Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
౩. ఖమ్భకతవగ్గవణ్ణనా
3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
౬౦౩. తతియవగ్గే పత్తే సఞ్ఞా పత్తసఞ్ఞా, సా అస్స అత్థీతి పత్తసఞ్ఞీ, అత్తనో భాజనే ఉపనిబన్ధసఞ్ఞీ హుత్వాతి అత్థో. బ్యఞ్జనం పన అనాదియిత్వా అత్థమత్తమేవ దస్సేతుం ‘‘పత్తే సఞ్ఞం కత్వా’’తి వుత్తం.
603. Tatiyavagge patte saññā pattasaññā, sā assa atthīti pattasaññī, attano bhājane upanibandhasaññī hutvāti attho. Byañjanaṃ pana anādiyitvā atthamattameva dassetuṃ ‘‘patte saññaṃ katvā’’ti vuttaṃ.
౬౦౪. ఓలోణీతి ఏకా బ్యఞ్జనవికతి. ‘‘యో కోచి సుద్ధో కఞ్జికతక్కాదిరసఓ’’తి కేచి. సాకసూపేయ్య-గ్గహణేన యా కాచి సూపేయ్యసాకేహి కతా బ్యఞ్జనవికతి వుత్తా. మంసరసాదీనీతి ఆది-సద్దేన అవసేసా సబ్బాపి బ్యఞ్జనవికతి సఙ్గహితాతి దట్ఠబ్బం. తేనేవ మాతికాట్ఠకథాయం (కఙ్ఖా॰ అట్ఠ॰ సమసూపకపటిగ్గహణసిక్ఖాపదవణ్ణనా) వుత్తం ‘‘ఠపేత్వా పన సూపం అవసేసా సబ్బాపి సూపేయ్యా బ్యఞ్జనవికతి రసరసో నామ హోతీ’’తి.
604.Oloṇīti ekā byañjanavikati. ‘‘Yo koci suddho kañjikatakkādirasao’’ti keci. Sākasūpeyya-ggahaṇena yā kāci sūpeyyasākehi katā byañjanavikati vuttā. Maṃsarasādīnīti ādi-saddena avasesā sabbāpi byañjanavikati saṅgahitāti daṭṭhabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. samasūpakapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘ṭhapetvā pana sūpaṃ avasesā sabbāpi sūpeyyā byañjanavikati rasaraso nāma hotī’’ti.
౬౦౫. సమపుణ్ణన్తి అధిట్ఠానుపగస్స పత్తస్స అన్తోముఖవట్టిలేఖం అనతిక్కామేత్వా రచితం. సమభరితన్తి తస్సేవ వేవచనం. ఫలాఫలాదీతి ఆది-సద్దేన ఓదనాదిమ్పి సఙ్గణ్హాతి. హేట్ఠా ఓరోహతీతి సమన్తా ఓకాససబ్భావతో చాలియమానం హేట్ఠా భస్సతి. మత్థకే థూపీకతం పూవమేవ వటంసకసదిసత్తా ‘‘పూవవటంసక’’న్తి వుత్తం. పుప్ఫవటంసకాదీసుపి ఏసేవ నయో.
605.Samapuṇṇanti adhiṭṭhānupagassa pattassa antomukhavaṭṭilekhaṃ anatikkāmetvā racitaṃ. Samabharitanti tasseva vevacanaṃ. Phalāphalādīti ādi-saddena odanādimpi saṅgaṇhāti. Heṭṭhā orohatīti samantā okāsasabbhāvato cāliyamānaṃ heṭṭhā bhassati. Matthake thūpīkataṃ pūvameva vaṭaṃsakasadisattā ‘‘pūvavaṭaṃsaka’’nti vuttaṃ. Pupphavaṭaṃsakādīsupi eseva nayo.
యస్మా ‘‘సమతిత్తికో పిణ్డపాతో పటిగ్గహేతబ్బో’’తి వచనం పిణ్డపాతో సమ్పుణ్ణో పటిగ్గహేతబ్బోతి దీపేతి, తస్మా అత్తనో హత్థగతే పత్తే పిణ్డపాతో దియ్యమానో థూపీకతోపి చే హోతి, వట్టతీతి దీపేతి. ‘‘థూపీకతం పిణ్డపాతం పటిగ్గణ్హాతి, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’’తి హి వచనం పఠమం థూపీకతం పిణ్డపాతం పచ్ఛా పటిగ్గణ్హతో ఆపత్తీతి దీపేతి. ‘‘పత్తే పటిగ్గణ్హతో చ థూపీకతం హోతి, వట్టతి అథూపీకతస్స పటిగ్గహితత్తా, పయోగో పన నత్థి అఞ్ఞత్ర పుబ్బదేసా’’తి కేనచి వుత్తం, తం న సారతో పచ్చేతబ్బం. ‘‘న థూపీకతం పిణ్డపాతం పటిగ్గణ్హాతీ’’తి వచనం పఠమం థూపీకతస్సేవ పచ్ఛా పటిగ్గణ్హనం దీపేతి. న హి హత్థగతేపి పత్తే దియ్యమానం థూపీకతం గణ్హన్తో థూపీకతం పిణ్డపాతం పటిగ్గణ్హన్తో నామ న హోతి, న చ తేన సమతిత్తికో పిణ్డపాతో పటిగ్గహితోతి సక్కా విఞ్ఞాతుం. ‘‘థూపీకత’’న్తి చ భావనపుంసకనిద్దేసే గయ్హమానే అయమత్థో సుట్ఠుతరం పాకటోయేవాతి.
Yasmā ‘‘samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo’’ti vacanaṃ piṇḍapāto sampuṇṇo paṭiggahetabboti dīpeti, tasmā attano hatthagate patte piṇḍapāto diyyamāno thūpīkatopi ce hoti, vaṭṭatīti dīpeti. ‘‘Thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vacanaṃ paṭhamaṃ thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ pacchā paṭiggaṇhato āpattīti dīpeti. ‘‘Patte paṭiggaṇhato ca thūpīkataṃ hoti, vaṭṭati athūpīkatassa paṭiggahitattā, payogo pana natthi aññatra pubbadesā’’ti kenaci vuttaṃ, taṃ na sārato paccetabbaṃ. ‘‘Na thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ paṭiggaṇhātī’’ti vacanaṃ paṭhamaṃ thūpīkatasseva pacchā paṭiggaṇhanaṃ dīpeti. Na hi hatthagatepi patte diyyamānaṃ thūpīkataṃ gaṇhanto thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ paṭiggaṇhanto nāma na hoti, na ca tena samatittiko piṇḍapāto paṭiggahitoti sakkā viññātuṃ. ‘‘Thūpīkata’’nti ca bhāvanapuṃsakaniddese gayhamāne ayamattho suṭṭhutaraṃ pākaṭoyevāti.
ఖమ్భకతవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Khambhakatavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౩. ఖమ్భకతవగ్గో • 3. Khambhakatavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౩. ఖమ్భకతవగ్గవణ్ణనా • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౩. ఖమ్భకతవగ్గవణ్ణనా • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౩. ఖమ్భకతవగ్గవణ్ణనా • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౩. ఖమ్భకతవగ్గ-అత్థయోజనా • 3. Khambhakatavagga-atthayojanā