Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
12. கோஸியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
12. Kosiyattheragāthāvaṇṇanā
யோ ஏவ க³ரூனந்திஆதி³கா ஆயஸ்மதோ கோஸியத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் குஸலங் உபசினந்தோ விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் ஸத்தா²ரங் தி³ஸ்வா பஸன்னசித்தோ உச்சு²க²ண்டி³கங் அதா³ஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ மக³த⁴ரட்டே² ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தி, கோஸியோதிஸ்ஸ கொ³த்தவஸேன நாமங் அகாஸி. ஸோ விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஆயஸ்மந்தங் த⁴ம்மஸேனாபதிங் அபி⁴ண்ஹங் உபஸங்கமதி, தஸ்ஸ ஸந்திகே த⁴ம்மங் ஸுணாதி. ஸோ தேன ஸாஸனே படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா கம்மட்டா²னங் அனுயுஞ்ஜந்தோ நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.44.44-49) –
Yoeva garūnantiādikā āyasmato kosiyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinanto vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto ucchukhaṇḍikaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe brāhmaṇakule nibbatti, kosiyotissa gottavasena nāmaṃ akāsi. So viññutaṃ patto āyasmantaṃ dhammasenāpatiṃ abhiṇhaṃ upasaṅkamati, tassa santike dhammaṃ suṇāti. So tena sāsane paṭiladdhasaddho pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.44.44-49) –
‘‘நக³ரே ப³ந்து⁴மதியா, த்³வாரபாலோ அஹோஸஹங்;
‘‘Nagare bandhumatiyā, dvārapālo ahosahaṃ;
அத்³த³ஸங் விரஜங் பு³த்³த⁴ங், ஸப்³ப³த⁴ம்மான பாரகு³ங்.
Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, sabbadhammāna pāraguṃ.
‘‘உச்சு²க²ண்டி³கமாதா³ய பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ஸ்ஸதா³ஸஹங்;
‘‘Ucchukhaṇḍikamādāya buddhaseṭṭhassadāsahaṃ;
பஸன்னசித்தோ ஸுமனோ, விபஸ்ஸிஸ்ஸ மஹேஸினோ.
Pasannacitto sumano, vipassissa mahesino.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் உச்சு²மத³தி³ங் ததா³;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ ucchumadadiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, உச்சு²க²ண்ட³ஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, ucchukhaṇḍassidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா க³ருவாஸங் ஸப்புரிஸூபனிஸ்ஸயஞ்ச பஸங்ஸந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā garuvāsaṃ sappurisūpanissayañca pasaṃsanto –
370.
370.
‘‘யோ வே க³ரூனங் வசனஞ்ஞு தீ⁴ரோ, வஸே ச தம்ஹி ஜனயேத² பேமங்;
‘‘Yo ve garūnaṃ vacanaññu dhīro, vase ca tamhi janayetha pemaṃ;
ஸோ ப⁴த்திமா நாம ச ஹோதி பண்டி³தோ, ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸ.
So bhattimā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
371.
371.
‘‘யங் ஆபதா³ உப்பதிதா உளாரா, நக்க²ம்ப⁴யந்தே படிஸங்க²யந்தங்;
‘‘Yaṃ āpadā uppatitā uḷārā, nakkhambhayante paṭisaṅkhayantaṃ;
ஸோ தா²மவா நாம ச ஹோதி பண்டி³தோ, ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸ.
So thāmavā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
372.
372.
‘‘யோ வே ஸமுத்³தோ³வ டி²தோ அனேஜோ, க³ம்பீ⁴ரபஞ்ஞோ நிபுணத்த²த³ஸ்ஸீ;
‘‘Yo ve samuddova ṭhito anejo, gambhīrapañño nipuṇatthadassī;
அஸங்ஹாரியோ நாம ச ஹோதி பண்டி³தோ, ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸ.
Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
373.
373.
‘‘ப³ஹுஸ்ஸுதோ த⁴ம்மத⁴ரோ ச ஹோதி, த⁴ம்மஸ்ஸ ஹோதி அனுத⁴ம்மசாரீ;
‘‘Bahussuto dhammadharo ca hoti, dhammassa hoti anudhammacārī;
ஸோ தாதி³ஸோ நாம ச ஹோதி பண்டி³தோ, ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸ.
So tādiso nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
374.
374.
‘‘அத்த²ஞ்ச யோ ஜானாதி பா⁴ஸிதஸ்ஸ,
‘‘Atthañca yo jānāti bhāsitassa,
அத்த²ஞ்ச ஞத்வான ததா² கரோதி;
Atthañca ñatvāna tathā karoti;
அத்த²ந்தரோ நாம ஸ ஹோதி பண்டி³தோ,
Atthantaro nāma sa hoti paṇḍito,
ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸா’’தி. –
Ñatvā ca dhammesu visesi assā’’ti. –
இமா பஞ்ச கா³தா² அபா⁴ஸி.
Imā pañca gāthā abhāsi.
தத்த² யோதி க²த்தியாதீ³ஸு சதூஸு பரிஸாஸு யோ கோசி. வேதி ப்³யத்தங். க³ரூனந்தி ஸீலாதி³க³ருகு³ணயுத்தானங் பண்டி³தானங். வசனஞ்ஞூதி தேஸங் அனுஸாஸனீவசனங் ஜானந்தோ, யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபஜ்ஜமானோ படிபஜ்ஜித்வா ச தஸ்ஸ ப²லங் ஜானந்தோதி அத்தோ². தீ⁴ரோதி தி⁴திஸம்பன்னோ. வஸே ச தம்ஹி ஜனயேத² பேமந்தி தஸ்மிங் க³ரூனங் வசனே ஓவாதே³ வஸெய்ய யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபஜ்ஜெய்ய, படிபஜ்ஜித்வா ‘‘இமினா வதாஹங் ஓவாதே³ன இமங் ஜாதிஆதி³து³க்க²ங் வீதிவத்தோ’’தி தத்த² ஜனயேத² பேமங் கா³ரவங் உப்பாதெ³ய்ய. இத³ஞ்ஹி த்³வயங் ‘‘க³ரூனங் வசனஞ்ஞு தீ⁴ரோ’’தி பத³த்³வயேன வுத்தஸ்ஸேவத்த²ஸ்ஸ பாகடகரணங். ஸோதி யோ க³ரூனங் வசனஞ்ஞூ தீ⁴ரோ, ஸோ யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபத்தியா தத்த² ப⁴த்திமா ச நாம ஹோதி, ஜீவிதஹேதுபி தஸ்ஸ அனதிக்கமனதோ பண்டி³தோ ச நாம ஹோதி. ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸாதி ததா² படிபஜ்ஜந்தோ ச தாய ஏவ படிபத்தியா சதுன்னங் அரியஸச்சானங் ஜானநஹேது லோகியலோகுத்தரத⁴ம்மேஸு விஜ்ஜாத்தயாதி³வஸேன ‘‘தேவிஜ்ஜோ, ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ, படிஸம்பி⁴தா³பத்தோ’’தி விஸேஸி விஸேஸவா ஸியாதி அத்தோ².
Tattha yoti khattiyādīsu catūsu parisāsu yo koci. Veti byattaṃ. Garūnanti sīlādigaruguṇayuttānaṃ paṇḍitānaṃ. Vacanaññūti tesaṃ anusāsanīvacanaṃ jānanto, yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamāno paṭipajjitvā ca tassa phalaṃ jānantoti attho. Dhīroti dhitisampanno. Vase ca tamhi janayetha pemanti tasmiṃ garūnaṃ vacane ovāde vaseyya yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjeyya, paṭipajjitvā ‘‘iminā vatāhaṃ ovādena imaṃ jātiādidukkhaṃ vītivatto’’ti tattha janayetha pemaṃ gāravaṃ uppādeyya. Idañhi dvayaṃ ‘‘garūnaṃ vacanaññu dhīro’’ti padadvayena vuttassevatthassa pākaṭakaraṇaṃ. Soti yo garūnaṃ vacanaññū dhīro, so yathānusiṭṭhaṃ paṭipattiyā tattha bhattimā ca nāma hoti, jīvitahetupi tassa anatikkamanato paṇḍito ca nāma hoti. Ñatvā ca dhammesu visesi assāti tathā paṭipajjanto ca tāya eva paṭipattiyā catunnaṃ ariyasaccānaṃ jānanahetu lokiyalokuttaradhammesu vijjāttayādivasena ‘‘tevijjo, chaḷabhiñño, paṭisambhidāpatto’’ti visesi visesavā siyāti attho.
யந்தி யங் புக்³க³லங் படிபத்தியா அந்தராயகரணதோ ‘‘ஆபதா³’’தி லத்³த⁴வோஹாரா ஸோதுண்ஹகு²ப்பிபாஸாதி³பாகடபரிஸ்ஸயா சேவ ராகா³தி³படிச்ச²ன்னபரிஸ்ஸயா ச உப்பதிதா உப்பன்னா, உளாரா ப³லவந்தோபி நக்க²ம்ப⁴யந்தே ந கிஞ்சி சாலெந்தி. கஸ்மா? படிஸங்க²யந்தந்தி படிஸங்கா²யமானங் படிஸங்கா²னப³லே டி²தந்தி அத்தோ². ஸோதி யோ த³ள்ஹதராஹி ஆபதா³ஹிபி அக்க²ம்ப⁴னீயோ, ஸோ தா²மவா தி⁴திமா த³ள்ஹபரக்கமோ நாம ஹோதி. அனவஸேஸஸங்கிலேஸபக்க²ஸ்ஸ அபி⁴ப⁴வனகபஞ்ஞாப³லஸமங்கி³தாய பண்டி³தோ ச நாம ஹோதி. ததா²பூ⁴தோ ச ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸாதி தங் வுத்தத்த²மேவ.
Yanti yaṃ puggalaṃ paṭipattiyā antarāyakaraṇato ‘‘āpadā’’ti laddhavohārā sotuṇhakhuppipāsādipākaṭaparissayā ceva rāgādipaṭicchannaparissayā ca uppatitā uppannā, uḷārā balavantopi nakkhambhayante na kiñci cālenti. Kasmā? Paṭisaṅkhayantanti paṭisaṅkhāyamānaṃ paṭisaṅkhānabale ṭhitanti attho. Soti yo daḷhatarāhi āpadāhipi akkhambhanīyo, so thāmavā dhitimā daḷhaparakkamo nāma hoti. Anavasesasaṃkilesapakkhassa abhibhavanakapaññābalasamaṅgitāya paṇḍito ca nāma hoti. Tathābhūto ca ñatvā ca dhammesu visesi assāti taṃ vuttatthameva.
ஸமுத்³தோ³வ டி²தோதி ஸமுத்³தோ³ விய டி²தஸபா⁴வோ. யதா² ஹி சதுராஸீதியோஜனஸஹஸ்ஸக³ம்பீ⁴ரே ஸினேருபாத³ஸமீபே மஹாஸமுத்³தோ³ அட்ட²ஹிபி தி³ஸாஹி உட்டி²தேஹி பகதிவாதேஹி அனிஞ்ஜனதோ டி²தோ அனேஜோ க³ம்பீ⁴ரோ ச, ஏவங் கிலேஸவாதேஹி தித்தி²யவாத³வாதேஹி ச அகம்பனீயதோ டி²தோ அனேஜோ. க³ம்பீ⁴ரஸ்ஸ அனுபசிதஞாணஸம்பா⁴ரேஹி அலத்³த⁴கா³த⁴ஸ்ஸ நிபுணஸ்ஸ ஸுகு²மஸ்ஸ படிச்சஸமுப்பாதா³தி³அத்த²ஸ்ஸ படிவிஜ்ஜ²னேன க³ம்பீ⁴ரபஞ்ஞோ நிபுணத்த²த³ஸ்ஸீ. அஸங்ஹாரியோ நாம ச ஹோதி பண்டி³தோ ஸோ தாதி³ஸோ புக்³க³லோ கிலேஸேஹி தே³வபுத்தமாராதீ³ஸு வா கேனசி அஸங்ஹாரியதாய அஸங்ஹாரியோ நாம ஹோதி, யதா²வுத்தேன அத்தே²ன பண்டி³தோ ச நாம ஹோதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
Samuddovaṭhitoti samuddo viya ṭhitasabhāvo. Yathā hi caturāsītiyojanasahassagambhīre sinerupādasamīpe mahāsamuddo aṭṭhahipi disāhi uṭṭhitehi pakativātehi aniñjanato ṭhito anejo gambhīro ca, evaṃ kilesavātehi titthiyavādavātehi ca akampanīyato ṭhito anejo. Gambhīrassa anupacitañāṇasambhārehi aladdhagādhassa nipuṇassa sukhumassa paṭiccasamuppādādiatthassa paṭivijjhanena gambhīrapañño nipuṇatthadassī. Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito so tādiso puggalo kilesehi devaputtamārādīsu vā kenaci asaṃhāriyatāya asaṃhāriyo nāma hoti, yathāvuttena atthena paṇḍito ca nāma hoti. Sesaṃ vuttanayameva.
ப³ஹுஸ்ஸுதோதி பரியத்திபா³ஹுஸச்சவஸேன ப³ஹுஸ்ஸுதோ, ஸுத்தகெ³ய்யாதி³ ப³ஹுங் ஸுதங் ஏதஸ்ஸாதி ப³ஹுஸ்ஸுதோ. தமேவ த⁴ம்மங் ஸுவண்ணபா⁴ஜனே பக்கி²த்தஸீஹவஸங் விய அவினஸ்ஸந்தமேவ தா⁴ரேதீதி த⁴ம்மத⁴ரோ ச ஹோதி. த⁴ம்மஸ்ஸ ஹோதி அனுத⁴ம்மசாரீதி யதா²ஸுதஸ்ஸ யதா²பரியத்தஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அத்த²மஞ்ஞாய த⁴ம்மமஞ்ஞாய நவலோகுத்தரத⁴ம்மஸ்ஸ அனுரூபங் த⁴ம்மங் புப்³ப³பா⁴க³படிபதா³ஸங்கா²தங் சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலது⁴தங்க³அஸுப⁴கம்மட்டா²னாதி³பே⁴த³ங் சரதி படிபஜ்ஜதீதி அனுத⁴ம்மசாரீ ஹோதி, ‘‘அஜ்ஜ அஜ்ஜேவா’’தி படிவேத⁴ங் ஆகங்க²ந்தோ விசரதி. ஸோ தாதி³ஸோ நாம ச ஹோதி பண்டி³தோதி யோ புக்³க³லோ யங் க³ருங் நிஸ்ஸாய ப³ஹுஸ்ஸுதோ த⁴ம்மத⁴ரோ த⁴ம்மஸ்ஸ ச அனுத⁴ம்மசாரீ ஹோதி. ஸோ ச தாதி³ஸோ தேன க³ருனா ஸதி³ஸோ பண்டி³தோ நாம ஹோதி படிபத்தியா ஸதி³ஸபா⁴வதோ. ததா²பூ⁴தோ பன ஸோ ஞத்வா ச த⁴ம்மேஸு விஸேஸி அஸ்ஸ, தங் வுத்தத்த²ங்வ.
Bahussutoti pariyattibāhusaccavasena bahussuto, suttageyyādi bahuṃ sutaṃ etassāti bahussuto. Tameva dhammaṃ suvaṇṇabhājane pakkhittasīhavasaṃ viya avinassantameva dhāretīti dhammadharo ca hoti. Dhammassa hoti anudhammacārīti yathāsutassa yathāpariyattassa dhammassa atthamaññāya dhammamaññāya navalokuttaradhammassa anurūpaṃ dhammaṃ pubbabhāgapaṭipadāsaṅkhātaṃ catupārisuddhisīladhutaṅgaasubhakammaṭṭhānādibhedaṃ carati paṭipajjatīti anudhammacārī hoti, ‘‘ajja ajjevā’’ti paṭivedhaṃ ākaṅkhanto vicarati. So tādiso nāma ca hoti paṇḍitoti yo puggalo yaṃ garuṃ nissāya bahussuto dhammadharo dhammassa ca anudhammacārī hoti. So ca tādiso tena garunā sadiso paṇḍito nāma hoti paṭipattiyā sadisabhāvato. Tathābhūto pana so ñatvā ca dhammesu visesi assa, taṃ vuttatthaṃva.
அத்த²ஞ்ச யோ ஜானாதி பா⁴ஸிதஸ்ஸாதி யோ புக்³க³லோ ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ன பா⁴ஸிதஸ்ஸ பரியத்தித⁴ம்மஸ்ஸ அத்த²ங் ஜானாதி. ஜானந்தோ பன ‘‘இத⁴ ஸீலங் வுத்தங், இத⁴ ஸமாதி⁴, இத⁴ பஞ்ஞா’’தி தத்த² தத்த² யதா²வுத்தங் அத்த²ஞ்ச ஞத்வான ததா² கரோதி யதா² ஸத்தா²ரா அனுஸிட்ட²ங், ததா² படிபஜ்ஜதி. அத்த²ந்தரோ நாம ஸ ஹோதி பண்டி³தோதி ஸோ ஏவரூபோ புக்³க³லோ அத்த²ந்தரோ அத்த²காரணா ஸீலாதி³அத்த²ஜானநமத்தமேவ உபனிஸ்ஸயங் கத்வா பண்டி³தோ ஹோதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
Atthañca yo jānāti bhāsitassāti yo puggalo sammāsambuddhena bhāsitassa pariyattidhammassa atthaṃ jānāti. Jānanto pana ‘‘idha sīlaṃ vuttaṃ, idha samādhi, idha paññā’’ti tattha tattha yathāvuttaṃ atthañca ñatvāna tathā karoti yathā satthārā anusiṭṭhaṃ, tathā paṭipajjati. Atthantaro nāma sa hoti paṇḍitoti so evarūpo puggalo atthantaro atthakāraṇā sīlādiatthajānanamattameva upanissayaṃ katvā paṇḍito hoti. Sesaṃ vuttanayameva.
எத்த² ச பட²மகா³தா²ய ‘‘யோ வே க³ரூன’’ந்திஆதி³னா ஸத்³தூ⁴பனிஸ்ஸயோ விஸேஸபா⁴வோ வுத்தோ, து³தியகா³தா²ய ‘‘யங் ஆபதா³’’தி ஆதி³னா வீரியூபனிஸ்ஸயோ, ததியகா³தா²ய ‘‘யோ வே ஸமுத்³தோ³வ டி²தோ’’திஆதி³னா ஸமாதூ⁴பனிஸ்ஸயோ, சதுத்த²கா³தா²ய ‘‘ப³ஹுஸ்ஸுதோ’’திஆதி³னா ஸதூபனிஸ்ஸயோ, பஞ்சமகா³தா²ய ‘‘அத்த²ஞ்ச யோ ஜானாதீ’’திஆதி³னா பஞ்ஞூபனிஸ்ஸயோ விஸேஸபா⁴வோ வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³.
Ettha ca paṭhamagāthāya ‘‘yo ve garūna’’ntiādinā saddhūpanissayo visesabhāvo vutto, dutiyagāthāya ‘‘yaṃ āpadā’’ti ādinā vīriyūpanissayo, tatiyagāthāya ‘‘yo ve samuddova ṭhito’’tiādinā samādhūpanissayo, catutthagāthāya ‘‘bahussuto’’tiādinā satūpanissayo, pañcamagāthāya ‘‘atthañca yo jānātī’’tiādinā paññūpanissayo visesabhāvo vuttoti veditabbo.
கோஸியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Kosiyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
பஞ்சகனிபாதவண்ணனா நிட்டி²தா.
Pañcakanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 12. கோஸியத்தே²ரகா³தா² • 12. Kosiyattheragāthā