| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೮. ಕೋಸಮ್ಬಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Kosambisuttavaṇṇanā
೬೮. ಅಟ್ಠಮೇ ಪರಸ್ಸ ಸದ್ದಹಿತ್ವಾತಿ ಪರಸ್ಸ ವಚನಂ ಸದ್ದಹಿತ್ವಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯಂ ಏಸ ಭಣತಿ, ತಂ ಭೂತನ್ತಿ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ। ಪರಪತ್ತಿಯೋ ಹಿ ಏಸೋ ಪರನೇಯ್ಯಬುದ್ಧಿಕೋ। ಯಂ ಕಾರಣನ್ತಿ ಯಂ ಅತ್ತನಾ ಚಿನ್ತಿತವತ್ಥು। ರುಚ್ಚತೀತಿ ‘‘ಏವಮೇತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಅಞ್ಞಥಾ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಮತಿಯಾ ಚಿನ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ರುಚ್ಚತಿ। ರುಚಿಯಾ ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ಪರಪತ್ತಿಯೋ ಅಹುತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ತಥಾ ರೋಚೇನ್ತೋ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಅನುಸ್ಸವೋತಿ ‘‘ಅನು ಅನು ಸುತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಚಿರಕಾಲಗತಾಯ ಅನುಸ್ಸುತಿಯಾ ಲಬ್ಭಮಾನಂ ‘‘ಕಥಮಿದಂ ಸಿಯಾ, ಕಸ್ಮಾ ಭೂತಮೇತ’’ನ್ತಿ ಅನುಸ್ಸವೇನ ಗಣ್ಹಾತಿ। ವಿತಕ್ಕಯತೋತಿ ‘‘ಏವಮೇತಂ ಸಿಯಾ’’ತಿ ಪರಿಕಪ್ಪೇನ್ತಸ್ಸ। ಏಕಂ ಕಾರಣಂ ಉಪಟ್ಠಾತೀತಿ ಯಥಾಪರಿಕಪ್ಪಿತವತ್ಥು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೇನಾತಿ ಅತ್ತನಾ ಕಪ್ಪಿತಾಕಾರೇನಾ ತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಏಕಾ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ‘‘ಯಥಾಪರಿಕಪ್ಪಿತಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಏವಮೇತಂ, ನಾಞ್ಞಥಾ’’ತಿ ಅಭಿನಿವಿಸನ್ತಸ್ಸ ಏಕೋ ಅಭಿನಿವೇಸೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಯಾಯಸ್ಸಾತಿ ಯಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ। ನಿಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ವಿಯ ನಿರೂಪೇತ್ವಾ ಚಿನ್ತೇನ್ತಸ್ಸ। ಖಮತೀತಿ ತಥಾ ಗಹಣಕ್ಖಮೋ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸೋ…ಪೇ॰… ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ। ಏತಾನೀತಿ ಸದ್ಧಾದೀನಿ। ತಾನಿ ಹಿ ಸದ್ಧೇಯ್ಯಾನಂ ವತ್ಥೂನಂ ಗಹಣಹೇತುಭಾವತೋ ‘‘ಕಾರಣಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ। ಭವನಿರೋಧೋ ನಿಬ್ಬಾನನ್ತಿ ನವವಿಧೋಪಿ ಭವೋ ನಿರುಜ್ಝತಿ ಏತ್ಥ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅಧಿಗತೇತಿ ಭವನಿರೋಧೋ, ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಸ್ವಾಯಂ ಭವೋ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಸಙ್ಗಹೋ ತಬ್ಬಿನಿಮುತ್ತೋ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧನಿರೋಧೋ ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿ। ಭವನಿರೋಧೋ ನಿಬ್ಬಾನಂ ನಾಮಾತಿ ‘‘ನಿಬ್ಬಾನಂ ನಾಮ ಭವನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಏಸ ಪಞ್ಹೋ ಸೇಕ್ಖೇಹಿಪಿ ಜಾನಿತಬ್ಬೋ, ನ ಅಸೇಕ್ಖೇಹೇವ। ಇಮಂ ಠಾನನ್ತಿ ಇಮಂ ಯಾಥಾವಕಾರಣಂ।
68. Aṭṭhame parassa saddahitvāti parassa vacanaṃ saddahitvā. Tenāha ‘‘yaṃ esa bhaṇati, taṃ bhūtanti gaṇhātī’’ti. Parapattiyo hi eso paraneyyabuddhiko. Yaṃ kāraṇanti yaṃ attanā cintitavatthu. Ruccatīti ‘‘evametaṃ bhavissati, na aññathā’’ti attano matiyā cintentassa ruccati. Ruciyā gaṇhātīti parapattiyo ahutvā sayameva tathā rocento gaṇhāti. Anussavoti ‘‘anu anu suta’’nti evaṃ cirakālagatāya anussutiyā labbhamānaṃ ‘‘kathamidaṃ siyā, kasmā bhūtameta’’nti anussavena gaṇhāti. Vitakkayatoti ‘‘evametaṃ siyā’’ti parikappentassa. Ekaṃ kāraṇaṃ upaṭṭhātīti yathāparikappitavatthu cittassa upaṭṭhāti. Ākāraparivitakkenāti attanā kappitākārenā taṃ gaṇhāti. Ekā diṭṭhi uppajjatīti ‘‘yathāparikappitaṃ kiñci atthaṃ evametaṃ, nāññathā’’ti abhinivisantassa eko abhiniveso uppajjati. Yāyassāti yāya diṭṭhiyā assa puggalassa. Nijjhāyantassāti paccakkhaṃ viya nirūpetvā cintentassa. Khamatīti tathā gahaṇakkhamo hoti. Tenāha ‘‘so…pe… gaṇhātī’’ti. Etānīti saddhādīni. Tāni hi saddheyyānaṃ vatthūnaṃ gahaṇahetubhāvato ‘‘kāraṇānī’’ti vuttāni. Bhavanirodho nibbānanti navavidhopi bhavo nirujjhati ettha etasmiṃ adhigateti bhavanirodho, nibbānaṃ. Svāyaṃ bhavo pañcakkhandhasaṅgaho tabbinimutto natthīti āha ‘‘pañcakkhandhanirodho nibbāna’’nti. Bhavanirodho nibbānaṃ nāmāti ‘‘nibbānaṃ nāma bhavanirodho’’ti esa pañho sekkhehipi jānitabbo, na asekkheheva. Imaṃ ṭhānanti imaṃ yāthāvakāraṇaṃ.
ಸುಟ್ಠು ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ‘‘ಭವನಿರೋಧೋ ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿ ಮಯಾ ಸುಟ್ಠು ಯಾಥಾವತೋ ದಿಟ್ಠಂ, ಭವಸ್ಸ ಪೀಳನಸಙ್ಖತಸನ್ತಾಪವಿಪರಿಣಾಮಟ್ಠಾನಂ, ಭವನಿರೋಧಸ್ಸ ಚ ನಿಸ್ಸರಣವಿವೇಕಾಸಙ್ಖತಾಮತಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಟ್ಠತ್ತಾ। ಅನಾಗಾಮಿಫಲೇ ಠಿತೋ ಹಿ ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇ ಠಿತೋ ಏವ ನಾಮ ಉಪರಿಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅನಧಿಗತತ್ತಾತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇ ಠಿತತ್ತಾ’’ತಿ। ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಪವತ್ತಮ್ಪಿ ಥೇರಸ್ಸೇತಂ ಞಾಣಂ ‘‘ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಞಾಣಂ ವಿಯ ನ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕೂನವೀಸತಿಯಾ…ಪೇ॰… ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣ’’ನ್ತಿ। ಏತೇನ ಏತಂ ನಿಬ್ಬಾನಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾ ವಿಯ ನ ಹೋತಿ ಸಪ್ಪದೇಸಭಾವತೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏವಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ಇಧ ಉದಪಾನನಿದಸ್ಸನಮ್ಪಿ ಸಮತ್ಥಿತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನಾತಿ ಅವಸೇಸಕಿಲೇಸಾನಂ, ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸೇವ ವಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ। ಉಪರಿ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಯೋತಿ ಉಪರಿ ಸಿಜ್ಝನತೋ ಅರಹತ್ತಪಟಿಲಾಭೋ ತಥಾ ಅತ್ಥಿ। ‘‘ಯೇನಾಹಂ ತಂ ಪರಿಯೇಸತೋ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ।
Suṭṭhu diṭṭhanti ‘‘bhavanirodho nibbāna’’nti mayā suṭṭhu yāthāvato diṭṭhaṃ, bhavassa pīḷanasaṅkhatasantāpavipariṇāmaṭṭhānaṃ, bhavanirodhassa ca nissaraṇavivekāsaṅkhatāmataṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya diṭṭhattā. Anāgāmiphale ṭhito hi anāgāmimagge ṭhito eva nāma uparimaggassa anadhigatattāti vuttaṃ ‘‘anāgāmimagge ṭhitattā’’ti. Nibbānaṃ ārabbha pavattampi therassetaṃ ñāṇaṃ ‘‘nibbānaṃ paccavekkhatī’’ti vuttañāṇaṃ viya na hotīti vuttaṃ ‘‘ekūnavīsatiyā…pe… paccavekkhaṇañāṇa’’nti. Etena etaṃ nibbānapaccavekkhaṇā viya na hoti sappadesabhāvatoti dasseti. Evañca katvā idha udapānanidassanampi samatthitanti daṭṭhabbaṃ. Paccavekkhaṇañāṇenāti avasesakilesānaṃ, nibbānasseva vā paccavekkhaṇañāṇena. Upari arahattaphalasamayoti upari sijjhanato arahattapaṭilābho tathā atthi. ‘‘Yenāhaṃ taṃ pariyesato nibbānaṃ sacchikarissāmī’’ti jānāti.
ಕೋಸಮ್ಬಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kosambisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೮. ಕೋಸಮ್ಬಿಸುತ್ತಂ • 8. Kosambisuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಕೋಸಮ್ಬಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Kosambisuttavaṇṇanā
