Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi

    ૩. ખગ્ગવિસાણસુત્તં

    3. Khaggavisāṇasuttaṃ

    ૩૫.

    35.

    સબ્બેસુ ભૂતેસુ નિધાય દણ્ડં, અવિહેઠયં અઞ્ઞતરમ્પિ તેસં;

    Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;

    ન પુત્તમિચ્છેય્ય કુતો સહાયં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Na puttamiccheyya kuto sahāyaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૩૬.

    36.

    સંસગ્ગજાતસ્સ ભવન્તિ સ્નેહા, સ્નેહન્વયં દુક્ખમિદં પહોતિ;

    Saṃsaggajātassa bhavanti snehā, snehanvayaṃ dukkhamidaṃ pahoti;

    આદીનવં સ્નેહજં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādīnavaṃ snehajaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૩૭.

    37.

    મિત્તે સુહજ્જે અનુકમ્પમાનો, હાપેતિ અત્થં પટિબદ્ધચિત્તો;

    Mitte suhajje anukampamāno, hāpeti atthaṃ paṭibaddhacitto;

    એતં ભયં સન્થવે 1 પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Etaṃ bhayaṃ santhave 2 pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૩૮.

    38.

    વંસો વિસાલોવ યથા વિસત્તો, પુત્તેસુ દારેસુ ચ યા અપેક્ખા;

    Vaṃso visālova yathā visatto, puttesu dāresu ca yā apekkhā;

    વંસક્કળીરોવ 3 સજ્જમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Vaṃsakkaḷīrova 4 sajjamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૩૯.

    39.

    મિગો અરઞ્ઞમ્હિ યથા અબદ્ધો 5, યેનિચ્છકં ગચ્છતિ ગોચરાય;

    Migo araññamhi yathā abaddho 6, yenicchakaṃ gacchati gocarāya;

    વિઞ્ઞૂ નરો સેરિતં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Viññū naro seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૦.

    40.

    આમન્તના હોતિ સહાયમજ્ઝે, વાસે ઠાને ગમને ચારિકાય;

    Āmantanā hoti sahāyamajjhe, vāse ṭhāne gamane cārikāya;

    અનભિજ્ઝિતં સેરિતં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Anabhijjhitaṃ seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૧.

    41.

    ખિડ્ડા રતી હોતિ સહાયમજ્ઝે, પુત્તેસુ ચ વિપુલં હોતિ પેમં;

    Khiḍḍā ratī hoti sahāyamajjhe, puttesu ca vipulaṃ hoti pemaṃ;

    પિયવિપ્પયોગં વિજિગુચ્છમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Piyavippayogaṃ vijigucchamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૨.

    42.

    ચાતુદ્દિસો અપ્પટિઘો ચ હોતિ, સન્તુસ્સમાનો ઇતરીતરેન;

    Cātuddiso appaṭigho ca hoti, santussamāno itarītarena;

    પરિસ્સયાનં સહિતા અછમ્ભી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Parissayānaṃ sahitā achambhī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૩.

    43.

    દુસ્સઙ્ગહા પબ્બજિતાપિ એકે, અથો ગહટ્ઠા ઘરમાવસન્તા;

    Dussaṅgahā pabbajitāpi eke, atho gahaṭṭhā gharamāvasantā;

    અપ્પોસ્સુક્કો પરપુત્તેસુ હુત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Appossukko paraputtesu hutvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૪.

    44.

    ઓરોપયિત્વા ગિહિબ્યઞ્જનાનિ 7, સઞ્છિન્નપત્તો 8 યથા કોવિળારો;

    Oropayitvā gihibyañjanāni 9, sañchinnapatto 10 yathā koviḷāro;

    છેત્વાન વીરો ગિહિબન્ધનાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Chetvāna vīro gihibandhanāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૫.

    45.

    સચે લભેથ નિપકં સહાયં, સદ્ધિં ચરં સાધુવિહારિધીરં;

    Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;

    અભિભુય્ય સબ્બાનિ પરિસ્સયાનિ, ચરેય્ય તેનત્તમનો સતીમા.

    Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.

    ૪૬.

    46.

    નો ચે લભેથ નિપકં સહાયં, સદ્ધિં ચરં સાધુવિહારિધીરં;

    No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;

    રાજાવ રટ્ઠં વિજિતં પહાય, એકો ચરે માતઙ્ગરઞ્ઞેવ નાગો.

    Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care mātaṅgaraññeva nāgo.

    ૪૭.

    47.

    અદ્ધા પસંસામ સહાયસમ્પદં, સેટ્ઠા સમા સેવિતબ્બા સહાયા;

    Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;

    એતે અલદ્ધા અનવજ્જભોજી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૮.

    48.

    દિસ્વા સુવણ્ણસ્સ પભસ્સરાનિ, કમ્મારપુત્તેન સુનિટ્ઠિતાનિ;

    Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;

    સઙ્ઘટ્ટમાનાનિ દુવે ભુજસ્મિં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Saṅghaṭṭamānāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૪૯.

    49.

    એવં દુતિયેન 11 સહા મમસ્સ, વાચાભિલાપો અભિસજ્જના વા;

    Evaṃ dutiyena 12 sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;

    એતં ભયં આયતિં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૦.

    50.

    કામા હિ ચિત્રા મધુરા મનોરમા, વિરૂપરૂપેન મથેન્તિ ચિત્તં;

    Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;

    આદીનવં કામગુણેસુ દિસ્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૧.

    51.

    ઈતી ચ ગણ્ડો ચ ઉપદ્દવો ચ, રોગો ચ સલ્લઞ્ચ ભયઞ્ચ મેતં;

    Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;

    એતં ભયં કામગુણેસુ દિસ્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૨.

    52.

    સીતઞ્ચ ઉણ્હઞ્ચ ખુદં પિપાસં, વાતાતપે ડંસસરીસપે 13 ચ;

    Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape 14 ca;

    સબ્બાનિપેતાનિ અભિસમ્ભવિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૩.

    53.

    નાગોવ યૂથાનિ વિવજ્જયિત્વા, સઞ્જાતખન્ધો પદુમી ઉળારો;

    Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;

    યથાભિરન્તં વિહરં 15 અરઞ્ઞે, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Yathābhirantaṃ viharaṃ 16 araññe, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૪.

    54.

    અટ્ઠાનતં સઙ્ગણિકારતસ્સ, યં ફસ્સયે 17 સામયિકં વિમુત્તિં;

    Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye 18 sāmayikaṃ vimuttiṃ;

    આદિચ્ચબન્ધુસ્સ વચો નિસમ્મ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૫.

    55.

    દિટ્ઠીવિસૂકાનિ ઉપાતિવત્તો, પત્તો નિયામં પટિલદ્ધમગ્ગો;

    Diṭṭhīvisūkāni upātivatto, patto niyāmaṃ paṭiladdhamaggo;

    ઉપ્પન્નઞાણોમ્હિ અનઞ્ઞનેય્યો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Uppannañāṇomhi anaññaneyyo, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૬.

    56.

    નિલ્લોલુપો નિક્કુહો નિપ્પિપાસો, નિમ્મક્ખો નિદ્ધન્તકસાવમોહો;

    Nillolupo nikkuho nippipāso, nimmakkho niddhantakasāvamoho;

    નિરાસયો 19 સબ્બલોકે ભવિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Nirāsayo 20 sabbaloke bhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૭.

    57.

    પાપં સહાયં પરિવજ્જયેથ, અનત્થદસ્સિં વિસમે નિવિટ્ઠં;

    Pāpaṃ sahāyaṃ parivajjayetha, anatthadassiṃ visame niviṭṭhaṃ;

    સયં ન સેવે પસુતં પમત્તં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sayaṃ na seve pasutaṃ pamattaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૮.

    58.

    બહુસ્સુતં ધમ્મધરં ભજેથ, મિત્તં ઉળારં પટિભાનવન્તં;

    Bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha, mittaṃ uḷāraṃ paṭibhānavantaṃ;

    અઞ્ઞાય અત્થાનિ વિનેય્ય કઙ્ખં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Aññāya atthāni vineyya kaṅkhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૫૯.

    59.

    ખિડ્ડં રતિં કામસુખઞ્ચ લોકે, અનલઙ્કરિત્વા અનપેક્ખમાનો;

    Khiḍḍaṃ ratiṃ kāmasukhañca loke, analaṅkaritvā anapekkhamāno;

    વિભૂસનટ્ઠાના વિરતો સચ્ચવાદી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Vibhūsanaṭṭhānā virato saccavādī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૦.

    60.

    પુત્તઞ્ચ દારં પિતરઞ્ચ માતરં, ધનાનિ ધઞ્ઞાનિ ચ બન્ધવાનિ 21;

    Puttañca dāraṃ pitarañca mātaraṃ, dhanāni dhaññāni ca bandhavāni 22;

    હિત્વાન કામાનિ યથોધિકાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Hitvāna kāmāni yathodhikāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૧.

    61.

    સઙ્ગો એસો પરિત્તમેત્થ સોખ્યં, અપ્પસ્સાદો દુક્ખમેત્થ ભિય્યો;

    Saṅgo eso parittamettha sokhyaṃ, appassādo dukkhamettha bhiyyo;

    ગળો એસો ઇતિ ઞત્વા મુતીમા 23, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Gaḷo eso iti ñatvā mutīmā 24, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૨.

    62.

    સન્દાલયિત્વાન 25 સંયોજનાનિ, જાલંવ ભેત્વા સલિલમ્બુચારી;

    Sandālayitvāna 26 saṃyojanāni, jālaṃva bhetvā salilambucārī;

    અગ્ગીવ દડ્ઢં અનિવત્તમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Aggīva daḍḍhaṃ anivattamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૩.

    63.

    ઓક્ખિત્તચક્ખૂ ન ચ પાદલોલો, ગુત્તિન્દ્રિયો રક્ખિતમાનસાનો;

    Okkhittacakkhū na ca pādalolo, guttindriyo rakkhitamānasāno;

    અનવસ્સુતો અપરિડય્હમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Anavassuto apariḍayhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૪.

    64.

    ઓહારયિત્વા ગિહિબ્યઞ્જનાનિ, સઞ્છન્નપત્તો 27 યથા પારિછત્તો;

    Ohārayitvā gihibyañjanāni, sañchannapatto 28 yathā pārichatto;

    કાસાયવત્થો અભિનિક્ખમિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Kāsāyavattho abhinikkhamitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૫.

    65.

    રસેસુ ગેધં અકરં અલોલો, અનઞ્ઞપોસી સપદાનચારી;

    Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo, anaññaposī sapadānacārī;

    કુલે કુલે અપ્પટિબદ્ધચિત્તો 29, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Kule kule appaṭibaddhacitto 30, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૬.

    66.

    પહાય પઞ્ચાવરણાનિ ચેતસો, ઉપક્કિલેસે બ્યપનુજ્જ સબ્બે;

    Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso, upakkilese byapanujja sabbe;

    અનિસ્સિતો છેત્વ 31 સિનેહદોસં 32, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Anissito chetva 33 sinehadosaṃ 34, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૭.

    67.

    વિપિટ્ઠિકત્વાન સુખં દુખઞ્ચ, પુબ્બેવ ચ સોમનસ્સદોમનસ્સં;

    Vipiṭṭhikatvāna sukhaṃ dukhañca, pubbeva ca somanassadomanassaṃ;

    લદ્ધાનુપેક્ખં સમથં વિસુદ્ધં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૮.

    68.

    આરદ્ધવીરિયો પરમત્થપત્તિયા, અલીનચિત્તો અકુસીતવુત્તિ;

    Āraddhavīriyo paramatthapattiyā, alīnacitto akusītavutti;

    દળ્હનિક્કમો થામબલૂપપન્નો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Daḷhanikkamo thāmabalūpapanno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૬૯.

    69.

    પટિસલ્લાનં ઝાનમરિઞ્ચમાનો, ધમ્મેસુ નિચ્ચં અનુધમ્મચારી;

    Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno, dhammesu niccaṃ anudhammacārī;

    આદીનવં સમ્મસિતા ભવેસુ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādīnavaṃ sammasitā bhavesu, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૭૦.

    70.

    તણ્હક્ખયં પત્થયમપ્પમત્તો, અનેળમૂગો 35 સુતવા સતીમા;

    Taṇhakkhayaṃ patthayamappamatto, aneḷamūgo 36 sutavā satīmā;

    સઙ્ખાતધમ્મો નિયતો પધાનવા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Saṅkhātadhammo niyato padhānavā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૭૧.

    71.

    સીહોવ સદ્દેસુ અસન્તસન્તો, વાતોવ જાલમ્હિ અસજ્જમાનો;

    Sīhova saddesu asantasanto, vātova jālamhi asajjamāno;

    પદુમંવ તોયેન અલિપ્પમાનો 37, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Padumaṃva toyena alippamāno 38, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૭૨.

    72.

    સીહો યથા દાઠબલી પસય્હ, રાજા મિગાનં અભિભુય્ય ચારી;

    Sīho yathā dāṭhabalī pasayha, rājā migānaṃ abhibhuyya cārī;

    સેવેથ પન્તાનિ સેનાસનાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sevetha pantāni senāsanāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૭૩.

    73.

    મેત્તં ઉપેક્ખં કરુણં વિમુત્તિં, આસેવમાનો મુદિતઞ્ચ કાલે;

    Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno muditañca kāle;

    સબ્બેન લોકેન અવિરુજ્ઝમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sabbena lokena avirujjhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૭૪.

    74.

    રાગઞ્ચ દોસઞ્ચ પહાય મોહં, સન્દાલયિત્વાન સંયોજનાનિ;

    Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sandālayitvāna saṃyojanāni;

    અસન્તસં જીવિતસઙ્ખયમ્હિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૭૫.

    75.

    ભજન્તિ સેવન્તિ ચ કારણત્થા, નિક્કારણા દુલ્લભા અજ્જ મિત્તા;

    Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā, nikkāraṇā dullabhā ajja mittā;

    અત્તટ્ઠપઞ્ઞા અસુચી મનુસ્સા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Attaṭṭhapaññā asucī manussā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ખગ્ગવિસાણસુત્તં તતિયં નિટ્ઠિતં.

    Khaggavisāṇasuttaṃ tatiyaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. સન્ધવે (ક॰)
    2. sandhave (ka.)
    3. વંસકળીરોવ (સી॰), વંસાકળીરોવ (સ્યા॰ કં॰ પી॰), વંસેકળીરોવ (નિદ્દેસ)
    4. vaṃsakaḷīrova (sī.), vaṃsākaḷīrova (syā. kaṃ. pī.), vaṃsekaḷīrova (niddesa)
    5. અબન્ધો (સ્યા॰ કં॰)
    6. abandho (syā. kaṃ.)
    7. ગિહિવ્યઞ્જનાનિ (સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    8. સંસીનપત્તો (સી॰)
    9. gihivyañjanāni (syā. kaṃ. pī.)
    10. saṃsīnapatto (sī.)
    11. દુતિયેન (સબ્બત્થ)
    12. dutiyena (sabbattha)
    13. ડંસસિરિંસપે (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    14. ḍaṃsasiriṃsape (sī. syā. kaṃ. pī.)
    15. વિહરે (સી॰ પી॰ નિદ્દેસ)
    16. vihare (sī. pī. niddesa)
    17. ફુસ્સયે (સ્યા॰)
    18. phussaye (syā.)
    19. નિરાસાસો (ક॰)
    20. nirāsāso (ka.)
    21. બન્ધવાનિ ચ (પી॰)
    22. bandhavāni ca (pī.)
    23. મતીમા (સ્યા॰ ક॰)
    24. matīmā (syā. ka.)
    25. પદાલયિત્વાન (ક॰)
    26. padālayitvāna (ka.)
    27. સઞ્છિન્નપત્તો (સ્યા॰ પી॰), પચ્છિન્નપત્તો (ક॰)
    28. sañchinnapatto (syā. pī.), pacchinnapatto (ka.)
    29. અપ્પટિબન્ધચિત્તો (ક॰)
    30. appaṭibandhacitto (ka.)
    31. છેત્વા (સ્યા॰ પી॰ ક॰)
    32. સ્નેહદોસં (ક॰)
    33. chetvā (syā. pī. ka.)
    34. snehadosaṃ (ka.)
    35. અનેલમૂગો (સ્યા॰ પી॰ ક॰)
    36. anelamūgo (syā. pī. ka.)
    37. અલિમ્પમાનો (સી॰ સ્યા॰ ક॰)
    38. alimpamāno (sī. syā. ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ૩. ખગ્ગવિસાણસુત્તવણ્ણના • 3. Khaggavisāṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact