| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၄. ခီရရုက္ခောပမသုတ္တံ
4. Khīrarukkhopamasuttaṃ
၂၃၁. ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ စက္ခုဝိညေယ္ယေသု ရူပေသု ယော ရာဂော သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော တသ္သ ပရိတ္တာ စေပိ စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ စက္ခုသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ ပရိယာဒိယန္တေဝသ္သ စိတ္တံ; ကော ပန ဝာဒော အဓိမတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော, သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော။ပေ.။။
231. ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuviññeyyesu rūpesu yo rāgo so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno tassa parittā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti pariyādiyantevassa cittaṃ; ko pana vādo adhimattānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo, so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေသု ရသေသု ယော ရာဂော သော အတ္ထိ။ပေ.။။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāviññeyyesu rasesu yo rāgo so atthi…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ မနောဝိညေယ္ယေသု ဓမ္မေသု ယော ရာဂော သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော, တသ္သ ပရိတ္တာ စေပိ မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ မနသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ ပရိယာဒိယန္တေဝသ္သ စိတ္တံ; ကော ပန ဝာဒော အဓိမတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော, သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā manoviññeyyesu dhammesu yo rāgo so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno, tassa parittā cepi manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti pariyādiyantevassa cittaṃ; ko pana vādo adhimattānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo, so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno.
‘‘သေယ္ယထာပိ , ဘိက္ခဝေ, ခီရရုက္ခော အသ္သတ္ထော ဝာ နိဂ္ရောဓော ဝာ ပိလက္ခော ဝာ ဥဒုမ္ဗရော ဝာ ဒဟရော တရုဏော ကောမာရကော။ တမေနံ ပုရိသော တိဏ္ဟာယ ကုဌာရိယာ ယတော ယတော အာဘိန္ဒေယ္ယ 1 အာဂစ္ဆေယ္ယ ခီရ’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘ယဉ္ဟိ, ဘန္တေ, ခီရံ တံ အတ္ထီ’’တိ။
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, khīrarukkho assattho vā nigrodho vā pilakkho vā udumbaro vā daharo taruṇo komārako. Tamenaṃ puriso tiṇhāya kuṭhāriyā yato yato ābhindeyya 2 āgaccheyya khīra’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Yañhi, bhante, khīraṃ taṃ atthī’’ti.
‘‘ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သ ကသ္သစိ ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ စက္ခုဝိညေယ္ယေသု ရူပေသု ယော ရာဂော သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော, တသ္သ ပရိတ္တာ စေပိ စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ စက္ခုသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ ပရိယာဒိယန္တေဝသ္သ စိတ္တံ; ကော ပန ဝာဒော အဓိမတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ , ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော။ပေ.။။
‘‘Evameva kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuviññeyyesu rūpesu yo rāgo so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno, tassa parittā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti pariyādiyantevassa cittaṃ; ko pana vādo adhimattānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo so atthi, yo doso so atthi , yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေသု ရသေသု ယော ရာဂော သော အတ္ထိ။ပေ.။။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāviññeyyesu rasesu yo rāgo so atthi…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ မနောဝိညေယ္ယေသု ဓမ္မေသု ယော ရာဂော သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော, တသ္သ ပရိတ္တာ စေပိ မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ မနသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ ပရိယာဒိယန္တေဝသ္သ စိတ္တံ; ကော ပန ဝာဒော အဓိမတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော သော အတ္ထိ, ယော ဒောသော သော အတ္ထိ, ယော မောဟော သော အတ္ထိ, ယော ရာဂော သော အပ္ပဟီနော, ယော ဒောသော သော အပ္ပဟီနော, ယော မောဟော သော အပ္ပဟီနော။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā manoviññeyyesu dhammesu yo rāgo so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno, tassa parittā cepi manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti pariyādiyantevassa cittaṃ; ko pana vādo adhimattānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo so atthi, yo doso so atthi, yo moho so atthi, yo rāgo so appahīno, yo doso so appahīno, yo moho so appahīno.
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ စက္ခုဝိညေယ္ယေသု ရူပေသု ယော ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော, တသ္သ အဓိမတ္တာ စေပိ စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ စက္ခုသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ နေဝသ္သ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; ကော ပန ဝာဒော ပရိတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော။ပေ.။။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuviññeyyesu rūpesu yo rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno, tassa adhimattā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti nevassa cittaṃ pariyādiyanti; ko pana vādo parittānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေသု ရသေသု။ပေ.။ မနောဝိညေယ္ယေသု ဓမ္မေသု ယော ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော, တသ္သ အဓိမတ္တာ စေပိ မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ မနသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ နေဝသ္သ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; ကော ပန ဝာဒော ပရိတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော။ သေယ္ယထာပိ , ဘိက္ခဝေ, ခီရရုက္ခော အသ္သတ္ထော ဝာ နိဂ္ရောဓော ဝာ ပိလက္ခော ဝာ ဥဒုမ္ဗရော ဝာ သုက္ခော ကောလာပော တေရောဝသ္သိကော။ တမေနံ ပုရိသော တိဏ္ဟာယ ကုဌာရိယာ ယတော ယတော အာဘိန္ဒေယ္ယ အာဂစ္ဆေယ္ယ ခီရ’’န္တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘ယဉ္ဟိ, ဘန္တေ, ခီရံ တံ နတ္ထီ’’တိ။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāviññeyyesu rasesu…pe… manoviññeyyesu dhammesu yo rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno, tassa adhimattā cepi manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti nevassa cittaṃ pariyādiyanti; ko pana vādo parittānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno. Seyyathāpi , bhikkhave, khīrarukkho assattho vā nigrodho vā pilakkho vā udumbaro vā sukkho kolāpo terovassiko. Tamenaṃ puriso tiṇhāya kuṭhāriyā yato yato ābhindeyya āgaccheyya khīra’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Yañhi, bhante, khīraṃ taṃ natthī’’ti.
‘‘ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သ ကသ္သစိ ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ စက္ခုဝိညေယ္ယေသု ရူပေသု ယော ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော, တသ္သ အဓိမတ္တာ စေပိ စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ စက္ခုသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ နေဝသ္သ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; ကော ပန ဝာဒော ပရိတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော။ပေ.။။
‘‘Evameva kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuviññeyyesu rūpesu yo rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno, tassa adhimattā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti nevassa cittaṃ pariyādiyanti; ko pana vādo parittānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေသု ရသေသု။ပေ.။။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāviññeyyesu rasesu…pe….
‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ မနောဝိညေယ္ယေသု ဓမ္မေသု ယော ရာဂော သော နတ္ထိ, ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော, တသ္သ အဓိမတ္တာ စေပိ မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ မနသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ, နေဝသ္သ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; ကော ပန ဝာဒော ပရိတ္တာနံ! တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရာဂော သော နတ္ထိ , ယော ဒောသော သော နတ္ထိ, ယော မောဟော သော နတ္ထိ, ယော ရာဂော သော ပဟီနော, ယော ဒောသော သော ပဟီနော, ယော မောဟော သော ပဟီနော’’တိ။ စတုတ္ထံ။
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā manoviññeyyesu dhammesu yo rāgo so natthi, yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno, tassa adhimattā cepi manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; ko pana vādo parittānaṃ! Taṃ kissa hetu? Yo, bhikkhave, rāgo so natthi , yo doso so natthi, yo moho so natthi, yo rāgo so pahīno, yo doso so pahīno, yo moho so pahīno’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၄-၆. ခီရရုက္ခောပမသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-6. Khīrarukkhopamasuttādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၄-၆. ခီရရုက္ခောပမသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-6. Khīrarukkhopamasuttādivaṇṇanā
