| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੧੦. ਕੋਸਮ੍ਬਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ
10. Kosambakakkhandhakaṃ
ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
੪੫੧. ਕੋਸਮ੍ਬਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਸਚੇ ਹੋਤਿ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸੁਬ੍ਬਚਤਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਤਾਯ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਪਕ੍ਖੋਪਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭવਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ। ਸਾ ਪਨਾਪਤ੍ਤਿ ਏવ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਿਟ੍ਠਿ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ।
451. Kosambakakkhandhake sace hoti, desessāmīti subbacatāya sikkhākāmatāya ca āpattiṃ passi. Natthi āpattīti anāpattipakkhopi ettha sambhavatīti adhippāyenāha. Sā panāpatti eva. Tenāha ‘‘so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi ahosī’’ti.
੪੫੩-੪੫੪. ਸਮ੍ਭਮਅਤ੍ਥવਸੇਨਾਤਿ ਤੁਰਿਤਤ੍ਥવਸੇਨ। ‘‘ਅਕਾਰਣੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ વਚਨੇਨ ‘‘ਸਚੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਨੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਇਦਾਨਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇવ વਚਨੇਨ ‘‘ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞੀ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਕਾਰਣੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਉਕ੍ਖੇਪਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਦਿ વਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੁવਤ੍ਤਕੇ વਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ વਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ વਤ੍ਥੁਜਾਨਨਚਿਤ੍ਤੇਨਾਯਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕਾ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਉਦਕਾવਸੇਸੇ ਉਦਕਾવਸੇਸਸਞ੍ਞੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਪਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸੇવ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੁવਤ੍ਤਕੇ વਦੇਯ੍ਯ।
453-454.Sambhamaatthavasenāti turitatthavasena. ‘‘Akāraṇe tumhehi so bhikkhu ukkhitto’’ti vadeyyāti yasmā pubbe vinayadharassa vacanena ‘‘sace āpatti hoti, desessāmī’’ti anena paṭiññātaṃ, idānipi tasseva vacanena ‘‘asañcicca assatiyā katattā natthettha āpattī’’ti anāpattisaññī, tasmā ‘‘akāraṇe tumhehi so bhikkhu ukkhitto’’ti ukkhepake bhikkhū yadi vadeyyāti adhippāyo. Ukkhittānuvattake vā ‘‘tumhe āpattiṃ āpannā’’ti vadeyyāti yasmā vatthujānanacittenāyaṃ sacittakā āpatti, ayañca udakāvasese udakāvasesasaññī, tasmā sāpattikasseva ‘‘tumhe chandāgatiṃ gacchathā’’ti adhippāyena ‘‘tumhe āpattiṃ āpannā’’ti ukkhittānuvattake vadeyya.
੪੫੫-੪੫੬. ਕਮ੍ਮਂ ਕੋਪੇਤੀਤਿ ‘‘ਨਾਨਾਸਂવਾਸਕਚਤੁਤ੍ਥੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਅਕਮ੍ਮਂ ਨ ਚ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਮਹਾવ॰ ੩੮੯) ਸਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਤਂ ਗਣਪੂਰਕਂ ਕਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕੋਪੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਉਪਚਾਰਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰੋ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਾਪੁਣਨਟ੍ਠਾਨਂ।
455-456.Kammaṃ kopetīti ‘‘nānāsaṃvāsakacatuttho ce, bhikkhave, kammaṃ kareyya, akammaṃ na ca karaṇīya’’ntiādivacanato (mahāva. 389) sace saṅgho taṃ gaṇapūrakaṃ katvā kammaṃ kareyya, ayaṃ tattha nisinnopi taṃ kammaṃ kopetīti adhippāyo. Upacāraṃ muñcitvāti ettha upacāro nāma aññamaññaṃ hatthena pāpuṇanaṭṭhānaṃ.
੪੫੭. ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਕਲਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਭਣ੍ਡਨਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਜਾਤਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ, ਹਤ੍ਥਪਰਾਮਾਸਾਦਿવਸੇਨ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ ਕਲਹੋ ਜਾਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਲਹਜਾਤਾ, વਿਰੁਦ੍ਧવਾਦਭੂਤਂ વਾਦਂ ਆਪਨ੍ਨਾਤਿ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ। ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹੀਤਿ વਾਚਾਸਤ੍ਤੀਹਿ। વਿਤੁਦਨ੍ਤਾਤਿ વਿਜ੍ਝਨ੍ਤਾ । ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੇવ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ, ਨ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ, ਅਥ ਖੋ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ। ਸਾਮਗ੍ਗੀਕਾਰਕੋ ਕਿਰੇਸ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ ‘‘ਯਥਾ ਇਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ વਿવਾਦਂ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਮਯਾ, ਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮਗ੍ਗੇ ਕਾਤੁਂ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਭਗવਾ ਸਯਂ વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ਏਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਖਨ੍ਤਿਮੇਤ੍ਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅવੋਚ। ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤ੍ਤਾ ਏવਮਾਹ, ਨ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ ਅਨਾਦਿਯਨ੍ਤੋ। ਯੇ ਪਨ ਤਦਾ ਸਤ੍ਥੁ વਚਨਂ ਨ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅવਤ੍વਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾ ਮਙ੍ਕੁਭੂਤਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਥਰਿ ਅਗਾਰવਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨਾਹੋਸਿ।
457.Bhaṇḍanajātātiādīsu kalahassa pubbabhāgo bhaṇḍanaṃ nāma, taṃ jātaṃ etesanti bhaṇḍanajātā, hatthaparāmāsādivasena matthakaṃ patto kalaho jāto etesanti kalahajātā, viruddhavādabhūtaṃ vādaṃ āpannāti vivādāpannā. Mukhasattīhīti vācāsattīhi. Vitudantāti vijjhantā . Bhagavantaṃ etadavocāti ‘‘idha, bhante, kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā’’tiādivacanaṃ avoca, tañca kho neva piyakamyatāya, na bhedādhippāyena, atha kho atthakāmatāya hitakāmatāya. Sāmaggīkārako kiresa bhikkhu, tasmāssa etadahosi ‘‘yathā ime bhikkhū vivādaṃ āraddhā, na sakkā mayā, nāpi aññena bhikkhunā samagge kātuṃ, appeva nāma sadevake loke aggapuggalo bhagavā sayaṃ vā gantvā attano vā santikaṃ pakkosāpetvā etesaṃ bhikkhūnaṃ khantimettāpaṭisaṃyuttaṃ sāraṇīyadhammadesanaṃ kathetvā sāmaggiṃ kareyyā’’ti atthakāmatāya hitakāmatāya gantvā avoca. Tasmā evamāhāti atthakāmattā evamāha, na bhagavato vacanaṃ anādiyanto. Ye pana tadā satthu vacanaṃ na gaṇhiṃsu, te kiñci avatvā tuṇhībhūtā maṅkubhūtā aṭṭhaṃsu, tasmā ubhayesampi satthari agāravapaṭipatti nāhosi.
ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kosambakavivādakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੨੭੧. ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾ • 271. Kosambakavivādakathā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾ • Kosambakavivādakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੨੭੧. ਕੋਸਮ੍ਬਕવਿવਾਦਕਥਾ • 271. Kosambakavivādakathā
