| Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / ж̇аад̇ага-адтагат̇аа • Jātaka-aṭṭhakathā |
4. гогилаваг̇г̇о
4. Kokilavaggo
[331] 1. гогилаж̇аад̇агаван̣н̣анаа
[331] 1. Kokilajātakavaṇṇanā
яо вз гаалз асамбад̇д̇зд̇и ид̣̇ам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о гогаалигам̣ аараб̣бха гат̇зси. вад̇т̇у д̇аггаарияаж̇аад̇агз вид̇т̇аарид̇амзва.
Yove kāle asampatteti idaṃ satthā jetavane viharanto kokālikaṃ ārabbha kathesi. Vatthu takkāriyajātake vitthāritameva.
ад̇ийд̇з б̣аараан̣асияам̣ б̣рахмад̣̇ад̇д̇з раж̇ж̇ам̣ гаарзнд̇з б̣од̇хисад̇д̇о д̇асса амажжо оваад̣̇аго ахоси, рааж̇аа б̣ахубхаан̣ий ахоси. б̣од̇хисад̇д̇о ‘‘д̇асса б̣ахубхаан̣ид̇ам̣ нисзд̇хзссаамий’’д̇и згам̣ убамам̣ убад̇хаарзнд̇о вижарад̇и. ат̇згад̣̇ивасам̣ рааж̇аа уяяаанам̣ г̇ад̇о ман̇г̇аласилаабаддз нисийд̣̇и, д̇ассубари амб̣аругко ад̇т̇и. д̇ад̇рзгасмим̣ гаагагулаавагз гаал̣агогилаа ад̇д̇ано ан̣д̣агам̣ нигкибид̇ваа аг̇амааси. гаагий д̇ам̣ гогилаан̣д̣агам̣ бадиж̇аг̇г̇и, абарабхааг̇з д̇ад̇о гогилабод̇аго нигками. гаагий ‘‘буд̇д̇о мз’’д̇и сан̃н̃ааяа мукад̇ун̣д̣агзна г̇ожарам̣ аахарид̇ваа д̇ам̣ бадиж̇аг̇г̇и. со авируул̣хабагко агаалзязва гогиларавам̣ рави. гаагий ‘‘аяам̣ ид̣̇аанзва д̇аава ан̃н̃ам̣ равам̣ равад̇и , вад̣дханд̇о гим̣ гариссад̇ий’’д̇и д̇ун̣д̣агзна годдзд̇ваа маарзд̇ваа гулаавагаа баад̇зси. со ран̃н̃о баад̣̇амуулз бад̇и.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto tassa amacco ovādako ahosi, rājā bahubhāṇī ahosi. Bodhisatto ‘‘tassa bahubhāṇitaṃ nisedhessāmī’’ti ekaṃ upamaṃ upadhārento vicarati. Athekadivasaṃ rājā uyyānaṃ gato maṅgalasilāpaṭṭe nisīdi, tassupari ambarukkho atthi. Tatrekasmiṃ kākakulāvake kāḷakokilā attano aṇḍakaṃ nikkhipitvā agamāsi. Kākī taṃ kokilaaṇḍakaṃ paṭijaggi, aparabhāge tato kokilapotako nikkhami. Kākī ‘‘putto me’’ti saññāya mukhatuṇḍakena gocaraṃ āharitvā taṃ paṭijaggi. So avirūḷhapakkho akāleyeva kokilaravaṃ ravi. Kākī ‘‘ayaṃ idāneva tāva aññaṃ ravaṃ ravati , vaḍḍhanto kiṃ karissatī’’ti tuṇḍakena koṭṭetvā māretvā kulāvakā pātesi. So rañño pādamūle pati.
рааж̇аа б̣од̇хисад̇д̇ам̣ бужчи ‘‘гимзд̇ам̣ сахааяаа’’д̇и? б̣од̇хисад̇д̇о ‘‘ахам̣ рааж̇аанам̣ ниваарзд̇ум̣ згам̣ убамам̣ бариязсаами, лад̣̇д̇хаа д̣̇аани мз саа’’д̇и жинд̇зд̇ваа ‘‘махаарааж̇а, ад̇имукараа агаалз б̣ахубхаан̣ино зваруубам̣ лабханд̇и. аяам̣ махаарааж̇а, гогилабод̇аго гаагияаа будто авируул̣хабагко агаалзязва гогиларавам̣ рави. ат̇а нам̣ гаагий ‘нааяам̣ мама буд̇д̇аго’д̇и н̃ад̇ваа мукад̇ун̣д̣агзна годдзд̇ваа маарзд̇ваа гулаавагаа баад̇зси. мануссаа ваа хонд̇у д̇иражчаанаа ваа, агаалз б̣ахубхаан̣ино зваруубам̣ д̣̇угкам̣ лабханд̇ий’’д̇и вад̇ваа имаа г̇аат̇аа абхааси –
Rājā bodhisattaṃ pucchi ‘‘kimetaṃ sahāyā’’ti? Bodhisatto ‘‘ahaṃ rājānaṃ nivāretuṃ ekaṃ upamaṃ pariyesāmi, laddhā dāni me sā’’ti cintetvā ‘‘mahārāja, atimukharā akāle bahubhāṇino evarūpaṃ labhanti. Ayaṃ mahārāja, kokilapotako kākiyā puṭṭho avirūḷhapakkho akāleyeva kokilaravaṃ ravi. Atha naṃ kākī ‘nāyaṃ mama puttako’ti ñatvā mukhatuṇḍakena koṭṭetvā māretvā kulāvakā pātesi. Manussā vā hontu tiracchānā vā, akāle bahubhāṇino evarūpaṃ dukkhaṃ labhantī’’ti vatvā imā gāthā abhāsi –
121.
121.
‘‘яо вз гаалз асамбад̇д̇з, ад̇ивзлам̣ бабхаасад̇и;
‘‘Yo ve kāle asampatte, ativelaṃ pabhāsati;
звам̣ со нихад̇о сзд̇и, гогилааяива ад̇раж̇о.
Evaṃ so nihato seti, kokilāyiva atrajo.
122.
122.
‘‘на хи сад̇т̇ам̣ сунисид̇ам̣, висам̣ халаахалаамива;
‘‘Na hi satthaṃ sunisitaṃ, visaṃ halāhalāmiva;
звам̣ нигадтз баад̇зд̇и, ваажаа д̣̇уб̣бхаасид̇аа яат̇аа.
Evaṃ nikaṭṭhe pāteti, vācā dubbhāsitā yathā.
123.
123.
‘‘д̇асмаа гаалз агаалз ваа, ваажам̣ рагкзяяа бан̣д̣ид̇о;
‘‘Tasmā kāle akāle vā, vācaṃ rakkheyya paṇḍito;
наад̇ивзлам̣ бабхаасзяяа, аби ад̇д̇асамамхи ваа.
Nātivelaṃ pabhāseyya, api attasamamhi vā.
124.
124.
‘‘яо жа гаалз мид̇ам̣ бхаасз, мад̇ибуб̣б̣о вижагкан̣о;
‘‘Yo ca kāle mitaṃ bhāse, matipubbo vicakkhaṇo;
саб̣б̣з амид̇д̇з аад̣̇зд̇и, субан̣н̣о ураг̇аамиваа’’д̇и.
Sabbe amitte ādeti, supaṇṇo uragāmivā’’ti.
д̇ад̇т̇а гаалз асамбад̇д̇зд̇и ад̇д̇ано важанагаалз асамбад̇д̇з. ад̇ивзланд̇и взлаад̇игганд̇ам̣ гад̇ваа ад̇ирзгаббамаан̣ам̣ бхаасад̇и. халаахалаамиваад̇и халаахалам̣ ива. нигадтзд̇и д̇асмим̣язва кан̣з аббамад̇д̇агз гаалз. д̇асмаад̇и яасмаа сунисид̇асад̇т̇ахалаахалависад̇оби киббад̇арам̣ д̣̇уб̣бхаасид̇аважанамзва баад̇зси, д̇асмаа. гаалз агаалз ваад̇и вад̇д̇ум̣ яуд̇д̇агаалз жа агаалз жа ваажам̣ рагкзяяа, ад̇ивзлам̣ на бхаасзяяа аби ад̇д̇анаа самз ниннаанаагаран̣зби буг̇г̇алзд̇и ад̇т̇о.
Tattha kāle asampatteti attano vacanakāle asampatte. Ativelanti velātikkantaṃ katvā atirekappamāṇaṃ bhāsati. Halāhalāmivāti halāhalaṃ iva. Nikaṭṭheti tasmiṃyeva khaṇe appamattake kāle. Tasmāti yasmā sunisitasatthahalāhalavisatopi khippataraṃ dubbhāsitavacanameva pātesi, tasmā. Kāle akāle vāti vattuṃ yuttakāle ca akāle ca vācaṃ rakkheyya, ativelaṃ na bhāseyya api attanā same ninnānākaraṇepi puggaleti attho.
мад̇ибуб̣б̣од̇и мад̇им̣ бурзжааригам̣ гад̇ваа гат̇анзна мад̇ибуб̣б̣о. вижагкан̣од̇и н̃аан̣зна вижаарзд̇ваа ад̇т̇авинд̣̇анабуг̇г̇ало вижагкан̣о наама. ураг̇аамиваад̇и ураг̇ам̣ ива. ид̣̇ам̣ вуд̇д̇ам̣ ход̇и – яат̇аа субан̣н̣о самуд̣̇д̣̇ам̣ кобхзд̇ваа махаабхог̇ам̣ ураг̇ам̣ аад̣̇зд̇и г̇ан̣хаад̇и, аад̣̇ияид̇ваа жа д̇ан̇кан̣ан̃н̃зва нам̣ симб̣алим̣ ааробзд̇ваа мам̣сам̣ каад̣̇ад̇и, звамзва яо мад̇ибуб̣б̣ан̇г̇амо вижагкан̣о вад̇д̇ум̣ яуд̇д̇агаалз мид̇ам̣ бхаасад̇и, со саб̣б̣з амид̇д̇з аад̣̇зд̇и г̇ан̣хаад̇и, ад̇д̇ано васз вад̇д̇зд̇ийд̇и.
Matipubboti matiṃ purecārikaṃ katvā kathanena matipubbo. Vicakkhaṇoti ñāṇena vicāretvā atthavindanapuggalo vicakkhaṇo nāma. Uragāmivāti uragaṃ iva. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā supaṇṇo samuddaṃ khobhetvā mahābhogaṃ uragaṃ ādeti gaṇhāti, ādiyitvā ca taṅkhaṇaññeva naṃ simbaliṃ āropetvā maṃsaṃ khādati, evameva yo matipubbaṅgamo vicakkhaṇo vattuṃ yuttakāle mitaṃ bhāsati, so sabbe amitte ādeti gaṇhāti, attano vase vattetīti.
рааж̇аа б̣од̇хисад̇д̇асса д̇хаммад̣̇зсанам̣ суд̇ваа д̇ад̇о бадтааяа мид̇абхаан̣ий ахоси, яасан̃жасса вад̣дхзд̇ваа маханд̇ад̇арам̣ ад̣̇ааси.
Rājā bodhisattassa dhammadesanaṃ sutvā tato paṭṭhāya mitabhāṇī ahosi, yasañcassa vaḍḍhetvā mahantataraṃ adāsi.
сад̇т̇аа имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ аахарид̇ваа ж̇аад̇агам̣ самод̇хаанзси – ‘‘д̇ад̣̇аа гогилабод̇аго гогаалиго ахоси, бан̣д̣ид̇аамажжо бана ахамзва ахоси’’нд̇и.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā kokilapotako kokāliko ahosi, paṇḍitāmacco pana ahameva ahosi’’nti.
гогилаж̇аад̇агаван̣н̣анаа батамаа.
Kokilajātakavaṇṇanā paṭhamā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / куд̣̇д̣̇аганигааяа • Khuddakanikāya / ж̇аад̇агабаал̣и • Jātakapāḷi / 331. гогилаж̇аад̇агам̣ • 331. Kokilajātakaṃ
