| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਨਯવਿਨਿਚ੍ਛਯ-ਟੀਕਾ • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
ਖਨ੍ਧਕਪੁਚ੍ਛਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Khandhakapucchākathāvaṇṇanā
੩੦੦. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਅਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਦੀਪਕੇਸੁ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ।
300.Sesesūti abhabbapuggalaparidīpakesu sabbapadesu.
੩੦੨. ‘‘ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਏਤੇ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਪੁਰਕ੍ਖਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ, ਭੇਦਪੁਰੇਕ੍ਖਕਸ੍ਸ, ਭੇਦਪੁਰੇਕ੍ਖਕਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
302. ‘‘Nassantu ete’’ti padacchedo. Purakkhakāti ettha sāmiatthe paccattavacanaṃ, bhedapurekkhakassa, bhedapurekkhakāyāti attho.
੩੦੩. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਅવਸੇਸੇਸੁ ਅਸਂવਾਸਕਾਦਿਦੀਪਕੇਸੁ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਦੇਸੁ।
303.Sesesūti avasesesu asaṃvāsakādidīpakesu paṭikkhepapadesu.
੩੦੪. ਏਕਾવ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਤਿ વਸ੍ਸਂ ਅਨੁਪਗਮਨਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤਿਤੋ ਏਕਾવ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ।
304.Ekāvadukkaṭāpatti vuttāti vassaṃ anupagamanādipaccayā jātito ekāva dukkaṭāpatti vuttā.
੩੦੫. ਉਪੋਸਥਸਮਾ ਮਤਾਤਿ ਉਪੋਸਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ વੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾ ਜਾਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਮਤਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ।
305.Uposathasamāmatāti uposathakkhandhake vuttasadisā jātā āpattiyo matā adhippetā.
੩੦੬. ਚਮ੍ਮੇਤਿ ਚਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। વਚ੍ਛਤਰਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਾਰੇਨ੍ਤਾਨਂ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾਨਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। વਚ੍ਛਤਰਿਨ੍ਤਿ ਬਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤਰੁਣਗਾવਿਂ। ਸਾ ਹਿ વਚ੍ਛਕਭਾવਂ ਤਰਿਤ੍વਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘વਚ੍ਛਤਰੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
306.Cammeti cammakkhandhake. Vacchatariṃ gahetvā mārentānaṃ chabbaggiyānaṃ pācitti vuttāti sambandho. Vacchatarinti balasampannaṃ taruṇagāviṃ. Sā hi vacchakabhāvaṃ taritvā atikkamitvā ṭhitattā ‘‘vacchatarī’’ti vuccati.
੩੦੭. ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਛੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਾવੀਨਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇਨ ਬਹਿ ਛੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਗਾવੀਨਂ વਿਸਾਣਾਦੀਸੁ ਗਹਣੇ, ਪਿਟ੍ਠਿਅਭਿਰੁਹਣੇ ਚ। ਯਥਾਹ ‘‘ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਚਿਰવਤਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਗਾવੀਨਂ ਤਰਨ੍ਤੀਨਂ વਿਸਾਣੇਸੁਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੫੨)।
307.Aṅgajātaṃ chupantassāti gāvīnaṃ aṅgajātaṃ attano aṅgajātena bahi chupantassa. Sesesūti gāvīnaṃ visāṇādīsu gahaṇe, piṭṭhiabhiruhaṇe ca. Yathāha ‘‘chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhantī’’tiādi (mahāva. 252).
੩੦੯. ਤਤ੍ਥ ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲੇਤਿ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗਪਸ੍ਸਾવਮਗ੍ਗਾਨਂ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੇ ਪਦੇਸੇ। ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੁਦੀਰਿਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮ੍ਬਾਧਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲੇ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ વਾ વਤ੍ਥਿਕਮ੍ਮਂ વਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਕਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੭੯)। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂਯੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। વਤ੍ਥਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਸਮ੍ਬਾਧੇਯੇવ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ।
309.Tattha bhesajjakkhandhake. Sāmantā dvaṅguleti vaccamaggapassāvamaggānaṃ sāmantā dvaṅgulamatte padese. Satthakammaṃ karontassa thullaccayamudīritanti yojanā. Yathāha – ‘‘na, bhikkhave, sambādhassa sāmantā dvaṅgule satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vā kāretabbaṃ, yo kāreyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 279). Ettha ca ‘‘sāmantā dvaṅgule’’ti idaṃ satthakammaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Vatthikammaṃ pana sambādheyeva paṭikkhittaṃ.
‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭੋਜ੍ਜਯਾਗੁ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ, ਯੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੮੩) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਭੋਜ੍ਜਯਾਗੂਸੁ ਪਾਚਿਤ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਭੋਜ੍ਜਯਾਗੁ ਨਾਮ ਬਹਲਯਾਗੁ। ‘‘ਪਿਣ੍ਡਂ વਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਪਾਤਬ੍ਬਯਾਗੂ’’ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਚਿਤ੍ਤੀਤਿ ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਪવਾਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿ। ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਅਨ੍ਤੋવੁਤ੍ਥਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਸਯਂਪਕ੍ਕਪਰਿਭੋਗਾਦੀਸੁ। ਯਥਾਹ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨ੍ਤੋવੁਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੭੪)।
‘‘Na, bhikkhave, aññatra nimantitena aññassa bhojjayāgu paribhuñjitabbā, yo paribhuñjeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vuttattā āha ‘‘bhojjayāgūsu pācittī’’ti. Ettha ca bhojjayāgu nāma bahalayāgu. ‘‘Piṇḍaṃ vaṭṭetvā pātabbayāgū’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Pācittīti paramparabhojanapavāraṇasikkhāpadehi pācitti. Sesesūti antovutthaantopakkasayaṃpakkaparibhogādīsu. Yathāha ‘‘na, bhikkhave, antovutthaṃ antopakkaṃ sāmaṃpakkaṃ paribhuñjitabbaṃ, yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādi (mahāva. 274).
੩੧੦. ਚੀવਰਸਂਯੁਤ੍ਤੇਤਿ ਚੀવਰਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ।
310.Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
੩੧੩. ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕੇ ਚ ਕੋਸਮ੍ਬੇਤਿ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਚੇવ ਕੋਸਮ੍ਬਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਚ। ‘‘ਕਮ੍ਮਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
313.Campeyyakeca kosambeti campeyyakkhandhake ceva kosambakakkhandhake ca. ‘‘Kammasmi’’ntiādīsupi eseva nayo.
੩੧੭. ਰੋਮਨ੍ਥੇਤਿ ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਹੁਂ ਪਾਕਤ੍ਤਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤਂ ਮੁਖਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਸਣ੍ਹਕਰਣવਸੇਨ ਅਨੁਚਾਲਨੇ।
317.Romantheti bhuttassa lahuṃ pākattāya kucchigataṃ mukhaṃ āropetvā saṇhakaraṇavasena anucālane.
੩੧੮. ਸੇਨਾਸਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਸੇਨਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਗਰੁਨੋਤਿ ਗਰੁਭਣ੍ਡਸ੍ਸ।
318.Senāsanasminti senāsanakkhandhake. Garunoti garubhaṇḍassa.
੩੨੦. ਸਙ੍ਘਭੇਦੇਤਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ।
320.Saṅghabhedeti saṅghabhedakakkhandhake.
੩੨੧. ਭੇਦਾਨੁવਤ੍ਤਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਨੁવਤ੍ਤਕਾਨਂ। ਗਣਭੋਗੇਤਿ ਗਣਭੋਜਨੇ।
321.Bhedānuvattakānanti saṅghabhedānuvattakānaṃ. Gaṇabhogeti gaṇabhojane.
੩੨੨. ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬવਤ੍ਤੇਸੁ ਅਨਾਦਰਿਯੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸੇਸੋ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ।
322.Sāti ettha sabbavattesu anādariyena hotīti seso. Sesaṃ uttānatthameva.
ਇਤਿ ਉਤ੍ਤਰੇ ਲੀਨਤ੍ਥਪਕਾਸਨਿਯਾ
Iti uttare līnatthapakāsaniyā
ਖਨ੍ਧਕਪੁਚ੍ਛਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Khandhakapucchākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
