Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೧೪. ಚುದ್ದಸಕನಿಪಾತೋ

    14. Cuddasakanipāto

    ೧. ಖದಿರವನಿಯರೇವತತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    1. Khadiravaniyarevatattheragāthāvaṇṇanā

    ಚುದ್ದಸಕನಿಪಾತೇ ಯದಾ ಅಹನ್ತಿಆದಿಕಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಖದಿರವನಿಯರೇವತತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಕಾಮಞ್ಚಿಮಸ್ಸ ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಏಕಕನಿಪಾತೇ (ಥೇರಗಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧. ಖದಿರವನಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ) ಆಗತಾ। ತತ್ಥ ಪನಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯೇಸು ಸತಿಜನನಮತ್ತಂ ದಸ್ಸಿತನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಏಕಕನಿಪಾತೇ ಸಙ್ಗಹೋ ಕತೋ। ಇಮಾ ಪನ ಥೇರಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಪಕಾಸಿತಾ ಗಾಥಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಚುದ್ದಸಕನಿಪಾತೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಆರೋಪಿತಾ। ತತ್ಥ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾಯೇವ। ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಥೇರೋ ಕಿರ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿಪ್ಪಭೂತೀನಂ ಮಹಾಥೇರಾನಞ್ಚ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕತಿಪಾಹಮೇವ ತತ್ಥ ವಸಿತ್ವಾ ಖದಿರವನಮೇವ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಸುಖೇನ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರೇಹಿ ಚ ವೀತಿನಾಮೇತಿ। ಏವಂ ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಕಾಲೇ ಜಿಣ್ಣೋ ವುಡ್ಢೋ ವಯೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ಏಕದಿವಸಂ ಬುದ್ಧುಪಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಅವಿದೂರೇ ಅರಞ್ಞೇ ವಸಿ। ತೇನ ಚ ಸಮಯೇನ ಚೋರಾ ನಗರೇ ಕತಕಮ್ಮಾ ಆರಕ್ಖಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಅನುಬನ್ಧಾ ಪಲಾಯನ್ತಾ ಥೇರಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ಗಹಿತಭಣ್ಡಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಪಲಾಯಿಂಸು। ಮನುಸ್ಸಾ ಅನುಧಾವನ್ತಾ ಥೇರಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ಭಣ್ಡಂ ದಿಸ್ವಾ ಥೇರಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ‘‘ಚೋರೋ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ದಸ್ಸೇಸುಂ, ‘‘ಅಯಂ, ದೇವ, ಚೋರೋ’’ತಿ। ರಾಜಾ ಥೇರಂ ಮುಞ್ಚಾಪೇತ್ವಾ, ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ತುಮ್ಹೇಹಿ ಇದಂ ಚೋರಿಕಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ವಾ, ನೋ ವಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ಥೇರೋ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಜಾತಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅತ್ತನಾ ತಾದಿಸಂ ನ ಕತಪುಬ್ಬಂ, ತಂ ಪಬ್ಬಜಿತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪನ ಅಕತಭಾವಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಸೋ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾ ತಾದಿಸಸ್ಸ ಕರಣೇ ಅಭಬ್ಬತಾಯ ಪಕಾಸನತ್ಥಂ ಸಮೀಪೇ ಠಿತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ರಞ್ಞೋ ಚ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತೋ –

    Cuddasakanipāte yadā ahantiādikā āyasmato khadiravaniyarevatattherassa gāthā. Kā uppatti? Kāmañcimassa therassa gāthā heṭṭhā ekakanipāte (theragā. aṭṭha. 1. khadiravaniyattheragāthāvaṇṇanā) āgatā. Tattha panassa attano bhāgineyyesu satijananamattaṃ dassitanti tassā ekakanipāte saṅgaho kato. Imā pana therassa pabbajitakālato paṭṭhāya yāva parinibbānā paṭipattipakāsitā gāthā imasmiṃ cuddasakanipāte saṅgahaṃ āropitā. Tattha aṭṭhuppatti heṭṭhā vuttāyeva. Ayaṃ pana viseso – thero kira arahattaṃ patvā kālena kālaṃ satthu dhammasenāpatippabhūtīnaṃ mahātherānañca upaṭṭhānaṃ gantvā katipāhameva tattha vasitvā khadiravanameva paccāgantvā phalasamāpattisukhena brahmavihārehi ca vītināmeti. Evaṃ gacchante kāle jiṇṇo vuḍḍho vayo anuppatto ahosi. So ekadivasaṃ buddhupaṭṭhānaṃ gacchanto antarāmagge sāvatthiyā avidūre araññe vasi. Tena ca samayena corā nagare katakammā ārakkhamanussehi anubandhā palāyantā therassa samīpe gahitabhaṇḍaṃ chaḍḍetvā palāyiṃsu. Manussā anudhāvantā therassa samīpe bhaṇḍaṃ disvā theraṃ bandhitvā ‘‘coro’’ti saññāya gahetvā rañño dassesuṃ, ‘‘ayaṃ, deva, coro’’ti. Rājā theraṃ muñcāpetvā, ‘‘kiṃ, bhante, tumhehi idaṃ corikakammaṃ kataṃ vā, no vā’’ti pucchi. Thero kiñcāpi jātito paṭṭhāya attanā tādisaṃ na katapubbaṃ, taṃ pabbajitato paṭṭhāya pana akatabhāvassa, sabbaso kilesānaṃ samucchinnattā tādisassa karaṇe abhabbatāya pakāsanatthaṃ samīpe ṭhitānaṃ bhikkhūnaṃ rañño ca dhammaṃ desento –

    ೬೪೫.

    645.

    ‘‘ಯದಾ ಅಹಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಅಗಾರಸ್ಮಾನಗಾರಿಯಂ।

    ‘‘Yadā ahaṃ pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

    ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಸಙ್ಕಪ್ಪಂ, ಅನರಿಯಂ ದೋಸಸಂಹಿತಂ॥

    Nābhijānāmi saṅkappaṃ, anariyaṃ dosasaṃhitaṃ.

    ೬೪೬.

    646.

    ‘‘‘ಇಮೇ ಹಞ್ಞನ್ತು ವಜ್ಝನ್ತು, ದುಕ್ಖಂ ಪಪ್ಪೋನ್ತು ಪಾಣಿನೋ’।

    ‘‘‘Ime haññantu vajjhantu, dukkhaṃ pappontu pāṇino’;

    ಸಙ್ಕಪ್ಪಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ದೀಘಮನ್ತರೇ॥

    Saṅkappaṃ nābhijānāmi, imasmiṃ dīghamantare.

    ೬೪೭.

    647.

    ‘‘ಮೇತ್ತಞ್ಚ ಅಭಿಜಾನಾಮಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಸುಭಾವಿತಂ।

    ‘‘Mettañca abhijānāmi, appamāṇaṃ subhāvitaṃ;

    ಅನುಪುಬ್ಬಂ ಪರಿಚಿತಂ, ಯಥಾ ಬುದ್ಧೇನ ದೇಸಿತಂ॥

    Anupubbaṃ paricitaṃ, yathā buddhena desitaṃ.

    ೬೪೮.

    648.

    ‘‘ಸಬ್ಬಮಿತ್ತೋ ಸಬ್ಬಸಖೋ, ಸಬ್ಬಭೂತಾನುಕಮ್ಪಕೋ।

    ‘‘Sabbamitto sabbasakho, sabbabhūtānukampako;

    ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಞ್ಚ ಭಾವೇಮಿ, ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜರತೋ ಸದಾ॥

    Mettacittañca bhāvemi, abyāpajjarato sadā.

    ೬೪೯.

    649.

    ‘‘ಅಸಂಹೀರಂ ಅಸಂಕುಪ್ಪಂ, ಚಿತ್ತಂ ಆಮೋದಯಾಮಹಂ।

    ‘‘Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, cittaṃ āmodayāmahaṃ;

    ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಂ ಭಾವೇಮಿ, ಅಕಾಪುರಿಸಸೇವಿತಂ॥

    Brahmavihāraṃ bhāvemi, akāpurisasevitaṃ.

    ೬೫೦.

    650.

    ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ।

    ‘‘Avitakkaṃ samāpanno, sammāsambuddhasāvako;

    ಅರಿಯೇನ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ, ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ತಾವದೇ॥

    Ariyena tuṇhībhāvena, upeto hoti tāvade.

    ೬೫೧.

    651.

    ‘‘ಯಥಾಪಿ ಪಬ್ಬತೋ ಸೇಲೋ, ಅಚಲೋ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೋ।

    ‘‘Yathāpi pabbato selo, acalo suppatiṭṭhito;

    ಏವಂ ಮೋಹಕ್ಖಯಾ ಭಿಕ್ಖು, ಪಬ್ಬತೋವ ನ ವೇಧತಿ॥

    Evaṃ mohakkhayā bhikkhu, pabbatova na vedhati.

    ೬೫೨.

    652.

    ‘‘ಅನಙ್ಗಣಸ್ಸ ಪೋಸಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಂ ಸುಚಿಗವೇಸಿನೋ।

    ‘‘Anaṅgaṇassa posassa, niccaṃ sucigavesino;

    ವಾಲಗ್ಗಮತ್ತಂ ಪಾಪಸ್ಸ, ಅಬ್ಭಮತ್ತಂವ ಖಾಯತಿ॥

    Vālaggamattaṃ pāpassa, abbhamattaṃva khāyati.

    ೬೫೩.

    653.

    ‘‘ನಗರಂ ಯಥಾ ಪಚ್ಚನ್ತಂ, ಗುತ್ತಂ ಸನ್ತರಬಾಹಿರಂ।

    ‘‘Nagaraṃ yathā paccantaṃ, guttaṃ santarabāhiraṃ;

    ಏವಂ ಗೋಪೇಥ ಅತ್ತಾನಂ, ಖಣೋ ವೋ ಮಾ ಉಪಚ್ಚಗಾ॥

    Evaṃ gopetha attānaṃ, khaṇo vo mā upaccagā.

    ೬೫೪.

    654.

    ‘‘ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ ಮರಣಂ, ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ ಜೀವಿತಂ।

    ‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;

    ಕಾಲಞ್ಚ ಪಟಿಕಙ್ಖಾಮಿ, ನಿಬ್ಬಿಸಂ ಭತಕೋ ಯಥಾ॥

    Kālañca paṭikaṅkhāmi, nibbisaṃ bhatako yathā.

    ೬೫೫.

    655.

    ‘‘ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ ಮರಣಂ, ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ ಜೀವಿತಂ।

    ‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;

    ಕಾಲಞ್ಚ ಪಟಿಕಙ್ಖಾಮಿ, ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪತಿಸ್ಸತೋ॥

    Kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato.

    ೬೫೬.

    656.

    ‘‘ಪರಿಚಿಣ್ಣೋ ಮಯಾ ಸತ್ಥಾ, ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ।

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ಓಹಿತೋ ಗರುಕೋ ಭಾರೋ, ಭವನೇತ್ತಿ ಸಮೂಹತಾ॥

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

    ೬೫೭.

    657.

    ‘‘ಯಸ್ಸ ಚತ್ಥಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಅಗಾರಸ್ಮಾನಗಾರಿಯಂ।

    ‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

    ಸೋ ಮೇ ಅತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಸಬ್ಬಸಂಯೋಜನಕ್ಖಯೋ॥

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.

    ೬೫೮.

    658.

    ‘‘ಸಮ್ಪಾದೇಥಪ್ಪಮಾದೇನ, ಏಸಾ ಮೇ ಅನುಸಾಸನೀ।

    ‘‘Sampādethappamādena, esā me anusāsanī;

    ಹನ್ದಾಹಂ ಪರಿನಿಬ್ಬಿಸ್ಸಂ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋಮ್ಹಿ ಸಬ್ಬಧೀ’’ತಿ॥ – ಇಮಾ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Handāhaṃ parinibbissaṃ vippamuttomhi sabbadhī’’ti. – imā gāthā abhāsi;

    ತತ್ಥಾಯಂ ಅಪುಬ್ಬಪದವಣ್ಣನಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ದೀಘಮನ್ತರೇತಿ, ಯದಾ ಅಹಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋಮ್ಹಿ, ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಯಞ್ಚ ಮೇ ಚರಿಮಕಾಲೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ದೀಘಮನ್ತರೇ ಕಾಲೇ ‘‘ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ಅಭಿಜ್ಝಾವಸೇನ ವಾ, ‘‘ಇಮೇ ಸತ್ತಾ ಹಞ್ಞನ್ತೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಬ್ಯಾಪಾದವಸೇನ ವಾ ಅನರಿಯಂ ದೋಸಸಂಹಿತಂ ಸಙ್ಕಪ್ಪಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    Tatthāyaṃ apubbapadavaṇṇanā imasmiṃ dīghamantareti, yadā ahaṃ pabbajitomhi, tato paṭṭhāya ayañca me carimakālo, etasmiṃ dīghamantare kāle ‘‘idaṃ mayhaṃ hotū’’ti abhijjhāvasena vā, ‘‘ime sattā haññantū’’tiādinā byāpādavasena vā anariyaṃ dosasaṃhitaṃ saṅkappaṃ nābhijānāmīti yojanā.

    ಮೇತ್ತಞ್ಚ ಅಭಿಜಾನಾಮೀತಿ, ಮಿಜ್ಜತಿ ಸಿನಿಯ್ಹತಿ ಏತಾಯಾತಿ ಮೇತ್ತಾ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ। ಮೇತ್ತಾ ಏತಿಸ್ಸಾ ಅತ್ಥೀತಿ ಮೇತ್ತಾ, ಮೇತ್ತಾಭಾವನಾ ಮೇತ್ತಾಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರೋ, ತಂ ಮೇತ್ತಂ। ಚ-ಸದ್ದೇನ ಕರುಣಂ ಮುದಿತಂ ಉಪೇಕ್ಖಞ್ಚಾತಿ ಇತರಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಅಭಿಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಭಿಮುಖತೋ ಜಾನಾಮಿ। ಅಧಿಗತಞ್ಹಿ ಝಾನಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣಸ್ಸ ಅಭಿಮುಖಂ ಹೋತಿ। ಕೀದಿಸನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತಞ್ಹಿ ಯಥಾ ಬುದ್ಧೇನ ಭಗವತಾ ದೇಸಿತಂ, ತಥಾ ಅನೋದಿಸ್ಸಕಫರಣವಸೇನ ಅಪರಿಮಾಣಸತ್ತಾರಮ್ಮಣತಾಯ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ। ಪಗುಣಬಲವಭಾವಾಪಾದನೇನ ಸುಟ್ಠು ಭಾವಿತತ್ತಾ ಸುಭಾವಿತಂ। ಪಠಮಂ ಮೇತ್ತಾ, ತತೋ ಕರುಣಾ, ತತೋ ಮುದಿತಾ, ಪಚ್ಛಾ ಉಪೇಕ್ಖಾತಿ ಏವಂ ಅನುಪುಬ್ಬಂ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಪರಿಚಿತಂ ಆಸೇವಿತಂ, ಬಹುಲೀಕತಂ ಅಭಿಜಾನಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    Mettañcaabhijānāmīti, mijjati siniyhati etāyāti mettā, abyāpādo. Mettā etissā atthīti mettā, mettābhāvanā mettābrahmavihāro, taṃ mettaṃ. Ca-saddena karuṇaṃ muditaṃ upekkhañcāti itarabrahmavihāre saṅgaṇhāti. Abhijānāmīti, abhimukhato jānāmi. Adhigatañhi jhānaṃ paccavekkhato paccavekkhaṇañāṇassa abhimukhaṃ hoti. Kīdisanti āha ‘‘appamāṇa’’ntiādi. Tañhi yathā buddhena bhagavatā desitaṃ, tathā anodissakapharaṇavasena aparimāṇasattārammaṇatāya appamāṇaṃ. Paguṇabalavabhāvāpādanena suṭṭhu bhāvitattā subhāvitaṃ. Paṭhamaṃ mettā, tato karuṇā, tato muditā, pacchā upekkhāti evaṃ anupubbaṃ anukkamena paricitaṃ āsevitaṃ, bahulīkataṃ abhijānāmīti yojanā.

    ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಮಿತ್ತೋ, ಸಬ್ಬೇ ವಾ ತೇ ಮಯ್ಹಂ ಮಿತ್ತಾತಿ ಸಬ್ಬಮಿತ್ತೋ। ಮೇತ್ತಞ್ಹಿ ಭಾವೇನ್ತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ। ಸಬ್ಬಸಖೋತಿ, ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಬ್ಬಭೂತಾನುಕಮ್ಪಕೋತಿ, ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹನಕೋ। ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಞ್ಚ ಭಾವೇಮೀತಿ, ಮೇತ್ತಾಯ ಸಹಿತಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ವಿಸೇಸತೋ ಭಾವೇಮಿ, ವಡ್ಢೇಮಿ, ಪಕಾಸೇಮಿ ವಾ ಅಕಥೇನ್ತೇಪಿ ಭಾವನಾಯ ಉಕ್ಕಂಸಗತಭಾವತೋ। ‘‘ಮೇತ್ತಂ ಚಿತ್ತಞ್ಚ ಭಾವೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೋವ। ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜರತೋತಿ, ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇ ಸತ್ತಾನಂ ಹಿತೂಪಸಂಹಾರೇ ಅಭಿರತೋ। ಸದಾತಿ, ಸಬ್ಬಕಾಲಂ, ತೇನ ತತ್ಥ ಸಾತಚ್ಚಕಿರಿಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ।

    Sabbesaṃ sattānaṃ mitto, sabbe vā te mayhaṃ mittāti sabbamitto. Mettañhi bhāvento sattānaṃ piyo hoti. Sabbasakhoti, etthāpi eseva nayo. Sabbabhūtānukampakoti, sabbasattānaṃ anuggaṇhanako. Mettacittañca bhāvemīti, mettāya sahitaṃ sampayuttaṃ cittaṃ visesato bhāvemi, vaḍḍhemi, pakāsemi vā akathentepi bhāvanāya ukkaṃsagatabhāvato. ‘‘Mettaṃ cittañca bhāvemī’’ti vā pāṭho. Tassattho heṭṭhā vuttanayova. Abyāpajjaratoti, abyāpajje sattānaṃ hitūpasaṃhāre abhirato. Sadāti, sabbakālaṃ, tena tattha sātaccakiriyaṃ dasseti.

    ಅಸಂಹೀರನ್ತಿ ನ ಸಂಹೀರಂ, ಆಸನ್ನಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇನ ರಾಗೇನ ಅನಾಕಡ್ಢನಿಯಂ। ಅಸಂಕುಪ್ಪನ್ತಿ ನ ಕುಪ್ಪಂ, ದೂರಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇನ ಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಅಕೋಪಿಯಂ, ಏವಂಭೂತಂ ಕತ್ವಾ ಮಮ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಂ ಆಮೋದಯಾಮಿ ಅಭಿಪ್ಪಮೋದಯಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಂ ಭಾವೇಮಿ। ಅಕಾಪುರಿಸಸೇವಿತನ್ತಿ, ಕಾಪುರಿಸೇಹಿ ನೀಚಜನೇಹಿ ಅಸೇವಿತಂ, ಅಕಾಪುರಿಸೇಹಿ ವಾ ಅರಿಯೇಹಿ ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಸೇವಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಂ ಸೇಟ್ಠಂ ನಿದ್ದೋಸಂ ಮೇತ್ತಾದಿವಿಹಾರಂ ಭಾವೇಮಿ ವಡ್ಢೇಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Asaṃhīranti na saṃhīraṃ, āsannapaccatthikena rāgena anākaḍḍhaniyaṃ. Asaṃkuppanti na kuppaṃ, dūrapaccatthikena byāpādena akopiyaṃ, evaṃbhūtaṃ katvā mama mettacittaṃ āmodayāmi abhippamodayāmi brahmavihāraṃ bhāvemi. Akāpurisasevitanti, kāpurisehi nīcajanehi asevitaṃ, akāpurisehi vā ariyehi buddhādīhi sevitaṃ brahmaṃ seṭṭhaṃ niddosaṃ mettādivihāraṃ bhāvemi vaḍḍhemīti attho.

    ಏವಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸವಸೇನ ಪಞ್ಚಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತಂ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅವಿತಕ್ಕ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಚತಸ್ಸೋ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ। ತತ್ಥ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಸಮಾಪನ್ನೋತಿ, ವಿತಕ್ಕವಿರಹಿತಂ ದುತಿಯಾದಿಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ, ಏತೇನ ಥೇರೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಭಾವನಾಯ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅತ್ತನಾ ದುತಿಯಾದಿಝಾನಾಧಿಗಮಮಾಹ। ಯಸ್ಮಾ ಪನಾಯಂ ಥೇರೋ ತಮೇವ ಝಾನಂ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಏಕಾಸನೇನೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಗಣ್ಹಿ, ತಸ್ಮಾ ತಮತ್ಥಂ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನೇವ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ। ಅರಿಯೇನ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ, ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ತಾವದೇ’’ತಿ ಆಹ। ತತ್ಥ ವಚೀಸಙ್ಖಾರಾಭಾವತೋ ಅವಿತಕ್ಕಾವಿಚಾರಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ ‘‘ಅರಿಯೋ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ‘‘ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವಯಂ ಕರಣೀಯಂ ಧಮ್ಮೀ ವಾ ಕಥಾ ಅರಿಯೋ ವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೭೩) ಪನ ವಚನತೋ ಯಾ ಕಾಚಿ ಸಮಾಪತ್ತಿ ಅರಿಯೋ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ ನಾಮ। ಇಧ ಪನ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಾ ಅಗ್ಗಫಲಸಮಾಪತ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ।

    Evaṃ attuddesavasena pañcahi gāthāhi attano paṭipattiṃ dassetvā idāni taṃ aññāpadesena dassento ‘‘avitakka’’ntiādinā catasso gāthā abhāsi. Tattha avitakkaṃ samāpannoti, vitakkavirahitaṃ dutiyādijhānaṃ samāpanno, etena thero brahmavihārabhāvanāya aññāpadesena attanā dutiyādijhānādhigamamāha. Yasmā panāyaṃ thero tameva jhānaṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā ekāsaneneva arahattaṃ gaṇhi, tasmā tamatthaṃ aññāpadeseneva dassento ‘‘avitakkaṃ samāpanno’’ti vatvā ‘‘sammāsambuddhasāvako. Ariyena tuṇhībhāvena, upeto hoti tāvade’’ti āha. Tattha vacīsaṅkhārābhāvato avitakkāvicārā samāpatti ‘‘ariyo tuṇhībhāvo’’ti vadanti. ‘‘Sannipatitānaṃ vo, bhikkhave, dvayaṃ karaṇīyaṃ dhammī vā kathā ariyo vā tuṇhībhāvo’’ti (ma. ni. 1.273) pana vacanato yā kāci samāpatti ariyo tuṇhībhāvo nāma. Idha pana catutthajjhānikā aggaphalasamāpatti adhippetā.

    ಇದಾನಿ ತಸ್ಸಾಧಿಗತತ್ತಾ ಲೋಕಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಕಮ್ಪನೀಯತಂ ಉಪಮಾಯ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ‘‘ಯಥಾಪಿ ಪಬ್ಬತೋ’’ತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಥಾಪಿ ಪಬ್ಬತೋ ಸೇಲೋತಿ, ಯಥಾ ಸಿಲಾಮಯೋ ಏಕಘನಸೇಲೋ ಪಬ್ಬತೋ, ನ ಪಂಸುಪಬ್ಬತೋ ನ ಮಿಸ್ಸಕಪಬ್ಬತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಚಲೋ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೋತಿ, ಸುಟ್ಠು ಪತಿಟ್ಠಿತಮೂಲೋ ಪಕತಿವಾತೇಹಿ ಅಚಲೋ ಅಕಮ್ಪನೀಯೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅರಹತ್ತಂ ನಿಬ್ಬಾನಞ್ಚ ಏವಂ ಮೋಹಕ್ಖಯಾ ಭಿಕ್ಖು, ಪಬ್ಬತೋವ ನ ವೇಧತೀತಿ ಮೋಹಸ್ಸ ಅನವಸೇಸಪ್ಪಹಾನಾ, ಮೋಹಮೂಲಕತ್ತಾ ಚ ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಾನಂ ಪಹೀನಸಬ್ಬಾಕುಸಲೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಥಾ ಸೋ ಪಬ್ಬತೋ ಪಕತಿವಾತೇಹಿ, ಏವಂ ಲೋಕಧಮ್ಮೇಹಿ ನ ವೇಧತಿ ನ ಕಮ್ಪತಿ, ಮೋಹಕ್ಖಯೋತಿ ವಾ ಯಸ್ಮಾ ಅರಹತ್ತಂ ನಿಬ್ಬಾನಞ್ಚ ವುಚ್ಚತಿ , ತಸ್ಮಾ ಮೋಹಕ್ಖಯಾತಿ ಮೋಹಕ್ಖಯಸ್ಸ ಹೇತು ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಧಿಗತತ್ತಾ ಚತೂಸು ಅರಿಯಸಚ್ಚೇಸು ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಅಸಮಾಪನ್ನಕಾಲೇಪಿ ಪಬ್ಬತೋ ವಿಯ ನ ವೇಧತಿ, ಪಗೇವ ಸಮಾಪನ್ನಕಾಲೇತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।

    Idāni tassādhigatattā lokadhammehi akampanīyataṃ upamāya pakāsento ‘‘yathāpi pabbato’’ti gāthamāha. Tattha yathāpi pabbato seloti, yathā silāmayo ekaghanaselo pabbato, na paṃsupabbato na missakapabbatoti attho. Acalo suppatiṭṭhitoti, suṭṭhu patiṭṭhitamūlo pakativātehi acalo akampanīyo hoti, tasmā arahattaṃ nibbānañca evaṃ mohakkhayā bhikkhu, pabbatova na vedhatīti mohassa anavasesappahānā, mohamūlakattā ca sabbākusalānaṃ pahīnasabbākusalo bhikkhu yathā so pabbato pakativātehi, evaṃ lokadhammehi na vedhati na kampati, mohakkhayoti vā yasmā arahattaṃ nibbānañca vuccati , tasmā mohakkhayāti mohakkhayassa hetu nibbānassa arahattassa ca adhigatattā catūsu ariyasaccesu suppatiṭṭhito asamāpannakālepi pabbato viya na vedhati, pageva samāpannakāleti adhippāyo.

    ಇದಾನಿ ಪಾಪಂ ನಾಮೇತಂ ಅಸುಚಿಸೀಲೋ ಏವ ಸಮಾಚರತಿ, ನ ಚ ಸುಚಿಸೀಲೋ, ಸುಚಿಸೀಲಸ್ಸ ಪನ ತಂ ಅಣುಮತ್ತಮ್ಪಿ ಭಾರಿಯಂ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾತೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅನಙ್ಗಣಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಮಾಹ । ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ರಾಗಾದಿಅಙ್ಗಣಾಭಾವತೋ ಅನಙ್ಗಣಸ್ಸ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಸುಚಿಅನವಜ್ಜಧಮ್ಮೇ ಏವ ಗವೇಸನ್ತಸ್ಸ ಸಪ್ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾಲಗ್ಗಮತ್ತಂ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಂ ಪಾಪಸ್ಸ ಲೇಸಮತ್ತಮ್ಪಿ ಸಕಲಂ ಲೋಕಧಾತುಂ ಫರಿತ್ವಾ ಠಿತಂ ಅಬ್ಭಮತ್ತಂ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ನ ಏವರೂಪೇ ಕಮ್ಮೇ ಮಾದಿಸಾ ಆಸಙ್ಕಿತಬ್ಬಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।

    Idāni pāpaṃ nāmetaṃ asucisīlo eva samācarati, na ca sucisīlo, sucisīlassa pana taṃ aṇumattampi bhāriyaṃ hutvā upaṭṭhātīti dassento ‘‘anaṅgaṇassā’’tiādigāthamāha . Tassattho – rāgādiaṅgaṇābhāvato anaṅgaṇassa sabbakālaṃ sucianavajjadhamme eva gavesantassa sappurisassa vālaggamattaṃ kesaggamattaṃ pāpassa lesamattampi sakalaṃ lokadhātuṃ pharitvā ṭhitaṃ abbhamattaṃ hutvā upaṭṭhāti, tasmā na evarūpe kamme mādisā āsaṅkitabbāti adhippāyo.

    ಯಸ್ಮಾ ನಿಕ್ಕಿಲೇಸೇಸುಪಿ ಅನ್ಧಬಾಲಾ ಏವರೂಪೇ ಅಪವಾದೇ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅತ್ಥಕಾಮೇಹಿ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಅತ್ತಾ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬೋತಿ ಓವಾದಂ ದೇನ್ತೋ ‘‘ನಗರಂ ಯಥಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯಥಾ ಪನ ಪಚ್ಚನ್ತನಗರವಾಸೀಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಪಚ್ಚನ್ತಂ ನಗರಂ ದ್ವಾರಪಾಕಾರಾದೀನಿ ಥಿರಾನಿ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಸಅನ್ತರಂ, ಉದ್ದಾಪಪರಿಖಾದೀನಿ ಥಿರಾನಿ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಸಬಾಹಿರನ್ತಿ ಸನ್ತರಬಾಹಿರಂ ಗುತ್ತಂ ಕರೀಯತಿ, ಏವಂ ತುಮ್ಹೇಹಿಪಿ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಿ ಛ ದ್ವಾರಾನಿ ಪಿದಹಿತ್ವಾ ದ್ವಾರರಕ್ಖಿತಂ ಸತಿಂ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಯಥಾ ಗಯ್ಹಮಾನಾನಿ ಬಾಹಿರಾನಿ ಛ ಆಯತನಾನಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಿ ಉಪಘಾತಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ, ತಥಾ ಅಗ್ಗಹಣೇನ ತಾನಿಪಿ ಥಿರಾನಿ ಕತ್ವಾ ತೇಸಂ ಅಪ್ಪವೇಸಾಯ ದ್ವಾರರಕ್ಖಿತಂ ಸತಿಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ವಿಚರನ್ತಾ ಅತ್ತಾನಂ ಗೋಪೇಥ। ಕಸ್ಮಾ? ಖಣೋ ವೋ ಮಾ ಉಪಚ್ಚಗಾ। ಯೋ ಹಿ ಏವಂ ಅತ್ತಾನಂ ನ ಗೋಪೇತಿ, ತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದಕ್ಖಣೋ, ಮನುಸ್ಸತ್ತಭಾವಕ್ಖಣೋ, ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಉಪ್ಪತ್ತಿಕ್ಖಣೋ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿಲದ್ಧಕ್ಖಣೋ, ಛನ್ನಂ ಆಯತನಾನಂ ಅವೇಕಲ್ಲಕ್ಖಣೋತಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಅಯಂ ಖಣೋ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ, ಸೋ ಖಣೋ ತುಮ್ಹೇ ಮಾ ಅತಿಕ್ಕಮತೂತಿ।

    Yasmā nikkilesesupi andhabālā evarūpe apavāde samuṭṭhāpenti, tasmā atthakāmehi sakkaccaṃ attā rakkhitabboti ovādaṃ dento ‘‘nagaraṃ yathā’’tiādigāthamāha. Tassattho – yathā pana paccantanagaravāsīhi manussehi paccantaṃ nagaraṃ dvārapākārādīni thirāni karontehi saantaraṃ, uddāpaparikhādīni thirāni karontehi sabāhiranti santarabāhiraṃ guttaṃ karīyati, evaṃ tumhehipi satiṃ upaṭṭhapetvā ajjhattikāni cha dvārāni pidahitvā dvārarakkhitaṃ satiṃ avissajjetvā yathā gayhamānāni bāhirāni cha āyatanāni ajjhattikāni upaghātāya saṃvattanti, tathā aggahaṇena tānipi thirāni katvā tesaṃ appavesāya dvārarakkhitaṃ satiṃ appahāya vicarantā attānaṃ gopetha. Kasmā? Khaṇo vo mā upaccagā. Yo hi evaṃ attānaṃ na gopeti, taṃ puggalaṃ buddhuppādakkhaṇo, manussattabhāvakkhaṇo, majjhimadese uppattikkhaṇo, sammādiṭṭhiyā paṭiladdhakkhaṇo, channaṃ āyatanānaṃ avekallakkhaṇoti sabbopi ayaṃ khaṇo atikkamati, so khaṇo tumhe mā atikkamatūti.

    ಏವಂ ಥೇರೋ ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ಸರಾಜಿಕಂ ಪರಿಸಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಓವದಿತ್ವಾ ಪುನ ಮರಣೇ ಜೀವಿತೇ ಚ ಅತ್ತನೋ ಸಮಚಿತ್ತತಂ ಕತಕಿಚ್ಚತಞ್ಚ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ‘‘ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ ಮರಣ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ (ಥೇರಗಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೭)।

    Evaṃ thero imāya gāthāya sarājikaṃ parisaṃ bhikkhū ca ovaditvā puna maraṇe jīvite ca attano samacittataṃ katakiccatañca pakāsento ‘‘nābhinandāmi maraṇa’’ntiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva (theragā. aṭṭha. 2.607).

    ಏವಂ ಪನ ವತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಕಾಲಂ ಉಪಟ್ಠಿತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಙ್ಖೇಪೇನೇವ ನೇಸಂ ಓವಾದಂ ದತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಂ ಪವೇದೇನ್ತೋ ಓಸಾನಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಮ್ಪಾದೇಥಪ್ಪಮಾದೇನಾತಿ ಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಂ ದಾನಸೀಲಾದಿಂ ಅಪ್ಪಮಾದೇನ ಸಮ್ಪಾದೇಥ, ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕಪಭೇದೇ ಗಹಟ್ಠವತ್ತೇ ಸೀಲಾನುರಕ್ಖಣೇ ಸಮಥಅನುಯೋಗೇ ವಿಪಸ್ಸನಾಭಾವನಾಯ ಚ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ಹೋಥ। ಏಸಾ ಮೇ ಅನುಸಾಸನೀತಿ ದಾನಸೀಲಾದೀಸು ನ ಪಮಜ್ಜಥಾತಿ ಏಸಾ ಮಮ ಅನುಸಿಟ್ಠಿ ಓವಾದೋ।

    Evaṃ pana vatvā attano parinibbānakālaṃ upaṭṭhitaṃ disvā saṅkhepeneva nesaṃ ovādaṃ datvā parinibbānaṃ pavedento osānagāthamāha. Tattha sampādethappamādenāti sampādetabbaṃ dānasīlādiṃ appamādena sampādetha, diṭṭhadhammikasamparāyikapabhede gahaṭṭhavatte sīlānurakkhaṇe samathaanuyoge vipassanābhāvanāya ca appamattā hotha. Esā me anusāsanīti dānasīlādīsu na pamajjathāti esā mama anusiṭṭhi ovādo.

    ಏವಂ ಸಿಖಾಪತ್ತಂ ಪರಹಿತಪಟಿಪತ್ತಿಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಅತ್ತಹಿತಪಟಿಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಮತ್ಥಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ‘‘ಹನ್ದಾಹಂ ಪರಿನಿಬ್ಬಿಸ್ಸಂ, ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋಮ್ಹಿ ಸಬ್ಬಧೀ’’ತಿ ಆಹ। ತತ್ಥ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋಮ್ಹಿ ಸಬ್ಬಧೀತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಭವೇಹಿ ಚ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋ ಅಮ್ಹಿ, ತಸ್ಮಾ ಏಕಂಸೇನ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸಾಮೀತಿ।

    Evaṃ sikhāpattaṃ parahitapaṭipattiṃ dīpetvā attahitapaṭipattiyāpi matthakaṃ gaṇhanto ‘‘handāhaṃ parinibbissaṃ, vippamuttomhi sabbadhī’’ti āha. Tattha vippamuttomhi sabbadhīti sabbaso kilesehi bhavehi ca vippamutto amhi, tasmā ekaṃsena parinibbāyissāmīti.

    ಏವಂ ಪನ ವತ್ವಾ ಆಕಾಸೇ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ನಿಸಿನ್ನೋ ತೇಜೋಧಾತುಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಜ್ಜಲನ್ತೋ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಯಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ।

    Evaṃ pana vatvā ākāse pallaṅkena nisinno tejodhātuṃ samāpajjitvā pajjalanto anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyi.

    ಖದಿರವನಿಯರೇವತತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Khadiravaniyarevatattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೧. ಖದಿರವನಿಯರೇವತತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 1. Khadiravaniyarevatattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact