Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૨. ખીણાસવભાવપઞ્હો
2. Khīṇāsavabhāvapañho
૨. ‘‘ભન્તે નાગસેન, તુમ્હે ભણથ ‘યો ગિહી અરહત્તં પત્તો, દ્વે વાસ્સ ગતિયો ભવન્તિ અનઞ્ઞા, તસ્મિં યેવ દિવસે પબ્બજતિ વા પરિનિબ્બાયતિ વા. ન સો દિવસો સક્કા અતિક્કમેતુ’ન્તિ. સચે સો, ભન્તે નાગસેન, તસ્મિં દિવસે આચરિયં વા ઉપજ્ઝાયં વા પત્તચીવરં વા ન લભેથ, અપિ નુ ખો સો અરહા સયં વા પબ્બજેય્ય દિવસં વા અતિક્કમેય્ય, અઞ્ઞો કોચિ અરહા ઇદ્ધિમા આગન્ત્વા તં પબ્બાજેય્ય વા પરિનિબ્બાયેય્ય વા’’તિ? ‘‘ન સો, મહારાજ, અરહા સયં પબ્બજેય્ય, સયં પબ્બજન્તો થેય્યં આપજ્જતિ, ન ચ દિવસં અતિક્કમેય્ય, અઞ્ઞસ્સ અરહન્તસ્સ આગમનં ભવેય્ય વા ન વા ભવેય્ય, તસ્મિં યેવ દિવસે પરિનિબ્બાયેય્યા’’તિ. ‘‘તેન હિ, ભન્તે નાગસેન, અરહત્તસ્સ સન્તભાવો વિજહિતો હોતિ, યેન અધિગતસ્સ જીવિતહારો ભવતી’’તિ.
2. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘yo gihī arahattaṃ patto, dve vāssa gatiyo bhavanti anaññā, tasmiṃ yeva divase pabbajati vā parinibbāyati vā. Na so divaso sakkā atikkametu’nti. Sace so, bhante nāgasena, tasmiṃ divase ācariyaṃ vā upajjhāyaṃ vā pattacīvaraṃ vā na labhetha, api nu kho so arahā sayaṃ vā pabbajeyya divasaṃ vā atikkameyya, añño koci arahā iddhimā āgantvā taṃ pabbājeyya vā parinibbāyeyya vā’’ti? ‘‘Na so, mahārāja, arahā sayaṃ pabbajeyya, sayaṃ pabbajanto theyyaṃ āpajjati, na ca divasaṃ atikkameyya, aññassa arahantassa āgamanaṃ bhaveyya vā na vā bhaveyya, tasmiṃ yeva divase parinibbāyeyyā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante nāgasena, arahattassa santabhāvo vijahito hoti, yena adhigatassa jīvitahāro bhavatī’’ti.
‘‘વિસમં, મહારાજ, ગિહિલિઙ્ગં, વિસમે લિઙ્ગે લિઙ્ગદુબ્બલતાય અરહત્તં પત્તો ગિહી તસ્મિં યેવ દિવસે પબ્બજતિ વા પરિનિબ્બાયતિ વા. નેસો, મહારાજ, દોસો અરહત્તસ્સ, ગિહિલિઙ્ગસ્સેવેસો દોસો યદિદં લિઙ્ગદુબ્બલતા.
‘‘Visamaṃ, mahārāja, gihiliṅgaṃ, visame liṅge liṅgadubbalatāya arahattaṃ patto gihī tasmiṃ yeva divase pabbajati vā parinibbāyati vā. Neso, mahārāja, doso arahattassa, gihiliṅgasseveso doso yadidaṃ liṅgadubbalatā.
‘‘યથા, મહારાજ, ભોજનં સબ્બસત્તાનં આયુપાલકં જીવિતરક્ખકં વિસમકોટ્ઠસ્સ મન્દદુબ્બલગહણિકસ્સ અવિપાકેન જીવિતં હરતિ. નેસો, મહારાજ, દોસો ભોજનસ્સ, કોટ્ઠસ્સેવેસો દોસો યદિદં અગ્ગિદુબ્બલતા. એવમેવ ખો, મહારાજ, વિસમે લિઙ્ગે લિઙ્ગદુબ્બલતાય અરહત્તં પત્તો ગિહી તસ્મિં યેવ દિવસે પબ્બજતિ વા પરિનિબ્બાયતિ વા. નેસો, મહારાજ, દોસો અરહત્તસ્સ, ગિહિલિઙ્ગસ્સેવેસો દોસો યદિદં લિઙ્ગદુબ્બલતા.
‘‘Yathā, mahārāja, bhojanaṃ sabbasattānaṃ āyupālakaṃ jīvitarakkhakaṃ visamakoṭṭhassa mandadubbalagahaṇikassa avipākena jīvitaṃ harati. Neso, mahārāja, doso bhojanassa, koṭṭhasseveso doso yadidaṃ aggidubbalatā. Evameva kho, mahārāja, visame liṅge liṅgadubbalatāya arahattaṃ patto gihī tasmiṃ yeva divase pabbajati vā parinibbāyati vā. Neso, mahārāja, doso arahattassa, gihiliṅgasseveso doso yadidaṃ liṅgadubbalatā.
‘‘યથા વા પન, મહારાજ, પરિત્તં તિણસલાકં ઉપરિ ગરુકે પાસાણે ઠપિતે દુબ્બલતાય ભિજ્જિત્વા પતતિ. એવમેવ ખો, મહારાજ, અરહત્તં પત્તો ગિહી તેન લિઙ્ગેન અરહત્તં ધારેતું અસક્કોન્તો તસ્મિં યેવ દિવસે પબ્બજતિ વા પરિનિબ્બાયતિ વા.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, parittaṃ tiṇasalākaṃ upari garuke pāsāṇe ṭhapite dubbalatāya bhijjitvā patati. Evameva kho, mahārāja, arahattaṃ patto gihī tena liṅgena arahattaṃ dhāretuṃ asakkonto tasmiṃ yeva divase pabbajati vā parinibbāyati vā.
‘‘યથા વા પન, મહારાજ, પુરિસો અબલો દુબ્બલો નિહીનજચ્ચો પરિત્તપુઞ્ઞો મહતિમહારજ્જં લભિત્વા ખણેન પરિપતતિ પરિધંસતિ ઓસક્કતિ, ન સક્કોતિ ઇસ્સરિયં ધારેતું, એવમેવ ખો, મહારાજ, અરહત્તં પત્તો ગિહી તેન લિઙ્ગેન અરહત્તં ધારેતું ન સક્કોતિ , તેન કારણેન તસ્મિં યેવ દિવસે પબ્બજતિ વા પરિનિબ્બાયતિ વા’’તિ. ‘‘સાધુ, ભન્તે નાગસેન, એવમેતં તથા સમ્પટિચ્છામી’’તિ.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso abalo dubbalo nihīnajacco parittapuñño mahatimahārajjaṃ labhitvā khaṇena paripatati paridhaṃsati osakkati, na sakkoti issariyaṃ dhāretuṃ, evameva kho, mahārāja, arahattaṃ patto gihī tena liṅgena arahattaṃ dhāretuṃ na sakkoti , tena kāraṇena tasmiṃ yeva divase pabbajati vā parinibbāyati vā’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ખીણાસવભાવપઞ્હો દુતિયો.
Khīṇāsavabhāvapañho dutiyo.