमयो नाम अनत्थते कथिने अयं कत्तिकमासो, अत्थते चत्तारो हेमन्तिका चाति पञ्च मासा।
Tattha kathinanti ‘‘saṅghassa anumodanāya, gaṇassa anumodanāya, puggalassa atthārā saṅghassa atthataṃ hoti kathina’’nti (pari. 414) vacanato tesaṃyeva anumodanādidhammānaṃ saṅgaho kathinaṃ nāma. Yathāha ‘‘kathinaṃ jānitabbanti tesaññeva dhammānaṃ saṅgaho samavāyo nāmaṃ nāmakamma’’ntiādi (pari. 412). Tasmā kathinanti idaṃ bahūsu dhammesu nāmamattaṃ, na paramatthato eko dhammo. Ko panassa atthāroti? Tadekadesova khīrassa dhārā viya. Yathā cāha ‘‘atthāro ekena dhammena saṅgahito vacībhedenā’’ti. Sahajā nāma aṭṭha mātikā, dve palibodhā, pañcānisaṃsāti ime pannarasa dhammā. Samayadvayaṃ nāma kathinatthārasamayo, cīvarasamayo cāti. Tattha kathinatthārasamayo vassānassa pacchimo māso. Cīvarasamayo nāma anatthate kathine ayaṃ kattikamāso, atthate cattāro hemantikā cāti pañca māsā.
तत्थ अट्ठ मातिका नाम पक्कमनन्तिकादयो। ता सब्बापि अत्थारेन एकतो उप्पज्जन्ति नाम। तब्भावभाविताय अत्थारे सति उद्धारो सम्भवति। तत्थ कथिनत्थारेन एकुप्पादा एकनिरोधा अन्तरुब्भारो सहुब्भारो, अवसेसा कथिनुब्भारा एकुप्पादा, नानानिरोधा च। तत्थ एकनिरोधाति अत्थारेन सह निरोधा, अन्तरुब्भारसहुब्भारानं उद्धाराभावो एकक्खणे होतीति अत्थो। सेसा नाना निरुज्झन्ति नाम। तेसु हि उद्धारभावं पत्तेसुपि अत्थारो तिट्ठति एवाति अट्ठकथायं अत्थविभावना। सचे अत्थते कथिने भिक्खुस्मिं सापेक्खे तम्हा आवासा पक्कमन्ते सङ्घो अन्तरुब्भारं करोति, तस्स भिक्खुनो पठममेव मूलावासे निट्ठितचीवरपलिबोधाभावेपि सति अन्तरुब्भारे पलिबोधो छिज्जति सतिपि सापेक्खताय सउस्साहत्ता। इमिना परियायेन पक्कमनन्तिको कथिनुद्धारो अत्थारेन एकुप्पादो नानानिरोधो होति। तथा अन्तरुब्भारे सति सुणन्तस्सापि याव चीवरनिट्ठानं न गच्छति, ताव परिहारसम्भवतो निट्ठानन्तिको। याव सन्निट्ठानं न गच्छति, ताव परिहारसम्भवतो सन्निट्ठानन्तिको। याव न नस्सति, ताव परिहारसम्भवतो नासनन्तिको। याव न सुणाति, ताव परिहारसम्भवतो सवनन्तिको। याव चीवरासा न छिज्जति, ताव परिहारसम्भवतो आसावच्छेदिको। याव सीमं नातिक्कमति, ताव परिहारसम्भवतो सीमातिक्कन्तिको। अत्थारेन एकुप्पादो नानानिरोधो होतीति वेदितब्बो।
Tattha aṭṭha mātikā nāma pakkamanantikādayo. Tā sabbāpi atthārena ekato uppajjanti nāma. Tabbhāvabhāvitāya atthāre sati uddhāro sambhavati. Tattha kathinatthārena ekuppādā ekanirodhā antarubbhāro sahubbhāro, avasesā kathinubbhārā ekuppādā, nānānirodhā ca. Tattha ekanirodhāti atthārena saha nirodhā, antarubbhārasahubbhārānaṃ uddhārābhāvo ekakkhaṇe hotīti attho. Sesā nānā nirujjhanti nāma. Tesu hi uddhārabhāvaṃ pattesupi atthāro tiṭṭhati evāti aṭṭhakathāyaṃ atthavibhāvanā. Sace atthate kathine bhikkhusmiṃ sāpekkhe tamhā āvāsā pakkamante saṅgho antarubbhāraṃ karoti, tassa bhikkhuno paṭhamameva mūlāvāse niṭṭhitacīvarapalibodhābhāvepi sati antarubbhāre palibodho chijjati satipi sāpekkhatāya saussāhattā. Iminā pariyāyena pakkamanantiko kathinuddhāro atthārena ekuppādo nānānirodho hoti. Tathā antarubbhāre sati suṇantassāpi yāva cīvaraniṭṭhānaṃ na gacchati, tāva parihārasambhavato niṭṭhānantiko. Yāva sanniṭṭhānaṃ na gacchati, tāva parihārasambhavato sanniṭṭhānantiko. Yāva na nassati, tāva parihārasambhavato nāsanantiko. Yāva na suṇāti, tāva parihārasambhavato savanantiko. Yāva cīvarāsā na chijjati, tāva parihārasambhavato āsāvacchediko. Yāva sīmaṃ nātikkamati, tāva parihārasambhavato sīmātikkantiko. Atthārena ekuppādo nānānirodho hotīti veditabbo.
तत्थ अन्तरुब्भारसहुब्भारा द्वे अन्तोसीमायं एव सम्भवन्ति, न बहिसीमायं। पक्कमनसवनसीमातिक्कन्तिका बहिसीमायमेव सम्भवन्ति, न अन्तोसीमायं। निट्ठानसअआट्ठानासावच्छेदिका अन्तोसीमायञ्चेव बहिसीमायञ्च। अन्तरुब्भारो सङ्घायत्तो, पक्कमननिट्ठानसन्निट्ठानसीमातिक्कन्तिका पुग्गलाधीना, सेसा तदुभयविपरीता।
Tattha antarubbhārasahubbhārā dve antosīmāyaṃ eva sambhavanti, na bahisīmāyaṃ. Pakkamanasavanasīmātikkantikā bahisīmāyameva sambhavanti, na antosīmāyaṃ. Niṭṭhānasaaāṭṭhānāsāvacchedikā antosīmāyañceva bahisīmāyañca. Antarubbhāro saṅghāyatto, pakkamananiṭṭhānasanniṭṭhānasīmātikkantikā puggalādhīnā, sesā tadubhayaviparītā.
तत्थ ‘‘निट्ठितचीवरस्मि’’न्ति इमिना चीवरपलिबोधाभावमेव दीपेति। न आवासपलिबोधाभावं। ‘‘उब्भतस्मिं कथिने’’ति इमिना उभयपलिबोधाभावं दीपेति, तस्मा उभयपलिबोधाभावदीपनत्थं तदेव वत्तब्बन्ति चे? न, विसेसत्ता। कथं? कामञ्चेतं तस्मा ‘‘उब्भतस्मिं कथिने’’ति केसञ्चि कथिनुद्धारानं नानानिरोधत्ता, सङ्घपुग्गलाधीनानधीनत्ता च अन्तोबहिउभयसीमासु नियमानियमतो च उब्भतस्मिं कथिने सङ्घस्स, न पुग्गलस्स उब्भतं होति, तथापि ‘‘उब्भतस्मिं कथिने’’ति इदं सामञ्ञवचनं। तस्मा ‘‘निट्ठितचीवरस्मि’’न्ति इमिना नियमेति।
Tattha ‘‘niṭṭhitacīvarasmi’’nti iminā cīvarapalibodhābhāvameva dīpeti. Na āvāsapalibodhābhāvaṃ. ‘‘Ubbhatasmiṃ kathine’’ti iminā ubhayapalibodhābhāvaṃ dīpeti, tasmā ubhayapalibodhābhāvadīpanatthaṃ tadeva vattabbanti ce? Na, visesattā. Kathaṃ? Kāmañcetaṃ tasmā ‘‘ubbhatasmiṃ kathine’’ti kesañci kathinuddhārānaṃ nānānirodhattā, saṅghapuggalādhīnānadhīnattā ca antobahiubhayasīmāsu niyamāniyamato ca ubbhatasmiṃ kathine saṅghassa, na puggalassa ubbhataṃ hoti, tathāpi ‘‘ubbhatasmiṃ kathine’’ti idaṃ sāmaññavacanaṃ. Tasmā ‘‘niṭṭhitacīvarasmi’’nti iminā niyameti.
किं वुत्तं होति – सङ्घस्स अन्तरुब्भारेन उब्भतस्मिं कथिने अच्छिन्नचीवरपलिबोधो बहिसीमागतो पच्छा गन्त्वा अत्तनो सीमागतो अनिट्ठितचीवरो आनिसंसं लभति एवाति कत्वा ‘‘निट्ठितचीवरस्मि’’न्ति वुत्तन्ति वेदितब्बं। तत्थ आवासपलिबोधो नाम वसति वा तस्मिं आवासे, सापेक्खो वा पक्कमति। चीवरपलिबोधो नाम चीवरं अकतं विप्पकतं, चीवरासानुपच्छिन्ना, तब्बिपरीतेन अपलिबोधो वेदितब्बो। तत्थ अनत्थतकथिनानं चीवरकालसमये नियमतो चत्तारो आनिसंसा लब्भन्ति, असमादानचारो अनियमतो। तेन सासङ्कसिक्खापदं वुत्तं। कथं चत्तारो नियताति चे? ‘‘चीवरकालसमयो नाम अनत्थते कथिने वस्सानस्स पच्छिमो मासो’’ति (पारा॰ ६४९) वचनतो अनत्थतकथिनानं तस्मिं मासे यावदत्थचीवरं सिद्धं, तथा ततियकथिनसिक्खापदे (पारा॰ ४९७ आदयो) अकालचीवरं नाम पिट्ठिसमयतो पट्ठाय तं पटिग्गहेत्वा सङ्घतो लभितब्बं चे, याव चीवरकालसमयं निक्खिपित्वा भाजेत्वा गहेतब्बं। पुग्गलिकं चे, वस्सानस्स छट्ठपक्खस्स पञ्चमितो पट्ठाय याव चीवरकालसमयं अनधिट्ठितं अविकप्पितं वट्टति अच्चेकचीवरसिक्खापदेन अनुञ्ञातत्ता, न ततो परं। तदा उप्पन्नचीवरस्स पटिसिद्धत्ता पठमकथिनेन। तत्थ अट्ठकथायं वुत्तनयो सङ्घिकं सन्धाय, तथा पोराणगण्ठिपदे चाति वेदितब्बं।
Kiṃ vuttaṃ hoti – saṅghassa antarubbhārena ubbhatasmiṃ kathine acchinnacīvarapalibodho bahisīmāgato pacchā gantvā attano sīmāgato aniṭṭhitacīvaro ānisaṃsaṃ labhati evāti katvā ‘‘niṭṭhitacīvarasmi’’nti vuttanti veditabbaṃ. Tattha āvāsapalibodho nāma vasati vā tasmiṃ āvāse, sāpekkho vā pakkamati. Cīvarapalibodho nāma cīvaraṃ akataṃ vippakataṃ, cīvarāsānupacchinnā, tabbiparītena apalibodho veditabbo. Tattha anatthatakathinānaṃ cīvarakālasamaye niyamato cattāro ānisaṃsā labbhanti, asamādānacāro aniyamato. Tena sāsaṅkasikkhāpadaṃ vuttaṃ. Kathaṃ cattāro niyatāti ce? ‘‘Cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso’’ti (pārā. 649) vacanato anatthatakathinānaṃ tasmiṃ māse yāvadatthacīvaraṃ siddhaṃ, tathā tatiyakathinasikkhāpade (pārā. 497 ādayo) akālacīvaraṃ nāma piṭṭhisamayato paṭṭhāya taṃ paṭiggahetvā saṅghato labhitabbaṃ ce, yāva cīvarakālasamayaṃ nikkhipitvā bhājetvā gahetabbaṃ. Puggalikaṃ ce, vassānassa chaṭṭhapakkhassa pañcamito paṭṭhāya yāva cīvarakālasamayaṃ anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ vaṭṭati accekacīvarasikkhāpadena anuññātattā, na tato paraṃ. Tadā uppannacīvarassa paṭisiddhattā paṭhamakathinena. Tattha aṭṭhakathāyaṃ vuttanayo saṅghikaṃ sandhāya, tathā porāṇagaṇṭhipade cāti veditabbaṃ.
पठमकथिने (पारा॰ ४५९ आदयो) पठमपञ्ञत्तिया, अविसेसेन वा एकादसमे दिवसे आपत्ति। वस्सानस्स हि अन्तोनिवारणत्थं अट्ठकथाय ‘‘निट्ठितचीवरस्मिं भिक्खुना उब्भतस्मिं कथिने’’ति (पारा॰ ४६२ आदयो) वुत्तं। एसेव नयो दुतिये, ततिये च। तेन चीवरकालतो पुरे वा अन्तो वा उप्पन्नं चीवरकालतो उद्धं एकदिवसम्पि परिहारं न लभति। यदि लभेय्य, अच्चेकचीवरसिक्खापदविरोधो। ‘‘याव चीवरकालसमयं निक्खिपितब्बं, ततो चे उत्तरि निक्खिपेय्य, निस्सग्गिय’’न्ति (पारा॰ ६४८) हि तत्थ वुत्तं। वस्सावासिकभावेन सङ्घतो लद्धं वुट्ठवस्सत्ता अत्तनो सन्तकभूतं अच्चेकचीवरं चीवरकालसमयं अतिक्कामयतो एव आपत्ति, न अच्चेकचीवरकालं अतिक्कामयतो आपत्तीति। ‘‘अनत्थते कथिने एकादसमासे उप्पन्न’’न्ति (पारा॰ ५००) वचनतो यो च तत्थ चीवरुप्पादो, सो च नेसं भविस्सतीति सिद्धं, अनामन्तचारगणभोजनसिक्खापदे ‘‘अञ्ञत्र समया’’ति (पाचि॰ २२२ आदयो) वुत्तत्ता सेसद्वयं सिद्धमेव। तस्मा ‘‘कालेपि आदिस्स दिन्नं, एतं अकालचीवर’’न्ति (पारा॰ ५००) वचनतो आदिस्स दिन्नचीवरं परिहारं न लभति।
Paṭhamakathine (pārā. 459 ādayo) paṭhamapaññattiyā, avisesena vā ekādasame divase āpatti. Vassānassa hi antonivāraṇatthaṃ aṭṭhakathāya ‘‘niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine’’ti (pārā. 462 ādayo) vuttaṃ. Eseva nayo dutiye, tatiye ca. Tena cīvarakālato pure vā anto vā uppannaṃ cīvarakālato uddhaṃ ekadivasampi parihāraṃ na labhati. Yadi labheyya, accekacīvarasikkhāpadavirodho. ‘‘Yāva cīvarakālasamayaṃ nikkhipitabbaṃ, tato ce uttari nikkhipeyya, nissaggiya’’nti (pārā. 648) hi tattha vuttaṃ. Vassāvāsikabhāvena saṅghato laddhaṃ vuṭṭhavassattā attano santakabhūtaṃ accekacīvaraṃ cīvarakālasamayaṃ atikkāmayato eva āpatti, na accekacīvarakālaṃ atikkāmayato āpattīti. ‘‘Anatthate kathine ekādasamāse uppanna’’nti (pārā. 500) vacanato yo ca tattha cīvaruppādo, so ca nesaṃ bhavissatīti siddhaṃ, anāmantacāragaṇabhojanasikkhāpade ‘‘aññatra samayā’’ti (pāci. 222 ādayo) vuttattā sesadvayaṃ siddhameva. Tasmā ‘‘kālepi ādissa dinnaṃ, etaṃ akālacīvara’’nti (pārā. 500) vacanato ādissa dinnacīvaraṃ parihāraṃ na labhati.
अपरकत्तिकायमेव वा उब्भतस्मिं कथिने लभति, एवं ‘‘उब्भतस्मिं कथिने’’ति वुत्तत्ताति चे? न वत्तब्बं। छ ठानानि हि सापेक्खताय वुत्तानि । दुट्ठदोसद्वये अधिकरणचतुत्थं, पठमानियते सोतस्स रहो, ततियकथिने आदिस्स दिन्नं चीवरं, अच्चेकचीवरसिक्खापदे ‘‘सञ्ञाणं कत्वा निक्खिपितब्ब’’न्ति पदं, दुट्ठुल्लारोचनप्पटिच्छादनद्वये अधिकरणं, पाराजिकवचनञ्च, तीसु कथिनसिक्खापदेसु ‘‘अट्ठन्नं मातिकानं अञ्ञतराया’’ति वचनन्ति। तत्थ आदिस्स दिन्नं चीवरं सङ्घिकं भाजितब्बचीवरं सन्धाय वुत्तं, न पुग्गलिकं। सञ्ञाणं कत्वा निक्खिपितब्बन्ति वस्सावासिकचीवरं सन्धाय वुत्तं। अवुट्ठवस्सेन पच्छा दातब्बत्ता सञ्ञाणं कातब्बं, न ञातिप्पवारिततो लद्धं पुग्गलिकं सन्धाय। तस्मा दुविधं अच्चेकचीवरं सङ्घे निन्नं, पुग्गले निन्नञ्चाति सिद्धं। तत्थ सङ्घे परिणतं अच्चेकचीवरं वस्सूपनायिकदिवसतो पट्ठाय, पिट्ठिसमयतो पट्ठाय वा याव पवारणा निक्खिपितुं वट्टति एव सङ्घिकत्ता, पुग्गलिकम्पि ‘‘वस्संवुट्ठकाले गण्हथा’’ति दिन्नत्ता। तादिसञ्हि याव वस्संवुट्ठो न होति, ताव तस्सेव दायकस्स सन्तकं होति। एत्तको विसेसहेतु।
Aparakattikāyameva vā ubbhatasmiṃ kathine labhati, evaṃ ‘‘ubbhatasmiṃ kathine’’ti vuttattāti ce? Na vattabbaṃ. Cha ṭhānāni hi sāpekkhatāya vuttāni . Duṭṭhadosadvaye adhikaraṇacatutthaṃ, paṭhamāniyate sotassa raho, tatiyakathine ādissa dinnaṃ cīvaraṃ, accekacīvarasikkhāpade ‘‘saññāṇaṃ katvā nikkhipitabba’’nti padaṃ, duṭṭhullārocanappaṭicchādanadvaye adhikaraṇaṃ, pārājikavacanañca, tīsu kathinasikkhāpadesu ‘‘aṭṭhannaṃ mātikānaṃ aññatarāyā’’ti vacananti. Tattha ādissa dinnaṃ cīvaraṃ saṅghikaṃ bhājitabbacīvaraṃ sandhāya vuttaṃ, na puggalikaṃ. Saññāṇaṃ katvā nikkhipitabbanti vassāvāsikacīvaraṃ sandhāya vuttaṃ. Avuṭṭhavassena pacchā dātabbattā saññāṇaṃ kātabbaṃ, na ñātippavāritato laddhaṃ puggalikaṃ sandhāya. Tasmā duvidhaṃ accekacīvaraṃ saṅghe ninnaṃ, puggale ninnañcāti siddhaṃ. Tattha saṅghe pariṇataṃ accekacīvaraṃ vassūpanāyikadivasato paṭṭhāya, piṭṭhisamayato paṭṭhāya vā yāva pavāraṇā nikkhipituṃ vaṭṭati eva saṅghikattā, puggalikampi ‘‘vassaṃvuṭṭhakāle gaṇhathā’’ti dinnattā. Tādisañhi yāva vassaṃvuṭṭho na hoti, tāva tasseva dāyakassa santakaṃ hoti. Ettako visesahetu.
‘‘अनच्चेकचीवरे अनच्चेकचीवरसञ्ञी चीवरकालसमयं अतिक्कामेति, अनापत्ती’’ति वचनतो अच्चेकचीवरकस्सेव सो अपराधो। येन ‘‘विरोधो’’ति वचनं दस्सेय्याति न विनये विसेसहेतु परियेसितब्बो। बुद्धविसयत्ता पमाणन्ति चे? न, यदि एवं एत्थ अत्तनो सन्तकभूतम्पि अच्चेकचीवरं सञ्ञाणं कत्वा निक्खिपितब्बमेव, न अधिट्ठातब्बं न विकप्पेतब्बं न विस्सज्जेतब्बं। ततो ‘‘अनापत्ति, अन्तोसमये अधिट्ठेति विकप्पेति विस्सज्जेती’’तिआदिवचनविरोधो (पारा॰ ६५१) अधिवासेतब्बो सिया। तथा ‘‘वस्सानस्स पच्छिमे मासे कथिनुद्धारे कते तस्मिं मासे अत्थते कथिने कथिनुद्धारदिवसं अतिक्कामेति, निस्सग्गियं होती’’ति वचनतो निस्सग्गियं होतीति अयम्पि अत्थविरोधो अधिवासेतब्बो सिया। तस्मिञ्च ‘‘अनच्चेकचीवरे अनापत्ती’’ति वुत्तं, तञ्च अनधिट्ठितं अविकप्पितमेवाति एत्तको विसेसहेतु। अतिरेकचीवरञ्चेतं पठमसिक्खापदेनापत्ति, इतरं चे अनापत्तियेवाति इमस्स अत्थस्स अयं भगवतो विसेसहेतु। तथा अतिरेकदसाहानागतायेव कत्तिकपुण्णमाय सङ्घस्स वस्सावासिकत्थं अच्चेकचीवरं विय ददमानं न गहेतब्बं, दसाहानागताय एव गहेतब्बन्ति एत्तको विसेसहेतु। ततो अट्ठकथानयविरोधो च अधिवासेतब्बो सिया। तत्थ ‘‘अधिट्ठिततो पट्ठाय उप्पन्नं अच्चेकचीवरं न होती’’ति वत्वा अञ्ञथा नयो दस्सितो। पोराणगण्ठिपदे सो च नयो सङ्घिकं उपादाय वुत्तत्ता न विरुज्झतीति नेव सो च पटिक्खित्तो। यथा अनच्चेकचीवरं छट्ठितो पट्ठाय उप्पन्नं अतिरेकदसाहानागतायपि पटिग्गहेतब्बं, पटिग्गहेत्वा चीवरकालसमयं अतिक्कामयतोपि अनापत्तीति अयम्पि नयो अधिवासेतब्बो सिया। ततो पठमकथिनविरोधो। दसाहानागताय एव पटिग्गहेतब्बं, पटिग्गहेत्वा चीवरकालसमयं अतिक्कामयतो अनापत्तीति चे, तं द्वे दसाहे लभतीति एत्तको विसेसहेतु।
‘‘Anaccekacīvare anaccekacīvarasaññī cīvarakālasamayaṃ atikkāmeti, anāpattī’’ti vacanato accekacīvarakasseva so aparādho. Yena ‘‘virodho’’ti vacanaṃ dasseyyāti na vinaye visesahetu pariyesitabbo. Buddhavisayattā pamāṇanti ce? Na, yadi evaṃ ettha attano santakabhūtampi accekacīvaraṃ saññāṇaṃ katvā nikkhipitabbameva, na adhiṭṭhātabbaṃ na vikappetabbaṃ na vissajjetabbaṃ. Tato ‘‘anāpatti, antosamaye adhiṭṭheti vikappeti vissajjetī’’tiādivacanavirodho (pārā. 651) adhivāsetabbo siyā. Tathā ‘‘vassānassa pacchime māse kathinuddhāre kate tasmiṃ māse atthate kathine kathinuddhāradivasaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ hotī’’ti vacanato nissaggiyaṃ hotīti ayampi atthavirodho adhivāsetabbo siyā. Tasmiñca ‘‘anaccekacīvare anāpattī’’ti vuttaṃ, tañca anadhiṭṭhitaṃ avikappitamevāti ettako visesahetu. Atirekacīvarañcetaṃ paṭhamasikkhāpadenāpatti, itaraṃ ce anāpattiyevāti imassa atthassa ayaṃ bhagavato visesahetu. Tathā atirekadasāhānāgatāyeva kattikapuṇṇamāya saṅghassa vassāvāsikatthaṃ accekacīvaraṃ viya dadamānaṃ na gahetabbaṃ, dasāhānāgatāya eva gahetabbanti ettako visesahetu. Tato aṭṭhakathānayavirodho ca adhivāsetabbo siyā. Tattha ‘‘adhiṭṭhitato paṭṭhāya uppannaṃ accekacīvaraṃ na hotī’’ti vatvā aññathā nayo dassito. Porāṇagaṇṭhipade so ca nayo saṅghikaṃ upādāya vuttattā na virujjhatīti neva so ca paṭikkhitto. Yathā anaccekacīvaraṃ chaṭṭhito paṭṭhāya uppannaṃ atirekadasāhānāgatāyapi paṭiggahetabbaṃ, paṭiggahetvā cīvarakālasamayaṃ atikkāmayatopi anāpattīti ayampi nayo adhivāsetabbo siyā. Tato paṭhamakathinavirodho. Dasāhānāgatāya eva paṭiggahetabbaṃ, paṭiggahetvā cīvarakālasamayaṃ atikkāmayato anāpattīti ce, taṃ dve dasāhe labhatīti ettako visesahetu.
अन्तरा अनापत्तिक्खेत्तचीवरकालप्पविट्ठत्ता अधिट्ठहित्वा पच्चुद्धटं विय तं पुनपि दसाहे लभतीति चे? न, कालप्पवेसो अधिट्ठानं विय होतीति चे? न, ‘‘वस्सिकसाटिकं वस्सानं चातुमासं अधिट्ठातुं, ततो परं विकप्पेतु’’न्ति वचनविरोधं कत्वा, ततो परं दसाहं अविकप्पेन्तस्सापि अनापत्ति सिया। अपिच यं वुत्तं अट्ठकथायं ‘‘वस्सिकसाटिका अन्तोवस्से लद्धा चेव निट्ठिता च, अन्तोदसाहे अधिट्ठातब्बा, दसाहातिक्कमे निट्ठिता, तदहेव अधिट्ठातब्बा, दसाहे अप्पहोन्ते चीवरकालं नातिक्कामेतब्बा’’ति (पारा॰ अट्ठ॰ २.६३०)। तेन आपत्तितो न मुच्चेय्य। कालप्पवेसो हि अधिट्ठानपरियायो न जातोति। एत्तावता यथावुत्तो अत्थविकप्पो पाळिनयेनेव पतिट्ठापितो होति।
Antarā anāpattikkhettacīvarakālappaviṭṭhattā adhiṭṭhahitvā paccuddhaṭaṃ viya taṃ punapi dasāhe labhatīti ce? Na, kālappaveso adhiṭṭhānaṃ viya hotīti ce? Na, ‘‘vassikasāṭikaṃ vassānaṃ cātumāsaṃ adhiṭṭhātuṃ, tato paraṃ vikappetu’’nti vacanavirodhaṃ katvā, tato paraṃ dasāhaṃ avikappentassāpi anāpatti siyā. Apica yaṃ vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vassikasāṭikā antovasse laddhā ceva niṭṭhitā ca, antodasāhe adhiṭṭhātabbā, dasāhātikkame niṭṭhitā, tadaheva adhiṭṭhātabbā, dasāhe appahonte cīvarakālaṃ nātikkāmetabbā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.630). Tena āpattito na mucceyya. Kālappaveso hi adhiṭṭhānapariyāyo na jātoti. Ettāvatā yathāvutto atthavikappo pāḷinayeneva patiṭṭhāpito hoti.
अपिचेत्थ यं वुत्तं अट्ठकथायं ‘‘दसाहे अप्पहोन्ते चीवरकालं नातिक्कामेतब्बा’’ति, तत्थपि चीवरकाले उप्पन्नं, दसाहे अप्पहोन्ते चस्स करणं नत्थि, तं अच्चेकचीवरं अकालचीवरमिव चीवरकालं नातिक्कामेतब्बन्ति सिद्धमेतं। पाळितो च तञ्चे अन्तोकाले उप्पज्जति, दसाहे अप्पहोन्तेपि उप्पज्जति, एवं उप्पन्नं अच्चेकचीवरं अच्चेकचीवरमेव न होति। न हि तं कालविसेसवसेन अच्चेकचीवरसङ्खं गच्छति। वुत्तञ्हेतं ‘‘अच्चेकचीवरं नाम सेनाय वा गन्तुकामो होति, पवासं वा गन्तुकामो होति, गिलानो वा होति, गब्भिनी वा होति , अस्सद्धस्स वा सद्धा उप्पन्ना होति…पे॰… ‘वस्सावासिकं दस्सामी’ति एवं आरोचितं, एतं अच्चेकचीवरं नामा’’ति (पारा॰ ६४९)। तस्मा यथा तं चीवरं नातिक्कामेतब्बं, तथा अनच्चेकचीवरम्पीति सिद्धं होति। तेन वुत्तं अट्ठकथायं ‘‘दसाहे अप्पहोन्ते चीवरकालं नातिक्कामेतब्बा’’ति। अपिच यदि एवं तं अच्चेकचीवरसिक्खापदमेव अच्चेकचीवरं चीवरकालं नातिक्कामेतब्बन्ति इमस्स पन अत्थविसेसस्स दस्सनत्थं भगवता पञ्ञत्तं।
Apicettha yaṃ vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘dasāhe appahonte cīvarakālaṃ nātikkāmetabbā’’ti, tatthapi cīvarakāle uppannaṃ, dasāhe appahonte cassa karaṇaṃ natthi, taṃ accekacīvaraṃ akālacīvaramiva cīvarakālaṃ nātikkāmetabbanti siddhametaṃ. Pāḷito ca tañce antokāle uppajjati, dasāhe appahontepi uppajjati, evaṃ uppannaṃ accekacīvaraṃ accekacīvarameva na hoti. Na hi taṃ kālavisesavasena accekacīvarasaṅkhaṃ gacchati. Vuttañhetaṃ ‘‘accekacīvaraṃ nāma senāya vā gantukāmo hoti, pavāsaṃ vā gantukāmo hoti, gilāno vā hoti, gabbhinī vā hoti , assaddhassa vā saddhā uppannā hoti…pe… ‘vassāvāsikaṃ dassāmī’ti evaṃ ārocitaṃ, etaṃ accekacīvaraṃ nāmā’’ti (pārā. 649). Tasmā yathā taṃ cīvaraṃ nātikkāmetabbaṃ, tathā anaccekacīvarampīti siddhaṃ hoti. Tena vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘dasāhe appahonte cīvarakālaṃ nātikkāmetabbā’’ti. Apica yadi evaṃ taṃ accekacīvarasikkhāpadameva accekacīvaraṃ cīvarakālaṃ nātikkāmetabbanti imassa pana atthavisesassa dassanatthaṃ bhagavatā paññattaṃ.
महाअट्ठकथायं पन तं एवं वुत्तं – कामञ्चेदं ‘‘दसाहपरमं अतिरेकचीवरं धारेतब्ब’’न्ति इमिना सिद्धं, अट्ठुप्पत्तिवसेन पन अपुब्बं विय अत्थं दस्सेत्वा सिक्खापदं ठपितन्ति अत्थविसेसदीपनपयोजनतो। तस्मा तं तस्स अत्थविसेसदस्सनत्थं वुत्तन्ति सिद्धमेव। तस्मापि वेदितब्बमेव यं किञ्चि चीवरं चीवरकालसमयं नातिक्कामेतब्बन्ति। अपिच यं वुत्तं अट्ठकथायं ‘‘छट्ठितो पट्ठाय पन उप्पन्नं अनच्चेकचीवरम्पि पच्चुद्धारेत्वा ठपितचीवरम्पि एतं परिहारं लभती’’ति (पारा॰ अट्ठ॰ २.६४६-६४९)। तेन ‘‘अनच्चेकचीवरे अनच्चेकचीवरसञ्ञी चीवरकालसमयं अतिक्कामेति, अनापत्ती’’ति (पारा॰ ६५०) इमिनापि अनच्चेकचीवरस्सापि अच्चेकचीवरपरिहारलाभं दीपेतीति।
Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana taṃ evaṃ vuttaṃ – kāmañcedaṃ ‘‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’’nti iminā siddhaṃ, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapitanti atthavisesadīpanapayojanato. Tasmā taṃ tassa atthavisesadassanatthaṃ vuttanti siddhameva. Tasmāpi veditabbameva yaṃ kiñci cīvaraṃ cīvarakālasamayaṃ nātikkāmetabbanti. Apica yaṃ vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘chaṭṭhito paṭṭhāya pana uppannaṃ anaccekacīvarampi paccuddhāretvā ṭhapitacīvarampi etaṃ parihāraṃ labhatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.646-649). Tena ‘‘anaccekacīvare anaccekacīvarasaññī cīvarakālasamayaṃ atikkāmeti, anāpattī’’ti (pārā. 650) imināpi anaccekacīvarassāpi accekacīvaraparihāralābhaṃ dīpetīti.
एत्तावता यथावुत्तो दुतियो अत्थविकप्पो पाळिनयेन, अट्ठकथानयेन च पतिट्ठापितो होति। एवं ताव पकिण्णकाय अधिकथा परतो पाठतो वित्थारिता होतीति अपकिण्णकं।
Ettāvatā yathāvutto dutiyo atthavikappo pāḷinayena, aṭṭhakathānayena ca patiṭṭhāpito hoti. Evaṃ tāva pakiṇṇakāya adhikathā parato pāṭhato vitthāritā hotīti apakiṇṇakaṃ.
चीवरपलिबोधो, आवासपलिबोधो चाति द्वे पलिबोधा। तेसु एकपलिबोधेपि सति अनामन्तचारादिआनिसंसं लभति, तं इध नत्थीति दस्सेतुं ‘‘निट्ठितचीवरस्मिं भिक्खुना उब्भतस्मिं कथिने’’ति वुत्तं। तस्मा एव ‘‘अत्थतकथिनस्स हि भिक्खुनो’’तिआदि वुत्तं। कथिनत्थारारहस्साति एत्थ ‘‘अट्ठहि अङ्गेहि समन्नागतो पुग्गलो भब्बो कथिनं अत्थरितुं – पुब्बकरणं जानाति, पच्चुद्धारं जानाति, अधिट्ठानं जानाति, अत्थारं जानाति, मातिकं जानाति, पलिबोधं जानाति, उद्धारं जानाति, आनिसंसं जानाती’’ति (परि॰ ४०९) वचनतो इमेहि अट्ठहि अङ्गेहि समन्नागतो पुग्गलो कथिनत्थारारहो नाम। पुब्बकरणं नाम धोवनविचारणच्छेदनसिब्बनरजनकप्पकरणं।
Cīvarapalibodho, āvāsapalibodho cāti dve palibodhā. Tesu ekapalibodhepi sati anāmantacārādiānisaṃsaṃ labhati, taṃ idha natthīti dassetuṃ ‘‘niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine’’ti vuttaṃ. Tasmā eva ‘‘atthatakathinassa hi bhikkhuno’’tiādi vuttaṃ. Kathinatthārārahassāti ettha ‘‘aṭṭhahi aṅgehi samannāgato puggalo bhabbo kathinaṃ attharituṃ – pubbakaraṇaṃ jānāti, paccuddhāraṃ jānāti, adhiṭṭhānaṃ jānāti, atthāraṃ jānāti, mātikaṃ jānāti, palibodhaṃ jānāti, uddhāraṃ jānāti, ānisaṃsaṃ jānātī’’ti (pari. 409) vacanato imehi aṭṭhahi aṅgehi samannāgato puggalo kathinatthārāraho nāma. Pubbakaraṇaṃ nāma dhovanavicāraṇacchedanasibbanarajanakappakaraṇaṃ.
‘‘चीवरं नाम खोम’’न्तिआदिना पाळिवसेन जातिञ्च पमाणञ्च दस्सेत्वा इदानि अतिरेकचीवरं दस्सेतुं ‘‘यं पन वुत्तं अधिट्ठितविकप्पितेसू’’तिआदि वुत्तं। ठपितट्ठानं सल्लक्खेत्वा’’ति वुत्तेपि यस्मिं ठाने यं ठपितं, तस्मिं तं पच्छा होतु वा, मा वा, अधिट्ठानं रुहतेव। पुरे पच्छा ठपनट्ठानं न पमाणं।
‘‘Cīvaraṃnāma khoma’’ntiādinā pāḷivasena jātiñca pamāṇañca dassetvā idāni atirekacīvaraṃ dassetuṃ ‘‘yaṃ pana vuttaṃ adhiṭṭhitavikappitesū’’tiādi vuttaṃ. Ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā’’ti vuttepi yasmiṃ ṭhāne yaṃ ṭhapitaṃ, tasmiṃ taṃ pacchā hotu vā, mā vā, adhiṭṭhānaṃ ruhateva. Pure pacchā ṭhapanaṭṭhānaṃ na pamāṇaṃ.
अन्तिमवत्थुं अज्झापन्नस्स भिक्खुभावपरिच्चागवसेन सेतवत्थनिवासनं वा कासावचजनं वा हीनायावत्तनं।
Antimavatthuṃ ajjhāpannassa bhikkhubhāvapariccāgavasena setavatthanivāsanaṃ vā kāsāvacajanaṃ vā hīnāyāvattanaṃ.
एकादसमे अरुणुग्गमनेति अन्तिमं ठपेत्वा ततो पुरिमतरस्मिन्ति अत्थो वेदितब्बो। तत्थ अन्तिमं नाम अपरकत्तिकाय पठमारुणुग्गमनं। तञ्हि कालत्ता निस्सग्गियं न करोति। इध ‘‘निट्ठितचीवरस्मिं भिक्खुना’’ति करणवचनं निदानानपेक्खं निदाने करणाभावतो। तस्मा एव ‘‘दसाहपरम’’न्ति अयमेत्थ अनुपञ्ञत्तीति वुत्तं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, तिचीवरं अधिट्ठातुं न विकप्पेतु’’न्तिआदि (महाव॰ ३५८) वचनतो च इध ‘‘विकप्पेती’’ति अविसेसेन वुत्तवचनं विरुद्धं विय दिस्सति, न च विरुद्धं तथागता भासन्ति, तस्मा एवमस्स अत्थो वेदितब्बो – तिचीवरं तिचीवरसङ्खेपेन परिहारतो अधिट्ठातुमेव अनुजानामि, न विकप्पेतुं। वस्सिकसाटिकं पन चतुमासतो परं विकप्पेतुमेव, न अधिट्ठातुन्ति। एवञ्च पन सति यो तिचीवरे एकेन चीवरेन विप्पवसितुकामो होति, तस्स तिचीवराधिट्ठानं पच्चुद्धरित्वा विप्पवाससुखत्थं विकप्पनाय ओकासो दिन्नो होति, दसाहातिक्कमे च अनापत्तीति। एतेन उपायेन सब्बत्थ विकप्पनाय अपटिसिद्धभावो वेदितब्बोति लिखितं।
Ekādasame aruṇuggamaneti antimaṃ ṭhapetvā tato purimatarasminti attho veditabbo. Tattha antimaṃ nāma aparakattikāya paṭhamāruṇuggamanaṃ. Tañhi kālattā nissaggiyaṃ na karoti. Idha ‘‘niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā’’ti karaṇavacanaṃ nidānānapekkhaṃ nidāne karaṇābhāvato. Tasmā eva ‘‘dasāhaparama’’nti ayamettha anupaññattīti vuttaṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ticīvaraṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetu’’ntiādi (mahāva. 358) vacanato ca idha ‘‘vikappetī’’ti avisesena vuttavacanaṃ viruddhaṃ viya dissati, na ca viruddhaṃ tathāgatā bhāsanti, tasmā evamassa attho veditabbo – ticīvaraṃ ticīvarasaṅkhepena parihārato adhiṭṭhātumeva anujānāmi, na vikappetuṃ. Vassikasāṭikaṃ pana catumāsato paraṃ vikappetumeva, na adhiṭṭhātunti. Evañca pana sati yo ticīvare ekena cīvarena vippavasitukāmo hoti, tassa ticīvarādhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā vippavāsasukhatthaṃ vikappanāya okāso dinno hoti, dasāhātikkame ca anāpattīti. Etena upāyena sabbattha vikappanāya apaṭisiddhabhāvo veditabboti likhitaṃ.
इमस्स पन सिक्खापदस्स अयं सङ्खेपविनिच्छयो – अनत्थते कथिने हेमन्तानं पठमदिवसतो पट्ठाय, अत्थते कथिने गिम्हानं पठमदिवसतो पट्ठाय उप्पन्नचीवरं सन्धाय ‘‘निट्ठितचीवरस्मि’’न्तिआदि वुत्तं। एत्थाह – ‘‘रजकेहि धोवापेत्वा सेतकं कारापेन्तस्सापि अधिट्ठानं अधिट्ठानमेवा’’ति (पारा॰ अट्ठ॰ २.४६५) वचनतो अरजितेपि अधिट्ठानं रुहतीति। तेन सूचिकम्मं कत्वा रजित्वा कप्पबिन्दुं दत्वा अधिट्ठातब्बन्ति नियमो कातब्बो, न कातब्बोति? कत्तब्बोव। पत्तो विय अधिट्ठितो यथा पुन सेतभावं वा तम्बभावं वा पत्तो अधिट्ठानं न विजहति, न च पन तादिसो यं अधिट्ठानं उपगच्छति, एवमेतं दट्ठब्बन्ति। ‘‘स्वे कथिनं उद्धरिस्सती’’ति लद्धचीवरं सचे अज्जेव न अधिट्ठाति, अरुणुग्गमने एव निस्सग्गियं होति। कस्मा? ‘‘निट्ठितचीवरस्मि’’न्तिआदिना (पारा॰ ४६२-४६३;) सिक्खापदस्स वुत्तत्ता। कथिनब्भन्तरे दसाहतो उत्तरिपि परिहारं लभति, कथिनतो पन पच्छा एकदिवसम्पि न लभति। यथा किं – यथा अत्थतकथिनो सङ्घो तिचीवरं अत्थतदिवसतो पट्ठाय याव उब्भारा आनिसंसं लभति, न ततो परं, एवं अत्थतदिवसतो पट्ठाय याव उब्भारा लभति, उद्धते पन कथिने एकदिवसम्पि न लभति। एत्थाह – उब्भतदिवसतो पट्ठाय पुन दसाहं लभतीति? न, कस्मा? ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, दसाहपरमं अतिरेकचीवरं धारेतु’’न्ति वचनतो। कथिनब्भन्तरेपि एकादसे अरुणुग्गमने निस्सग्गियन्ति आपन्नं। तं पन अतिप्पसङ्गं निवारेतुं ‘‘निट्ठितचीवरस्मि’’न्तिआदि वुत्तं, न कथिनदिवसानि अदिवसानीति दीपनत्थं। अयमत्थो तत्थ तत्थ आविभविस्सति। अथ वा वस्सिकसाटिका अनतिरित्तप्पमाणा नामं गहेत्वा वुत्तनयेनेव चत्तारो वस्सिके मासे अधिट्ठातब्बा, ततो परं पच्चुद्धरित्वा विकप्पेतब्बाति वुत्तं। एत्थ ‘‘पच्चुद्धरित्वा’’ति वचने उपोसथदिवसे एव पच्चुद्धरित्वा विकप्पेत्वा ठपितं होति, ततो परं हेमन्तस्स पठमदिवसतो पट्ठाय पच्चुद्धरणाभावा। एवं कथिनब्भन्तरे उप्पन्नचीवरम्पि वेदितब्बन्ति लिखितं।
Imassa pana sikkhāpadassa ayaṃ saṅkhepavinicchayo – anatthate kathine hemantānaṃ paṭhamadivasato paṭṭhāya, atthate kathine gimhānaṃ paṭhamadivasato paṭṭhāya uppannacīvaraṃ sandhāya ‘‘niṭṭhitacīvarasmi’’ntiādi vuttaṃ. Etthāha – ‘‘rajakehi dhovāpetvā setakaṃ kārāpentassāpi adhiṭṭhānaṃ adhiṭṭhānamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.465) vacanato arajitepi adhiṭṭhānaṃ ruhatīti. Tena sūcikammaṃ katvā rajitvā kappabinduṃ datvā adhiṭṭhātabbanti niyamo kātabbo, na kātabboti? Kattabbova. Patto viya adhiṭṭhito yathā puna setabhāvaṃ vā tambabhāvaṃ vā patto adhiṭṭhānaṃ na vijahati, na ca pana tādiso yaṃ adhiṭṭhānaṃ upagacchati, evametaṃ daṭṭhabbanti. ‘‘Sve kathinaṃ uddharissatī’’ti laddhacīvaraṃ sace ajjeva na adhiṭṭhāti, aruṇuggamane eva nissaggiyaṃ hoti. Kasmā? ‘‘Niṭṭhitacīvarasmi’’ntiādinā (pārā. 462-463;) sikkhāpadassa vuttattā. Kathinabbhantare dasāhato uttaripi parihāraṃ labhati, kathinato pana pacchā ekadivasampi na labhati. Yathā kiṃ – yathā atthatakathino saṅgho ticīvaraṃ atthatadivasato paṭṭhāya yāva ubbhārā ānisaṃsaṃ labhati, na tato paraṃ, evaṃ atthatadivasato paṭṭhāya yāva ubbhārā labhati, uddhate pana kathine ekadivasampi na labhati. Etthāha – ubbhatadivasato paṭṭhāya puna dasāhaṃ labhatīti? Na, kasmā? ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretu’’nti vacanato. Kathinabbhantarepi ekādase aruṇuggamane nissaggiyanti āpannaṃ. Taṃ pana atippasaṅgaṃ nivāretuṃ ‘‘niṭṭhitacīvarasmi’’ntiādi vuttaṃ, na kathinadivasāni adivasānīti dīpanatthaṃ. Ayamattho tattha tattha āvibhavissati. Atha vā vassikasāṭikā anatirittappamāṇā nāmaṃ gahetvā vuttanayeneva cattāro vassike māse adhiṭṭhātabbā, tato paraṃ paccuddharitvā vikappetabbāti vuttaṃ. Ettha ‘‘paccuddharitvā’’ti vacane uposathadivase eva paccuddharitvā vikappetvā ṭhapitaṃ hoti, tato paraṃ hemantassa paṭhamadivasato paṭṭhāya paccuddharaṇābhāvā. Evaṃ kathinabbhantare uppannacīvarampi veditabbanti likhitaṃ.
कथिनसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Kathinasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
