Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૬. કોકનુદસુત્તં
6. Kokanudasuttaṃ
૯૬. ‘‘એકં સમયં આયસ્મા આનન્દો રાજગહે વિહરતિ તપોદારામે. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો રત્તિયા પચ્ચૂસસમયં પચ્ચુટ્ઠાય યેન તપોદા તેનુપસઙ્કમિ ગત્તાનિ પરિસિઞ્ચિતું. તપોદાય 1 ગત્તાનિ પરિસિઞ્ચિત્વા પચ્ચુત્તરિત્વા એકચીવરો અટ્ઠાસિ ગત્તાનિ પુબ્બાપયમાનો . કોકનુદોપિ ખો પરિબ્બાજકો રત્તિયા પચ્ચૂસસમયં પચ્ચુટ્ઠાય યેન તપોદા તેનુપસઙ્કમિ ગત્તાનિ પરિસિઞ્ચિતું.
96. ‘‘Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando rājagahe viharati tapodārāme. Atha kho āyasmā ānando rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodā tenupasaṅkami gattāni parisiñcituṃ. Tapodāya 2 gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsi gattāni pubbāpayamāno . Kokanudopi kho paribbājako rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodā tenupasaṅkami gattāni parisiñcituṃ.
અદ્દસા ખો કોકનુદો પરિબ્બાજકો આયસ્મન્તં આનન્દં દૂરતોવ આગચ્છન્તં. દિસ્વાન આયસ્મન્તં આનન્દં એતદવોચ – ‘‘ક્વેત્થ 3, આવુસો’’તિ? ‘‘અહમાવુસો, ભિક્ખૂ’’તિ.
Addasā kho kokanudo paribbājako āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kvettha 4, āvuso’’ti? ‘‘Ahamāvuso, bhikkhū’’ti.
‘‘કતમેસં, આવુસો, ભિક્ખૂન’’ન્તિ? ‘‘સમણાનં, આવુસો, સક્યપુત્તિયાન’’ન્તિ.
‘‘Katamesaṃ, āvuso, bhikkhūna’’nti? ‘‘Samaṇānaṃ, āvuso, sakyaputtiyāna’’nti.
‘‘પુચ્છેય્યામ મયં આયસ્મન્તં કિઞ્ચિદેવ દેસં, સચે આયસ્મા ઓકાસં કરોતિ પઞ્હસ્સ વેય્યાકરણાયા’’તિ. ‘‘પુચ્છાવુસો, સુત્વા વેદિસ્સામા’’તિ.
‘‘Puccheyyāma mayaṃ āyasmantaṃ kiñcideva desaṃ, sace āyasmā okāsaṃ karoti pañhassa veyyākaraṇāyā’’ti. ‘‘Pucchāvuso, sutvā vedissāmā’’ti.
‘‘કિં નુ ખો, ભો, ‘સસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ – એવંદિટ્ઠિ 5 ભવ’’ન્તિ ? ‘‘ન ખો અહં, આવુસો, એવંદિટ્ઠિ – ‘સસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’’’ન્તિ.
‘‘Kiṃ nu kho, bho, ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi 6 bhava’’nti ? ‘‘Na kho ahaṃ, āvuso, evaṃdiṭṭhi – ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘કિં પન, ભો, ‘અસસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ – એવંદિટ્ઠિ ભવ’’ન્તિ? ‘‘ન ખો અહં, આવુસો, એવંદિટ્ઠિ – ‘અસસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’’’ન્તિ.
‘‘Kiṃ pana, bho, ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhava’’nti? ‘‘Na kho ahaṃ, āvuso, evaṃdiṭṭhi – ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘કિં નુ ખો, ભો, અન્તવા લોકો…પે॰… અનન્તવા લોકો… તં જીવં તં સરીરં… અઞ્ઞં જીવં અઞ્ઞં સરીરં… હોતિ તથાગતો પરં મરણા… ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા… હોતિ ચ ન ચ હોતિ તથાગતો પરં મરણા… નેવ હોતિ ન ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞન્તિ – એવંદિટ્ઠિ ભવ’’ન્તિ? ‘‘ન ખો અહં, આવુસો, એવંદિટ્ઠિ – ‘નેવ હોતિ ન ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’’’ન્તિ.
‘‘Kiṃ nu kho, bho, antavā loko…pe… anantavā loko… taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ… aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ… hoti tathāgato paraṃ maraṇā… na hoti tathāgato paraṃ maraṇā… hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhava’’nti? ‘‘Na kho ahaṃ, āvuso, evaṃdiṭṭhi – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘તેન હિ ભવં ન જાનાતિ, ન પસ્સતી’’તિ? ‘‘ન ખો અહં, આવુસો, ન જાનામિ ન પસ્સામિ. જાનામહં, આવુસો, પસ્સામી’’તિ .
‘‘Tena hi bhavaṃ na jānāti, na passatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, āvuso, na jānāmi na passāmi. Jānāmahaṃ, āvuso, passāmī’’ti .
‘‘‘કિં નુ ખો, ભો, સસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞન્તિ – એવંદિટ્ઠિ ભવ’ન્તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, આવુસો, એવંદિટ્ઠિ – સસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ વદેસિ.
‘‘‘Kiṃ nu kho, bho, sassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhava’nti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, āvuso, evaṃdiṭṭhi – sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.
‘‘‘કિં પન, ભો, અસસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞન્તિ – એવંદિટ્ઠિ ભવ’ન્તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, આવુસો, એવંદિટ્ઠિ – અસસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ વદેસિ.
‘‘‘Kiṃ pana, bho, asassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhava’nti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, āvuso, evaṃdiṭṭhi – asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.
‘‘કિં નુ ખો, ભો, અન્તવા લોકો…પે॰… અનન્તવા લોકો… તં જીવં તં સરીરં… અઞ્ઞં જીવં અઞ્ઞં સરીરં… હોતિ તથાગતો પરં મરણા… ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા… હોતિ ચ ન ચ હોતિ તથાગતો પરં મરણા… નેવ હોતિ ન ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞન્તિ – એવંદિટ્ઠિ ભવન્તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, આવુસો , એવંદિટ્ઠિ – નેવ હોતિ ન ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ વદેસિ.
‘‘Kiṃ nu kho, bho, antavā loko…pe… anantavā loko… taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ… aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ… hoti tathāgato paraṃ maraṇā… na hoti tathāgato paraṃ maraṇā… hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavanti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, āvuso , evaṃdiṭṭhi – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.
‘‘‘તેન હિ ભવં ન જાનાતિ ન પસ્સતી’તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, આવુસો, ન જાનામિ ન પસ્સામિ. જાનામહં, આવુસો, પસ્સામી’તિ વદેસિ. યથા કથં પનાવુસો, ઇમસ્સ ભાસિતસ્સ અત્થો દટ્ઠબ્બો’’તિ?
‘‘‘Tena hi bhavaṃ na jānāti na passatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, āvuso, na jānāmi na passāmi. Jānāmahaṃ, āvuso, passāmī’ti vadesi. Yathā kathaṃ panāvuso, imassa bhāsitassa attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘‘સસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ ખો, આવુસો, દિટ્ઠિગતમેતં. ‘અસસ્સતો લોકો, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ ખો, આવુસો, દિટ્ઠિગતમેતં. અન્તવા લોકો…પે॰… અનન્તવા લોકો… તં જીવં તં સરીરં… અઞ્ઞં જીવં અઞ્ઞં સરીરં… હોતિ તથાગતો પરં મરણા… ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા… હોતિ ચ ન ચ હોતિ તથાગતો પરં મરણા… ‘નેવ હોતિ ન ન હોતિ તથાગતો પરં મરણા, ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ ખો, આવુસો, દિટ્ઠિગતમેતં.
‘‘‘Sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti kho, āvuso, diṭṭhigatametaṃ. ‘Asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti kho, āvuso, diṭṭhigatametaṃ. Antavā loko…pe… anantavā loko… taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ… aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ… hoti tathāgato paraṃ maraṇā… na hoti tathāgato paraṃ maraṇā… hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti kho, āvuso, diṭṭhigatametaṃ.
‘‘કો નામો આયસ્મા, કથઞ્ચ પનાયસ્મન્તં સબ્રહ્મચારી જાનન્તી’’તિ? ‘‘‘આનન્દો’તિ ખો મે, આવુસો, નામં. ‘આનન્દો’તિ ચ પન મં સબ્રહ્મચારી જાનન્તી’’તિ. ‘‘મહાચરિયેન વત કિર, ભો, સદ્ધિં મન્તયમાના ન જાનિમ્હ – ‘આયસ્મા આનન્દો’તિ. સચે હિ મયં જાનેય્યામ – ‘અયં આયસ્મા આનન્દો’તિ, એત્તકમ્પિ નો નપ્પટિભાયેય્ય 11. ખમતુ ચ મે આયસ્મા આનન્દો’’તિ. છટ્ઠં.
‘‘Ko nāmo āyasmā, kathañca panāyasmantaṃ sabrahmacārī jānantī’’ti? ‘‘‘Ānando’ti kho me, āvuso, nāmaṃ. ‘Ānando’ti ca pana maṃ sabrahmacārī jānantī’’ti. ‘‘Mahācariyena vata kira, bho, saddhiṃ mantayamānā na jānimha – ‘āyasmā ānando’ti. Sace hi mayaṃ jāneyyāma – ‘ayaṃ āyasmā ānando’ti, ettakampi no nappaṭibhāyeyya 12. Khamatu ca me āyasmā ānando’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૬. કોકનુદસુત્તવણ્ણના • 6. Kokanudasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૬-૮. કોકનુદસુત્તાદિવણ્ણના • 6-8. Kokanudasuttādivaṇṇanā