Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ൫. ഖുദ്ദകവത്ഥുക്ഖന്ധകവണ്ണനാ

    5. Khuddakavatthukkhandhakavaṇṇanā

    ഖുദ്ദകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ

    Khuddakavatthukathāvaṇṇanā

    ൨൪൪. പുഥുപാണിനാ കത്തബ്ബം കമ്മം പുഥുപാണികം.

    244. Puthupāṇinā kattabbaṃ kammaṃ puthupāṇikaṃ.

    ൨൪൫. ‘‘കണ്ണതോ നിക്ഖന്തമുത്തോലമ്ബകാദീനം കുണ്ഡലാദീന’’ന്തി ലിഖിതം. ‘‘കായൂര’’ന്തി പാളിപാഠോ. ‘‘കേയൂരാദീനീ’’തി ആചരിയേനുദ്ധടം.

    245. ‘‘Kaṇṇato nikkhantamuttolambakādīnaṃ kuṇḍalādīna’’nti likhitaṃ. ‘‘Kāyūra’’nti pāḷipāṭho. ‘‘Keyūrādīnī’’ti ācariyenuddhaṭaṃ.

    ൨൪൮. ‘‘സാധുഗീതം നാമ പരിനിബ്ബുതട്ഠാനേ ഗീത’’ന്തി ലിഖിതം. ദന്തഗീതം ഗായിതുകാമാനം വാക്കകരണീയം. ദന്തഗീതസ്സ വിഭാവനത്ഥം ‘‘യം ഗായിസ്സാമാ’’തിആദിമാഹ.

    248.‘‘Sādhugītaṃ nāma parinibbutaṭṭhāne gīta’’nti likhitaṃ. Dantagītaṃ gāyitukāmānaṃ vākkakaraṇīyaṃ. Dantagītassa vibhāvanatthaṃ ‘‘yaṃ gāyissāmā’’tiādimāha.

    ൨൪൯. ചതുരസ്സവത്തം നാമ ചതുപ്പാദഗാഥാവത്തം. ‘‘തരങ്ഗവത്താദീനി ഉച്ചാരണവിധാനാനി നട്ഠപയോഗാനീ’’തി ലിഖിതം. ബാഹിരലോമിന്തി ഭാവനപുംസകം, യഥാ തസ്സ ഉണ്ണപാവാരസ്സ ബഹിദ്ധാ ലോമാനി ദിസ്സന്തി, തഥാ ധാരേന്തസ്സ ദുക്കടന്തി വുത്തം ഹോതി.

    249.Caturassavattaṃ nāma catuppādagāthāvattaṃ. ‘‘Taraṅgavattādīni uccāraṇavidhānāni naṭṭhapayogānī’’ti likhitaṃ. Bāhiralominti bhāvanapuṃsakaṃ, yathā tassa uṇṇapāvārassa bahiddhā lomāni dissanti, tathā dhārentassa dukkaṭanti vuttaṃ hoti.

    ൨൫൧. വിരൂപക്ഖേഹീതിആദി സഹയോഗകരണവചനം. സരബൂതി ഗേഹഗോളികാ. സാ കിര സേതാ സവിസാ ഹോതി. സോഹന്തി യസ്സ മേ ഏതേഹി മേത്തം, സോഹം നമോ കരോമി ഭഗവതോതി സമ്ബന്ധോ. അഞ്ഞമ്ഹി…പേ॰… ഛേതബ്ബമ്ഹീതി രാഗാനുസയേ.

    251.Virūpakkhehītiādi sahayogakaraṇavacanaṃ. Sarabūti gehagoḷikā. Sā kira setā savisā hoti. Sohanti yassa me etehi mettaṃ, sohaṃ namo karomi bhagavatoti sambandho. Aññamhi…pe… chetabbamhīti rāgānusaye.

    ൨൫൨. ഉട്ടിത്വാതി പക്ഖിപിത്വാ. ഓതരതൂതി ഇദ്ധിയാ ഓതാരേത്വാ ഗണ്ഹാതു. അനുപരിയായീതി അനുപരിബ്ഭമി.

    252.Uṭṭitvāti pakkhipitvā. Otaratūti iddhiyā otāretvā gaṇhātu. Anupariyāyīti anuparibbhami.

    ൨൫൩. ന അച്ഛുപിയന്തീതി ന ലഗ്ഗന്തി. രൂപകാകിണ്ണാനീതി ഇത്ഥിരൂപാദീഹി വോകിണ്ണാനി.

    253.Na acchupiyantīti na lagganti. Rūpakākiṇṇānīti itthirūpādīhi vokiṇṇāni.

    ൨൫൪. ആലിന്ദകമിഡ്ഢികാദീനന്തി പമുഖമിഡ്ഢികാദീനം. പരിവത്തേത്വാ തത്ഥേവാതി ഏത്ഥ ‘‘പരിവത്തേത്വാ തതിയവാരേ തത്ഥേവ മിഡ്ഢിയാ പതിട്ഠാതീ’’തി ലിഖിതം. പരിഭണ്ഡം നാമ ഗേഹസ്സ ബഹി കുട്ടപാദസ്സ ഥിരഭാവത്ഥം കതാ തനുകമിഡ്ഢികാ വുച്ചതി. ഏത്ഥ ‘‘പരിവട്ടിത്വാ പത്തോ ഭിജ്ജതീതി അധികരണഭേദാസങ്കായ അഭാവേ ഠാനേ ഠപേതും വട്ടതീ’’തി ലിഖിതം. പത്തമാളകോ വട്ടിത്വാ പത്താനം അപതനത്ഥം വട്ടം വാ ചതുരസ്സം വാ ഇട്ഠകാദീഹി പരിക്ഖിപിത്വാ മാളകച്ഛന്നേന കതോ. ‘‘പത്തമണ്ഡലികാ പത്തപച്ഛികാ താലപത്താദീഹി കതാ’’തി ച ലിഖിതം. മിഡ്ഢന്തേ ആധാരകേ ഠപേതും വട്ടതി പത്തസന്ധാരണത്ഥം വുത്തത്താ. മഞ്ചേ ആധാരകേപി ന വട്ടതി നിസീദനപച്ചയാ വാരിതത്താ. ആസന്നഭൂമികത്താ ഓലമ്ബേതും വട്ടതി.

    254.Ālindakamiḍḍhikādīnanti pamukhamiḍḍhikādīnaṃ. Parivattetvā tatthevāti ettha ‘‘parivattetvā tatiyavāre tattheva miḍḍhiyā patiṭṭhātī’’ti likhitaṃ. Paribhaṇḍaṃ nāma gehassa bahi kuṭṭapādassa thirabhāvatthaṃ katā tanukamiḍḍhikā vuccati. Ettha ‘‘parivaṭṭitvā patto bhijjatīti adhikaraṇabhedāsaṅkāya abhāve ṭhāne ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti likhitaṃ. Pattamāḷako vaṭṭitvā pattānaṃ apatanatthaṃ vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā iṭṭhakādīhi parikkhipitvā māḷakacchannena kato. ‘‘Pattamaṇḍalikā pattapacchikā tālapattādīhi katā’’ti ca likhitaṃ. Miḍḍhante ādhārake ṭhapetuṃ vaṭṭati pattasandhāraṇatthaṃ vuttattā. Mañce ādhārakepi na vaṭṭati nisīdanapaccayā vāritattā. Āsannabhūmikattā olambetuṃ vaṭṭati.

    ൨൫൫. ‘‘അംസകൂടേ ലഗ്ഗേത്വാതി വചനതോ അഗ്ഗഹത്ഥേ ലഗ്ഗേത്വാ അങ്കേ ഠപേതും ന വട്ടതീ’’തി കേചി വദന്തി, ന സുന്ദരം, ‘‘ന കേവലം യസ്സ പത്തോ’’തിആദി യദി ഹത്ഥേന ഗഹിതപത്തേ ഭേദസഞ്ഞാ, പഗേവ അഞ്ഞേന സരീരാവയവേനാതി കത്വാ വുത്തം. പാളിയം പന പചുരവോഹാരവസേന വുത്തം. ഘടികപാലമയം ഘടികടാഹം. ഛവസീസസ്സ പത്തന്തി ‘‘സിലാപുത്തകസ്സ സരീരം, ഖീരസ്സ ധാരാതിആദിവോഹാരവസേന വുത്തം. മഞ്ചേ നിസീദിതും ആഗതോതി അത്ഥോ. ‘‘പിസാചില്ലികാതി പിസാചദാരകാ’’തിപി വദന്തി. ദിന്നകമേവ പടിഗ്ഗഹിതമേവ. ചബ്ബേത്വാതി ഖാദിത്വാ. അട്ഠികാനി ച കണ്ടകാനി ച അട്ഠികകണ്ടകാനി. ‘‘ഏതേസു സബ്ബേസു പണ്ണത്തിം ജാനാതു വാ, മാ വാ, ആപത്തിയേവാ’’തി ലിഖിതം.

    255. ‘‘Aṃsakūṭe laggetvāti vacanato aggahatthe laggetvā aṅke ṭhapetuṃ na vaṭṭatī’’ti keci vadanti, na sundaraṃ, ‘‘na kevalaṃ yassa patto’’tiādi yadi hatthena gahitapatte bhedasaññā, pageva aññena sarīrāvayavenāti katvā vuttaṃ. Pāḷiyaṃ pana pacuravohāravasena vuttaṃ. Ghaṭikapālamayaṃ ghaṭikaṭāhaṃ. Chavasīsassa pattanti ‘‘silāputtakassa sarīraṃ, khīrassa dhārātiādivohāravasena vuttaṃ. Mañce nisīdituṃ āgatoti attho. ‘‘Pisācillikāti pisācadārakā’’tipi vadanti. Dinnakameva paṭiggahitameva. Cabbetvāti khāditvā. Aṭṭhikāni ca kaṇṭakāni ca aṭṭhikakaṇṭakāni. ‘‘Etesu sabbesu paṇṇattiṃ jānātu vā, mā vā, āpattiyevā’’ti likhitaṃ.

    ൨൫൬. വിപ്ഫാളേത്വാതി ഫാളേത്വാ. കിണ്ണേന പൂരേതുന്തി സുരാകിണ്ണേന പൂരേതും. ബിദലകം നാമ ദിഗുണകരണസങ്ഖാതസ്സ കിരിയാവിസേസസ്സ അധിവചനം. കസ്സ ദിഗുണകരണം? യേന കിലഞ്ജാദിനാ മഹന്തം കഥിനമത്ഥതം, തസ്സ. തഞ്ഹി ദണ്ഡകഥിനപ്പമാണേന പരിയന്തേ സംഹരിത്വാ ദിഗുണം കാതബ്ബം. അഞ്ഞഥാ ഖുദ്ദകചീവരസ്സ അനുവാതപരിഭണ്ഡാദിവിധാനകരണേ ഹത്ഥസ്സ ഓകാസോ ന ഹോതി. സലാകായ സതി ദ്വിന്നം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ഞത്വാ സിബ്ബിതാസിബ്ബിതം സുഖം പഞ്ഞായതി. ദണ്ഡകഥിനേ കതേ ന ബഹൂഹി സഹായേഹി പയോജനം. ‘‘അസംകുടിത്വാ ചീവരം സമം ഹോതി. കോണാപി സമാ ഹോന്തീ’’തി ലിഖിതം, ‘‘ഹലിദ്ദിസുത്തേന സഞ്ഞാകരണ’’ന്തി വുത്തത്താ ഹലിദ്ദിസുത്തേന ചീവരം സിബ്ബേതുമ്പി വട്ടതീതി സിദ്ധം. തത്ഥ ഹി കേചി അകപ്പിയസഞ്ഞിനോ. പടിഗ്ഗഹോ നാമ അങ്ഗുലികോസോ.

    256.Vipphāḷetvāti phāḷetvā. Kiṇṇena pūretunti surākiṇṇena pūretuṃ. Bidalakaṃ nāma diguṇakaraṇasaṅkhātassa kiriyāvisesassa adhivacanaṃ. Kassa diguṇakaraṇaṃ? Yena kilañjādinā mahantaṃ kathinamatthataṃ, tassa. Tañhi daṇḍakathinappamāṇena pariyante saṃharitvā diguṇaṃ kātabbaṃ. Aññathā khuddakacīvarassa anuvātaparibhaṇḍādividhānakaraṇe hatthassa okāso na hoti. Salākāya sati dvinnaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ ñatvā sibbitāsibbitaṃ sukhaṃ paññāyati. Daṇḍakathine kate na bahūhi sahāyehi payojanaṃ. ‘‘Asaṃkuṭitvā cīvaraṃ samaṃ hoti. Koṇāpi samā hontī’’ti likhitaṃ, ‘‘haliddisuttena saññākaraṇa’’nti vuttattā haliddisuttena cīvaraṃ sibbetumpi vaṭṭatīti siddhaṃ. Tattha hi keci akappiyasaññino. Paṭiggaho nāma aṅgulikoso.

    ൨൫൭-൮. പാതീതി പടിഗ്ഗഹസണ്ഠാനം. പടിഗ്ഗഹത്ഥവികന്തി അങ്ഗുലികോസത്ഥവികം. സൂചിസത്ഥകാനം പുബ്ബേ ആവേസനത്ഥവികായ അനുഞ്ഞാതത്താ ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഭേസജ്ജത്ഥവിക’’ന്തി വുത്തം. ഏത്ഥ സൂചിസത്ഥകാദീനിപി ഠപേതബ്ബാനീതി നിദാനം സൂചേതി. സചേപി ഉപനന്ദോ ഭിക്ഖു അലജ്ജീ, തഥാപി സന്തകമേതം അമൂലച്ഛേദകതഭിക്ഖുനോ ലജ്ജിനോപി സമാനസ്സ കപ്പതീതി യുജ്ജതി. ന സമ്മതീതി ന പഹോതി.

    257-8.Pātīti paṭiggahasaṇṭhānaṃ. Paṭiggahatthavikanti aṅgulikosatthavikaṃ. Sūcisatthakānaṃ pubbe āvesanatthavikāya anuññātattā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bhesajjatthavika’’nti vuttaṃ. Ettha sūcisatthakādīnipi ṭhapetabbānīti nidānaṃ sūceti. Sacepi upanando bhikkhu alajjī, tathāpi santakametaṃ amūlacchedakatabhikkhuno lajjinopi samānassa kappatīti yujjati. Na sammatīti na pahoti.

    ൨൬൦-൧. ബഹി കുട്ടസ്സ സമന്തതോ നീചവത്ഥുകം കത്വാ ഠിതം ‘‘മണ്ഡലിക’’ന്തി വുച്ചതി. ജന്താഘരപ്പടിച്ഛാദിനാ ഛന്നസ്സ നഗ്ഗിയം യസ്സ ന പഞ്ഞായതി, തസ്സേവ പരികമ്മം കാതബ്ബം. ഏസ നയോ ഉദകവത്ഥപടിച്ഛാദീസുപി.

    260-1. Bahi kuṭṭassa samantato nīcavatthukaṃ katvā ṭhitaṃ ‘‘maṇḍalika’’nti vuccati. Jantāgharappaṭicchādinā channassa naggiyaṃ yassa na paññāyati, tasseva parikammaṃ kātabbaṃ. Esa nayo udakavatthapaṭicchādīsupi.

    ൨൬൨-൩. പണിയാ നാമ പണിയകാരകാ. ആകഡ്ഢനയന്തം ആകഡ്ഢിയമാനം കൂപസ്സ ഉപരിഭാഗേ പരിബ്ഭമതി. അരഹടഘടിയന്തം സകടചക്കസണ്ഠാനയന്തം. തസ്സ അരേ അരേ ഘടികാനി ബന്ധിത്വാ ഏകേന, ദ്വീഹി വാ പരിബ്ഭമിയമാനസ്സ ഉദകനിബ്ബാഹനം വേദിതബ്ബം. ആവിദ്ധപക്ഖപാസം നാമ യത്ഥ മണ്ഡലാകാരേന പക്ഖപാസാ ബജ്ഝന്തി ആവിദ്ധവത്ഥതാ വിയ ആവിദ്ധപക്ഖപാസകാ. പുബ്ബേ പത്തസങ്ഗോപനത്ഥം, ഇദാനി ഠപേതബ്ബം ഭുഞ്ജിതും ആധാരകോ അനുഞ്ഞാതോ.

    262-3.Paṇiyā nāma paṇiyakārakā. Ākaḍḍhanayantaṃ ākaḍḍhiyamānaṃ kūpassa uparibhāge paribbhamati. Arahaṭaghaṭiyantaṃ sakaṭacakkasaṇṭhānayantaṃ. Tassa are are ghaṭikāni bandhitvā ekena, dvīhi vā paribbhamiyamānassa udakanibbāhanaṃ veditabbaṃ. Āviddhapakkhapāsaṃ nāma yattha maṇḍalākārena pakkhapāsā bajjhanti āviddhavatthatā viya āviddhapakkhapāsakā. Pubbe pattasaṅgopanatthaṃ, idāni ṭhapetabbaṃ bhuñjituṃ ādhārako anuññāto.

    ൨൭൩. പരഗലം ഗച്ഛതീതി ഇമസ്സ പയോഗാഭാവാ വട്ടതി. കമ്മസതേനാതി മഹതാ ഉസ്സാഹേന.

    273.Paragalaṃgacchatīti imassa payogābhāvā vaṭṭati. Kammasatenāti mahatā ussāhena.

    ൨൭൭-൮. ലോഹഭണ്ഡം നാമ കംസതോ സേസലോഹഭണ്ഡം. മുദ്ദികകായബന്ധനം നാമ ചതുരസ്സം അകത്വാ സജ്ജിതം. പാമങ്ഗദസാ ചതുരസ്സാ. മുദിങ്ഗസണ്ഠാനേനാതി സങ്ഘാടിയാ മുദിങ്ഗസിബ്ബനാകാരേന വരകസീസാകാരേന. പവനന്തോതി പാസന്തോ. ‘‘ദസാമൂല’’ന്തി ച ലിഖിതം. അകായബന്ധനേന സഞ്ചിച്ച വാ അസഞ്ചിച്ച വാ ഗാമപ്പവേസനേ ആപത്തി. ‘‘സരിതട്ഠാനതോ ബന്ധിത്വാ പവിസിതബ്ബം, നിവത്തിതബ്ബം വാ’’തി ലിഖിതം.

    277-8.Lohabhaṇḍaṃ nāma kaṃsato sesalohabhaṇḍaṃ. Muddikakāyabandhanaṃ nāma caturassaṃ akatvā sajjitaṃ. Pāmaṅgadasā caturassā. Mudiṅgasaṇṭhānenāti saṅghāṭiyā mudiṅgasibbanākārena varakasīsākārena. Pavanantoti pāsanto. ‘‘Dasāmūla’’nti ca likhitaṃ. Akāyabandhanena sañcicca vā asañcicca vā gāmappavesane āpatti. ‘‘Saritaṭṭhānato bandhitvā pavisitabbaṃ, nivattitabbaṃ vā’’ti likhitaṃ.

    ൨൭൯. സത്തങ്ഗുലം വാ അട്ഠങ്ഗുലം വാതി ഏത്ഥ ‘‘സുഗതങ്ഗുലേനാ’’തി അവുത്തത്താ പകതിഅങ്ഗുലേന സാരുപ്പത്ഥായ വഡ്ഢേത്വാപി കരോന്തി ചേ, ന ദോസോ.

    279. Sattaṅgulaṃ vā aṭṭhaṅgulaṃ vāti ettha ‘‘sugataṅgulenā’’ti avuttattā pakatiaṅgulena sāruppatthāya vaḍḍhetvāpi karonti ce, na doso.

    ൨൮൦. താലവണ്ടാകാരേന സീഹളിത്ഥീനം വിയ.

    280. Tālavaṇṭākārena sīhaḷitthīnaṃ viya.

    ഖുദ്ദകവത്ഥുക്ഖന്ധകവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Khuddakavatthukkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi / ഖുദ്ദകവത്ഥൂനി • Khuddakavatthūni

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ഖുദ്ദകവത്ഥുകഥാ • Khuddakavatthukathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഖുദ്ദകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഖുദ്ദകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ഖുദ്ദകവത്ഥുകഥാ • Khuddakavatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact