Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi

    ८. खेमाथेरीअपदानं

    8. Khemātherīapadānaṃ

    २८९.

    289.

    ‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;

    इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥

    Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.

    २९०.

    290.

    ‘‘तदाहं हंसवतियं, जाता सेट्ठिकुले अहुं 1

    ‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātā seṭṭhikule ahuṃ 2;

    नानारतनपज्‍जोते, महासुखसमप्पिता॥

    Nānāratanapajjote, mahāsukhasamappitā.

    २९१.

    291.

    ‘‘उपेत्वा तं महावीरं, अस्सोसिं धम्मदेसनं।

    ‘‘Upetvā taṃ mahāvīraṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ;

    ततो जातप्पसादाहं, उपेमि सरणं जिनं॥

    Tato jātappasādāhaṃ, upemi saraṇaṃ jinaṃ.

    २९२.

    292.

    ‘‘मातरं पितरं चाहं, आयाचित्वा विनायकं।

    ‘‘Mātaraṃ pitaraṃ cāhaṃ, āyācitvā vināyakaṃ;

    निमन्तयित्वा सत्ताहं, भोजयिं सहसावकं॥

    Nimantayitvā sattāhaṃ, bhojayiṃ sahasāvakaṃ.

    २९३.

    293.

    ‘‘अतिक्‍कन्ते च सत्ताहे, महापञ्‍ञानमुत्तमं।

    ‘‘Atikkante ca sattāhe, mahāpaññānamuttamaṃ;

    भिक्खुनिं एतदग्गम्हि, ठपेसि नरसारथि॥

    Bhikkhuniṃ etadaggamhi, ṭhapesi narasārathi.

    २९४.

    294.

    ‘‘तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, पुनो तस्स महेसिनो।

    ‘‘Taṃ sutvā muditā hutvā, puno tassa mahesino;

    कारं कत्वान तं ठानं, पणिपच्‍च पणीदहिं॥

    Kāraṃ katvāna taṃ ṭhānaṃ, paṇipacca paṇīdahiṃ.

    २९५.

    295.

    ‘‘ततो मम जिनो 3 आह, ‘सिज्झतं पणिधी तव।

    ‘‘Tato mama jino 4 āha, ‘sijjhataṃ paṇidhī tava;

    ससङ्घे मे कतं कारं, अप्पमेय्यफलं तया॥

    Sasaṅghe me kataṃ kāraṃ, appameyyaphalaṃ tayā.

    २९६.

    296.

    ‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।

    ‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    २९७.

    297.

    ‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।

    ‘‘‘Tassa dhammesu dāyādā, orasā dhammanimmitā;

    एतदग्गमनुप्पत्ता, खेमा नाम भविस्सति’॥

    Etadaggamanuppattā, khemā nāma bhavissati’.

    २९८.

    298.

    ‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगा अहं॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsūpagā ahaṃ.

    २९९.

    299.

    ‘‘ततो चुता याममगं, ततोहं तुसितं गता।

    ‘‘Tato cutā yāmamagaṃ, tatohaṃ tusitaṃ gatā;

    ततो च निम्मानरतिं, वसवत्तिपुरं ततो॥

    Tato ca nimmānaratiṃ, vasavattipuraṃ tato.

    ३००.

    300.

    ‘‘यत्थ यत्थूपपज्‍जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा।

    ‘‘Yattha yatthūpapajjāmi, tassa kammassa vāhasā;

    तत्थ तत्थेव राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥

    Tattha tattheva rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.

    ३०१.

    301.

    ‘‘ततो चुता मनुस्सत्ते, राजूनं चक्‍कवत्तिनं।

    ‘‘Tato cutā manussatte, rājūnaṃ cakkavattinaṃ;

    मण्डलीनञ्‍च राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥

    Maṇḍalīnañca rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.

    ३०२.

    302.

    ‘‘सम्पत्तिं अनुभोत्वान, देवेसु मनुजेसु च।

    ‘‘Sampattiṃ anubhotvāna, devesu manujesu ca;

    सब्बत्थ सुखिता हुत्वा, नेककप्पेसु संसरिं॥

    Sabbattha sukhitā hutvā, nekakappesu saṃsariṃ.

    ३०३.

    303.

    ‘‘एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी लोकनायको।

    ‘‘Ekanavutito kappe, vipassī lokanāyako;

    उप्पज्‍जि चारुदस्सनो 5, सब्बधम्मविपस्सको॥

    Uppajji cārudassano 6, sabbadhammavipassako.

    ३०४.

    304.

    ‘‘तमहं लोकनायकं, उपेत्वा नरसारथिं।

    ‘‘Tamahaṃ lokanāyakaṃ, upetvā narasārathiṃ;

    धम्मं भणितं सुत्वान, पब्बजिं अनगारियं॥

    Dhammaṃ bhaṇitaṃ sutvāna, pabbajiṃ anagāriyaṃ.

    ३०५.

    305.

    ‘‘दसवस्ससहस्सानि , तस्स वीरस्स सासने।

    ‘‘Dasavassasahassāni , tassa vīrassa sāsane;

    ब्रह्मचरियं चरित्वान, युत्तयोगा बहुस्सुता॥

    Brahmacariyaṃ caritvāna, yuttayogā bahussutā.

    ३०६.

    306.

    ‘‘पच्‍चयाकारकुसला, चतुसच्‍चविसारदा।

    ‘‘Paccayākārakusalā, catusaccavisāradā;

    निपुणा चित्तकथिका, सत्थुसासनकारिका॥

    Nipuṇā cittakathikā, satthusāsanakārikā.

    ३०७.

    307.

    ‘‘ततो चुताहं तुसितं, उपपन्‍ना यसस्सिनी।

    ‘‘Tato cutāhaṃ tusitaṃ, upapannā yasassinī;

    अभिभोमि तहिं अञ्‍ञे, ब्रह्मचारीफलेनहं॥

    Abhibhomi tahiṃ aññe, brahmacārīphalenahaṃ.

    ३०८.

    308.

    ‘‘यत्थ यत्थूपपन्‍नाहं, महाभोगा महद्धना।

    ‘‘Yattha yatthūpapannāhaṃ, mahābhogā mahaddhanā;

    मेधाविनी सीलवती 7, विनीतपरिसापि च॥

    Medhāvinī sīlavatī 8, vinītaparisāpi ca.

    ३०९.

    309.

    ‘‘भवामि तेन कम्मेन, योगेन जिनसासने।

    ‘‘Bhavāmi tena kammena, yogena jinasāsane;

    सब्बा सम्पत्तियो मय्हं, सुलभा मनसो पिया॥

    Sabbā sampattiyo mayhaṃ, sulabhā manaso piyā.

    ३१०.

    310.

    ‘‘योपि मे भवते भत्ता, यत्थ यत्थ गतायपि।

    ‘‘Yopi me bhavate bhattā, yattha yattha gatāyapi;

    विमानेति न मं कोचि, पटिपत्तिबलेन मे॥

    Vimāneti na maṃ koci, paṭipattibalena me.

    ३११.

    311.

    ‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।

    ‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;

    नामेन कोणागमनो, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥

    Nāmena koṇāgamano, uppajji vadataṃ varo.

    ३१२.

    312.

    ‘‘तदा हि बाराणसियं, सुसमिद्धकुलप्पजा 9

    ‘‘Tadā hi bārāṇasiyaṃ, susamiddhakulappajā 10;

    धनञ्‍जानी सुमेधा च, अहम्पि च तयो जना॥

    Dhanañjānī sumedhā ca, ahampi ca tayo janā.

    ३१३.

    313.

    ‘‘सङ्घाराममदासिम्ह, दानसहायिका पुरे 11

    ‘‘Saṅghārāmamadāsimha, dānasahāyikā pure 12;

    सङ्घस्स च विहारम्पि 13, उद्दिस्स कारिका 14 मयं॥

    Saṅghassa ca vihārampi 15, uddissa kārikā 16 mayaṃ.

    ३१४.

    314.

    ‘‘ततो चुता मयं सब्बा, तावतिंसूपगा अहुं।

    ‘‘Tato cutā mayaṃ sabbā, tāvatiṃsūpagā ahuṃ;

    यससा अग्गतं पत्ता, मनुस्सेसु तथेव च॥

    Yasasā aggataṃ pattā, manussesu tatheva ca.

    ३१५.

    315.

    ‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, ब्रह्मबन्धु महायसो।

    ‘‘Imasmiṃyeva kappamhi, brahmabandhu mahāyaso;

    कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥

    Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.

    ३१६.

    316.

    ‘‘उपट्ठाको महेसिस्स, तदा आसि नरिस्सरो।

    ‘‘Upaṭṭhāko mahesissa, tadā āsi narissaro;

    कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥

    Kāsirājā kikī nāma, bārāṇasipuruttame.

    ३१७.

    317.

    ‘‘तस्सासिं जेट्ठिका धीता, समणी इति विस्सुता।

    ‘‘Tassāsiṃ jeṭṭhikā dhītā, samaṇī iti vissutā;

    धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥

    Dhammaṃ sutvā jinaggassa, pabbajjaṃ samarocayiṃ.

    ३१८.

    318.

    ‘‘अनुजानि न नो तातो, अगारेव तदा मयं।

    ‘‘Anujāni na no tāto, agāreva tadā mayaṃ;

    वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥

    Vīsavassasahassāni, vicarimha atanditā.

    ३१९.

    319.

    ‘‘कोमारिब्रह्मचरियं, राजकञ्‍ञा सुखेधिता।

    ‘‘Komāribrahmacariyaṃ, rājakaññā sukhedhitā;

    बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्त धीतरो॥

    Buddhopaṭṭhānaniratā, muditā satta dhītaro.

    ३२०.

    320.

    ‘‘समणी समणगुत्ता च, भिक्खुनी भिक्खुदायिका।

    ‘‘Samaṇī samaṇaguttā ca, bhikkhunī bhikkhudāyikā;

    धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका॥

    Dhammā ceva sudhammā ca, sattamī saṅghadāyikā.

    ३२१.

    321.

    ‘‘अहं उप्पलवण्णा च, पटाचारा च कुण्डला।

    ‘‘Ahaṃ uppalavaṇṇā ca, paṭācārā ca kuṇḍalā;

    किसागोतमी धम्मदिन्‍ना, विसाखा होति सत्तमी॥

    Kisāgotamī dhammadinnā, visākhā hoti sattamī.

    ३२२.

    322.

    ‘‘कदाचि सो नरादिच्‍चो, धम्मं देसेसि अब्भुतं।

    ‘‘Kadāci so narādicco, dhammaṃ desesi abbhutaṃ;

    महानिदानसुत्तन्तं, सुत्वा तं परियापुणिं॥

    Mahānidānasuttantaṃ, sutvā taṃ pariyāpuṇiṃ.

    ३२३.

    323.

    ‘‘तेहि कम्मेहि सुकतेहि, चेतनापणिधीहि च।

    ‘‘Tehi kammehi sukatehi, cetanāpaṇidhīhi ca;

    जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ३२४.

    324.

    ‘‘पच्छिमे च भवे दानि, साकलाय पुरुत्तमे।

    ‘‘Pacchime ca bhave dāni, sākalāya puruttame;

    रञ्‍ञो मद्दस्स धीताम्हि, मनापा दयिता पिया॥

    Rañño maddassa dhītāmhi, manāpā dayitā piyā.

    ३२५.

    325.

    ‘‘सह मे जातमत्तम्हि, खेमं तम्हि पुरे अहु।

    ‘‘Saha me jātamattamhi, khemaṃ tamhi pure ahu;

    ततो खेमाति नामं मे, गुणतो उपपज्‍जथ॥

    Tato khemāti nāmaṃ me, guṇato upapajjatha.

    ३२६.

    326.

    ‘‘यदाहं योब्बनं पत्ता, रूपलावञ्‍ञभूसिता 17

    ‘‘Yadāhaṃ yobbanaṃ pattā, rūpalāvaññabhūsitā 18;

    तदा अदासि मं तातो, बिम्बिसारस्स राजिनो॥

    Tadā adāsi maṃ tāto, bimbisārassa rājino.

    ३२७.

    327.

    ‘‘तस्साहं सुप्पिया आसिं, रूपके लायने रता।

    ‘‘Tassāhaṃ suppiyā āsiṃ, rūpake lāyane ratā;

    रूपानं दोसवादीति, न उपेसिं महादयं॥

    Rūpānaṃ dosavādīti, na upesiṃ mahādayaṃ.

    ३२८.

    328.

    ‘‘बिम्बिसारो तदा राजा, ममानुग्गहबुद्धिया।

    ‘‘Bimbisāro tadā rājā, mamānuggahabuddhiyā;

    वण्णयित्वा वेळुवनं, गायके गापयी ममं॥

    Vaṇṇayitvā veḷuvanaṃ, gāyake gāpayī mamaṃ.

    ३२९.

    329.

    ‘‘रम्मं वेळुवनं येन, न दिट्ठं सुगतालयं।

    ‘‘Rammaṃ veḷuvanaṃ yena, na diṭṭhaṃ sugatālayaṃ;

    न तेन नन्दनं दिट्ठं, इति मञ्‍ञामसे मयं॥

    Na tena nandanaṃ diṭṭhaṃ, iti maññāmase mayaṃ.

    ३३०.

    330.

    ‘‘येन वेळुवनं दिट्ठं, नरनन्दननन्दनं।

    ‘‘Yena veḷuvanaṃ diṭṭhaṃ, naranandananandanaṃ;

    सुदिट्ठं नन्दनं तेन, अमरिन्दसुनन्दनं॥

    Sudiṭṭhaṃ nandanaṃ tena, amarindasunandanaṃ.

    ३३१.

    331.

    ‘‘विहाय नन्दनं देवा, ओतरित्वा महीतलं 19

    ‘‘Vihāya nandanaṃ devā, otaritvā mahītalaṃ 20;

    रम्मं वेळुवनं दिस्वा, न तप्पन्ति सुविम्हिता॥

    Rammaṃ veḷuvanaṃ disvā, na tappanti suvimhitā.

    ३३२.

    332.

    ‘‘राजपुञ्‍ञेन निब्बत्तं, बुद्धपुञ्‍ञेन भूसितं।

    ‘‘Rājapuññena nibbattaṃ, buddhapuññena bhūsitaṃ;

    को वत्ता तस्स निस्सेसं, वनस्स गुणसञ्‍चयं॥

    Ko vattā tassa nissesaṃ, vanassa guṇasañcayaṃ.

    ३३३.

    333.

    ‘‘तं सुत्वा वनसमिद्धं, मम सोतमनोहरं।

    ‘‘Taṃ sutvā vanasamiddhaṃ, mama sotamanoharaṃ;

    दट्ठुकामा तमुय्यानं, रञ्‍ञो आरोचयिं तदा॥

    Daṭṭhukāmā tamuyyānaṃ, rañño ārocayiṃ tadā.

    ३३४.

    334.

    ‘‘महता परिवारेन, तदा च सो 21 महीपति।

    ‘‘Mahatā parivārena, tadā ca so 22 mahīpati;

    मं पेसेसि 23 तमुय्यानं, दस्सनाय समुस्सुकं॥

    Maṃ pesesi 24 tamuyyānaṃ, dassanāya samussukaṃ.

    ३३५.

    335.

    ‘‘गच्छ पस्स महाभोगे, वनं नेत्तरसायनं।

    ‘‘Gaccha passa mahābhoge, vanaṃ nettarasāyanaṃ;

    यं सदा भाति सिरिया, सुगताभानुरञ्‍जितं॥

    Yaṃ sadā bhāti siriyā, sugatābhānurañjitaṃ.

    ३३६.

    336.

    ‘‘यदा च पिण्डाय मुनि, गिरिब्बजपुरुत्तमं।

    ‘‘Yadā ca piṇḍāya muni, giribbajapuruttamaṃ;

    पविट्ठोहं तदायेव, वनं दट्ठुमुपागमिं॥

    Paviṭṭhohaṃ tadāyeva, vanaṃ daṭṭhumupāgamiṃ.

    ३३७.

    337.

    ‘‘तदा तं फुल्‍लविपिनं, नानाभमरकूजितं।

    ‘‘Tadā taṃ phullavipinaṃ, nānābhamarakūjitaṃ;

    कोकिलागीतसहितं, मयूरगणनच्‍चितं॥

    Kokilāgītasahitaṃ, mayūragaṇanaccitaṃ.

    ३३८.

    338.

    ‘‘अप्पसद्दमनाकिण्णं, नानाचङ्कमभूसितं।

    ‘‘Appasaddamanākiṇṇaṃ, nānācaṅkamabhūsitaṃ;

    कुटिमण्डपसङ्किण्णं, योगीवरविराजितं॥

    Kuṭimaṇḍapasaṅkiṇṇaṃ, yogīvaravirājitaṃ.

    ३३९.

    339.

    ‘‘विचरन्ती अमञ्‍ञिस्सं, सफलं नयनं मम।

    ‘‘Vicarantī amaññissaṃ, saphalaṃ nayanaṃ mama;

    तत्थापि तरुणं भिक्खुं, युत्तं दिस्वा विचिन्तयिं॥

    Tatthāpi taruṇaṃ bhikkhuṃ, yuttaṃ disvā vicintayiṃ.

    ३४०.

    340.

    ‘‘‘ईदिसे विपिने रम्मे, ठितोयं नवयोब्बने।

    ‘‘‘Īdise vipine ramme, ṭhitoyaṃ navayobbane;

    वसन्तमिव कन्तेन, रूपेन च समन्वितो॥

    Vasantamiva kantena, rūpena ca samanvito.

    ३४१.

    341.

    ‘‘‘निसिन्‍नो रुक्खमूलम्हि, मुण्डो सङ्घाटिपारुतो।

    ‘‘‘Nisinno rukkhamūlamhi, muṇḍo saṅghāṭipāruto;

    झायते वतयं भिक्खु, हित्वा विसयजं रतिं॥

    Jhāyate vatayaṃ bhikkhu, hitvā visayajaṃ ratiṃ.

    ३४२.

    342.

    ‘‘‘ननु नाम गहट्ठेन, कामं भुत्वा यथासुखं।

    ‘‘‘Nanu nāma gahaṭṭhena, kāmaṃ bhutvā yathāsukhaṃ;

    पच्छा जिण्णेन धम्मोयं, चरितब्बो सुभद्दको’॥

    Pacchā jiṇṇena dhammoyaṃ, caritabbo subhaddako’.

    ३४३.

    343.

    ‘‘सुञ्‍ञकन्ति विदित्वान, गन्धगेहं जिनालयं।

    ‘‘Suññakanti viditvāna, gandhagehaṃ jinālayaṃ;

    उपेत्वा जिनमद्दक्खं, उदयन्तंव भाकरं॥

    Upetvā jinamaddakkhaṃ, udayantaṃva bhākaraṃ.

    ३४४.

    344.

    ‘‘एककं सुखमासीनं, बीजमानं वरित्थिया।

    ‘‘Ekakaṃ sukhamāsīnaṃ, bījamānaṃ varitthiyā;

    दिस्वानेवं विचिन्तेसिं, नायं लूखो नरासभो॥

    Disvānevaṃ vicintesiṃ, nāyaṃ lūkho narāsabho.

    ३४५.

    345.

    ‘‘सा कञ्‍ञा कनकाभासा, पदुमाननलोचना।

    ‘‘Sā kaññā kanakābhāsā, padumānanalocanā;

    बिम्बोट्ठी कुन्ददसना, मनोनेत्तरसायना॥

    Bimboṭṭhī kundadasanā, manonettarasāyanā.

    ३४६.

    346.

    ‘‘हेमदोलाभसवना 25, कलिकाकारसुत्थनी 26

    ‘‘Hemadolābhasavanā 27, kalikākārasutthanī 28;

    वेदिमज्झाव सुस्सोणी 29, रम्भोरु चारुभूसना॥

    Vedimajjhāva sussoṇī 30, rambhoru cārubhūsanā.

    ३४७.

    347.

    ‘‘रत्तंसकुपसंब्याना, नीलमट्ठनिवासना।

    ‘‘Rattaṃsakupasaṃbyānā, nīlamaṭṭhanivāsanā;

    अतप्पनेय्यरूपेन, हासभावसमन्विता 31

    Atappaneyyarūpena, hāsabhāvasamanvitā 32.

    ३४८.

    348.

    ‘‘दिस्वा तमेवं चिन्तेसिं, अहोयमभिरूपिनी।

    ‘‘Disvā tamevaṃ cintesiṃ, ahoyamabhirūpinī;

    न मयानेन नेत्तेन, दिट्ठपुब्बा कुदाचनं॥

    Na mayānena nettena, diṭṭhapubbā kudācanaṃ.

    ३४९.

    349.

    ‘‘ततो जराभिभूता सा, विवण्णा विकतानना।

    ‘‘Tato jarābhibhūtā sā, vivaṇṇā vikatānanā;

    भिन्‍नदन्ता सेतसिरा, सलाला वदनासुचि॥

    Bhinnadantā setasirā, salālā vadanāsuci.

    ३५०.

    350.

    ‘‘सङ्खित्तकण्णा सेतक्खी, लम्बासुभपयोधरा।

    ‘‘Saṅkhittakaṇṇā setakkhī, lambāsubhapayodharā;

    वलिविततसब्बङ्गी, सिराविततदेहिनी॥

    Valivitatasabbaṅgī, sirāvitatadehinī.

    ३५१.

    351.

    ‘‘नतङ्गा दण्डदुतिया, उप्फासुलिकता 33 किसा।

    ‘‘Nataṅgā daṇḍadutiyā, upphāsulikatā 34 kisā;

    पवेधमाना पतिता, निस्ससन्ती मुहुं मुहुं॥

    Pavedhamānā patitā, nissasantī muhuṃ muhuṃ.

    ३५२.

    352.

    ‘‘ततो मे आसि संवेगो, अब्भुतो लोमहंसनो।

    ‘‘Tato me āsi saṃvego, abbhuto lomahaṃsano;

    धिरत्थु रूपं असुचिं, रमन्ते यत्थ बालिसा॥

    Dhiratthu rūpaṃ asuciṃ, ramante yattha bālisā.

    ३५३.

    353.

    ‘‘तदा महाकारुणिको, दिस्वा संविग्गमानसं।

    ‘‘Tadā mahākāruṇiko, disvā saṃviggamānasaṃ;

    उदग्गचित्तो सुगतो, इमा गाथा अभासथ॥

    Udaggacitto sugato, imā gāthā abhāsatha.

    ३५४.

    354.

    ‘‘‘आतुरं असुचिं पूतिं, पस्स खेमे समुस्सयं।

    ‘‘‘Āturaṃ asuciṃ pūtiṃ, passa kheme samussayaṃ;

    उग्घरन्तं पग्घरन्तं, बालानं अभिनन्दितं॥

    Uggharantaṃ paggharantaṃ, bālānaṃ abhinanditaṃ.

    ३५५.

    355.

    ‘‘‘असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं।

    ‘‘‘Asubhāya cittaṃ bhāvehi, ekaggaṃ susamāhitaṃ;

    सति कायगता त्यत्थु, निब्बिदा बहुला भव॥

    Sati kāyagatā tyatthu, nibbidā bahulā bhava.

    ३५६.

    356.

    ‘‘‘यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं।

    ‘‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;

    अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, काये छन्दं विराजय॥

    Ajjhattañca bahiddhā ca, kāye chandaṃ virājaya.

    ३५७.

    357.

    ‘‘‘अनिमित्तञ्‍च भावेहि, मानानुसयमुज्‍जह।

    ‘‘‘Animittañca bhāvehi, mānānusayamujjaha;

    ततो मानाभिसमया, उपसन्ता चरिस्ससि॥

    Tato mānābhisamayā, upasantā carissasi.

    ३५८.

    358.

    ‘‘‘ये रागरत्तानुपतन्ति सोतं, सयं कतं मक्‍कटकोव जालं।

    ‘‘‘Ye rāgarattānupatanti sotaṃ, sayaṃ kataṃ makkaṭakova jālaṃ;

    एतम्पि छेत्वान परिब्बजन्ति, न पेक्खिनो 35 कामसुखं पहाय’॥

    Etampi chetvāna paribbajanti, na pekkhino 36 kāmasukhaṃ pahāya’.

    ३५९.

    359.

    ‘‘ततो कल्‍लितचित्तं 37 मं, ञत्वान नरसारथि।

    ‘‘Tato kallitacittaṃ 38 maṃ, ñatvāna narasārathi;

    महानिदानं देसेसि, सुत्तन्तं विनयाय मे॥

    Mahānidānaṃ desesi, suttantaṃ vinayāya me.

    ३६०.

    360.

    ‘‘सुत्वा सुत्तन्तसेट्ठं तं, पुब्बसञ्‍ञमनुस्सरिं।

    ‘‘Sutvā suttantaseṭṭhaṃ taṃ, pubbasaññamanussariṃ;

    तत्थ ठितावहं सन्ती, धम्मचक्खुं विसोधयिं॥

    Tattha ṭhitāvahaṃ santī, dhammacakkhuṃ visodhayiṃ.

    ३६१.

    361.

    ‘‘निपतित्वा महेसिस्स, पादमूलम्हि तावदे।

    ‘‘Nipatitvā mahesissa, pādamūlamhi tāvade;

    अच्‍चयं देसनत्थाय, इदं वचनमब्रविं॥

    Accayaṃ desanatthāya, idaṃ vacanamabraviṃ.

    ३६२.

    362.

    ‘‘‘नमो ते सब्बदस्सावी, नमो ते करुणाकर।

    ‘‘‘Namo te sabbadassāvī, namo te karuṇākara;

    नमो ते तिण्णसंसार, नमो ते अमतं दद॥

    Namo te tiṇṇasaṃsāra, namo te amataṃ dada.

    ३६३.

    363.

    ‘‘‘दिट्ठिगहनपक्खन्दा 39, कामरागविमोहिता।

    ‘‘‘Diṭṭhigahanapakkhandā 40, kāmarāgavimohitā;

    तया सम्मा उपायेन, विनीता विनये रता॥

    Tayā sammā upāyena, vinītā vinaye ratā.

    ३६४.

    364.

    ‘‘‘अदस्सनेन विभोगा 41, तादिसानं महेसिनं।

    ‘‘‘Adassanena vibhogā 42, tādisānaṃ mahesinaṃ;

    अनुभोन्ति महादुक्खं, सत्ता संसारसागरे॥

    Anubhonti mahādukkhaṃ, sattā saṃsārasāgare.

    ३६५.

    365.

    ‘‘‘यदाहं लोकसरणं, अरणं अरणन्तगुं 43

    ‘‘‘Yadāhaṃ lokasaraṇaṃ, araṇaṃ araṇantaguṃ 44;

    नाद्दसामि अदूरट्ठं, देसयामि 45 तमच्‍चयं॥

    Nāddasāmi adūraṭṭhaṃ, desayāmi 46 tamaccayaṃ.

    ३६६.

    366.

    ‘‘‘महाहितं वरददं, अहितोति विसङ्किता।

    ‘‘‘Mahāhitaṃ varadadaṃ, ahitoti visaṅkitā;

    नोपेसिं रूपनिरता, देसयामि तमच्‍चयं’॥

    Nopesiṃ rūpaniratā, desayāmi tamaccayaṃ’.

    ३६७.

    367.

    ‘‘तदा मधुरनिग्घोसो, महाकारुणिको जिनो।

    ‘‘Tadā madhuranigghoso, mahākāruṇiko jino;

    अवोच तिट्ठ खेमेति, सिञ्‍चन्तो अमतेन मं॥

    Avoca tiṭṭha khemeti, siñcanto amatena maṃ.

    ३६८.

    368.

    ‘‘तदा पणम्य सिरसा, कत्वा च नं पदक्खिणं।

    ‘‘Tadā paṇamya sirasā, katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ;

    गन्त्वा दिस्वा नरपतिं, इदं वचनमब्रविं॥

    Gantvā disvā narapatiṃ, idaṃ vacanamabraviṃ.

    ३६९.

    369.

    ‘‘‘अहो सम्मा उपायो ते, चिन्तितोयमरिन्दम।

    ‘‘‘Aho sammā upāyo te, cintitoyamarindama;

    वनदस्सनकामाय, दिट्ठो निब्बानतो मुनि॥

    Vanadassanakāmāya, diṭṭho nibbānato muni.

    ३७०.

    370.

    ‘‘‘यदि ते रुच्‍चते राज 47, सासने तस्स तादिनो।

    ‘‘‘Yadi te ruccate rāja 48, sāsane tassa tādino;

    पब्बजिस्सामि रूपेहं, निब्बिन्‍ना मुनिवाणिना’ 49

    Pabbajissāmi rūpehaṃ, nibbinnā munivāṇinā’ 50.

    दुतियं भाणवारं।

    Dutiyaṃ bhāṇavāraṃ.

    ३७१.

    371.

    ‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, तदाह स महीपति।

    ‘‘Añjaliṃ paggahetvāna, tadāha sa mahīpati;

    ‘अनुजानामि ते भद्दे, पब्बज्‍जा तव सिज्झतु’॥

    ‘Anujānāmi te bhadde, pabbajjā tava sijjhatu’.

    ३७२.

    372.

    ‘‘पब्बजित्वा तदा चाहं, अद्धमासे 51 उपट्ठिते।

    ‘‘Pabbajitvā tadā cāhaṃ, addhamāse 52 upaṭṭhite;

    दीपोदयञ्‍च भेदञ्‍च, दिस्वा संविग्गमानसा॥

    Dīpodayañca bhedañca, disvā saṃviggamānasā.

    ३७३.

    373.

    ‘‘निब्बिन्‍ना सब्बसङ्खारे, पच्‍चयाकारकोविदा।

    ‘‘Nibbinnā sabbasaṅkhāre, paccayākārakovidā;

    चतुरोघे अतिक्‍कम्म, अरहत्तमपापुणिं॥

    Caturoghe atikkamma, arahattamapāpuṇiṃ.

    ३७४.

    374.

    ‘‘इद्धीसु च वसी आसिं, दिब्बाय सोतधातुया।

    ‘‘Iddhīsu ca vasī āsiṃ, dibbāya sotadhātuyā;

    चेतोपरियञाणस्स, वसी चापि भवामहं॥

    Cetopariyañāṇassa, vasī cāpi bhavāmahaṃ.

    ३७५.

    375.

    ‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।

    ‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;

    सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥

    Sabbāsavaparikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.

    ३७६.

    376.

    ‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।

    ‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne tatheva ca;

    परिसुद्धं मम ञाणं, उप्पन्‍नं बुद्धसासने॥

    Parisuddhaṃ mama ñāṇaṃ, uppannaṃ buddhasāsane.

    ३७७.

    377.

    ‘‘कुसलाहं विसुद्धीसु, कथावत्थुविसारदा।

    ‘‘Kusalāhaṃ visuddhīsu, kathāvatthuvisāradā;

    अभिधम्मनयञ्‍ञू च, वसिप्पत्ताम्हि सासने॥

    Abhidhammanayaññū ca, vasippattāmhi sāsane.

    ३७८.

    378.

    ‘‘ततो तोरणवत्थुस्मिं, रञ्‍ञा कोसलसामिना।

    ‘‘Tato toraṇavatthusmiṃ, raññā kosalasāminā;

    पुच्छिता निपुणे पञ्हे, ब्याकरोन्ती यथातथं॥

    Pucchitā nipuṇe pañhe, byākarontī yathātathaṃ.

    ३७९.

    379.

    ‘‘तदा स राजा सुगतं, उपसङ्कम्म पुच्छथ।

    ‘‘Tadā sa rājā sugataṃ, upasaṅkamma pucchatha;

    तथेव बुद्धो ब्याकासि, यथा ते ब्याकता मया॥

    Tatheva buddho byākāsi, yathā te byākatā mayā.

    ३८०.

    380.

    ‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।

    ‘‘Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, etadagge ṭhapesi maṃ;

    महापञ्‍ञानमग्गाति, भिक्खुनीनं नरुत्तमो॥

    Mahāpaññānamaggāti, bhikkhunīnaṃ naruttamo.

    ३८१.

    381.

    ‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavā.

    ३८२.

    382.

    ‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ३८३.

    383.

    ‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    इत्थं सुदं खेमा भिक्खुनी इमा गाथायो अभासित्थाति।

    Itthaṃ sudaṃ khemā bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.

    खेमाथेरियापदानं अट्ठमं।

    Khemātheriyāpadānaṃ aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. अहु (स्या॰)
    2. ahu (syā.)
    3. मं स जिनो (स्या॰)
    4. maṃ sa jino (syā.)
    5. चारुनयनो (सी॰ पी॰)
    6. cārunayano (sī. pī.)
    7. रूपवती (सी॰ स्या॰ पी॰)
    8. rūpavatī (sī. syā. pī.)
    9. सुसमिद्धि… (स्या॰)
    10. susamiddhi… (syā.)
    11. नेके सहस्सिके मुने (स्या॰), दानं सहस्सिकं मुने (पी॰)
    12. neke sahassike mune (syā.), dānaṃ sahassikaṃ mune (pī.)
    13. ससंघस्स विहारं हि (स्या॰ पी॰)
    14. दायिका (पी॰)
    15. sasaṃghassa vihāraṃ hi (syā. pī.)
    16. dāyikā (pī.)
    17. रूपवण्णविभूसिता (स्या॰), रूपवन्ता विभूसिता (पी॰), रूपविलासभूसिता (क॰)
    18. rūpavaṇṇavibhūsitā (syā.), rūpavantā vibhūsitā (pī.), rūpavilāsabhūsitā (ka.)
    19. महीतले (स्या॰ पी॰)
    20. mahītale (syā. pī.)
    21. तदा मं सो (स्या॰ पी॰)
    22. tadā maṃ so (syā. pī.)
    23. संपेसेसि (स्या॰), सम्पापेसि (पी॰)
    24. saṃpesesi (syā.), sampāpesi (pī.)
    25. हेमदोला सुवदीना (स्या॰)
    26. कलसाकारसुत्तनी (सी॰ पी॰), कमलाकारसुत्तनी (स्या॰)
    27. hemadolā suvadīnā (syā.)
    28. kalasākārasuttanī (sī. pī.), kamalākārasuttanī (syā.)
    29. कनुमज्झाव सुस्सोणी (सी॰), वेदिमज्झा वरसोणी (स्या॰ पी॰)
    30. kanumajjhāva sussoṇī (sī.), vedimajjhā varasoṇī (syā. pī.)
    31. हावभावसमन्विता (सी॰), सब्बाभरणमण्डिता (स्या॰)
    32. hāvabhāvasamanvitā (sī.), sabbābharaṇamaṇḍitā (syā.)
    33. उप्पण्डुपण्डुका (सी॰ स्या॰)
    34. uppaṇḍupaṇḍukā (sī. syā.)
    35. अनपेक्खिनो (सी॰ स्या॰ पी॰)
    36. anapekkhino (sī. syā. pī.)
    37. कल्‍लिकचित्तं (स्या॰), कलिकचित्तं (पी॰)
    38. kallikacittaṃ (syā.), kalikacittaṃ (pī.)
    39. … पक्खन्ता (सी॰ स्या॰)
    40. … pakkhantā (sī. syā.)
    41. विब्भोगा (सी॰), विहिता (स्या॰)
    42. vibbhogā (sī.), vihitā (syā.)
    43. मरणन्तगं (स्या॰)
    44. maraṇantagaṃ (syā.)
    45. देसेस्सामि (स्या॰)
    46. desessāmi (syā.)
    47. राजा (स्या॰)
    48. rājā (syā.)
    49. मुनिभाणिना (स्या॰ पी॰)
    50. munibhāṇinā (syā. pī.)
    51. सत्तमासे (स्या॰)
    52. sattamāse (syā.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact