Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੧੦. ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā
੫੯੩. ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਜਾਨਾਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਧਾਰੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਧਾਰੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹ, ਇਦਂ ਨ ਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
593. Kayavikkayasikkhāpade pāḷiyaṃ jānāhīti ettha upadhārehīti attho, suṭṭhu upadhāretvā gaṇha, idaṃ na manāpanti puna dātuṃ na sakkhissasīti adhippāyo.
੫੯੪-੫੯੫. ਕਯਨ੍ਤਿ ਪਰਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਗਹਣਂ। વਿਕ੍ਕਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਦਾਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਕਯਿਤਂ ਨਾਮ ਪਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਗਹਿਤਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, વਿਕ੍ਕੀਤਞ੍ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਯਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ ਪਰਭਣ੍ਡਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ, વਿਕ੍ਕੀਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਣ੍ਡਂ ਪਰਹਤ੍ਥਗਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਦਿ ਏવਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਰਤੋ ‘‘ਕਯਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ વਿਕ੍ਕਯਿਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਣ੍ਡਂ ਪਰਹਤ੍ਥਗਤਂ ਪਰਭਣ੍ਡਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਮਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨਾਨੁਰੂਪਤੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਮਿਨਾਤਿ ਹਿ ਸਕਸਨ੍ਤਕਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਦਨੁਰੂਪਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਠਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਣ੍ਡਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਨ ਕਯવਿਕ੍ਕਯਪਦਾਨੁਰੂਪਤੋ। ਤਞ੍ਹਿ વਿਪਰੀਤਤੋ ਪਰਸਨ੍ਤਕਗ੍ਗਹਣਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ ਠਿਤਂ।
594-595.Kayanti parabhaṇḍassa gahaṇaṃ. Vikkayanti attano bhaṇḍassa dānaṃ. Tenāha ‘‘iminā imaṃ dehī’’tiādi. Yasmā kayitaṃ nāma parassa hatthato gahitaṃ vuccati, vikkītañca parassa hatthe dinnaṃ, tasmā ‘‘kayitañca hoti parabhaṇḍaṃ attano hatthagataṃ karontena, vikkītañca attano bhaṇḍaṃ parahatthagataṃ karontenā’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ pāḷiyaṃ parato ‘‘kayitañca hoti vikkayitañcā’’ti vatvā ‘‘attano bhaṇḍaṃ parahatthagataṃ parabhaṇḍaṃ attano hatthagata’’nti kasmā vuttanti āha ‘‘iminā imantiādivacanānurūpato panā’’tiādi. Imināti hi sakasantakaṃ vuttaṃ. Tadanurūpato pāḷiyaṃ paṭhamaṃ attano bhaṇḍaṃ dassitaṃ, na kayavikkayapadānurūpato. Tañhi viparītato parasantakaggahaṇaṃ purakkhatvā ṭhitaṃ.
ਕਾਮਂ ਸੇਸਞਾਤਕੇਪਿ ‘‘ਇਮਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਦਤੋ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯવਿਨਿਪਾਤਨਸ੍ਸਪਿ ਪਨ ਅਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਮਾਤਰਂ ਪਨ ਪਿਤਰਂ વਾ’’ਤਿ ਆਹ। વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ વਿਸੁਂ વਿਞ੍ਞਾਪਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅવਤ੍વਾ ਏવਂ વਦਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਾਤਕਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਂ ‘ਇਮਂ ਦੇਹੀ’ਤਿ વਦਤੋ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਾਤਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯવਿਨਿਪਾਤਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯવਿਨਿਪਾਤਨਕਯવਿਕ੍ਕਯਾਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ।
Kāmaṃ sesañātakepi ‘‘imaṃ dehī’’ti vadato viññatti na hoti, saddhādeyyavinipātanassapi pana abhāvaṃ dassetukāmo ‘‘mātaraṃ pana pitaraṃ vā’’ti āha. Viññatti na hotīti idaṃ visuṃ viññāpanaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññaṃ kiñci avatvā evaṃ vadanto aññātakaṃ viññāpeti nāmāti āha – ‘‘aññātakaṃ ‘imaṃ dehī’ti vadato viññattī’’ti. Aññaṃ kiñci avatvā ‘‘imaṃ gaṇhāhī’’ti dinnaṃ aññātakassa dinnaṃ nāma hotīti vuttaṃ ‘‘saddhādeyyavinipātana’’nti. Tisso āpattiyoti aññātakaviññattisaddhādeyyavinipātanakayavikkayāpattisaṅkhātā tisso āpattiyo.
ਇਮਂ ਨਾਮ ਕਰੋਹੀਤਿ વਦਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੁਤ੍ਤੋਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਕਰੋਸੀਤਿ વਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਤਿਯੇવ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਸਤਿਪਿ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਮਾਣੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਤਿ ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤਿ, ਯੇਨ ਚ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤਿ, ਤੇਸਂ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਤਾ, ਅਸਹਧਮ੍ਮਿਕਤਾ, ਕਯવਿਕ੍ਕਯਾਪਜ੍ਜਨਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਾਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
Imaṃ nāma karohīti vadati, vaṭṭatīti ettha bhuttosi, idāni kasmā na karosīti vatthumpi vaṭṭati. ‘‘Nissaggiyaṃ pācittiya’’nti kiñcāpi satiyeva nissaggiyavatthumhi pācittiyaṃ vuttaṃ, asatipi pana tasmiṃ pācittiyanti idaṃ aṭṭhakathāpamāṇena gahetabbanti dassetuṃ ‘‘kiñcāpī’’tiādi vuttaṃ. Paribhutteti sappiādiṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ attano dhanena parivatteti, yena ca parivatteti, tesaṃ kappiyavatthutā, asahadhammikatā, kayavikkayāpajjanañcāti imānettha tīṇi aṅgāni.
ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਕੋਸਿਯવਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ।
Niṭṭhito kosiyavaggo dutiyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧੦. ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 10. Kayavikkayasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੧੦. ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੧੦. ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੧੦. ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā