| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૭. ખેમસુત્તવણ્ણના
7. Khemasuttavaṇṇanā
૪૯. સત્તમે વુત્થબ્રહ્મચરિયવાસોતિ નિવુત્થબ્રહ્મચરિયવાસો. કતકરણીયોતિ એત્થ કરણીયન્તિ પરિઞ્ઞાપહાનભાવનાસચ્છિકિરિયમાહ. તં પન યસ્મા ચતૂહિ મગ્ગેહિ પચ્ચેકં ચતૂસુ સચ્ચેસુ કત્તબ્બત્તા સોળસવિધં વેદિતબ્બં. તેનાહ ‘‘ચતૂહિ મગ્ગેહિ કત્તબ્બ’’ન્તિ. ખન્ધકિલેસઅભિસઙ્ખારસઙ્ખાતા તયો ઓસીદાપનટ્ઠેન ભારા વિયાતિ ભારા. તે ઓહિતા ઓરોપિતા નિક્ખિત્તા પાતિતા એતેનાતિ ઓહિતભારો. તેનાહ ‘‘ખન્ધભારં…પે॰… ઓતારેત્વા ઠિતો’’તિ. અનુપ્પત્તો સદત્થન્તિ અનુપ્પત્તસદત્થો. સદત્થોતિ ચ સકત્થમાહ ક-કારસ્સ દ-કારં કત્વા. એત્થ હિ અરહત્તં અત્તનો યોનિસોમનસિકારાયત્તત્તા અત્તૂપનિબન્ધટ્ઠેન સસન્તાનપરિયાપન્નત્તા અત્તાનં અવિજહનટ્ઠેન અત્તનો ઉત્તમત્થેન ચ અત્તનો અત્થત્તા ‘‘સકત્થો’’તિ વુચ્ચતિ. તેનાહ ‘‘સદત્થો વુચ્ચતિ અરહત્ત’’ન્તિ. સમ્મદઞ્ઞા વિમુત્તોતિ સમ્મા અઞ્ઞાય વિમુત્તો, અચ્છિન્નભૂતાય મગ્ગપઞ્ઞાય સમ્મા યથાભૂતં દુક્ખાદીસુ યો યથા જાનિતબ્બો, તથા જાનિત્વા વિમુત્તોતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘સમ્મા હેતુના’’તિઆદિ. વિમુત્તોતિ ચ દ્વે વિમુત્તિયો સબ્બસ્સ ચિત્તસંકિલેસસ્સ મગ્ગો નિબ્બાનાધિમુત્તિ ચ. નિબ્બાને અધિમુચ્ચનં તત્થ નિન્નપોણપબ્ભારતાય. અરહા સબ્બકિલેસેહિ વિમુત્તચિત્તત્તા ચિત્તવિમુત્તિયા વિમુત્તો. નિબ્બાનં અધિમુત્તત્તા નિબ્બાને વિમુત્તો. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવ.
49. Sattame vutthabrahmacariyavāsoti nivutthabrahmacariyavāso. Katakaraṇīyoti ettha karaṇīyanti pariññāpahānabhāvanāsacchikiriyamāha. Taṃ pana yasmā catūhi maggehi paccekaṃ catūsu saccesu kattabbattā soḷasavidhaṃ veditabbaṃ. Tenāha ‘‘catūhi maggehi kattabba’’nti. Khandhakilesaabhisaṅkhārasaṅkhātā tayo osīdāpanaṭṭhena bhārā viyāti bhārā. Te ohitā oropitā nikkhittā pātitā etenāti ohitabhāro. Tenāha ‘‘khandhabhāraṃ…pe… otāretvā ṭhito’’ti. Anuppatto sadatthanti anuppattasadattho. Sadatthoti ca sakatthamāha ka-kārassa da-kāraṃ katvā. Ettha hi arahattaṃ attano yonisomanasikārāyattattā attūpanibandhaṭṭhena sasantānapariyāpannattā attānaṃ avijahanaṭṭhena attano uttamatthena ca attano atthattā ‘‘sakattho’’ti vuccati. Tenāha ‘‘sadattho vuccati arahatta’’nti. Sammadaññā vimuttoti sammā aññāya vimutto, acchinnabhūtāya maggapaññāya sammā yathābhūtaṃ dukkhādīsu yo yathā jānitabbo, tathā jānitvā vimuttoti attho. Tenāha ‘‘sammā hetunā’’tiādi. Vimuttoti ca dve vimuttiyo sabbassa cittasaṃkilesassa maggo nibbānādhimutti ca. Nibbāne adhimuccanaṃ tattha ninnapoṇapabbhāratāya. Arahā sabbakilesehi vimuttacittattā cittavimuttiyā vimutto. Nibbānaṃ adhimuttattā nibbāne vimutto. Sesamettha uttānameva.
ખેમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Khemasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૭. ખેમસુત્તં • 7. Khemasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૭. ખેમસુત્તવણ્ણના • 7. Khemasuttavaṇṇanā
