Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౨. అభేజ్జవగ్గో

    2. Abhejjavaggo

    ౧. ఖుద్దానుఖుద్దకపఞ్హో

    1. Khuddānukhuddakapañho

    . ‘‘భన్తే నాగసేన, భాసితమ్పేతం భగవతా ‘అభిఞ్ఞాయాహం, భిక్ఖవే, ధమ్మం దేసేమి నో అనభిఞ్ఞాయా’తి. పున చ వినయపఞ్ఞత్తియా ఏవం భణితం ‘ఆకఙ్ఖమానో, ఆనన్ద, సఙ్ఘో మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనతూ’తి. కిం ను ఖో, భన్తే నాగసేన, ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని దుప్పఞ్ఞత్తాని, ఉదాహు అవత్థుస్మిం అజానిత్వా పఞ్ఞత్తాని, యం భగవా అత్తనో అచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనాపేతి? యది, భన్తే నాగసేన, భగవతా భణితం ‘అభిఞ్ఞాయాహం, భిక్ఖవే, ధమ్మం దేసేమి నో అనభిఞ్ఞాయా’తి, తేన హి ‘ఆకఙ్ఖమానో, ఆనన్ద, సఙ్ఘో మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనతూ’తి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది తథాగతే వినయపఞ్ఞత్తియా ఏవం భణితం ‘ఆకఙ్ఖమానో, ఆనన్ద, సఙ్ఘో మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనతూ’తి తేన హి ‘అభిఞ్ఞాయాహం, భిక్ఖవే, ధమ్మం దేసేమి నో అనభిఞ్ఞాయా’తి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా. అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో సుఖుమో నిపుణో గమ్భీరో సుగమ్భీరో దున్నిజ్ఝాపయో, సో తవానుప్పత్తో, తత్థ తే ఞాణబలవిప్ఫారం దస్సేహీ’’తి.

    1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘abhiññāyāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi no anabhiññāyā’ti. Puna ca vinayapaññattiyā evaṃ bhaṇitaṃ ‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatū’ti. Kiṃ nu kho, bhante nāgasena, khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni duppaññattāni, udāhu avatthusmiṃ ajānitvā paññattāni, yaṃ bhagavā attano accayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanāpeti? Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘abhiññāyāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi no anabhiññāyā’ti, tena hi ‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatū’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgate vinayapaññattiyā evaṃ bhaṇitaṃ ‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatū’ti tena hi ‘abhiññāyāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi no anabhiññāyā’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho sukhumo nipuṇo gambhīro sugambhīro dunnijjhāpayo, so tavānuppatto, tattha te ñāṇabalavipphāraṃ dassehī’’ti.

    ‘‘భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా ‘అభిఞ్ఞాయాహం, భిక్ఖవే, ధమ్మం దేసేమి నో అనభిఞ్ఞాయా’తి, వినయపఞ్ఞత్తియాపి ఏవం భణితం ‘ఆకఙ్ఖమానో, ఆనన్ద, సఙ్ఘో మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనతూ’తి, తం పన, మహారాజ, తథాగతో భిక్ఖూ వీమంసమానో ఆహ ‘ఉక్కలేస్సన్తి 1 ను ఖో మమ సావకా మయా విస్సజ్జాపీయమానా మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని, ఉదాహు ఆదియిస్సన్తీ’తి.

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘abhiññāyāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi no anabhiññāyā’ti, vinayapaññattiyāpi evaṃ bhaṇitaṃ ‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatū’ti, taṃ pana, mahārāja, tathāgato bhikkhū vīmaṃsamāno āha ‘ukkalessanti 2 nu kho mama sāvakā mayā vissajjāpīyamānā mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni, udāhu ādiyissantī’ti.

    ‘‘యథా, మహారాజ, చక్కవత్తీ రాజా పుత్తే ఏవం వదేయ్య ‘అయం ఖో, తాతా, మహాజనపదో సబ్బదిసాసు సాగరపరియన్తో, దుక్కరో, తాతా, తావతకేన బలేన ధారేతుం, ఏథ తుమ్హే, తాతా, మమచ్చయేన పచ్చన్తే పచ్చన్తే దేసే పజహథా’తి. అపి ను ఖో తే, మహారాజ, కుమారా పితుఅచ్చయేన హత్థగతే జనపదే సబ్బే తే పచ్చన్తే పచ్చన్తే దేసే ముఞ్చేయ్యు’’న్తి? ‘‘న హి భన్తే, రాజతో 3, భన్తే, లుద్ధతరా 4 కుమారా రజ్జలోభేన తదుత్తరిం దిగుణతిగుణం జనపదం పరిగ్గణ్హేయ్యుం 5, కిం పన తే హత్థగతం జనపదం ముఞ్చేయ్యు’’న్తి? ‘‘ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో భిక్ఖూ వీమంసమానో ఏవమాహ ‘ఆకఙ్ఖమానో, ఆనన్ద, సఙ్ఘో మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనతూ’తి. దుక్ఖపరిముత్తియా, మహారాజ, బుద్ధపుత్తా ధమ్మలోభేన అఞ్ఞమ్పి ఉత్తరిం దియడ్ఢసిక్ఖాపదసతం గోపేయ్యుం, కిం పన పకతిపఞ్ఞత్తం సిక్ఖాపదం ముఞ్చేయ్యు’’న్తి?

    ‘‘Yathā, mahārāja, cakkavattī rājā putte evaṃ vadeyya ‘ayaṃ kho, tātā, mahājanapado sabbadisāsu sāgarapariyanto, dukkaro, tātā, tāvatakena balena dhāretuṃ, etha tumhe, tātā, mamaccayena paccante paccante dese pajahathā’ti. Api nu kho te, mahārāja, kumārā pituaccayena hatthagate janapade sabbe te paccante paccante dese muñceyyu’’nti? ‘‘Na hi bhante, rājato 6, bhante, luddhatarā 7 kumārā rajjalobhena taduttariṃ diguṇatiguṇaṃ janapadaṃ pariggaṇheyyuṃ 8, kiṃ pana te hatthagataṃ janapadaṃ muñceyyu’’nti? ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato bhikkhū vīmaṃsamāno evamāha ‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatū’ti. Dukkhaparimuttiyā, mahārāja, buddhaputtā dhammalobhena aññampi uttariṃ diyaḍḍhasikkhāpadasataṃ gopeyyuṃ, kiṃ pana pakatipaññattaṃ sikkhāpadaṃ muñceyyu’’nti?

    ‘‘భన్తే నాగసేన, యం భగవా ఆహ ‘ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’తి, ఏత్థాయం జనో సమ్మూళ్హో విమతిజాతో అధికతో సంసయపక్ఖన్దో. కతమాని తాని ఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని, కతమాని అనుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీతి? దుక్కటం, మహారాజ, ఖుద్దకం సిక్ఖాపదం, దుబ్భాసితం అనుఖుద్దకం సిక్ఖాపదం, ఇమాని ద్వే ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని, పుబ్బకేహిపి, మహారాజ, మహాథేరేహి ఏత్థ విమతి ఉప్పాదితా, తేహిపి ఏకజ్ఝం న కతో ధమ్మసణ్ఠితిపరియాయే భగవతా ఏసో పఞ్హో ఉపదిట్ఠోతి. చిరనిక్ఖిత్తం, భన్తే నాగసేన, జినరహస్సం అజ్జేతరహి లోకే వివటం పాకటం కత’’న్తి.

    ‘‘Bhante nāgasena, yaṃ bhagavā āha ‘khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti, etthāyaṃ jano sammūḷho vimatijāto adhikato saṃsayapakkhando. Katamāni tāni khuddakāni sikkhāpadāni, katamāni anukhuddakāni sikkhāpadānīti? Dukkaṭaṃ, mahārāja, khuddakaṃ sikkhāpadaṃ, dubbhāsitaṃ anukhuddakaṃ sikkhāpadaṃ, imāni dve khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni, pubbakehipi, mahārāja, mahātherehi ettha vimati uppāditā, tehipi ekajjhaṃ na kato dhammasaṇṭhitipariyāye bhagavatā eso pañho upadiṭṭhoti. Ciranikkhittaṃ, bhante nāgasena, jinarahassaṃ ajjetarahi loke vivaṭaṃ pākaṭaṃ kata’’nti.

    ఖుద్దానుఖుద్దకపఞ్హో పఠమో.

    Khuddānukhuddakapañho paṭhamo.







    Footnotes:
    1. ఉక్కడ్ఢిస్సన్తి (సీ॰), ఉస్సక్కిస్సన్తి (స్యా॰)
    2. ukkaḍḍhissanti (sī.), ussakkissanti (syā.)
    3. రాజానో (సీ॰ పీ॰)
    4. లద్ధతరా (క॰)
    5. పరికడ్ఢేయ్యుం (సీ॰ పీ॰)
    6. rājāno (sī. pī.)
    7. laddhatarā (ka.)
    8. parikaḍḍheyyuṃ (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact