| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၇. ခဇ္ဇနီယသုတ္တံ
7. Khajjanīyasuttaṃ
၇၉. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ ‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရမာနာ အနုသ္သရန္တိ သဗ္ဗေတေ ပဉ္စုပာဒာနက္ခန္ဓေ အနုသ္သရန္တိ ဧတေသံ ဝာ အညတရံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ‘ဧဝံရူပော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ – ဣတိ ဝာ ဟိ, ဘိက္ခဝေ, အနုသ္သရမာနော ရူပံယေဝ အနုသ္သရတိ။ ‘ဧဝံဝေဒနော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ – ဣတိ ဝာ ဟိ, ဘိက္ခဝေ, အနုသ္သရမာနော ဝေဒနံယေဝ အနုသ္သရတိ။ ‘ဧဝံသညော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ။ ‘ဧဝံသင္ခာရော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ။ ‘ဧဝံဝိညာဏော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ – ဣတိ ဝာ ဟိ, ဘိက္ခဝေ, အနုသ္သရမာနော ဝိညာဏမေဝ အနုသ္သရတိ’’။
79. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussaramānā anussaranti sabbete pañcupādānakkhandhe anussaranti etesaṃ vā aññataraṃ. Katame pañca? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno rūpaṃyeva anussarati. ‘Evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno vedanaṃyeva anussarati. ‘Evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti… ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti… ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno viññāṇameva anussarati’’.
‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ ဝဒေထ? ရုပ္ပတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘ရူပ’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ကေန ရုပ္ပတိ? သီတေနပိ ရုပ္ပတိ, ဥဏ္ဟေနပိ ရုပ္ပတိ, ဇိဃစ္ဆာယပိ ရုပ္ပတိ, ပိပာသာယပိ ရုပ္ပတိ, ဍံသမကသဝာတာတပသရီသပသမ္ဖသ္သေနပိ 1 ရုပ္ပတိ။ ရုပ္ပတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘ရူပ’န္တိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Kiñca, bhikkhave, rūpaṃ vadetha? Ruppatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘rūpa’nti vuccati. Kena ruppati? Sītenapi ruppati, uṇhenapi ruppati, jighacchāyapi ruppati, pipāsāyapi ruppati, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassenapi 2 ruppati. Ruppatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘rūpa’nti vuccati.
‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနံ ဝဒေထ? ဝေဒယတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘ဝေဒနာ’တိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ ဝေဒယတိ? သုခမ္ပိ ဝေဒယတိ, ဒုက္ခမ္ပိ ဝေဒယတိ, အဒုက္ခမသုခမ္ပိ ဝေဒယတိ။ ဝေဒယတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘ဝေဒနာ’တိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Kiñca, bhikkhave, vedanaṃ vadetha? Vedayatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘vedanā’ti vuccati. Kiñca vedayati? Sukhampi vedayati, dukkhampi vedayati, adukkhamasukhampi vedayati. Vedayatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘vedanā’ti vuccati.
‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သညံ ဝဒေထ? သဉ္ဇာနာတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘သညာ’တိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ သဉ္ဇာနာတိ? နီလမ္ပိ သဉ္ဇာနာတိ, ပီတကမ္ပိ သဉ္ဇာနာတိ, လောဟိတကမ္ပိ သဉ္ဇာနာတိ, ဩဒာတမ္ပိ သဉ္ဇာနာတိ။ သဉ္ဇာနာတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘သညာ’တိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Kiñca, bhikkhave, saññaṃ vadetha? Sañjānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saññā’ti vuccati. Kiñca sañjānāti? Nīlampi sañjānāti, pītakampi sañjānāti, lohitakampi sañjānāti, odātampi sañjānāti. Sañjānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saññā’ti vuccati.
‘‘ကိဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရေ ဝဒေထ? သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘သင္ခာရာ’တိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တိ? ရူပံ ရူပတ္တာယ 3 သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တိ, ဝေဒနံ ဝေဒနတ္တာယ သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တိ, သညံ သညတ္တာယ သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တိ, သင္ခာရေ သင္ခာရတ္တာယ သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တိ, ဝိညာဏံ ဝိညာဏတ္တာယ သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တိ။ သင္ခတမဘိသင္ခရောန္တီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘သင္ခာရာ’တိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Kiñca , bhikkhave, saṅkhāre vadetha? Saṅkhatamabhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saṅkhārā’ti vuccati. Kiñca saṅkhatamabhisaṅkharonti? Rūpaṃ rūpattāya 4 saṅkhatamabhisaṅkharonti, vedanaṃ vedanattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, saññaṃ saññattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, saṅkhāre saṅkhārattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, viññāṇaṃ viññāṇattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti. Saṅkhatamabhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saṅkhārā’ti vuccati.
‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏံ ဝဒေထ? ဝိဇာနာတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘ဝိညာဏ’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ ဝိဇာနာတိ? အမ္ဗိလမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, တိတ္တကမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, ကဋုကမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, မဓုရမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, ခာရိကမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, အခာရိကမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, လောဏိကမ္ပိ ဝိဇာနာတိ, အလောဏိကမ္ပိ ဝိဇာနာတိ။ ဝိဇာနာတီတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ ‘ဝိညာဏ’န္တိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Kiñca, bhikkhave, viññāṇaṃ vadetha? Vijānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘viññāṇa’nti vuccati. Kiñca vijānāti? Ambilampi vijānāti, tittakampi vijānāti, kaṭukampi vijānāti, madhurampi vijānāti, khārikampi vijānāti, akhārikampi vijānāti, loṇikampi vijānāti, aloṇikampi vijānāti. Vijānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘viññāṇa’nti vuccati.
‘‘တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခော ဧတရဟိ ရူပေန ခဇ္ဇာမိ။ အတီတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ ရူပေန ခဇ္ဇိံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နေန ရူပေန ခဇ္ဇာမိ။ အဟဉ္စေဝ ခော ပန အနာဂတံ ရူပံ အဘိနန္ဒေယ္ယံ, အနာဂတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ ရူပေန ခဇ္ဇေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နေန ရူပေန ခဇ္ဇာမီ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင္ခာယ အတီတသ္မိံ ရူပသ္မိံ အနပေက္ခော ဟောတိ ; အနာဂတံ ရူပံ နာဘိနန္ဒတိ; ပစ္စုပ္ပန္နသ္သ ရူပသ္သ နိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ။
‘‘Tatra, bhikkhave, sutavā ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ahaṃ kho etarahi rūpena khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva rūpena khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena rūpena khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ rūpaṃ abhinandeyyaṃ, anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva rūpena khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena rūpena khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītasmiṃ rūpasmiṃ anapekkho hoti ; anāgataṃ rūpaṃ nābhinandati; paccuppannassa rūpassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘‘အဟံ ခော ဧတရဟိ ဝေဒနာယ ခဇ္ဇာမိ။ အတီတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ ဝေဒနာယ ခဇ္ဇိံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နာယ ဝေဒနာယ ခဇ္ဇာမိ။ အဟဉ္စေဝ ခော ပန အနာဂတံ ဝေဒနံ အဘိနန္ဒေယ္ယံ; အနာဂတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ ဝေဒနာယ ခဇ္ဇေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နာယ ဝေဒနာယ ခဇ္ဇာမီ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင္ခာယ အတီတာယ ဝေဒနာယ အနပေက္ခော ဟောတိ; အနာဂတံ ဝေဒနံ နာဘိနန္ဒတိ; ပစ္စုပ္ပန္နာယ ဝေဒနာယ နိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ။
‘‘‘Ahaṃ kho etarahi vedanāya khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva vedanāya khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannāya vedanāya khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ vedanaṃ abhinandeyyaṃ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva vedanāya khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannāya vedanāya khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītāya vedanāya anapekkho hoti; anāgataṃ vedanaṃ nābhinandati; paccuppannāya vedanāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘‘အဟံ ခော ဧတရဟိ သညာယ ခဇ္ဇာမိ။ပေ.။ အဟံ ခော ဧတရဟိ သင္ခာရေဟိ ခဇ္ဇာမိ။ အတီတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ သင္ခာရေဟိ ခဇ္ဇိံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နေဟိ သင္ခာရေဟိ ခဇ္ဇာမီတိ။ အဟဉ္စေဝ ခော ပန အနာဂတေ သင္ခာရေ အဘိနန္ဒေယ္ယံ ; အနာဂတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ သင္ခာရေဟိ ခဇ္ဇေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နေဟိ သင္ခာရေဟိ ခဇ္ဇာမီ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင္ခာယ အတီတေသု သင္ခာရေသု အနပေက္ခော ဟောတိ; အနာဂတေ သင္ခာရေ နာဘိနန္ဒတိ; ပစ္စုပ္ပန္နာနံ သင္ခာရာနံ နိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ။
‘‘‘Ahaṃ kho etarahi saññāya khajjāmi…pe… ahaṃ kho etarahi saṅkhārehi khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva saṅkhārehi khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannehi saṅkhārehi khajjāmīti. Ahañceva kho pana anāgate saṅkhāre abhinandeyyaṃ ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva saṅkhārehi khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannehi saṅkhārehi khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītesu saṅkhāresu anapekkho hoti; anāgate saṅkhāre nābhinandati; paccuppannānaṃ saṅkhārānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘‘အဟံ ခော ဧတရဟိ ဝိညာဏေန ခဇ္ဇာမိ။ အတီတမ္ပိ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ ဝိညာဏေန ခဇ္ဇိံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နေန ဝိညာဏေန ခဇ္ဇာမိ။ အဟဉ္စေဝ ခော ပန အနာဂတံ ဝိညာဏံ အဘိနန္ဒေယ္ယံ; အနာဂတမ္ပာဟံ အဒ္ဓာနံ ဧဝမေဝ ဝိညာဏေန ခဇ္ဇေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္နေန ဝိညာဏေန ခဇ္ဇာမီ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင္ခာယ အတီတသ္မိံ ဝိညာဏသ္မိံ အနပေက္ခော ဟောတိ; အနာဂတံ ဝိညာဏံ နာဘိနန္ဒတိ; ပစ္စုပ္ပန္နသ္သ ဝိညာဏသ္သ နိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ။
‘‘‘Ahaṃ kho etarahi viññāṇena khajjāmi. Atītampi addhānaṃ evameva viññāṇena khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena viññāṇena khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ viññāṇaṃ abhinandeyyaṃ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva viññāṇena khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena viññāṇena khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītasmiṃ viññāṇasmiṃ anapekkho hoti; anāgataṃ viññāṇaṃ nābhinandati; paccuppannassa viññāṇassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဝေဒနာ ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ, ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ ဩဠာရိကံ ဝာ သုခုမံ ဝာ ဟီနံ ဝာ ပဏီတံ ဝာ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝာ, သဗ္ဗံ ရူပံ – ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ။ ယာ ကာစိ သညာ။ ယေ ကေစိ သင္ခာရာ။ ယံ ကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ။ပေ.။ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝာ, သဗ္ဗံ ဝိညာဏံ – ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā … saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātiha, bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ’’.
‘‘အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော အပစိနာတိ, နော အာစိနာတိ; ပဇဟတိ 5, န ဥပာဒိယတိ; ဝိသိနေတိ 6, န ဥသ္သိနေတိ; ဝိဓူပေတိ 7, န သန္ဓူပေတိ။ ကိဉ္စ အပစိနာတိ, နော အာစိနာတိ? ရူပံ အပစိနာတိ, နော အာစိနာတိ; ဝေဒနံ ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ အပစိနာတိ, နော အာစိနာတိ။ ကိဉ္စ ပဇဟတိ, န ဥပာဒိယတိ? ရူပံ ပဇဟတိ, န ဥပာဒိယတိ; ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ ပဇဟတိ, န ဥပာဒိယတိ။ ကိဉ္စ ဝိသိနေတိ, န ဥသ္သိနေတိ? ရူပံ ဝိသိနေတိ, န ဥသ္သိနေတိ; ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ ဝိသိနေတိ, န ဥသ္သိနေတိ။ ကိဉ္စ ဝိဓူပေတိ, န သန္ဓူပေတိ? ရူပံ ဝိဓူပေတိ, န သန္ဓူပေတိ; ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ ဝိဓူပေတိ, န သန္ဓူပေတိ။
‘‘Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako apacināti, no ācināti; pajahati 8, na upādiyati; visineti 9, na ussineti; vidhūpeti 10, na sandhūpeti. Kiñca apacināti, no ācināti? Rūpaṃ apacināti, no ācināti; vedanaṃ … saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ apacināti, no ācināti. Kiñca pajahati, na upādiyati? Rūpaṃ pajahati, na upādiyati; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ pajahati, na upādiyati. Kiñca visineti, na ussineti? Rūpaṃ visineti, na ussineti; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ visineti, na ussineti. Kiñca vidhūpeti, na sandhūpeti? Rūpaṃ vidhūpeti, na sandhūpeti; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ vidhūpeti, na sandhūpeti.
‘‘ဧဝံ ပသ္သံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ရူပသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝေဒနာယပိ။ သညာယပိ။ သင္ခာရေသုပိ။ ဝိညာဏသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ; ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi… saññāyapi… saṅkhāresupi… viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti.
‘‘အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု နေဝာစိနာတိ န အပစိနာတိ, အပစိနိတ္ဝာ ဌိတော နေဝ ပဇဟတိ န ဥပာဒိယတိ, ပဇဟိတ္ဝာ ဌိတော နေဝ ဝိသိနေတိ န ဥသ္သိနေတိ, ဝိသိနေတ္ဝာ ဌိတော နေဝ ဝိဓူပေတိ န သန္ဓူပေတိ။ ဝိဓူပေတ္ဝာ ဌိတော ကိဉ္စ နေဝာစိနာတိ န အပစိနာတိ? အပစိနိတ္ဝာ ဌိတော ရူပံ နေဝာစိနာတိ န အပစိနာတိ; အပစိနိတ္ဝာ ဌိတော ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ နေဝာစိနာတိ န အပစိနာတိ။ အပစိနိတ္ဝာ ဌိတော ကိဉ္စ နေဝ ပဇဟတိ န ဥပာဒိယတိ? ပဇဟိတ္ဝာ ဌိတော ရူပံ နေဝ ပဇဟတိ န ဥပာဒိယတိ; ပဇဟိတ္ဝာ ဌိတော ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ နေဝ ပဇဟတိ န ဥပာဒိယတိ။ ပဇဟိတ္ဝာ ဌိတော ကိဉ္စ နေဝ ဝိသိနေတိ န ဥသ္သိနေတိ? ဝိသိနေတ္ဝာ ဌိတော ရူပံ နေဝ ဝိသိနေတိ န ဥသ္သိနေတိ; ဝိသိနေတ္ဝာ ဌိတော ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ နေဝ ဝိသိနေတိ န ဥသ္သိနေတိ။ ဝိသိနေတ္ဝာ ဌိတော ကိဉ္စ နေဝ ဝိဓူပေတိ န သန္ဓူပေတိ? ဝိဓူပေတ္ဝာ ဌိတော ရူပံ နေဝ ဝိဓူပေတိ န သန္ဓူပေတိ; ဝိဓူပေတ္ဝာ ဌိတော ဝေဒနံ။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ နေဝ ဝိဓူပေတိ န သန္ဓူပေတိ။ ဝိဓူပေတ္ဝာ ဌိတော ဧဝံဝိမုတ္တစိတ္တံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုံ သဣန္ဒာ ဒေဝာ သဗ္ရဟ္မကာ သပဇာပတိကာ အာရကာဝ နမသ္သန္တိ –
‘‘Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu nevācināti na apacināti, apacinitvā ṭhito neva pajahati na upādiyati, pajahitvā ṭhito neva visineti na ussineti, visinetvā ṭhito neva vidhūpeti na sandhūpeti. Vidhūpetvā ṭhito kiñca nevācināti na apacināti? Apacinitvā ṭhito rūpaṃ nevācināti na apacināti; apacinitvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ nevācināti na apacināti. Apacinitvā ṭhito kiñca neva pajahati na upādiyati? Pajahitvā ṭhito rūpaṃ neva pajahati na upādiyati; pajahitvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva pajahati na upādiyati. Pajahitvā ṭhito kiñca neva visineti na ussineti? Visinetvā ṭhito rūpaṃ neva visineti na ussineti; visinetvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva visineti na ussineti. Visinetvā ṭhito kiñca neva vidhūpeti na sandhūpeti? Vidhūpetvā ṭhito rūpaṃ neva vidhūpeti na sandhūpeti; vidhūpetvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva vidhūpeti na sandhūpeti. Vidhūpetvā ṭhito evaṃvimuttacittaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuṃ saindā devā sabrahmakā sapajāpatikā ārakāva namassanti –
‘‘နမော တေ ပုရိသာဇည၊ နမော တေ ပုရိသုတ္တမ။
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
ယသ္သ တေ နာဘိဇာနာမ၊ ယမ္ပိ နိသ္သာယ ဈာယသီ’’တိ။ သတ္တမံ။
Yassa te nābhijānāma, yampi nissāya jhāyasī’’ti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၇. ခဇ္ဇနီယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၇. ခဇ္ဇနီယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā
