| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
೮. ಕಿಮಿಲತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ
8. Kimilattheragāthāvaṇṇanā
ಪಾಚೀನವಂಸದಾಯಮ್ಹೀತಿಆದಿಕಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಕಿಮಿಲತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಯೋಗೋ ಸಂವೇಗುಪ್ಪತ್ತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಏಕಕನಿಪಾತೇ ‘‘ಅಭಿಸತ್ತೋ’’ತಿ ಗಾಥಾಯ ಸಂವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತಾಯೇವ। ತಾಯ ಚ ಗಾಥಾಯ ಥೇರೇನ ಅತ್ತನೋ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸಿತಂ। ಇಧ ಪನ ಅಧಿಗತವಿಸೇಸಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ಅನುರುದ್ಧೇನ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ನನ್ದಿಯೇನ ಸಹ ಸಮಗ್ಗವಾಸೋ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಮಗ್ಗವಾಸಂ ಪನ ವಸನ್ತಾ ತೇ ಯಥಾ ಚ ವಸಿಂಸು, ತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ –
Pācīnavaṃsadāyamhītiādikā āyasmato kimilattherassa gāthā. Kā uppatti? Tassa pubbayogo saṃveguppatti pabbajjā ca ekakanipāte ‘‘abhisatto’’ti gāthāya saṃvaṇṇanāyaṃ vuttāyeva. Tāya ca gāthāya therena attano visesādhigamassa kāraṇaṃ dassitaṃ. Idha pana adhigatavisesassa attano āyasmatā ca anuruddhena āyasmatā ca nandiyena saha samaggavāso dassitoti veditabbaṃ. Samaggavāsaṃ pana vasantā te yathā ca vasiṃsu, taṃ dassento –
೧೫೫.
155.
‘‘ಪಾಚೀನವಂಸದಾಯಮ್ಹಿ, ಸಕ್ಯಪುತ್ತಾ ಸಹಾಯಕಾ।
‘‘Pācīnavaṃsadāyamhi, sakyaputtā sahāyakā;
ಪಹಾಯಾನಪ್ಪಕೇ ಭೋಗೇ, ಉಞ್ಛೇ ಪತ್ತಾಗತೇ ರತಾ॥
Pahāyānappake bhoge, uñche pattāgate ratā.
೧೫೬.
156.
‘‘ಆರದ್ಧವೀರಿಯಾ ಪಹಿತತ್ತಾ, ನಿಚ್ಚಂ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮಾ।
‘‘Āraddhavīriyā pahitattā, niccaṃ daḷhaparakkamā;
ರಮನ್ತಿ ಧಮ್ಮರತಿಯಾ, ಹಿತ್ವಾನ ಲೋಕಿಯಂ ರತಿ’’ನ್ತಿ॥ – ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಅಭಾಸಿ।
Ramanti dhammaratiyā, hitvāna lokiyaṃ rati’’nti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
ತತ್ಥ ಪಾಚೀನವಂಸದಾಯಮ್ಹೀತಿ ಪಾಚೀನವಂಸನಾಮಕೇ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತೇ ಸಹಪರಿಚ್ಛೇದೇ ವನೇ। ತಞ್ಹಿ ವನಂ ಗಾಮಸ್ಸ ಪಾಚೀನದಿಸಾಯಂ ಠಿತತ್ತಾ ವಂಸಗುಮ್ಬಪರಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ಚ ‘‘ಪಾಚೀನವಂಸದಾಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ, ವಂಸವನಭಾವೇನ ವಾತಿ। ಸಕ್ಯಪುತ್ತಾತಿ ಅನುರುದ್ಧತ್ಥೇರಾದಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಕುಮಾರಾ। ಸಹಾಯಕಾತಿ ಸಂವೇಗುಪ್ಪತ್ತಿಪಬ್ಬಜ್ಜಾಸಮಣಧಮ್ಮಕರಣಸಂವಾಸೇಹಿ ಸಹ ಅಯನತೋ ಪವತ್ತನತೋ ಸಹಾಯಕಾ। ಪಹಾಯಾನಪ್ಪಕೇ ಭೋಗೇತಿ ಉಳಾರೇನ ಪುಞ್ಞಾನುಭಾವೇನ ಅಧಿಗತೇ ಕುಲಪರಮ್ಪರಾಗತೇ ಚ ಮಹನ್ತೇ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧೇ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ। ‘‘ಸಹಾಯಾನಪ್ಪಕೇ’’ತಿಪಿ ಪಾಳಿ। ಉಞ್ಛೇ ಪತ್ತಾಗತೇ ರತಾತಿ ಉಞ್ಛಾಚರಿಯಾಯ ಆಭತತ್ತಾ ಉಞ್ಛೇ ಪತ್ತೇ ಆಗತತ್ತಾ ಪತ್ತಾಗತೇ ಪತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೇ ರತಾ ಅಭಿರತಾ, ಸಙ್ಘಭತ್ತಾದಿಅತಿರೇಕಲಾಭಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಜಙ್ಘಬಲಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಭಿಕ್ಖಾಚರಿಯಾಯ ಲದ್ಧೇನ ಮಿಸ್ಸಕಭತ್ತೇನೇವ ಸನ್ತುಟ್ಠಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tattha pācīnavaṃsadāyamhīti pācīnavaṃsanāmake rakkhitagopite sahaparicchede vane. Tañhi vanaṃ gāmassa pācīnadisāyaṃ ṭhitattā vaṃsagumbaparikkhittattā ca ‘‘pācīnavaṃsadāyo’’ti vutto, vaṃsavanabhāvena vāti. Sakyaputtāti anuruddhattherādayo sakyarājakumārā. Sahāyakāti saṃveguppattipabbajjāsamaṇadhammakaraṇasaṃvāsehi saha ayanato pavattanato sahāyakā. Pahāyānappake bhogeti uḷārena puññānubhāvena adhigate kulaparamparāgate ca mahante bhogakkhandhe chaḍḍetvā. ‘‘Sahāyānappake’’tipi pāḷi. Uñche pattāgate ratāti uñchācariyāya ābhatattā uñche patte āgatattā pattāgate pattapariyāpanne ratā abhiratā, saṅghabhattādiatirekalābhaṃ paṭikkhipitvā jaṅghabalaṃ nissāya bhikkhācariyāya laddhena missakabhatteneva santuṭṭhāti attho.
ಆರದ್ಧವೀರಿಯಾತಿ ಉತ್ತಮತ್ಥಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯ ಆದಿತೋವ ಪಗೇವ ಸಮ್ಪಾದಿತವೀರಿಯಾ। ಪಹಿತತ್ತಾತಿ ನಿನ್ನಪೋಣಪಬ್ಭಾರಭಾವೇನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನೇನ ಚ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪತಿಪೇಸಿತಚಿತ್ತಾ। ನಿಚ್ಚಂ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮಾತಿ ವತ್ತಪಟಿಪತ್ತೀಸು ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾನುಯೋಗೇನ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಅಸಿಥಿಲಪರಕ್ಕಮಾ। ರಮನ್ತಿ ಧಮ್ಮರತಿಯಾ, ಹಿತ್ವಾನ ಲೋಕಿಯಂ ರತಿನ್ತಿ ಲೋಕೇ ವಿದಿತತಾಯ ಲೋಕಪರಿಯಾಪನ್ನತಾಯ ಚ ಲೋಕಿಯಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾದಿರತಿಂ ಪಹಾಯ ಮಗ್ಗಪಞ್ಞಾಯ ಪಜಹಿತ್ವಾ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮರತಿಯಾ ಅಗ್ಗಫಲನಿಬ್ಬಾನಾಭಿರತಿಯಾ ಚ ರಮನ್ತಿ ಅಭಿರಮನ್ತೀತಿ।
Āraddhavīriyāti uttamatthassa adhigamāya āditova pageva sampāditavīriyā. Pahitattāti ninnapoṇapabbhārabhāvena kālena kālaṃ samāpajjanena ca nibbānaṃ patipesitacittā. Niccaṃ daḷhaparakkamāti vattapaṭipattīsu diṭṭhadhammasukhavihārānuyogena sabbakālaṃ asithilaparakkamā. Ramanti dhammaratiyā, hitvāna lokiyaṃ ratinti loke viditatāya lokapariyāpannatāya ca lokiyaṃ rūpārammaṇādiratiṃ pahāya maggapaññāya pajahitvā lokuttaradhammaratiyā aggaphalanibbānābhiratiyā ca ramanti abhiramantīti.
ಕಿಮಿಲತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kimilattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೮. ಕಿಮಿಲತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 8. Kimilattheragāthā
