Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૬. કોકનુદસુત્તવણ્ણના
6. Kokanudasuttavaṇṇanā
૯૬. છટ્ઠે પુબ્બાપયમાનોતિ પુબ્બસદિસાનિ નિરુદકાનિ કુરુમાનો. ક્વેત્થ, આવુસોતિ કો એત્થ, આવુસો. યાવતા, આવુસો, દિટ્ઠીતિ યત્તિકા દ્વાસટ્ઠિવિધાપિ દિટ્ઠિ નામ અત્થિ. યાવતા દિટ્ઠિટ્ઠાનન્તિ ‘‘ખન્ધાપિ દિટ્ઠિટ્ઠાનં, અવિજ્જાપિ, ફસ્સોપિ, સઞ્ઞાપિ, વિતક્કોપિ અયોનિસોમનસિકારોપિ, પાપમિત્તોપિ , પરતોઘોસોપિ દિટ્ઠિટ્ઠાન’’ન્તિ એવં યત્તકં અટ્ઠવિધમ્પિ દિટ્ઠિટ્ઠાનં દિટ્ઠિકારણં નામ અત્થિ. દિટ્ઠાધિટ્ઠાનન્તિ દિટ્ઠીનં અધિટ્ઠાનં, અધિઠત્વા અધિભવિત્વા પવત્તાય દિટ્ઠિયા એતં નામં. દિટ્ઠિપરિયુટ્ઠાનન્તિ ‘‘કતમાનિ અટ્ઠારસ દિટ્ઠિપરિયુટ્ઠાનાનિ? યા દિટ્ઠિ દિટ્ઠિગતં દિટ્ઠિગહનં દિટ્ઠિકન્તારં દિટ્ઠિવિસૂકં દિટ્ઠિવિપ્ફન્દિતં દિટ્ઠિસંયોજનં દિટ્ઠિસલ્લં દિટ્ઠિસમ્બાધો દિટ્ઠિપલિબોધો દિટ્ઠિબન્ધનં દિટ્ઠિપપાતો દિટ્ઠાનુસયો દિટ્ઠિસન્તાપો દિટ્ઠિપરિળાહો દિટ્ઠિગન્થો દિટ્ઠુપાદાનં દિટ્ઠાભિનિવેસો દિટ્ઠિપરામાસો. ઇમાનિ અટ્ઠારસ દિટ્ઠિપરિયુટ્ઠાનાની’’તિ એવં વુત્તં દિટ્ઠિપરિયુટ્ઠાનં. સમુટ્ઠાનન્તિ દિટ્ઠિટ્ઠાનસ્સેવ વેવચનં. વુત્તઞ્હેતં – ‘‘ખન્ધા પચ્ચયો દિટ્ઠીનં ઉપાદાય સમુટ્ઠાનટ્ઠેના’’તિ (પટિ॰ મ॰ ૧.૧૨૪) સબ્બં વિત્થારેતબ્બં. સોતાપત્તિમગ્ગો પન દિટ્ઠિસમુગ્ઘાતો નામ સબ્બદિટ્ઠીનં સમુગ્ઘાતકત્તા. તમહન્તિ તં સબ્બં અહં જાનામિ. ક્યાહં વક્ખામીતિ કિંકારણા અહં વક્ખામિ.
96. Chaṭṭhe pubbāpayamānoti pubbasadisāni nirudakāni kurumāno. Kvettha, āvusoti ko ettha, āvuso. Yāvatā, āvuso, diṭṭhīti yattikā dvāsaṭṭhividhāpi diṭṭhi nāma atthi. Yāvatā diṭṭhiṭṭhānanti ‘‘khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, avijjāpi, phassopi, saññāpi, vitakkopi ayonisomanasikāropi, pāpamittopi , paratoghosopi diṭṭhiṭṭhāna’’nti evaṃ yattakaṃ aṭṭhavidhampi diṭṭhiṭṭhānaṃ diṭṭhikāraṇaṃ nāma atthi. Diṭṭhādhiṭṭhānanti diṭṭhīnaṃ adhiṭṭhānaṃ, adhiṭhatvā adhibhavitvā pavattāya diṭṭhiyā etaṃ nāmaṃ. Diṭṭhipariyuṭṭhānanti ‘‘katamāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ diṭṭhisallaṃ diṭṭhisambādho diṭṭhipalibodho diṭṭhibandhanaṃ diṭṭhipapāto diṭṭhānusayo diṭṭhisantāpo diṭṭhipariḷāho diṭṭhigantho diṭṭhupādānaṃ diṭṭhābhiniveso diṭṭhiparāmāso. Imāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānānī’’ti evaṃ vuttaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ. Samuṭṭhānanti diṭṭhiṭṭhānasseva vevacanaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘khandhā paccayo diṭṭhīnaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhenā’’ti (paṭi. ma. 1.124) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Sotāpattimaggo pana diṭṭhisamugghāto nāma sabbadiṭṭhīnaṃ samugghātakattā. Tamahanti taṃ sabbaṃ ahaṃ jānāmi. Kyāhaṃ vakkhāmīti kiṃkāraṇā ahaṃ vakkhāmi.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૬. કોકનુદસુત્તં • 6. Kokanudasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૬-૮. કોકનુદસુત્તાદિવણ્ણના • 6-8. Kokanudasuttādivaṇṇanā